Ioannis Petri Frank M. D. ... Oratio academica de signis morborum ex corporis si tu partiumque positione petendis habita Ticini Reg. die 24. Maii 1788

31쪽

dum horitontali in stu , inque dorsum positi

cunis decumbunt , nisi adsit , qui eosdem acce. dente insultu erigat, saepissime ab haerente in faucibus tenacissima materia , quam aut ex screare , aut vomere non p0ssunt, suffocantur . . Eadem adultis fere contingunt, qui , noctis lempore , a sanguine e pulmonum vasis maiori quantitate, aut, post vomicae rupturam , a

Puris copia , quam sub reclinato pectoris situ e cernere non possunt , strangulantur . Qui asthma. e , hydrope pectoris . aut orthopnoea . aut pulvmonum phlegmone dissiculter aegrotant, ii . nisi in erecto pectus situ teneatur, inprimis duri summa purulenti tenacisque. humoris copia in thorace llertit, sicillime ob respirationis subit

neam impotentiam pereunte atque ex hinc videtis , Commilitones Optimi, quanta non , en funesta illa consuetudine , moritUris , ut iacilius citiusque ad Caelos migrent , pulνinaria subtrahe di, infortunia suboriantur . observationes securae docuerunt e contrario , quod ad exhaustum iam viribus hominem e medio tollendum , su D

sciat , si sedentem sibi relinquamus et quod se,

licet, hoc in stu , vires ad sanguinem cerebro transnittendum deficiant , vel ob alias ratrones. Quam magni vero non interest . delirantes a febre homines , vel eos tandem , qui soporosis, aut a poplecticis adsectio albus , aut cona

32쪽

fluentibus variolis laborant . incto magis capita corporisque traneo in lectis, vel in sedili sustinere Maxima autem in viseerum abdominis morbo laborantium examine dissieultas est, nisi exactum satis examen super his instituatur φ . & nisi in situm , qui euique viseeriaxplorando convenit, aegrotantem collocemus. Qui in suspecti Deinoris , aut M lienis , nat ram inquisiturus est Medicus, ille non in dor. sum semper procubantem hominem , sed in alio longe situ positum, examinandum habetit. Nunc enim eonveniet. in pedea erectum . de in sinistrum, aut cum lian examinandua suerit, in dexαuum latus inflexum hominem contrectare et quo in situ scillaei inserior viseerum issorum limbusae costis spuriis magis liberatur , 8c exploranti digito redditur vicinior 3 - nunc in genua , e bitusque decumbere aegrotum iubebimus e quo fit, ut suo pondere Devr sub hypochondrio de tro nimis reconditum, aut Ze splenem ipsum , me senterium . Panereas , insarcta . anteriora versus magis serantur . laxatisque abdominis musculis . maiorem inquisiturae manui superficiem expon

' Quare HIPPOCRATES vere inquit: is QWiis manibus contrectavit ventrem, & venas, mi- is nus falli potest , quam qui non contrectave rit M. Praedictioa. L. II. c. a.

33쪽

nant; - nunc deeumbente in dorsum aegrota. positis , inflexo genu , in talos pedibus , ventrisque prius relaxatis se integumentis, m nus Medici infra costas dextri aut 'sinistri h pochondrii spurias ponitur . atque his ipsis ad anteriora vi quadam elevatis , sepultum sub osseo hoc arcu hepar, aut lien , ad umbilici regionem

prodire cogitur .

Quam lacile vero pro abscessu nobis impo. Nat praeternaturalis in cystide sellea bilis colle. ctio, nisi ad tumoris positionem & confinias exactius respiciamus . non ignoratis . Ipse quondam oculatissimus PETITUS in perieulo se vis derat , eiusmodi tumorem , nisi maior illum reflexio a suscepto tandem opere absterruisset , in. cidendi . Certe vix in loci , quem eiusmodi tuo mores occupant, satis cauti esse possumus deter. minatione . Abscessus hepatis , ad lobum huius visceris dextrum aperiendi gratia , sectio sat profunda super locum fluctuantem non ita pridem facta est et aperto vero eadavere mox comstitit, illam vicinum attigisse intestinum caecum sper cuius membranas lanceola . ita tamen pene traverat , ut non integra intestini perforatio a hine fuerit insecuta . Quaeeunque vero hulua ea vi viscera estiaeXaminaturi, ea non in repleto prius cibis homine , sed in ieiuno corpore facienda suscipie-

34쪽

us . Quid quod , in obscura magis morbi diagno. si, necessarium esse possit , intestina prius Se

contento aere & saburris, vel leni evacuante ,

vel clysteribus deplere t ne inflata nimis haec viscera , desectus morbosque aliorum nascondant. In genere vero, quae sub hypochondriis latent viscera , ea non nisi sub maioris & protractae inspiratiovis tempore rectius tactu explorantur . Quod vero sub tali examine , musculorum a dominalium aucta sic tenso rectius examinare impediverit , id mox sub exspiratione longiori opus sescipere , R omnia tandem inter se comparare iuvabit . Si aquis in abdominale cavum effusis , ne dum tamen multis , erectum in pedes hominem

examinaturi estis ; pondere tunc suo ad pelvia erosunda delabitur liquidum , nec fluctuantes aquarum , digito compulsarum, undas estis perceripturi r quas in decliviori corporis situ facilius percipere licebit . Si nimium iam venter ab aquis distenditur, de abdomen ob maximam pleonitudinem, undulationem seri permittere nequeat ἔerectus magis aegrotorum sit ua explorationem

facilitabit. Saepius , qui hernia aut intestinali , aut omenti versatili laborant , dum dorso incumbunt, nec vestigium quidem morhi , quem , ob Varias atra indicationes abhinc petendas , adeo in-

35쪽

terest non ignorari, Vadieis offerunt. Vix peduhus vero insistunt, gressusque aliquos instituunt eum praeternaturalem viscerum positionem, , ad genitalia prolapsum . mox detegamus. Rarum

est . hernias sic dictas aquosas , seu hydrocelen

ab aquis circa testem collectis fieri , quae cum abdomine liberum alant commercium et vidi tamen aliqua , atque alii adnotarunt exempla , in qui bus pudendorum tumor, non nisi sub erecto corporis situ in conspectum prodibat. Eadem de prolapsa tum vaginae muliebris atque uteri, tum ipsius etiam intestini rem, dicta sunto. Quos vel Renum inflammatio tenet . vel dira lambago excruciat, illi . primo quidem ad spectu , multa inter se communia habent lym-Ptomata. Dolor enim lumborum acutissimus in utroque malo , regionem , in qua Renes latent , occupat , & halucinantem saepe in Diagnosi Medicum , ad omnia licet attentissimum , relinquit .

Vomitus certe , qui in nephritide adesse utpluri mum consuevit ἔ a dolore summo , M a sortior musculorum lumbalium instammatione, eo diam prorsus nervorunὶ consensu . hinc inde causatur , neque minus haec de caeteris nephralsiae symptomatis vera sunt Iubeto nunc corpus aegrotIpd anteriora . te genua versus inclinari r moete mox , ut inflexus sic corporis truncus , celeriori

quodam motu in situm magis rectum reclinetur a

36쪽

dolor ab hine summus ad inflammatos ἰ vel imis peditos a lambagine musculos lumborum nascein tur , qui vix notabilis erit in nephritide . nisi in

summum iam tumorem renes exereverint, Inflammationes , quae musculum PDam , Iliaeumoque internum occupant. difficulter admodum dignoscuntur , & in paucis , quas de hoc morbo habemus , observationibus . uti apud MORGA.

tionem senestissimam prius abluerunt , quam fiassent cognitae . Interim , praeter alia , prosun dioris inflammationis symptomata , illud inprimis lucem accendit , quod ex eruris affecti latearis motu Se positione petitur . Quodsi enim crus istud abdomini vicinum reddere Se plicare iubeatur aeger , sub quo motu oportet tum Ili eum internum tum PDam musculos inflammatos in actionem poni , constringi t acerbior mox dolor reddetur & in horizontalem situm crus elevatum relabetur 3 aut si motum adhuc aliquem aegrotans eum eodem suscipere queati non tamen insistere cruri , aut ad gressus, nisi corpore ad anteriora multum inelinato , componere , at que sub manifesta tantum Se dolorosa claui a. Mone poterit. Quis non hominem , collea violenta laborantem , ex sola iam trunci ad anteriora incurva

tione , directisque ad umbilieum utrisque mani-

37쪽

hus , quam ex quoeusque alio signo agnoverit melius ). Hippiatri certe , ex sola equorum cum eapite s.cta abdomen versus conversione tristique oculorum adspectu, tormina abdom, nis his in animalibus distinguere didicerunt . In Collea sic dicta Picronum , abdominales musculi, ad spinam dorsalem sere usque utpluri.

n.um retrahuntur. In vescae urinariae externo examine, quam

plurima observanda sunt, quae partim iam a me sunt adducta . GALEN Us quondam in Ischuria iussis ,, puero aegroto supino figurato, ita ut . crura reliquo corpore mulio sint sublimiora , is multifariam ipsum concutere, hoc satagens, is ut lapis ex meatu recedat . Si puer abhinc., urinam mittere pessit, inquit . calculus dete. A ctus erit ) . Rudis omnino est haec meis 3hidus. nec nostro amplius tempore necessaria 3 interim tam absurda non est , quin , si cathet tis usus ab aegroto detrectetur , veritatem prod re subinde non possit . Ubi iam diutius Isthuria assiixerit; vesica

quidem extra pelvim astendit, distenditur & ta. ') HIPPOCRATEs inquiti A Pronum .n Uentrem

,, edibore , si modo per sanitatem non adsueverit , , delirium aut part um ad ventrem attinentium dom, , lorem designat . Prognost. S. I. e.

38쪽

ctui offertur . Interim sub crassori Se pingui actmodum ventre , non tam Deile est . hoc viscus distinguere . Alia per intestinum rectum ad veiscam inquirendam via est et qua etiam Chirurgi , ad lotium , quod per urethram effluere recusat .aeu FLEURΑΝΤ II incurva , exonerandum utuntur . Ast , quod utero gravido , post tertium sere mensem contingit , ut scilicet locum ad sui extenissionem in pelvi non amplius inveniens . situm ad superiora abdominis convertate hoc idem cum urinali vesica . dum praeter modum extenditur . contingit , digitusque exploratorius intestino recto commissus . priori visceri non amplius par erit attingendo . Eadem tricuspidem FLEURANTII difficultas premit . quae , perfosso licet intestino , vesicam altiorem nequaquam attingit, sed vix ad urethrae partem inseriorem impingitur . Cavendum vero summopere erit , ne vesica paralytica , lotio quam plurimo repleta , ob flu-ῶuationem , quam , percusso abdomine, sent mus , pro asilide habeatur , atque , infelicisacile ausu , trie uspide perseretur. Vidi certe aegrotum , cui vesica urinaria , ad ipsum usque Diaphragma adscendens . totum abdominis cavum

occupaverat adeo , ut asciten magnum omni m do venter , fluctuantes aquas osserens , retirret . Aderat vero cum urinae tam magna retention

lacontinencia quoque Iotii r ut quod , guttatim eX

39쪽

η. urethra stillabat. In ventre manifesta fluctuatio percipiebatur. Instituto interim per intestinum examine , mox vera comparuit mali natura fletumor, qui, Ventre omnis contineri nequens , ad pelvim iterum descenderat, & corpus in hac sistebat, quo , per intestinum . compresso . lotium ex urethra mox effluebat. Immisso igitur per hanc cathetere, ultra duodecim urinae li. hrae extractae fuerunt, neque remanent .n adhue aliam extrahi concessi , ne aegrotus a tanta eva.cuatione in syncopen coniiceretur. Neque vesicae,& tumoris ab eadem tumente oblati pyriformis sigura hic semper erit exspectandat In errorem se ductus sum , ut pro hydrope cystico haberem . triplicem in Presbyteri abdomine tumorem . cum post mortem , uti alia occasione adcuratius eXponam , vesca urinaria praeter naturam constituta , inque duos omnino saecos diversos extensas steretur Iotio repleta . Saepe vero admodum graviditas pro hydro.

pe, atque hic pro illa , imposuit Medicis , qui

solo abdominis examine contenti, ipsius uteri satum non inquisiverunt. In hydrope tum abdominis , tum uteri & ovariorum,. non raro mamininae sororiantur & lacte turgent, Iieet foetus in utero nequaquam lateat i. Interim utero gravido

hydrops facilius, quam morbo ulli alteri ad scio elatur , Se descripsi in Actis Mogantiali casum

40쪽

4 Iaseitidis it gravida , eui Paraeenthesis , quod utero se habere absolute negasset, facta suit ,

quin tamen extensus uterus tricuspide ab hine laederetur .

Quid ex aeeuratiori consideratione positionis

ac formae oris uteri , in artem obstetriciam emois lumenti redundet , non opus est ut hic mo. neam r omnes enim huius eximiae scientiae indi. cationes a solo tactu atque cauta partium expi ratione petuntur , atque in universum Chirurgia docuit . quid a sola externarum partium peri stratione , situ , positione diversa , ad veram morbi cognitionem concludere liceat. Ut hoc unicum ex arte obstetricia benefilium reseram , quod ex sola partium positione fuit desumptum e mulieres pelvi largiori praediatae , absque ulla caussa, quae Medieis nota suisset , subinde , in tertio sere aut quarto grais viditatis mense , subita lotii suppressione laborabant . contra quam nullo quidem artis remedio vel minimum praestari poruit . Aliquando & ipsa alvus pertinaciter atque smut obstruebatur , a que sic , optimo alias corporis habitu praeditae matres, obstupentibus , qui curam gerebant. Medieis , pauco dierum spatio . vitam miserrime finiebant. HUΝTERO datum fuit , ut tantorum malorum in cadaveribus caussam demum deleg xet . Uterus nempe, in ampliori pe.vi liberius