장음표시 사용
101쪽
liberi opera ciuili nihil iuris in succesionibus paternis habent,nes enim fui haeredes sunt, quia in pote1tite deo sierunt parentvs esse, nes udo alio iure per legem xij. t
bul. uocantur. solu3 praetor humanitate motus eis bonoa
Vnde liberi. rum possesionem per Unde liberi pollicetur. l. 1. Cr L f. c. unde liberi. Cr M. emancipati. Infli.de haered. quae ab intest. deferuntur. Quae omnia contra fiunt,quam a Pomα ponio definitur. Iura sanguinis nul lo iure ciuili dirimipo,e,nisi eo refcratur quod Cr ipsum oppido remotum A n ivra inuo est quasi iura sanguinιs ciuili lege funditus non perimanserimuniui' tur, aut quoad genus,uti tradui,instecie tamen, hoc est, ex parte feri posse,cum ad cognatos,item ad emancipautos quod pertinet iussa fuccsionis ratio in bona auita, atque paterna ex veteri iure reliqua eflet Ad hunc lege quaeri solet,nunquid alimeta quae ex iure agnationis proficisci scripsimus, praeterea legitima haereditatis portio in alimentorulocu fustem, stituto municipali perimi ualeant. in quare ne argumentosium potium
opus congeramus,quam comentarioru colle lanea, citra
alligationes,quarum olua est apud Philip. CT D n. in c. indultum. de regoiur. in vi. Sub distinctione restondenduduximus. Num qui partil in lucem editis, porro educ re prohiberet in uniuersum a natura adeoq; homine tam longe abesset,ut qui logifime. Necare siquide hoc foret, in I necare. f de ale.lib. quare huiusmodi conatus siue te, gestie stituto feret,ut naturae aduersus attone ciuili noRimenta 3d le- cosistet. Sinuuie illud considerare velimus,quod ex parte
102쪽
AD REGULAS IURIS. Is rei p. Tametsi Drrhus, er in hoe a Philippo Decio dissen: it, tu duobus nominibus peccans:prim),quod alimem per t.: tirus de alendu Cr agnoscentis libens deberi scribit,caotti H eoide duobus Senatuscosiultu solum tractetur: quorum
ita sandos et alendos pertinet, qui post diuortium edunα Τρα tW alterum,quod D. Hadriani temporibus Νctum est,ut ii, etiam si comtite matrimonio partus sit editM,O Wgος τtati ci d. iij ia pendo eo agi permitit: apud Vlpiatim in I. siue cotra, heii, agnoscentui , is de lib.agnos. Num si constiterit iam silium,paren ψ cs rem patronil aut libertum esse, reliqua de alimetis iuxtati, iaterpretationem ad Senatusconsultum decerni conuenit. iis, in circa si ex eo solum tractatu alimenta deberentur,
i c. ratione naturali sit aduer : N empe ut natura aequum in 04mram is . cleam qui in luce est editus,nutriendum fuscipere,ai, duras paterni anilim palam Uedere ita rursus dignium, dia ne ex liberi primaevae illivi pietatis obliti,conrnutiant,ute, parctes,qbus post deu opi. max. uita debemus,uelpo auri, duntur,uel iniuria viciatur. Q sermobrem ueteribus vi
,3 est huiusmodi sobole ut paruam morigeram,abdicariu pose. Nostri exheredem scribunt nominatim solum,idq; rure Romano. inter caeterv.f. de lib. er posth l. flius fit se haereriis tit. er ab exordio Instit. de exhaered. liber. e I Sed reliquis uel liberis uel parentibus,de quibus agnoscendunibit scrupuli est, alimonia ex iure ciuili aegre duretur. Deinde quia Deciu inc it,quasi existimarit cum Alberi. co alimonia atq; legitima portionem, sine aliqua causa, oe absolute,stituto posse tolli: ius sentcntig in m s sis diis, iseno comperitaed magia ex causa id fieri. Nec est quod nem ex causa
103쪽
τ4 IO. FER R. MON cOMM. Sed recenti Iustiniani confiitutione fictum est, ut liberi non queant inhaeredes scribi, nisi ob legitimam causam, cum tabulιs infertam,turas opus fuerit,probabilem.Assuten. Non licet. c.de liber.praeteritis. Cr in auten. ut cum de appel. cognos*. aliud quos capitulam. coss. Tiij. alimenta dene- ζ -πp4ret,no solum qui abdicatur,sed etiam santur simul& qui exhaeres At,ab alimentis simi, atq; legitima prohi
illberi,Gr hoc iure ciuili:quods per municipalem ordindutionem idem stituatur, non uideo quam irrationabiliterfat,cam per lege id liceat: r certius,est stitutum cui lex sufragatur, quum quod nudu a s iuris ductu incedit: uti tractatur in I. omnes populi. cu similibus. f. de iustit.
Cr iure. Quare no tam alienum a ratione luerit 'tutu, aut alimentum,aut legitima portionem e medio tollens Ahale, io dia qμodήmodo,ceu PFrrhus sentit, nec tantopcre cum Lansat ab exhino celoto orandum,ne huiusmodi stitutu fat. Unum est, cνα ius monendi sumus,inter abdicationcm er exhaeredatiounem non esse omnimoda cognationem:unde haec in illius
uicem subrogata uideri posit, quod nonnulili opinantur. Abdicatio siquide uiuente patre,aut alio astitie,q ipsam' adornabat eri consueuit , hoc ex qualiquali cavsvi Exhaeredatio autem per solos parentes qui potestitem habent erga liberos,initio nominatim 'bat, hodie uero non nisi etiam ob causam iure expressam, Cr demum mortuo parente effectum sortitur: cum,ut vigentri non est haeres, ita neque exhaeres esse debeat.
Semper in obscuris quod minimum est sequimur.
104쪽
AD REGULAS IVRIL 7s ROMANI antiquitus templa deorum per gradus 4 crededo ingrediebatur,um saltem habuisse 'untur templa,in consi honore,qui deus coliorum Ethnicis ba consi temptu. bitus est n circo maximo iuxta Herculis aedem collocaviiii in quod docedebatur:indicates nimirum, inter consulmsi debere se quenquam demitere,atq; in ambiguo redesuadente audire . Sic in praesentia qui in rebus parumnis a cosulitur, nisi Vlpianu restondente audia cos iij melioris haud compos erit. Oportet igitur in rebus promisi liua Ledebitis, siue sit ex causa totimeti, siue
contractus,quae diuerse modo qualitatps,modo bonitans, teibis aequi pollentia habentur, no de eo quod maximu, sed q=od vitulinum fuerit in obscuro restonderi. . Igitur qui decem,aut qκinq; dare promittit, y qμιπα- liberatur. que dederit, liberatur. Aeque si inter calen. Ianuarius
cui Februarias dare stolides perinde est,atque si caleno .du Februari s dari stipulatus fuerim. In summis enim sim per quod nunus est stonderi uidetur,eπ qui tardius sola 'vit, nus soluitu. p ita stipulatus lucro. Cr Linter sipuolantem. 6 si sipulante me.f. de vcrbo gnisc. Proinde situmi ex causa testimenti indistincte legati sint, receptu est,in obscuro eos deberi,qui exigyiores fiunt.l. nimis. f. de lega. iij. Rursus qui duos luridos legauit,Cr alteru Dα Eae duplIct i risubiecit,ulterum ademptum esst,nec datum videri cci 'Vbi.
fiss,er Marcellim restondent. In eo autem quod non api paret uter sit magis ademptu3, Papinianus li. cimonorano ait,exiguum es praestitidum. Autor vlpianus in linis fit Uriptum. st de lega. i.
Potem ipse nasse exemplorum comportare, ad quae omnia
105쪽
Io. FER R. MONT. cori M. omnia ut semel respondeas,boc quasi copendium V idanus tibi ob oculos ponit. In obsturn,quod minima est staquendum,quod si in promptu habere atq; perpetuo obriseruare no destinus,haud tibi cotinget,quod magni etiam nominis prudelibus uiris, qui in huiusmodi rebus sine diserimine oblatis de eo quod maximu esset restondere non sunt ueriti,quemadmodu in legato quo Titia uxor tintillam parte habere ius a ect, quantula unus ex haeredibus, aequales autem partes boedum non essent. a . Nulliin, Cr c. Aquilius Gallus putabat maximam parte uxori Pagatam esse: quasi sub maiori parte minor quos compreuhendatur. Ulius autem minima, quia in heres dare Damnatus sit,in pote te eius esse quam partem daret. cui sententiae er Labeo subscribit, pasim recepta est, ia*xta l. qui concubinam. . cum ita legat .f. de lega. iij. Vbi operaepretium fuerit inuenture quaenam Iures consulto obscura dicantur, ea nimirum de quibus neque inter agendum conuenit,ties a simili, neq; ex regionis more subinde frequentato constire poterit. Veluti mediamnum tritici quia dare pollicitus est, quia eo loci medismnorum alia ais alia mensura est quemadmodum crGr.ecta modo Atticum, modo comunem medimnum usur' patu autores scribui si minorem medimni mensura deoderit,liberaturiiquidem de certa mensura no est actum nes hoc frequentatum,ut triticum maiori mensura penadatur. Quamobrem,ne fuaeliberalitati ipse modum praeapituere prohiberi uideatur, quod minimum est sequi pos.. tia. Efi in c. Ex parte,adfinem. extra de censib.
h hui '' '' Tantum abest ut ineptiae glosematuri, in I. ueteribin
106쪽
AD REGULA s IVRI s. 77 4 f. de ps loci habere aut debeant,aut positit,ubi obis
si scurrilitem ex uerbo resultare, quod multipliciter accipio, potestambiguitatem uero ex oratione prodit: idq; eat MA,ut etiam lege pro uerbo interpretari ausit. Quasi int contrahentium potestite fuerit uerbum apertius constrian bere, σ no certam pactionis rationem. Cum tamen conavi trictus ex couentione partium lege recipiant, no uectu.
tib quod obsecuritas ex uerbo no solam proueniat.I. qui conrepto cubini cum ita,paulo ante adducta, certifimo a time
., to est. Praeterea Lita fidei. f. de iure fifici,ab ipso interpre. ii te pro sentimento suo adstruendo,citam,a nobis stit. Vbi
, , paulus scribie,Diuescite rerum obscurum facere lagraill. tu,quam nora ex uno semper uerbo, sed pserunt ex totoum orationis eo textu deprebedimim. Ovem locu ad ambiguugii restri interpres, licet dudum obscuri distinctione per euoad dilbuere fuerit conatus, ut alios Iocos mani lares, tib quam ut citari debea praeterea. mibus apparet obficum ei, ru Iuriscosulto no ex unius uerbi incerta significatione dii V ci,sed magis ex eo quod de mete cotrahentiu,aut elim, o cuius negocio tractatur,no comi. I d quod ex verbi natuis ra mansititur,qua ea de qbus aliquid exprimedu desideratu intelligimus,unde obscura et quin latetia habetur.
lini Ambiguaem autem magis ex uerbo, quod in utranq; Ambiguum.
so pate accipi potest, resiurgit:unde Cr controuersia prof rificitur,quae lacum ex ambiguo constituit apud cie. in tini Herennsu. Testitur etiam Asconinus Paedianus in J. 1as, Verrinaris,libi praerogatius, uerbis duo significare
107쪽
s Io. FER R. ΜΟNT. con M. asprisi,dis ad Ilio γ ar,seu ambiguum,qua duas res βαgnificamus,referri. Tametsi Diodorus ille cui crono coae Nullum uerba gnomentu βιit,di1Ferat apud Gelliu in xj.cotra chos omν ἀμ- philosophum,qui omne uerbum ambiguum nat*ra esse uolebat,nussu uerbum ambiguum Ube, quasi natura ambigui sit uerbi,ut qui diceret, duo uel plura diceret.
Quamobre Cr Iureconsultus,cui summu3 circa uerboruproprietatem labor est,apud Fabiu Qvintilianum lib. v. c. xiiij. in I. utrum autem. f. de peti. haered. Cr I. nepos. .
non qui. f. de uerbo gnific. ambiguum uerbis attribuit. Quod cum Cr ipsie interpres animaduertilbet,ne hoc sua sentimetum ex diametro cum iure scripto pugnare uideriri posset, subiecit,promiscue tamen alteru pro altero reviripi, id est, obscurum interdum pro ambiguo, ais e rem gione usurpari,quod a uero non tam abhorret. At si rigidam uerborum obseruationem tueri ueliS, magis ex uerrubi natura ambigvum nocitur,quam obscurum, licet Crhoe apud Iureconsultum non semel uariet. Verum ad institutu ut reuertae satis uerit tunc ad obta scuri consideratione nos animum aduertere, quido neq; ex eo,quod inter cotrahentes actum, aut uerisitate est, neq1 in regione frequentatur, moribu3ue introductu halabetur,quid rei fit liquet. Na eius quod actum est, aut de quo inter partes couenit,in primis ratione habemus:post eorum, quae uerisimilia uidentur:deinde si fieri plerunt solet,iuxta l.semper in stipulationibus,Cr l. in obscuris, instrius eodem tractatu. moru si nihil appareat,in obisscuris uersimur,atq; ex minimo restondendum uenit. E i
boc si expediat magis illud minimu assequi, quam obsit:
108쪽
AD REGULA s IVRI s. τρν mediocritatis ratio haberi debet,ut sic electio petiis Mediocre quat, tori q*odimodo relinquatur. I 'omine exuriij gene qς ψ hq μx m mancipi s indinincte legato,cafius obseruandu fortita optimus uel psimus accipiatur, idq; fulseraganteio D. Seueri rescripto. His enim moris nes haerede immo est PallamuK vel actorem, vel alias excellentis ingeni H 'ν an deligendo: nes legatarius uel donamus ex deali *sti donatoris ue Iiberalitate sibi incommodauerit soae, lim, q*od fieret, ubι erro solum, aut nullius emo en si timuncipium osterretur.l. legato generaliter relicto.isi a se leg4 1.ι si quis argentum. Inalis modo. c. de doti ibi rationibM1 si duobus. censemus. c. communia de Iea, ni gub.σ quod in I. qui lancem.f. de auro er argento leti, Isto,etiam media magnitudinis lancem uideri legatam' ns a deo scribit,non obstit. Haud enim inter obscura locuη iamce legata. risum potest, Quando patersimilius maximam, minoisi 1 r ,σ minimam lances in bonis relinquens, minorem dedit,legauit:modo ne in eo quis haerea quid per minori ob rem lancem demonstrari optime restonsum est,eam lancem designari, quae mediae magnitudinis esset. o in poenalibus quos causis regulae locum esse, ut Dea
rius sentit,non admodum repugnarim,sed ad ι. in pom ut causis.beo.id comodius tractandum restruatur,quo
Multi locis suae res obueniant, alioqui miscellaneorum
more er confusanee exponendae.
n frentio quod adtinet,praesertim in ratione leg, pygymi ., tita pius causis, te, ais ijs quae in iudicijs fiunt per a d ut pro petitore sint interpretand apud Dinum in cilii: ς ri4.de ret,ig.in vi. Decia,Socinii, ais alios pasta
109쪽
IO. FER R. MONT. COMM. videre est, Cr pro iudicio examinare. Nempe Papiniungi in I. ueteribus.f.de pactis, no pugnat, licet interpretes locum in eum partem uocarint, quado uult couentionem non satis apertam cotra eum, qui uel uedidit, uel locauit, interpretandum, cum legem non sic obscura conscribere potuisset,iuxta c. contra e ,de regulis iurus. in vj. l. LObeo. . contrab. emp. Tantum abest a genuina legis siem tentia,ambiguam pactionem contra prostrentem intera pretandam. id enim si emptor ipsam prostrat s er minen venditori,atq; ei qui locauit,ipsam nocere Iureconain dubio uilio' fultus restondet. Igitur qui fundum κ κ. Florinis venuzuis. '' '' disiet Horimos modo plum, nodo minorus est, quid p ctionis legem non satis apertam dixit, Florinos minoris aestimationis duntaxi exigere ualet. d d. in I. PauIM.f. desolatio.in I i. c. vete. mmi po. lib. xj. I. Numis. θ.delega. ii .in I. semper in stipulationibus.j. eodem. er restri Aquil in de utilitate monetarum cap. q.
Secundum naturam est,comoda cuius rei eum sequi,quem sequuntur oc inconis
moda. Aequi fima ratione factum est,ut qui taedium alicuius rei deuorare cogitur,ab emo elo ui eius aliquod fue inpendium non habeatur quoque alienus. Nam sicuti avis ad uolutum,ita homo ad labore nasci uulgo dicitur, quem sis collocare debet,ut nonnihil commodare videautur,adeo etiam prouerbio excipimus, qui rebus suis non
melius prostici quam ut praeter laboris taedium nihil fit
110쪽
inde consecutura porro aut bio θ - , aut in ψαι, Eu me. Mihi miruti dicitur. Et frustira esset corpori manus, peis ΣLI her reliqua inebra natura coligisse, nisi eor officio pomachm cosequeretur,quod in tota corpuου atq; in ipsa nebra locissanae diffunderet. Iris natura aequu enupsi ut intem sientire, qui onus subire cogitur. cui Cr diutina lix propemotam suifragatur, quando nosses xxv.
Deutero. praecipit: Os boni trituranti non obligandum.
γη u Vis. quasi ex ea re quispiam pro fictum nancisci debea cuius curam habere eri iussus. Recte itaqtie I ureconsultus,ut ad multa uno uerbo cr
qu hisci foret semel restondeat, secundum natura es
dit,commota rei eium sequi debere,quem Cr incomoda. yonimius eius nominis iiij. c. qui sentit. de reg.tur. in ustium e regiore lacum exprefit. Perinde ais non modo commodum sentire debeat,qui onus sentit, uera etiam,pi commodum sentit,onus quos subire debeat. Quibus di ii omD,ad nostram legem nos reuertimur, HS praesciria dziptum egredi ope preciam esse non ducimus. Igitur fundo, quem Titius et, ut, priusqua traderetur,per alluvione Emplari eoae. , nonnihil accesit:quaero emptori,an venditori,qui fundu mo in obu
i lii hicium tradidit, id commodare debeat. Et quia in emis ' μ' ' Al ptione Cr uenditione,quae sine scriptura contrabitu aeti Ra us de precio conuenerit,mmetsi res emptori adhue , non sit tradi periculum rei uenditae stitim ad emptore pruinet:porro etiam si totus fundus aquis inudetur,ueis