Nicolai Bammacari ... Epistola tentamen de aere sive De natura mundi corporei exhibens

1쪽

IN REGIA NEAPOLITAN ACADEMI PHILOSOPHIAE E. O. PROFESSORIs

aeapoli Anno DCCXLVI

Superiorum Facultate

3쪽

ILLUSTRISSIMO ET REVERENDISSIMO DOMINO

COELEST IN GALIANO

REGIAE NEAPOLITANAE ACADEMIAE PRAEFECTO MERITISSIMO

N publica commoda peccare seditasse videar , cum Te , Clarissime Praesul , tenui hac Philos phica Epistola a publicis gravibusque negotiis expediendis di-

'erram . At me Scientiarum augmenta , quae tui muneris pars magna sunt, audacem faciunt

impelluntque , quo amplissimum tuum nomen illi inscribam . Spem enim magnam concipio , Scientias in nostra Academia incrementa suscepturas cum per Te suas Musis sedes restitutas , atque amplificatas inlucar . Eo quidem inter praccipua opera a Verulamius recenseta quae ad Scien- tiarum c a Zγε se. O AM. Seiani lib.ri. In prin. x '

4쪽

tiarum dignitatem,atque incrementum facere possint.

Atque hoc utinam illud excipiat, quod in ejus Virii

Summi votis erat, Remunerati s designatio Scripto rumuirea eas Doctrinae partes quae non satis hactextas excultae,atque elaboratae sint .Haec sane Epistola specimen exhibet tum ejus Methodi , qua Scientiae promoveri possint is debeant , tum Aeris igno. ratam neglectamque hactenus naturam in lucem eruit, ex qua Naturalem maxime Scientiam, humanis necessitatibus parem , expectari posse non contemnendum experientiae lumen pollicetur . Jure igitur meritoque ejus generis scriptio Tibi erat submittenda , cui Doctrinarum cura, tutela demandata est . Accedit cillud , quod non autoritate soliun Litteras fovereis defendere , sed opera etiam atque cxemplo augere possis . Aeque enim rebus agendis cognoscendis vadas 3 ita ut veri Sapientis exemplar reserasci cujus vita in rerum optimarum cognitione , atque actione consistit Ceterum meum hoc qualecumque erga Scientias studium , atque in Te ossicium benigno tantum vultu accipias Litterarum bono diu vivas . Dabam Neapoli Iv.Cal. Septemb.MDCCXLVI.

Taiulis risi. Referendis.g mine Humillimus, atque addicti a Cliens

Nicolaus Bammacarus.

5쪽

IOSEPHO MO SCANICOLAUS BAMMA CARUS

UM, Vi Praestanti e , ea mi

eum communicasse , quae magno observationum apparatu , necnon multorum annorum labore improbo, de Adris Natura,eras consequutus3Jam tum animo progpexi, Natura

lem Scientiam iis exeitari posse quae mensuram impleret nive s a L. Praeterea non sine animi voluptate rentigit mihi , te agnovisse s qui tanta diligentia , tantaque animi constantia , aboriosissimam Experientiae Methodum , a merulamio propositam, sequendam tibi δε- aereuisse . Hine factatan est, at ego Heris mium qu θη sequum tua doctrina Oetati excitatus , iu

6쪽

Tentamen de Apris natura magis simplex λιαι. νι mum tibi hisice litteris proponere, idque dicendi genere philosophico decrevi , Herulamium meum hac quoque in re imitatus I . Ante vero quam doctrinam hanc meam explicem, doctrinam tuam universam , quo facilius utriusque consensus percipiatur , breviter complexus hie subjiciam Principio tu illud statuis , Corporum Naturatum alia Fluida esse , alia Solida χ). Fluidorum vero omnium δrem rimarium Fluidum esse , reliqua fluida fluiditatem suam ab Ere mutuari s ac proinde Fluida Secundaria recte appetiari posse . statuis dein de , Fluidum illud Giυersale Freum, eorpora omnia continens , prima corporum semina subire , ac penetrare unde corpora singula sui generis Fluidum Secun-

Ipreuitatem praeeipue fectabatur , o elegantiam , aut concanuitatem fermonis is inter feriboniam , an dictandum Inepe interrogavit. ntim sensti ejus elare fatis, per Apicua redditus esset. Vide Vertii Vit praef. Id quandoque usurpandi Viri dicendo exercitatissimi , atque eludi tissim . Grot in Pro ad Lib. deI E se P. Dieendi genu quod attinet , volti ad rertim tractandartim multitra dinem adjungendo serborum eo' am , U;dsum parere Iemr , Mus titilitatibus confialebam Goli Cler. PraesLib. de Verati R. Q Groti praef. Sola Ampliei , nec ea Jamistris ullis inum , animi mei Iesia exposui , prout , re tam fera siret 'ortere ensebam tib pondus argumen

torum , non verborum unoeinia quaeruntur

Solida corpora hic dicimus Dura is quae Fluida non sunt Verulamius Tangibilia , ineumatica appellat et i cet Pneumat3ca ea fluida tantum dicat , quae visibilia non sunt sane sunt in fluidis gradus nonnulli nam languis an humano corpore cernitur , fluidum nerveum non cer

nitur

7쪽

-rIam, qui eorum Spirιtus appellatur , eeipiant iatrae adeo ab Ad reo fluido , tanquam ab Agente Principio, corporum omnium Generationem , Vitam , atque Interitum repetis . Hujus tamen Principii vis

viri inflecti, sive a xvexari posse agnoscis , per So

bdomm , quae permeat , Schematismum , sive exturam variam Unde est , quod unum Principium illam phaenomenorum varietatem gignat , ex M Mundi Asspectabilis ordo prodit . Denique , -ris hujus Urbis indole praemissi, eorum Morborum originem nobis pandis, quos ab Iere proxime pendere exisimas Haec sunt , quae tu de Adre observasti quae mihi ideo nota esse voluisi,ut de iis sententiam meam, antequam in publicum prodirent , libere tibi aperi. em. Ego ero illa ideo praecipue probavi , quod ab

tum Quid sit Aeris rixatἱ , sive crueiatus, Intestigere, gni refert. Est itaque Aeris exatio , ve Cruciatus , Irisoris status , in tio adit notas oeevitat proprietates , autuo vas prodit , Sicine inmachina Vitalis esse desinit.

Exterior vero Aer in eo stat , eam in Machinam pressiolem exercet, quam ante separationem mihi me exercuerat. ocum etiam habent Cruciatus in hominum ingeniis et rati enim , amantes , ebrii in eo statu multa agunt uae in statu animadversionis perfectae non agerent radaim Cruciatus proprium est , rerum status aliares, exuibus alia . tque aliae prodeant proprietates . Quam is LPxoprietates omnes nosse poterit, qui ejus status omneste noverit Fatemur id nobis accidere posse,quod de se ipso Verula ias Profitetur Nov. Org. Lib. I. Aph. xv m. iecur

et n- alietii proeti dubio , postquam Uam bisoriam, - in Issentimi tabulas perlegeri , aliquid in

8쪽

4 TENTAMEN

tum dissidentia , quae Methodi Experientiae Autor Herulamius nobis scripta reliquit . Is enim do Uinoui luto ita loquitur ID Loco assumti ponatur , quod certinimum est , inesse omni angibili Spiritum . sive Corpus Pneumaticum , partibus tangibilibus obtectum , atque inclusum 3 atque ex illo Spiritu initium capi omnis consumtionis . Alibi vero ejus Spiritus naturam explicans ait Σ' Spiritus autem ille , de quo loquimur , non est virtus aliqua , aut energia , aut entelevitia, aut nugae: sed plane corpus tenue , invisibiles, attamen loca-

corpus tenue , cognatum Aeri, at multum ab eo diversum . Agnovit itaque Heri lamius Fluidum Adricognatum, solidis omnibus inclusum 3 quod tu diser te Aereum heas illudque omnino diυersum facita Spiritu Universali meterm Imaginari , quod tu quoque ubique exagitas, rejicis

Nunc ad Tentamen de Aere accedam , quo non

tantum Fluida Secundaria, quae tua sententia est, sede ipsa solidineorpora , in erem , anquam Principium

las expersmentis Inias ertum , τε omnἰno falsum Otque propterea secum ortus reputabit , fundamentis ct prineipiis falsi , o dubiἱs Inventa nostra niti , Verumho nihi εν meus es uim i talia sub initiis evenire simile enim est , aes in seriptione , a impressione , tina

orte littera, aut altera perperam postas , an collocata: riensin legentem non multum impedire solet , quandoqμi dem errata ab ipsi fensu eorriguntti . Haud aliter errata forte nostra , ne suturae noceant Inquisitioni , ab ipso naturae , quam sequuta sumus , sensu indicantur mst. Vinis Mori obfero ad Art. I. -

9쪽

D E ME B. E. I

pium Dum resolvi Ihdebere eontendo . Hoc tibi ba rum rerum peritissimo examinandum trado , ut si ita iijum fuerit , speri tuo jamjam in lucem prodit ro praefigi patiare

TENTA ME DE AERE

MI, EDE NATURA MUNDI CORPOREI.

L. Tentaminis hujus fundimentum primum Phile phandum per phaenomenorum series II. Fundamentum alterum Solidorum Periodus Re

c id Improbat id in Anaximene Tarlin. IN DI. Quamvisa diei vix pusum . ut redam , Ayrem esse , t Gebo Anaximenes , vatiaratium rerum omnitim pri neipium , unde oriantur omnia , o omnia in illud sti redeant interi- tu . Video tamen , ae probe intelligo , Aerem in terrestria quaelibet corpora tantum pus quo jus o imperium exercere , ut sta ipse animantia , ct sirpe vivere nequeont, ct per Uiam patillatim res omnes deseian , o Detereant . Anaxinienes nimirum neque particulas Primige nias Aeri addidit , neque Aeris naturam Orgailicam agnovit sed omnia potius ex Aere condensato rarefacto repetebat . At illud in Anaximene verum erat, Aerem esse causam generalissimam , quando effects in natura ad universales gignebat . Mundum corporeum hic dicimus , non quod uadum ex Machinis mere corporeis componi credamus et agnostr mus enim praeterea in eo Machinas Corporeo sentientes, ut bruta , ct maxime Corporeo intelligentes liberatu homines quae sane discrimina in nostra de Homine The

10쪽

IV. Corporum omnium Elementa duo, i. c. Partia. culae Primigeniae.

L T. Ad rem Mundum Involutum , Insensibilam continere satuitur, Mundo evoluto ensibili prorsus, spondentem H Fluidorum in solida agendi Ratio explicatur

t. A tequam doctrinam meam de Aere expli- cem , Experientiae o Legem primam

- hic proponam haec sanesciusmodi est A Particularibus inquisitionem inchoandam esse , σper gradus pausiatim ad generalia progrediendum et . Mihi autem cam efferre ita placuit Philosophandum Theoria exponemus t ubi non modo humani corporis, sed humanae,entis status varios is simplicissimis incipientes aer experientiam explicare conabimur . Sed Mundum corporeum ideo diclinus , quia Aerem Mundi principium esse credimus , quatenus ex meris corporibus componitur Ut falsum itaque rejicimus Anaxin .enis illud et Antina nostra δ es , quae nos temperat , apud Plut de lac, Phi i. auiue illud , Aerem Deum esse. Cum contra ipsius Aeris Deus Autor sit . Vide D. Aug. de C. D. 8. Σ. Cogimur hic Experientiae hanc legem proponere z Vix enim hominum animos subiisse videtur , quid Experientiae Me hodus sibi velit , a Verulamio proposita post

Verulamium sane ad Experientiam homines sese contulaerunt . at quoniam sine certis legibus id factum est , arx Expertinentalem Scepties uin delapsi sunt e cui malo ut remedium afferatur , Experientiae Methodum illustratam exhibere conabimur Verulamius. Nov. Org. r. ci, eam sic proponit e Sedd Seientiis tum bene sperandum es . quando per calam veram is gradu continuos . a PariaeularIbus ascendet αν ad Axiomata minora sude ad inevia , alia alii, Lup θω riora , o demAm ad genreali mo