Tabulae in D. Ioachimi Hopperi Phrisii iurecons. De iuris arte libros. Collectoribus aliquot studiosis

2쪽

DOCTISSIMO VIRO PHILOSOPHI AE AC

IURIS CONSVLTIs s. D. IOACHIMO HOPPERO PII RISIO

praeceptori obseruando Discipuli. S. D. v ANTOPERE probetur aureum illud tuum de arte iuris elucubratum opus,non solii m nobis tuis discipulis,quos ad auditorium tuum gratis admissos, omni humanitate semper prosequutus cs, verum etiam viris eruditissimis tibi queliterarum nomine perbenevolis,nihil hic dicendum putamus. Idipsi declarabunt libri diligenter perlecti, quibus tu fontes iuris aperuisti prim us,a nemine hactenus inuestigatos,veram indicans vim legis, voluntatem,causas, dc rationes,ac suauissimam quadam legum omnium harmoniam. Verum cum sint eo scripti genio libri tui,ut lecti semet,placeant, at repetiti saepius, prosint: SI Oscitantem indoctii nave non admittant lectorem: cumque multa lectoris ingenio reliqueris,que nos vitia tua voce docti cognouimus a te copiosissime doctissimeque explicata: visum et , ad utilitatem studio rum, quorum improbis precibus huc sumus inducti primuiti breuem totius rei tabulam proponere,qua iuris ars uniuersa sub uno ponatur aspectu:deinde indicem adiicere, cuius admonitu lector intelligat, quam multa paucis a te latenterq; sint indicata, multorum annoru laboribus comparata. Postremo indicare, quos iuris locos noua ratione sis interpretatus aut illustraueris. Te vero praeceptor humanissime,nos omnium studio rum nomine oramus,ut hanc appendiculam operi tuo doctissimo pace tua nobis adiicere liceat. Plura hoc tem- pore petere non audemus, tamen ex amicis tuis iam saepe cogno- uilfi,quanω omnium desiderio tuae in Platonicam philosophiam,& Pandectas,lucubrationes efflagitantur. Vale. Louanu

Nonis Iulii, Anno. I F 3 3.

UR odiit ars iuris tandem,quae saepe Iaborem Doctorum insanum frustra tentata sesellit, Rem summam Hopperus,qua nil praeclarius exstat, Praestiti interpres Sophiae legumque peritus.

A si Ius

3쪽

1Ds ivsTo dc iniusto,siue de principiis boni de equi,quq sunt veluti causa lesu, ubi simpliciter dc per se consideratur aequubonum, quod sapietum est in repuo. Sunt l, prooemii loco. 1 De diuinis 5c humanis rebus,sive de I ustitia per res dissus a, quae substantiam legum suppeditat,ubi tractatur, quomodo rebus diuinis de humanis,publicis de priuatis accommodari, de in leges includi debeat, quod in repub.est principum, ceu constitutionem sancientium. 3 De actionibus legis siue de ordine iudiciorum, effectu legum nimirum,ubi qu ritu quomodo actionibus iudiciisq; muniri,& ad effectum suum perduci possit quod secundum Romanos Pontificum est seu iudicum , veluti legibus san

se Unum est de sine Iuris, ut quid ipsum aequum bonsi, quid

iusticia quae in volutate collocata omnium humanaru actionum finis est,& domina, totamq; eius natura intelligamuS. et Alterum,De caussessicietibus,ut principia boni Sc aequi, quibus in ratione sedes est,quaeq; antecepta quaedam rerum informationes Sc praescriptiones in nobis sunt, quae ductu Madmonitu sivo demonstrant quid faciendum sit, quid no sit,

teneamus.

3 Tertium,De forma Sc materia Iuris.Nam cum lex ex principiis decerpta,& ad bonum 3c aequum direm,sit quasi sepimentum eorum omnium quae inde conficiuntur, aequu est,

ut postquam de iustitia Se iure deq; eius origine tractatu est, deissa quoque tanquam utriusq; fundamento explicetur. De iusto dciniusto omnino intractantur tria

Ius est ars bonioc aequi .Huius 4 artis tres sunt partes.

De fine

4쪽

De fine tu. is iusticia quaeritur

i Quid sit. Nam iustici est mnstans N permnia voluntas, ius suum cuique tribuendi. Grespub infinitione, i uniuerialis , otius usus Regum di principum institutione. t triplex est in D ego eduitutione di intepretatione. t Particillaris,quae veriatur in ηs rebus,in quibus de negoras Eci rationibus priuatim publiceqise contrahendas,agitur. Commutativa, Loiaributio. politica, in eonomica.

iuilis.

LAequa a mas species habeat Ialia enim est '

ν Quos gradus habeat, nam alia est in

aquaero uocat nos &

Externa.

Inchoata. spolitica,t Pureatoria, i Pureari inimi, ExempIans. In qua est vis rationis N intelligentiae, ae dicitur virium animi. voluntarium, in quo inest dolus di fraus .

In qua sunt motus detrahit a lactationes appe

Quas partest habeat, quaru

est malo, quod quidem du.plex est aut enim labo ratea animi pars Nilonu , di dicitur motb xx quo qui idem morbo nasci surdelictum, aut κ

Altera quae hortatur &exuscitat ad honum,tra κhus a memshm distria huitur, quorum . . - . - ternam S indisti saNec volsitanuqa ineretur excusationem.

habet causam vel l internam quae sortunael magis di fato qua in ipsa hominibus imputatur. Affectu I 8t in eos derato quost da impetu, S subinde venia dig quin putatur. Medis . quod i culpa & meti gentia , quod ni ratum L qui, cogitato magis &cono

sulto commissum iudicatur. neni est dimi, victam aduersus Deum, sanctitas homines libera litas de iunctos. pietas: in tota animo,prudentia, fortitudo, tempe orantia,iustitia exercetur. seeuntis eorporis, ut es publicis certaminibus lx exercitiis proposi. tu cuiat legislatores,ut in omni genere exagitata habeat iuuentur . . CPecunia de possessionibus populi. Tertium fortunae. Hi Honoribus. - cum tractatur de ς Dignitatibus.l Muneribus. Ariumphis decernendis,3 c. A iii Cauta

5쪽

et ex natura hominis, Primum unde capiatur: ς Vel ex uniuerso, nam desumuntur Vel ex ipso Deo. Circa principia iuris tractatur sCUniue salia, Secundo, quomodo di-J- uidantun nam sunt Generalia,LParticularia.

si ut quae mala sunt fugiamus.

Vt quae bona, prosequamur. Honeste vivere, Alterum non Iae Ius suum cuique tribuere.

uecundaria, Alterum non dere,

Generalia

6쪽

Generalia principia sunt ves Nattit alia,

Diuma.

Ad Deum, ad cuius amorem cociliam dum, sciendum eli 'd proximum, cuius amor tribus ordinia ubus continetur Quis sit Deus, unus mentis, quae diuinam eius substantiam eguescta, x tem adnuratur, iis ratus cult', culus Alterioris Rorationis ut euius substantiam admirati su tres sunt gradus, i inusino me sanctu celebremus, & in vulgus a, fiteamur. Vltimus,uitae ae morum, ut cuius subsantiam merte hos notati suimas,& lamentiam verbis collaudavimus,crus insuper virtute R bonitatem adnutemur, re quod verEamantis est,redi factis,quatum in nobis es, imitemur. - - - . . , CPater, ater,qui nos in lucem ediderunc Quos hie ceu vicarios habeat et sunt K Pama S patriae leges, agiliti de doctores. no Rerum externarum n actionis in vita quam C simus, tum ad populatE vita attinet, in quo spectatur, viri S per simus, Commode smus. Altero otis di orationis,quantum ad ciuilem vitam. retro, mentis di cogitationis,quantum ad diuinam reperiectam vitam.

csimilitudines rerum naturalium Ecuniuerso, cuius commi platio praebci, ves V liminaturales ad nostros rict Naturesia principia nam quia

naturast,&quae causae rerum naturalium nimis longum esset

hic proponere vel petuntur ab homine,in quo spectamus,vel . adiungamus, ut initia quaedam ex ηs decerpamus . . C vel particeps raesenti, - imum qui em ves persa

. Corpus B quo consideramus sexum. Evali iudi neni. Dignitatis, Res exteriores,cuiusmodi sunm Diuitia, amici

7쪽

T A B V L A. s vel ad ipsum Iusticia,

lius, cuius par-ς Quomodo ad tessunt cIudicia. Personae, Obiecta,ut Res, Vel ad ea ad

certas classes re

digi possint,Na

pertinent Principia particularia sunt insi enita, sed in iis tractandum estque ius perti-κnet, quae sunt

Lodico .munes -Comercia.

Significationis

verborum, Coiecturae Voluntatis,

Reiu Moraliu Rationa

L lium. i Ex Verbis legis, Quo pacto ex ipsis le-lgibus eliciatur, quom equidem fisitum tax mente legis Directo, A contrario sensa. De sorma iuris,sive de

lege tractantur haec:

ti Quid sit,

2 Quotuple 3 Quas partes habeat,4 Quis eius Vsus, s Quomodo constituatur,s Quomodo interpretetur, 7 Quam materiam habeat, Quomodo tollatur. Definitur

8쪽

CSecundum Ideam, uentio veritatis. Definitur autem lex N

Secundum communem Vsem, cominune praeceptu virorum prudentum consultum , delistorum qua . . sponte, Vel ignorantia contrahuntur co citio com . munis reipublicae sponsio.

Diuidit leY CNaturale, oissiueius is, Gentiunt,

cQuile, quod rursium est,

Aperto Lutione cVnius.

Vniuersale Consue- ZInterpre SSapietum, quod indu- udine, ctatione ZIMdicum. citur,vel VNecessitate.

Municipali:

Petionale. Prooemium, Primo, QConstitutio, ' Sanctio.

Partes legum sint

Factispecies:

Secundo,

Quaestio, Responsum,

Ratio, Dissolutio contrariorum, Quaestiones cognatae, Legis actio.. B Usus

9쪽

circa res,quas Construamus, i

Minuimus. Ν .

sine legibus,

Circa personas quae )Sub lege,

' dicuntur vivere, Vel IIn lege,

Supra Iegem. Imperare,

Circa vim legis,quae est)Vera AP Permittere,

m Ut in iis quae ut plurimum acci dun iura constituantur. Circa constitutionem Iegum versantur quam regulae, a Ut degeneralibus.li ferantur

3 Vt ne in singulas personas ius

constituatur.

4 Vt non praeteritis sed suturis

modus ponatur.

Interpretatio le

Prima est Histotica, ut verba intelligantur, Secunda Etymologica, ut ra- , tios Tertia Analogica, ut concordia. Una ad intelligen dum, quarum

du quae exercetur subinde per Iudices, Subinde per Iureconsultos. Materia

10쪽

-Diuinis,

iis .

Materia legum contineturi Rebusqet Rebus

-Humanis.

Publicis,

Petionis,

Rebus.

estis a . .

Tollimtur leges sabrogatur, Vel constitutione, Vtcumlexvel mDerogatur, Subrogatur,

FINIS LIBRI, PRIME