De vi atque usu nicotianae tabaci ..

21쪽

est, calorque eius moderatus, neque pressu externo animadversum est dolorem estici, Et urina secreri in-

turbata suit. eritiae ipsius calor moderatus ilenique ruber suit, atque in universum incarceratio non acutior. Simul universa valetudo bene habuit, neque sobris suit gravior. Frustra repositionis periculo tacto, sex herniae admoti sunt hirudines pluresque asionis clysmos brevibus intervallis adhibere iussum est, quos si ex Onctatio alvi non sequeretur, tum clysmata infusi soliorum ni colianae applicari, idque ita, ut uni drachma soliorum abaci octo unciae aquae infunderentur atque hoc insusum tribus Osibus iniiceretur. Mater, quae de clysmatis ta- baci audierat, cum obstetrice, quae saponis clysmos p-plicuerat, quum hos exoneratio non statim sequeretur se audiisse communicavit tabaci clysteres esse adhibendos, si saponis clysmata bonos non haberent eventus medicum vero ipsum rei intersuturum esse. Sed obstetrix, ubi matri se saepius iam abaci clysmata applicuisse confirmavit, neque medici hominis ad hanc rem pera esse opus, postquam tabacum parari iussit mater, quae obstetriciis orbis maximo cum suo dolore fidem haberet tabaci haud valde pretiosi, uncias fere unam o dimidiam asserandas curavit, unde cum funesta obstetrix adhibita aqua decoctum secisset, clysma huius fluidi iniectum St. Clysmate vix applicato puer brachiis pedibusque vehementer contremere, profunde aliquoties respirare Contorquere oculos, vultus persundi pallore atque duabus post clysmatis applicationem minutis his symptomatibus morte occumbere . Sectio non est permissa.

22쪽

Experimenta instituta in animalibus. I. Ur od ii in complurium canium et selis intestinum rectum Si o sortioris abaci infusi inspersit. Quo

facto animalia paralysi assecta, omnia nondum praeter- lapsis decem minutis mortua sunt. Pulsus cordis una ante mortem minuta, non iam animadvertendi fuisse traduntur; unum modo animal vomuit Sectione statim post mortem instituta, cor repertum valde extentum neque amplius se contraxit semel tantum cordis auricula

instrumentis irritata contrahi coepere, item circulatio aerem inspirando in pulmones dimidiam horam sustentari potuit. II. Equidem inlusum' u soliorum nicosianae, quibus quatuor uncias aquae servidae insuferam paravi; post quartam deinde horae partem in columbae intestinum rectum scrupulos duos inspersi. Animal ubi consedit, scrupulus sero dimidius insus una cum saecibus eiectus

est. Coluniba initio inclinationem exonerationis alvi ostendit, tristissima, anxia et inquieta evasit, alas agi lavit, oculos ad dimidium partem clausit et post tres fere minutas vomere coepit. Sex minutis post iniectum clysma derepente sinistro pede porrecto collapsa, et mox inde utriusque pedis parat 1 si assecta est. Iacuit in alvo, ambo pedes porrecti et intenti, minorem quam cetctrae corporis partes organici caloris gradum habuere. ο-mituritio simulque ad exonerandum alvum inclinatio duraverunt, neque tamen saeces emissae sunt. Oculi

aperti, pupilla paulo angustior suit, an intervallis

quinque sere minutarum uni yersi corporis tremor ortus est, atque pennae imprimis in capite erectae sunt. Postquam animal hanc parat 3 sin horae dodrantem tolera-

23쪽

vitis alae etiam infirmatae sunt, aliquoties saeces eiecit suidas, qua de re tabaci etiam insusum eiectum est. et O inde vires reconciliavit Paralysis transiit et columba breve tantum etiam tempus anxiam habuit tristemque faciem sed certe obiisset, nisi corpus nocens

esset remotum.

III. Aliud cum sacerem periculum Deiusdem, quam Bntea memoravi, formae usque ad Siri decoxi et huius suid 91 in intestinum rectum columbae inspersi, sed an ligaturam applicui. Paulo postea, ut in experimento superiori vomitus, exonerationis alvi studiurn. e tremitatui paralysis secuta sunt, simul respiratio di ficilis et profunda cordis pulsus frequens, pupilla paulo angustior exstitit, deinde universalis secutus membrorum tremor atque post duodecim horas, quamquam an ligatura remota orat et columba aliquoties miserat faeces, universalibus convulsionibus mortua est. Sectio,

quam deinde institui, nihil praebuit cognitu dignum. IV. Paravi ex Jl soliorum tabaci et Su aquae servidae insusum, cuius sit in pullae selis intestinum rectum intuli et nunc quoque ligatura usus Sum. Post duas sere minutas in omnibus membris vehementer Oepit remore, pedibus stare non iam valuit, respiratio brevis et prosunda, cordis pulsus frequentissimus et debilis actus est, et post sex minutas convulsionibus levibus animal mortuum est. Sectione acta nihil memoratu dignum inventum fit.

24쪽

De providentia, qua in adhiben-

Ex iis, quae hucusque exposita sunt, satis patet, ni cottana organismum humanum vehementer assici eamque, quacunque in forma et minoribus etiam dosibus Vehementis veneni vires praebere ideoque huius herbae in usu maxima opus esse cautione, Si malos eventus impedire velis. Internus remedii usus ceterum nondum valde divulgatus rarissime malos essectus ciet, quamquam Semperdosibus pro rerum conditione minoribus initium facias oportet, easque Sensim sensimque tantum adaugeas Saepe enim homines invenimus, qui nicotianam aut disisicile aut omnino non tolerare possunt, et in quibus vestigio veneficii symptomata excitat. Insantes et caduci homines minus abacum sustinent, quam adulti et robusti atque oriter se dicit raro hoc remedi in insantibus, qui quintum annum nondum explevissent eS- se usum, quia in his essectus non manifesto perspiceretur sortiusque iusantes nicotiana assicerentur ' Semper in usurpanda interne nicotiana Observandum St, ut remedium simulac aegroti de vertigine anxietate. inquietudine, vomituritione et ad diari hoeam inclinatione doloribusque etiam colicis queri incipiunt, statim re-

25쪽

liceas, neve priusquam haec Symplomata transierint, ad nicotianam redeas. Praeterea doses ad has res instituendas esse, vix dicere opus est. Mons S. 5. Ubi tabacum externe adhibos, cavendum St, ne corrosis laesisque cutis locis, ulceribus etc. applices. Hoc ubi fieri debet, caveas, ne remedium iusto longius insit ulceribus cet. quia hac ratione facili line vehementissimi et perquam periculos eventus, ipsa utiar ni Oi Scieri possunt, nam exceptis clysmis, si remedium cuti externae applicas, enectus vehementissimus est. Ons.

Tabacum, quoniam per clysmata applicitum validissimum est, utque hac ratione pleraque sunt veneficia, medici est, ubi his cir sinis utitur praecipuam providentiam adhibere.

Iam necesse est: I medicum abaci speciem, unde clySma parandum St,

II dosis modum, III sormam in qua clysma usurpari vult clare indicare; IV. ipsum clysmatis, si eri potest, applicationi interesse ut eius essectus Observare atque ex iis,

qua porro opus est, dirigere possit operam. Quod priinum locum attinet, optime ea tabaci species, quae in pharmacopoea nostra indicata eSt, usurpari idetur solita enim nicotiana fugi et cui insculum iam additum est, eius enectus vehementer alii sunt modo nihil efficit, modo veheinentia, quae nerVorum morbum aut irritationem canalis inlusi in alis inflammatoriai Significant, 'symptomatu et sicii.

26쪽

Quantum ad dosin maxima opus est providentia, et cavendum, ne iis, quae in multis leguntur compendiis, ubi ingentes a nobilissimis medicis abaci copiae imperantur, exempli gratia a celeberrimo ichter,' qui unciam unam cui unciae duodecim aquae infusae sint, adhiberi vult, incitemur, ut similia faciamus, nisi post funestissimos eventus perperam te egisse intelligere velis. In universum statuendum est, neque tamen

unquam haec dosis superanda est, infusi soliorum nico-tianae e drachmis duobus et duodecim unciis aquae, dimidiam partem per clysma adhibitam, ubi adultum c terumque sanum hominem, cuius complexio robusta est, euras, dosin esse idoneam; sin autem insantibus, aut debilibus mederis hominibus Osin minorem esse neceSSeest hic potest infusi ex una drachma soliorum ni cotianae et unciis decem aquae, dimidia pars per clysma adhiberi. Hac ratione clysmata tabaci in nostro nosoco-mio medico ex multis annis optimo cum eventu adhibentur, neque celeberrimi medici de hoc usu aliter sentiunt.

Porci vali Pot insusum ad elysma adhibendum pinta servidae aquae et drachma una tabaci parandum Curavit ' )Ast te Coo per clysma insus ni cottanae ita parari iussit, ut uni drachmae abaci duodecim uncino aquae servidae infunderentur, quo quidem Insus decem minutis postea usus est. At, inquit, cum validi huius remedii essectus pro aegrotorum constitutione sit alius atque abaci etiam natura sorsitan alicuius sit momenti,

27쪽

inlii oportet dimidia tantum pars iniiceatur dimidiam

que post horam altera, Si alteram Osin eventus, qui satisfaciat, non consecutus est. Ii, qui ex aliis audierunt duarum drachmarum insusum, recte una quidem iniectione aegroto inferri, quam supra dixi, cautionem superfluam habeant; sed ego pro meis observationibus confidenter possum affirmare E praecipite sortioris insu- si usu essectus posse proficisci, quorum medicum vehementer poenituat In universum haec providentia iusto videtur maior, si essectus respicias, qui tale insusum et in animalibus et in hominibus quoque robustis Ceterumque Sanis sequuntur. Sine dubio mali eventus non sunt pertimescendi, dummodo universam aegroti conditionem bene examines atque cures, si infusi sermam supra praescripiam adhibes. De clysmatis serina in universum disserentiam sora iasse non statuas; sed Si sumum adhibes, effectus lenatiores sunt, usus proprium requirit apparatum, praeterea dosis numquam accurate definire potest ab aegroto accepta, quocirca melius est insusum adhibere, cuius praeterea sortior est certiorque essectus atque usus nunc

quidem universus Lassitudinis, sudoris frigidi, ad syncopen inclinationis symptomata, adhibito infuso multo

facilius apparent, quam ubi sum uteris, neve unquam haec symptomata ominosa. ducas, contra salutaria sunt haec phaenomena, dumne necessariam cautelam negli-

28쪽

gas, neve ad aliam transeas remedii dosin, priusquam illa symptomata praeterlapsa sint. Quae si omnia in adhibendo abaco semper observas, nisi fausti e remedio eventus non proficiscentur.

CAPUT III.

De tu abaci rus u.

Exceptis clysmatibus, quamquam nicotiana non leves habet essectus, atque a claris tentata est medicis, neque sine fructu, usus tamen huius herbae nondum est valde divulgatus. Fowler,' qui plurima accuratissimaque abaco instituit experimenta, hoc remediuin, quamquam universalius commendat ad hydropem, nisi torpidus tonicusque huius morbi est character aptum non est, t-que vehementer caveas, ne hoc remedium in iis hominibus adhibeas, qui propter organicum cordis vitium hydrope laborant, nam cum in hoc morbo cordis nervorum vires iam sint oppressae, hoc remedium infaustissimi eventus consequi possunt. Ceterum o ter in

XXI hydropicis morbum tabaco expellere studuit, et ter tantum remedium irritum fuit. Ho, Per cum suum insusum adhiberet, a minoribus sensim ad maiores Oses transiebat, interea etiam extractum gr. I m p. d. adbiberi potest. In 1guria

29쪽

quoque lilries suo insus optimo cum fructu usus est.

-Ut universe, inquit, loquar, insusum tabaci in dysuria validum apparet sedansque dolorem et urinam pellens remedium, quod vias urini seras amplificat et in dysuria, ghise aut lapidea materie essecta, eius abitum expedit. In diversis colicae casibus unam unciam sui insust per clysma adhibendam commendat, si adultum solitaeorporis constitutione curas. Ad eundem auctorem clysmi propter dolorem deliniens eorum taediumque excitans ac relaxans ingenium RSOrum systema et propter vires irritantes intestinum quoque rectum bene afficitur, unde celerem levationem Iectionemque saeclum efficiunt. Praeterea tabacum commendat in Xanthematibus corbuticis affectionibus catarrhalibus, in asthmate, ubi Roberthus quoque age hoc remedium cum fructu adhibitum commendat Pertinax tympanitis intestinatis, quae per Integros duos annos omnibus medicaminibus restiterat, abaci clysmatis, quae paulo supra dictis in colica usurpatis

fortiores erant, omnium cum admiratione levata est.

John et ch tabacum commendat in diversis

inflammationibus rheumaticis et arthriticis, quibus membranae synovi aIes asectae sunt, atque confirmat hoc re medio non solum deliniri dolorem inflammationemqne levari, sed ita etiam membra aegrota vehementer diuvari, ut tonus iis viresque reddantur. In nervorum morbis digna videtur ni cottana quae

30쪽

saepius usurpetur, quam adhuc factum est neminem enim tabaco nervorum intentionem minui effugere

potest.

In neuralgiis capitis, assectionibus hystericis Fowler abacum cum fructu adhibuit. In tussi convulsi a cum extractum tertia quaque hora grana duo usurparentur, optimum apparuit remedium. Courrie ynicotiana ad chronicam vesaniam usus est passimque etiam abacum contra epilepsiam usurpatumost Cimet Hii epilepticos ita a se sanatos esse dicit, ut nicotianae soliorum cataplasma regioni eorum hypochondriacae applicaret, qua in re elySmata quoque ta- baci non erant irrita. In tetano morbo, qui hucusque omnibus remediis pertinacissime restitit, quo in morbo imprimis Aid ei son abacum commendat, accuratiori dignum videtur animadversione. Ander son cum primum huius remedii saceret tentamen ad triginum traumaticum seria vae aethiopis, sorte recentium ni cottanae soliorum decoctum adhibuit, quo dimidia quaque hora malas collumque et pectus omentanda curavit, deinde cataplasmata soliorum ni cottanae in maxilla inferiori colloque imponi iussit Balnea calida, quibus abaci quantum satis illatum erat, tertia quaque hora repetita atque duo

i. P. 141.