De pulmonum tuberculoseos natura : dissertatio inauguralis pathologica quam ... in alma litterarum Universitate Friderica Guilelma ut summi in medicina et chirurgia honores rite sibi tribuantur die XXVII. m. Augusti a. MDCCCL

2쪽

OPTIMAE. DILECTISSIMAE

3쪽

HASCE

STUDIORUM PRIMITIAS

SACRAS ESSE VOLUIT AUCTOR.

4쪽

1 ulmonum tuberculosis semper ex diath in ascitur. Quod facillime demonstrandum nec ab ullo

scriptore tangatum lamen si lonlio praetermittere non pOSSumu S. uaeSlii onini quid i Papso voco dialhesi usi latissima in aetiologia morborum significolur halui plani dirim nil oritur. Ubique nini si statum in minis morbosum contemplamur, ut me ilicam litibus idnneis lamur, utrum ex singultiri organi uncti Diio quodaminodo turbata ortu sit, decernatur an pol tu organismi lolius conditione mutata allectio localis quasi Secundaria exstiteri l. 0uam diiudicalion in saepP numero praecipue in iis morbis aculis, qui primum iam symplo malu nise clionis localis praebent siculi in infla in mulionibus compluribus instituere non possumus. V runt in ei in Orbis chronicis in illis causam ut ita dicam universalelia Supponero sero coacti limus. Cuius ruti, de naturalia el, lana. Που Sen Sibus porcipiantur do scriberi' sero semper e ubique dissicilliuium esse ii ullunt sugil medicum. Qua re Dico uiathesi illimur qua omnino conditiones corporis iuniani corius ' assecti lues path ilogicas ox ci-

5쪽

lantes, significari volumuS. Quas condi li0nes, etsi iu-leriluin o Systemate nervorum Originem trahant, lamen vulgo in sanguine OSila esse putamuS, ex quo nutritio e materiei irinulatione o inne eniciuntur. Quare alii promiscue etiam voce dyScrasia illuntur, cuiuS 0-lionem, in qua nata est, in sanguinis hemica analrsidem0nstranda alterali 0ne p0nimus. achexiam vero iam morbum ipsu in chronicum ex peculiari dyscrasia ortum appellamus. Duibus c0minem Dralis, iam sententiam ip- Salu qua lubercul0Sin pulmonum ex diathesi sanguinis nasci 0ntendimus, pr0bare c0nabimur.

Hoc alia inde c0gn0Scitur, quod insanies parentum, quorum ulter vel uterque tubercul0Si orant amicti, pr0pensi sunt ad eundem innibum ac lam Saepe euc0nsumuntur ut medici peritissimi Marshall-Ηali dispositionem hereditariam multa creberrima in luberculos eos causam habeant. Hereditus sane tristis, quam quisque lubentissime repudiabit. Sin vero na0rbi semen a parentibus s0etui quasi insilum videmus, dubitare non possiimus, quin l0tum c0rpus m0rbi vi repletum sit, n0n soli pulm0nes, qui

Saepius prorsu inorbo deStiluuntur. 0hiare nec cum iis consentire debemus, qui amplitudine horacis min0ri, quum iureditatium essu concedunt, liberos hi minum luberculo Si tui intonuit assecl0rum, ad eundem morbum Propul Stoic reddi, ussirinunt. Nam th0ra imbecillus in insuri lituis, ut videtur, vim suam pernicii Sum exercerenui id uin potest. Cuius Sigia si descripseri uius, aniina iii se sitim erit, Iguram atque Silviii Ih0racis ossium

6쪽

simillima, ne dicam eadem esse, quae in quoque sere homine ann0s pubertatis ingrediente pro ratione laturae videntur. Duae re it se habet. Puer sive puella celeriter in ullum crescunt, pectoris superficies anterior plana, a lateribus c0mpressa thorax sive cylindricus nec, ut debet, parte superior umplior quam inseri 0re sit, scapula ad alarum instar distant, collum longius extenditur, corporis habitus pronus. Simul respiralio

frequens, superficialis, quadam inii Scul ori in action VE-hementiore, nec non labore cuiusvis oneris brevis it et Sonans vox ulla nec raro vibrans. Quae hora is

forma et habitus ab eo sane disseri quom in aegroti iam ex longiore temporis spatio tuberculosi pulmonum asseclis observamus, atque diagnosin diui hos os luberculosa valde adiuvat. Quem descripsimus, facile pul-tn0lium evolutione retardata nec pariter ac reliquaru uicorporis partium procedente esseclum esse, intelligimus. Quare ne in ex h0ciubilia solo heredituri uiri ad luberculos in dispositi0nem esse deducendam contenderit, quippe quae

iam ille puberta leti vim Suum lanxiam Saepius Xerceat. Immo in Melus pulmonibus interdunt tubercula repererunt Andrat . I laque non possunt iis quin insanies iam ante partum a primo inde geri Seo exordio uno mala sanguinis utque ortus se etiam S Slemnii uervoru ui dialhesi instructos esse censeamus. X u luberculosis tum pulmonunt lum liarum partium uias a quadam hiuln. xoriatur. Eliam si ver dispositio iure dilaria misim adest ex Peteri causis tubercul0s in cli iuventibus ' ili Illi estim iiii iii -

7쪽

dam nec locali tantum assectione morbum illum effici colu ludamu S, necesse est. Quae causae omnino tales Sunt, quibus Vis plastica alienatur, uirili corporis ollanditur, nervorum acti debilitatur. Omnes Vero quum n0n semper tuberculosi essiciant, sed etiam alios morbos diversos c0ncedamus, n0n SSe enucleatum, quomodo fiat, ut nunc tubercul0Sis, nunc alius morbus gignatur, nunc Valetudo, ut videtur, b0na prorSu n0ntollatur. uam ob rem viri doctissimi nostro tempore, talem eti0l0giam nullius esse momenti et prorsus reiiciendam, haud levibus dem0nstraverunt argumentis. Inter quos ente hisce verbis utitur: Nur in de Me

her vom egZielin ines Bretts v. s. o. 0uod quidem non Sine sale dictum, tamen medicorum studium causarum morborum investigandarum ridiculosum reddere non potest. Eo allentius ad rigineui atque lantem morborum chronic0rum inprimi recurrendum St, quomstgis spe sola medendi in causa removenda cernitur. Id vero testibus viris peritissimis, in arte medica exercenda versalis pro certo abstinus, illas causas universale sit Venia verbo ), Saepissime luberculosiupulmonum evocare uarum . e . numero, non exiguu

8쪽

praestantissimarum mentionem faciam. Imprimis alimentorum genu insalubre, omnino bonae valetudini contrari ulli, per longum tempus adhibitum saepius efficit lubercul0Sin, qu0d Newpor experimentis in animalibus articula lis institutis se demonstrasse affirmat. Celerum accuralius species alimentorum noxiorum enumerare non p0s Sumus sed omnino nimis exigua materiae nutrientis copia, quam quae ad vivendum est neceSSaria, aut Singulari hominis digestioni n0 apta ia in

illum triste in aliubi esseclum. Saepissime amγlo abundantia, nil rogenio carentia nutriinenla praesertim insanies caveant, ne tuberculosi veneni stant participeS. Tum neminem, qui in urbibu majoribus pauperum curuli in se susceperit, fugit, ex humidis foetorem ri dolentibus, Pre spiSSO alque impuro, in quo Spiritum vi trahere potes, resertis habitationibus tunc alios mullos tunc et morbum tubercul0Suin nasci. Duo insanies ibi pereunt, quo vita in Berumnosam vix ad aetatem, salso miseris dictant florentem producunt Simili modo etiam tempeStalis mulationibus repente exortis valo ludo sappius in discrimen sertur. uare homines tuburculosi utilionum Saepius videt ius correptus, qui ex regionibus calidioribu Sedem in rigidi 0res ransferre coacti sunt. Animalia etiam ex terra patria, soli

vicina in n0Strum aerem Sperum ran Sportata, SaepiuStuberculos Succumbunt. - uibus collimen Dialis, causas tuberculoseo pulli Onuit tale esSe, quae lolii in in corpus vim Suam eXercUnleS, neces Surio nutrili Oileiueius utque ubi plasticam minuant itaque diathesin San-

9쪽

guinis efficiant anomalam, satis iam intelligimuS. Animi asseclus tristes quamvis primum nervorum cli0nem perturbent, lamen diutius perstantes eliam elarii msingularum corpus constituentium nutritionem impedire

itaque dys rasiam es licere, ut dicere Solemus, negari non potest. Qua ratione animi assectu tristi per l0ngum tempus hominem premente etiam tubercul0s in procreari perspiciamus, quod saepius fieri non nec hisce verbis testatur: Parmi es causes occasionelles de a phthisio pulmonaire, e 'ai a c0nnu es plus certaines, queles passi0ns tristes, furt0ut, qua nil elles soni pros0ndes et de longue duree. Iam ex dispositione hereditaria e sex causis adhuc allatis concludere licet, tuberculosin nullo in udo localem

pulmonum morbum esse, sed origine ni ex alterali 0 nec0rporis latus lolius, i. e. ex dialhesi, petere. 0u0d in illis casibus, in quibus tuberculosis alia cach exta quadam quasi undamento nititur, manifestum est chlo-r0Si enim lues mercurialis alit, si mavis, syphi litica celeraeque sanguinis compositionem an0 malam plane ostendunt. Decursus etiam tubercul0seos pulm0num yscrasiae signa manifesta prae se fert Etenim aegroti diu iam debiles sunt atque variis m0lestiis cruciali aut habitu peculiari praedili, ut medici diagno sis firmetur, antequam ullus inpetus vehementior intercurrat. Tu in vero etiam neumoniae atque pleuritides aliquamdiu exortae aliquid singulare habent quo ab iis lammationiblis Diis imprimis raculis P suci te tu ligantur hi leuique cliniu

10쪽

in genere illo luberculoseos acutissimo decursu insigni,pricui noniae simplicis effigiem non videmus, sed stadio Prodromo ruin atque aliis propriis notis se typho haud

absintilem praebet. II. Ex sanguinis compositione che mica pulmo liuili tuberculos eos natura propria cognosci non potest. Ab ippocratis usque ad nostrum tempus Sempor erunt viri docti, qui Omnes in c0rpore humano mulationes observandas Sive physiologicas, sive palliologicu S, ex humorum, imprimis Sanguinis, tu lata composition durivare conarentur. Humoral-Palliologeia . Quae sententi interdum de Seria paene nec de senSa, postquamur chemica ad organicae materiae naturani inquirenda inii in sine ructu adhibita est, rursus revocabatur ut quasi principiis in summum palli 0 logiae creabatur. Unde dys erasia in disciplinam palliologica in irrepserunt. Cui mi loro morbo sanguini compositi proprio in udo inulata subdita est, ii ut nunc album eia, nunc si brinlim,

minc aquam rite Valero aut Superare, nunc materias excernendas aut secernendas relenia PsSe Rulores as- sexoraroni. Quae cauSa Saepius prorSu absunt, saepius argu montis tantum imbecillibus pr0bari possitiit. Inter morbos qui sine dubi ex sanguinis compositione chentica unitata Oriuntur, Siculi venenis essecli, et inter eos, in quibus, uuin iam diutius aegrotum cruciassent. sunguinem quodammodo niuialum invenimus di -