장음표시 사용
391쪽
lus lacit ut quis suum sciat. Exempla.
IO. FERM MONT. cOMM. quo sublato apud eundem pro A. cecinna nihil est, quare exploratum cuiqua posit esse quid suum, quid doliem sit,aut nihil est quod aequabile inter omnes, at purium omnibus esse posit. Et hoc uidetur esse, cuius illud
quasi nihil jit, quod non fieri cr discerni lege positi
I n huiusmodi autem societate par ciuile esset,su inegorijs ita quempiam praeesse, ut alteri desit: nam hoc iniuriae magu quam iuri restonderet, quam ab humana Cr coposita vita tam longe abesse decet, ut quae Iongi se fine, in qua honeste iubemur uiuere,alterum non deare, Cr ius simum unicuis tribuere: quocirca Cy recte,Cri ολιτικῶs Iureconsultus monet, non debere alteri per
alterum iniquam conditionem inseri: quod tunc st, si quis alterius conditionem deteriorem sacere prae α erit, cum potius meliorem ipsam reddere sit perii sum l. seruus. I. filius. c. de pactu. I. si debitor. f. de pactu. est in cap.cimi sacerdotu. Cr ibi perinsignis glossa super uerbo, nulli nocere . extra de postula. Cr iroctabimus in I melior. insta de regulis turtis. Quemadmoα dum si uel procuratoris uel coloni dolo malo, aut des'
dia esius in posscsionem fundi mei irrepserit, mihi haud
praeiudicat,ne ex alterius malignitate inquit luctini nus) alteri damnum emergat. l. ex liberis. c. de acquire. er retinen post ione. Item fm diuisione inter cohata redes absenti non derogatur, quin suam portionem in ovinnibus rebus communibu3 CT retinere, T stuctus arbistrio familiae erciscundae percipere queat. l. cohaeredib. l. non est ambiguum. finitiae erciscundae. Cr Is Cres inater alios. Item qui alienando rem,aeium nobii aduersum
392쪽
AD REGULA s IVRIS. 36s suo loco substituost. s data opera,ut iudicium mutet,
aut alterius prouinciae, aut potentiorem nobis obtrudat litigatorem,tanti nobis in Iactum actione tenetur,quanti
nostra interest alium nos aduersarium no habuisbe:id j iis quidem Proconsul agit,ne cuius deterior causa flat ex aαlieno acto11.f.de aliena.iudicij mutati. causa ficta. Foostremo qui in uicini agrum uiam publicam ducere lucrit aufus,atq; ita conditionem eius Iacere iniquiorem, actioαni,quam uiae reiectae uocant,propterea subiacebit, in id quanti interest uicini uiam illum per agrum suum no esse Actam ι si in agrum f.de uia publica. Tractat Rostidus
in de actione uiae reiectae. Cr Cepolla in de serui.rustici praedio. c.de seruitute uiae. quaest.xxiiij. sed quod cuius conditio per alterum deterior quanα Princeps dos redditur,extra regulam est,quemadmodum princi pi licet rem a posscssore ablatam ei dare, qui se sortiter ri dare. aduersus hostem ge,sit. l. Lucius. f. de euictio. I. item sic uerberatian. y si quis si de rci uendica.Vbi Barto. CrBal.rem plane expendunt. Cr Feli.in c. quae in ecclesi r .de constit. Cr Iason in I. quo minus.f. Iu. reliqua apud Angclusi sunt in confiI. cxxxix. Item punitur alia quta modo tortur i,modo alijs modιs, er sic iniquiorem conditione nasci stitur, quam antehac habuit. sed reguα Iam nostri in negocijs ciuilibus recte acipimus a quibus alteri absq, suo Iacto incomodare non est licitura. Quod' vero princeps rei publicae causa jacit,praeterea magistratus punieta ne in delictis coniueumAs, CT quis, impune . .
gralpetur,no en sine ratioriquare cu regula no pugnat, animaductu
quae inter priuatos stituit,et altera alterias coditione no bere
393쪽
3s IO. FER R. MONT. cOMM. debere supprimere monet, reliqua ad hoc pugnatis geonus attinentia est uidcre apud D n. in cisine culpa. σ c. non debet. cum suo audisio. de reg. iuri .in vi. Lex LXX v I. Papinianus.
Nemo potest mutare consilium suum in
alterius iniuriam. iniuria non im N VLL A rationem mis, ut cui quiue iniuriari
strendam. Iacere permittatur,adeo ut etia Maximus TFrius edit earat ex recoditis philosophiae penetralibus iniuria illlatamnes a probo uiro regerendum fore, tantum abest ut inos irri debeat:eius cotemplatione neq; conflium alicuius mutanda in praesentia docemur, tam alienos nos esse ab LQpalym hiatu labis conminutione oportet. Vbi conflium no tam tum,ut aliquid faciendi uel nosciendi excogitata sit ruistio,accipi apparet,quemadmodum apud cic. scribitur in secundo libro de inuentione: sed largiori modo etiam pro omni eo quod semel quis feri elegitinam ut cr hoc ipsum quis reuocare Cr ita sententiam sua in ulterius de Non eadualia trimentu mutare posit,non est ciuile. caeter udenim notidum, te inconstinita, quid iam Cr chamaeleonte mutabilior sit, aliudq; statis,aliud sedcias uelit,eatenus tame id pera frendum,quatenus alteri non incomodet: quandoquidein civilibus negocijs fient iustitis undamentu ais con
flantiam exigimus,quae acit ut non ita quis calculum roducere,aut institutum mutare liberum habeat, alias non inepte nobis illud Ennianum occini etiam in ciuitate auadiremus: Vos etenim iuuenes animos geritis muliebres. Habes legis nostrae prompti, imam rationem,quae e
394쪽
euans impensam,quas rebus imperthi, magna ui labo, Negociora gerantem eo animo ab adstantistratione duocat, ne impen, ζῶα fas illas resarcire cogatur, quia negocia sua administratatorem eousti est gerere pullus, licet interdicere illud non prohibeatur,tamen in gerentis detrimentu id feri no dobet quamobrem impense ante prohibitione fuctae iudi cis negocioru gestorum utiliter repetuntur.I. si quis noα lente. .quid enim. c. nego gest. Proinde ita legatum est:Vel limenta quae uolet Niridius tricliniuria id est,ad
triclinium pertinentia sumito sibis habeto.sι Ps dixis* dum legatum. st quae num uelle deinde prius ea quam sumeret,alia se uelle iudicasset,quia hoc casu res continuo simulats dis xerit ea se sumere, sit legatarij. Cr 1sic omnino ius legati prima optione consumpsit. Restondet Aufidius, mutari uoluntatem ea no posse in alterius iacturum. l. apud Auαβῶ .f. de optione legam. simile de seruo si elooptato.in I serui electione. f. de lega. Multa tamen sunt in quibus uidetur aliq*e posse con U: ita filium suum mutare, atq; interim uariare: nam emptor licetiqui uel habitatione,uel in singulos annos decem est potilicitus,mutandae voluntatis autoritatem apud Trebatium habet, er uicisim singulis annis uel habitationem, uel decem praestire poterit,etr liberabituras sterilis M. D f. de actio. empti. Sed hoc in diuersis sit rebus, quae nurulavi habent affinitatem, quod regulia non aduersatur. Item filius emancipatus postquam paternam haeredit rem repudiauit, oblata cautione fratribus de confrendis bonis, beneficium bonora post lanis exercere contenα
395쪽
sos Io. F E R R. MONT. cora M. ditiquamuis sint qui audiendum non putant quia benis gnius tamen est eu a bonis paternis,Cr quasi debitis, no probibere, scribit Papinianus cosilium mutantenr,ob b reditata suorem,praetorem non aspernari. reliqua sunt apud DFn. in c.mutare consiliv.er c.quod siemel placuit. de regulis iuris.in η.Et Philippum in praebentem locurri.
In totum, omnia quae animi destinatio ne agenda sunt, non nisi uera,ec certa scien
O U AECUN O V E ex animi proposito ageda sunt, nisi scientia agentium,no absoluuntur: quandoquiisdem ex consensu, aut mentis destinatione proficilici non visis, none, dicitur,quod errori nebula est circunlusium. Num ut iuὰs viii. Iianus scribi non consentiunt qui errat,er nihil Din coistrariaeni est consensui, quum error qui imperitiam det git. quod non minus in contractussim ratione, ali sis πα- bm,quae consens arguunt, atque in obligationibus ex maleficio descendentibus obstruamus. sic qui non suo iudicem imprudens ad Cnon uidetur forum prorogasse: quapropter non ualebit quod apud iudicem no compotentem absq; conficos est actam. l. si per errorem. f. de iurisdictio. omnium iudicum. Item commodatum uota tunditu est magis atq; olyicij, quam nec itatis. Inuitus quis non dicitur commodassea in commodulo. sicut at Locatio non tem. f. commodati. Similiter quod notatu dignum est q* qui aedes fuas Titio locauit, posthac conductorem furum 1 fidum illium uendicantem per hoc repellare conatur, qaia
396쪽
AD RE G UL As IVRI s.' 3όν quid conductionus iure iρ vim positire coepi atqalium quasi dominum agnouit: sed cin locutio non fusticiae ad probandam domin causam , aduersus eurm qui Agnorans rem suam, ex conducto accepit, stupra reueristitur,aut dominum suum esse contra conductorem asea verat,non enim uidetur consensisse in locutione qui finis dum ad se pertinere scien tiam certam non habuit. I. adprobationem. c. de Iocato. In delictis quoq; regulam obtineri nemo est qui ignourat. Porro ut crimen contrabatur, oporici nocendi κοα auluntas accedat, usqueatio etia animum maleficia distinα ficia distis,oIguere uulgatum est uectu: quo fit, ut ea quae ex improonso potius,quam fraude committuntur ato pleratis,er non noxae debeant imputari. Unde est quod homicidiuam casu quodam σ non animi destinatione commibbum, semiliter quod ineuitabili necesitate est f m, excusaritionem, inculpataes tutelae moderamen inuenia quanaedo quidem sine nocendi allectu peccatum est, id quod tragum seueritas non sic ulciscitur, sed errori humano poαtius ascribit.lj. c. adlegem corneliam. defica. trestici dum. g. f. de poenis. er g placuit. Institu. oblig. quae ex deliolis nascuntur. Ex quibus in propatulo erit quae con ense, aut animi uoluntate perfici debent, scietiam eius qui obligatur deis sederare,dis ea quae sit certa: aliis non potest feri,quin errori sit locus, qui costii um adeo impedit ut qui maxia
me. Caeteru quod interpretes super uerbo, in totu, laboα In istam.
rit,er modo in buc,modo illa sententii torquent , susque dei est' dii,s item hoc nobis permittat,id uerbi,nes ad
397쪽
3ss IO. FER R. MO NT. COMM. ad certa scientia,nes ad animi destinatione, sed in latu, quasi in uniuersum iureco ulto esse prolatu, perinde claque dicere uelit, perpetuo uerum esse, ea quae animi deustinatione,hoc est cosiensiu, ac uoluntate feri debent,non nisi uera ex certa scientia perfici posse,ut rure sub Hiit. Frustra allegat inta in re stupra est errorem uilegares conflet suis .esta dona: tim intervenisbe,unde mulier qua uerbιs probe instructa apparet S. c. Velleiano renunciasse, non auditur in rantiam praetexens, nisi dilucide probet per errorem id esse Actum, quo sit ut quamvis instrumento certa scier tia quid peractum ecte inseratur, contrarium tamen quia demonstrari posit,ius non restagari. Est apud Bal lan hq. c. de rescindenda venditio.in l. mater. c. de rei vendicii sed er si quis Missi quis cautio. Apud Alexanda si in I. si dari.f.de uerborum obliga Et Iasonem in Lerror. c. de iuris er Acti ignorantia.
Actus legitimi qui no recipiunt die neq;
coditionem,ueluti emancipatio, acceptii tio,haereditatis aditio,serui optio,datio iustoris,in totu uitiantur per temporis uel coditionis adiectionem. Nonnunquam tameactus silpra scripti taciti recipiunt, quae Myerte comprehensa uitium afferunt. Nam
si acceptum feratur ei qui sub conditione promisit, ita demum egisse aliquid accespitiatio intelligitur, si obligationis consditio extiterit, quod si uerbis nominatim
398쪽
AD REGULA s Ivla I s. sis accepti lationis comprehendatur, nullius momenti faciat actum.
AGERE plura significa nimirum omnia,quae per Agere. hominem feri posunt. Iurecon*lto tamen ut Labeo de fuit,aliud est agere, aliud gerere, Cr aliud contrahere. Sed Cr actus generale uerbum est complectens quicquid humana industria est constctu. Tullius pro Q . Ligario: ΑΣ -δ Haec igitur tibi reliqua pars est c. caesare loquens bis regas actus n hoc elaborandum est,ut rempublicum Rerumacturu stimus,eal tu in primis composita, fulmina tranquillita me Cr ocio permare. Suetonim rerum actum dixit, de hs,qui rerusiummae prae ct mnia pro functide sua gerirere solent. In claudio sic scribit: Rerum actum diuisum antea in bγbernos aestiuoss mensis oniunxit. Item cudecurias rerii actu expungeret, eu qui disimilata uacaritione,quam beneficio liberorum habebat, res oderat,ut cupidu iudicandi diffusit apud Herodianum : δε-τ- appellantur. Praeterea actum pro eo dicimus, quod quis siue in publico munere, siue in priuata uita copi tutus,er dixit Cr 'it Sallustius:Constituerat uti cum catilina in agrum Fefulanu cu exercitu uenisset, L. Beapia Trib.ple. concione habita de actibus ciceri quererrat . Am uero no sic amplar significationis semper esse, di ''o' 'sed ea quae ad rempub. Cr sectiomi munia pertinent otium Budaeus cotendit. Tacitus lib. i s. historiaru. claudio Nerone,et L. Antistio Confau in acta principis iuraret, inagistratus in sua adla collegi Antinia iurare .phibuit. Sed ne omnes huius uerbi signiscatus lectori obtruda A mus,
399쪽
iro Io. FER R. MONT. co M M. mlis,quantum ad iuris explicationem attinet, satis fuerit cognoscere actum generalitcr denotare, siue uerbis quid agitur,ut in stipulatione , s e re ipsa, ut in nwmeratiori Actus gener 'ς ii pecuniae. l. Labeo libro primo. j. de vcrbo significiuno RQ μ' D tot actuum stecies derivitur, quot sunt negocia qμiabus in ciuitate mortalium animi occupantur quemadmota dum sunt actus seruiles actu3 negocioru gestori ,actum transactionis, actus iudiciarius, Cr id gcnus alij,in nul lanon iuris parte sese osterentes. In hunc modum iureis
confultus actum legitimum appellat, qui ex legis sui ctione dependit, atque robur accipit,vti cx de legitima couentione prope Paulus dilberit. in L legitima. f.de practis, neq; ad legem Decemviralem in hoc tantum re iacio, sed quia omnes iuris partes siue sint rogationes, βαue rest=ons siue edim,sive constitutiones, aequali auto αritatu honore praeemnent uxta l. ius autem ciuile. f. de
iustitia er iure si quid ex ulla eius parte perfictum subsistat, a legali ratione non erit alienuis, dis ad legitimo; actus optimo iure debet reseri. In quibus cum sint,qui neq; diem nes coditionem reo ripiunt, docet rapinianus,id tam proprium eius esse, ut
per temporis,uel conditionis adiectionem plane vitiem tur, nullius ue reddantur momenti. species huiu modi domum sunt emancipatio,acceptilatio: haereditatis aditio, ultioneri' non Cr reliquae bis enumeratae:quandoquidem emancipatio, tripi Rox. na uis est,quae non solenni actu apud competentς
magistratum celebratur,ita ut liberos suos, parentes, ibi manu sua dimittit,er fui iuris deinceps esbe iubeant,quae res nes tepors procrastinationem,nes conditionis atavent
400쪽
AD REGULAS IURIS. 3 rventum patituri praeterea. I nnit. quibws modis ius praoriae po.soluituril. non nudo. Cr I cum lassi eximus. c. de emancipatione liberorum. colligunt Bari Raph. Pau. cavi
strensis er Alexand in I.1.s ad s. c. Trebellis. Similiter acceptitutio quaesolutionis exemplo stitim liberare μου let, neq; diem nes conditionem admittit. I. acceptilatio sub conditione. Ila die.f. de acceptitutionibus.Inb reditatis aditione non en ambigenduem,si quis ita dixerit, si foluendo haereditus est,ipsam adeo,quin nullius sit mois menti aditio. cum qui duobus.fub finem. f.de acqui. haea redi.DiFerunt Bald. Cr salic. in I potuit c. iure delib. Item qui ferui optione uel ex legato babet,nes in tem e Seruiopiis pus,nes sub coditionc potest eligere, cum hoc genus leaegati morum no recipiat, propter boc,quod semel optio datur,qua fasta totum ius optandi est ab ulmptu. L.apud Aufidium. f. de optio.laga. l. s.f.de leg. π g. optionis Iogatu . In it. legatis. Praeterea tutela officiam temere protelari non debet, quare tutoris datio,maxime ea quae extra testimenti causam si diem uel conditione non ad
mittit. muto. . ub conditione. f. de tuiclis. Secus est in ι ό.becitatore testamentaris,qui a certo tempore,Cr ussad cera ne datur.
tuam tempus ab coditione crusq; ad conditionem dari utis potest,quod ubi sit Actu,nlius tutor ex lege Attilia dandus est,quamdiu conditio uel tempus pendet.l. tutor datus1si quis sub conditione.f. de tem tutela. sedes.Institu. de Attilia.tutore. π έ. ad certis. Institutio. qui te, timento tutores dari possunt. Sed Cr autoritututoris pure uenit interponenda quoties ea desideratur,no in tempus aut coditionaliter.Les conditionalis. f. de