장음표시 사용
161쪽
propter percustiones in pectore sectas. Et Butu similiter alba pulmonis manifestat dilino coivngaecu signis predictis. oe estur posset fieri incipatib'quefiut in panniculis costaria. fit ex signis laudabilib' in apale piilmonis est spritu albu et equale:etu suauiter egredis ladmodum laudabile est signu in quo domi nisi aliquo* humov inanifestas et maxime sputu nigrii et post illidi citi inuni illud rubeta. Et vii tu rotundii quod . r. dixit ee sumti maluin pulmois egritudine*:q significatiditione super humiditate naturale:sed tussis non est sigia nificae emcientis Ercas ipsi' ria ex ali s libris nouisti. Me signis egritudinu pectoris. Legritudii ies que manifestiores sui in pectore: sui apostemata et pilati es. Et apo hemata ut plurimi fiut in pellicula interiori egente costasque egritudo nomina rabibera minlingua nostra plens nomina r.e tin hiis apostematibus propria signa su dolor fixus extensivus se. acuta et tussis cu3 sputo et pulsus serinus. Et aliquado hec apostemata fiunt in musculis qui sub panniculo sunt et tu nec passio apostemata lacertis dicis hec signa ut posteriora dictis signis. Similia ramen ipsi' aeciaeti sunt debiliora et minus timorosa:nec dolor adeo lixus est: qino est in inebro paniculoso nec in pillim scrinitas sic festinas. Et aliquad apostema fili Daniculo pectus diuidete. Et aliquado dvafraetina apaturi sequi hic scius alieatio et inuetudo magna De lignis egritudinustomaci. stomaco aduentuti ecies coplexionis male ut materialis et non materialis et aduentutu pac vicerationes. Sed species male cooplexionis no materialis qua diremissa est a reb'ex trinsecis e creatari ille sunt illi signa demonstrativana cui aduent' aeris vel cibi frigidi Sed si fuerit intem erit aut mala coplerio calida et sicca que ethica in cit aut erit frigida et sic. et senectutis erit ethica.' stgnia abav egritudinu est et in hoc membro trula ligna maifestans, in abab'cgritudinib biis marufestari solet et cur inebria hoc fortiter demacratur
Et quado paties supin'iacet tunc scipit stomac di poe fouere alicui simile eri Et stercus molle egrectu indigestu et si ipsi' virtutes omnes debilitas: ed mala ipsi materialis coplexio huiusmodi esse. pol aut 't ipsa sit ibi bita vel in cocauitate ipsi' fimaut ab alio inebro irasmissari potisse vires abe an
rit stematic humor ab eo ruci' proueniet acetosus etsi fuerit colic per silinosus. Et differetia que est me liuorc fis i et trasmissu est qrtransmissus D secet tu M
tat sed cona ad vomenduet nichil phicit. Et si mun
tu et aceto sitas acerba in ore. Differetia vero que iter coplexione materiale et nomatcriale e pprei duo'
'pyomitu vel secessu excute fit in asione stoma circina grossa materiale copterio ne ora: ii
gnincat ed postemata fiunt aut in sudo stomaci
maxie qua do in ore stomaci oritur pe
emice assimilarestaut mixtis se. Et xpri u signos
ho*apostematu est ructus putrid' corrupt'c operationu debilitate.hoc est qictb' egredi indigestus talia accideria hiis similia. Stila ligna que dominisnuo* significat illa eade sui signa que significat illum
Duore qui hoc facit. Etut plurimu atrellatur et complexio. etas regime: alia biis similia iuuat adhoe cognoscedia .E 3 ulceratio cognosci ab ardorevi cohultione que in eo fit: ppypauca inordicatione raro
tame fit, ulcere stoma nili sit et ulcerato in αν
- De signis egritudinu epis. Tepi accidunt opilationes et aptet et species
male coplerioius orianes lignum apatis pis no tame .pprimest se. atq3 tulsis et ilius lo. *qst Opriue grauitas loci quin a. be nornina maxime qua do in gibbositate epis apa erit.
t sepe signa apolleatis costa viti signis postematis epatis comiscetur tua sepe dolor apes icinatis epatis proueni ad emendum locii ad quem dolorepatis pellicule costas tegentis reperiti rettunc bienultu.ppriu'gnu reperis et cu biis omnib'accidit tustis.tam in pati apostemate non tua uirusputum et aliquado crit sputu in apostemate patiniculi, xime quad apostema sanie laceroinceperit. Et puterea spuru in pricipio signia sufficie o non erit nec est disterentia inter apollemata patis et pleureticanistin qualitate doloris: ur inplestest dolor fixus et rcnssula qui in poe aggregativus. Sti pulsu etiadii merentia existit. et in pleui est e schinus in epat Nero Tndosus.et dici Q aliquauo apolla missi in epa tis lacerto. Et figura apostematis epatis est lunaeris x ed figura apostcinaris lacerti est oblonga. vel quadrata, unus angulus ipsius est grossus et alter subtilis.
spleni oinues species male complexionis. ccidunt et opilationes apollemata et Ven , astas instativa. Et signa apostematis spletu sinunt dolor grauis et febris et accidetiique corpo vi adueniunt propter huiusmodi membri egritudi nes: et opilationis signa sola grauitas existit et ligna ventositatis innatiue solus dolor est euensivus. Et exapoilemate et opilatione splenis sequitur ma/cies totius corporis. Et ideo dicit. r. quando plecresci tunc corpus attenuatur: quado dccrcscit tueinhpalatur.
signis egritudinu renum renibus accidit species male complexio UT 'is et Nilationes et apostemata. Et disceri
2 iunt a Nesice egritudinibus propter lapsecis et arene generationem. Et magis propria sp cies male complexionisque renibus conuenit eu gritudo que bolbarabris nominatur que in latio dν aberrica dicitur. ziu ibrii siti et vi ne nuru .et febri. tapostematis calidi sunt signa: dolor aggrava i in renibu sentitus: dolor inalcatim factus cub
In 'FcQnstrictione. Et quando patiens superlatus sanum decumbit videtur ut alius ien si ecly dono in maiori parte in apoliematibus fiui febres errantes aut iuncte in aposte
Qstemata erunt parata saniem facere.
languinis eritus adest. Et et verius apparet esto in
162쪽
concauitate restius generentur et dolor qui est in haec tudine.et accidentia doloris accidentib' que incolica inueniunt similantur. Ppterea' stomaci distenperantia et vomitus hiis duab'egrinidinibu muniter accidui. et casus similiter appetitus. Et differentia ista* difficilis est marinae in egritudinupricipio. sed in fine manifeste diuersificans propter incolica ventris esse coistrictione .et humov cogni/tione et multa ventositate. et etia lapides generati in renib' arena ostendiit in urina. Et signit discretiuus in hoc est operatio clisterio*.qrs patiens Opter clinere requie inueniet sicut accidit. b. sine diibio hic dolor colic' erit. st propter clisteria arguas procul clubio renalis est. Causaestur clisteria intestina re plent et distentione in eis operans.et tu opprimitias renes et dolor sortificatur. ed signa que ulcerationes significat et dolor vlccrativus sine gratuitate et ertentione: cueritu sanguinis aut saniet.' aliqn egrediunturi urina frustra frustris carnium similia et hoc accidit qn in substantia renum corioso fit. CDesignis egritudinum vesice.
st in cnca manifestiores egritudines que in ipsa generans sunt lapides qui in ipsa gene
. orantiir: a postemata et ulcerationes et stran/ ria et sine voluntate fine critus. Ded ii signus lapidis dolor qui in vesica senti cu virge pruritu. et virge erectioe et relaxatioes sine causa manifesta et urine cruditas. et albedo ipsius cia subtilitate et dii ficultas exitus virene. et arenarii apparentia in ipsa.
Sed constrictio rine fit aut propter membrii madans ipsam aut propter meatum qui a renibus ad vesica tendit. Sthiis diuobus nil est comme accidens. et noc est urine difficultas. Ged diuersificatur in ipsis, si a renibus ibi dolor sentitur si autema meatu ibi dolor adest. Et aliqtiad constrictio fitvri ne ab ipsa vesica. aut a meatu qui ad ipsam pingreditur vesica. et ista duo similiter in uno accidente comunicat.hoc est qr vesica repletione recipit si militer et meatus Ued ditiersificatur in hoc dinoe quod vesica prouenit quando vesica premi curina exit. Sed et a meatu puenitalo emittit urina etsi vesica exprima et opilatio istius meatus fit a lapiae. aut ab humorib'grossis sanguineis vel sanguine coagulato. aut .ppter copletione frigida dominante aut propter aposterna. aut furunculos. Et ligna harum egritudinu sunt quando si fuerit ex lapillulis significat ex arenulis precedentib* si est ex coagulationesanguinis signu est sanguis anticipatus. Et si ex sanie suerit signu est apostem quod preccillit. Et si ex humoribus grossis fuerit significatur ex exitu precedentis humoris. Et cognoscunt iste dispositiones per signa eade conuenientia. Et si ad inuice iste dispositiones coniungantur dificile cognoscunea medico. Qitare quiete dcbet medicinare costdcra, do prima intentionem. st illa lucratus fuerit sequatur illain et ii non dimittat. Sili pustula aut vice iitio est in vesica Fab ea egreditur sursuribus auitaminibus assimilatur. di si hec egritudincsfiunt virent ab eis ederit frustrio carniu assimilabit E e signis egritudinu intestinorum. intestinis ut plurimu fit egritudo que di
itur colon. apostemata ulcerationes. et soli
minis finxias. Sed sanguinis nurras ulcerationem concomitatur et iste sangui cu fecibus egreditura principio mixtus et aliquando ex substantia intestinorum egreditur. Et signum dui' est dolor quando
evacuantiti humores et laces et quando apolleniae
in intestinis grossis hoc modo cognoscitur. qicu patiens mordicationeue sentit cogitur assedare chab apostemate etit cu secibus ito est ad mi ilum .et si sit erit in subtilibus propter dolorem asscita non cogetur et g ab eis egredietur cum stercore erit admixtupropter te longitudine3. E imiliter si apostema in subtilibus fuerit dolor circa umbiliciaue sentietur et u intestinis fuerit grossis dolore sentiet inferius. Et signa colice calide manifesta sui et uniuersalis eaque significant dominiit dii morti in omne paticiate,
et que propter ventofitatem fiunt sui at dolor exiciali laus et tortio intestinoru ris tortio fuerit cuyrtigitugrossam ventositatem significat.etque fit. ppter aponem a cognoscitur a sortitudine doloris a R. a siti et ab accidentibus ollendetib'dominationem humoris apollem a facientis. Si egritudo fortissima quemiaca nomma fortiora habctaecidetia mala ita patiens cogitur vomere stercus. fit ut pluri
mii hoc accidens est propter apostema in subtilibua intestinis factam et potest fieri propter stercus pii
trefactu in eis. aut propter dumore grossit viscosus aut propici nernia factam ex de sciam intellinorum aut propter encnum receptum. S uniuersaliter Dec egritudo in intellitus subtilib'est propria. et hec egritudo attribuitiar virti ii expulsive.cu suu naturalem motu noni abeat.autdcbet attribili uniuersaliter pilationi αξ aliati propter priuatione colerenite ad intestina consueuerat transmitti quia per mocla absterstonis adiuuat ad lacum debitam expulsi 'onem. Et opilationes fiunt in illis propic humores aut apostemata. aut propter mala coplexionem frigida sicca que vias constringit. alit propter alias res positione corii corru inpentes uicut ventositas que ea facit tortuosa et bernia.
Unde signis egrim dinum viatile. ἔ Tmlne egritudines fiunt quib'omnes spe sic itiale pleriois comunicat ficiat ab iis
---- .ue preces scruttibi manifestu est et scpe ipsi accidimi apostemata. ε 3b.stgnu est dolor fixus et pulsus seriniis. eoi inebria est ncruosum et se accidit cide eo q sit inebria principale aliquo modo pricipalitatis. Et ex egritudinib'q magis i ipsarprie sunt: est egritudoque mola nuncupas que difficile aprcgnatioecognoscitur coet, ablatio citrui et grosiicies ventris comunicat ambabus si signia discretiuum e qr transit terminii motus Aulonis absque motu . et hoc accidit multis annis ursoriari pol, nec ab ea moriatur aut absolitas et hoc sed virtutis tenore. Si aliqi accidit ut ea serat plui ib' annis demit parit friistria carnis et alique moriunc. Ite propria est egritudo uiue illa qtie suffocatio dicit na tricis questrPpicrmestriti sanguini s corruptione, in matriceret euenit ei sincopis et difficultas in hane litu: et priuatio sensus et mot'. et debiliter sentis pulsis ei' et accidit eide durities: et ipsius oris opilatio. Et hoc accidit ex reliqs apatis duri iduratis in orificio matricis. Et spes male coplexionis matricis si malis sit ab Di sqab ipsa egrediunt cognoscunf:et ii ii sint materiales a uiccitate ipsi' pcipiuns. Et generaliter signa iusignificat plerione sunt signa significantia plerion matricis: et de cetero instabimus super causas que operans putredine. coplet'elliractatus iuxta nostra intentionc Explicit liber quartus.
163쪽
CIncipit liber quintus. Deciuis e medicinis harhens tres tractatus primus de cibis et medicinis in generali Capitula primum tractatus primi resolutionis sue intentionis.
primis sciendsi estud sit cibus et sidmedicina: r quot sint eomoperatides et qualiter operan et .pprie medicine: eo et habet initas patiori qs medici appellat virtutes pinas scdasn terti as,oprietates: et cit noc dabim' cognitione hau ista . medicina ς' operan qualibet ista ape' rationa. Et postea speculabimur in operatio nibus ea*: B est tru via qua apprehesdini' ei via simili solvi aut per via experientie solii aut per ias cotinentie utramis hoc totu erit postq recepimus a naturalibus verit recipiendu3iΣ qn Jpleuerint hoc recordabimuryprio* ciboru et medicina*quom multiplicata est scietia et e)opcrientia in terminis naturali bla testificata:albiectificata a comunitate medico* aut a maiori pie IEt postea narrabili modos copositiouisa recordabimur eoς manifestiora sunt secte ponentiu et narabilis natura coplexionis scdm via qua nobis ostendet regule illei Mni, pleuerim' hec tunc completa erit nostra intentio in
Icamus et cibus estilluc, et polii naturales 2 tes cibati et hecis est in specie piis distdiu
te. Sped medicina diuersifica ab hoc.ideon quavis ipsa sit ex reb'que ponii naturales paties cibati. illa psilo est in specie piis dissolute. sed habuein se re activa et alterativa. Et xptereauit superueit Dec dispositio sup dispositionZegritudinale te pria
voca illa operatio curatio. Et nec est intctio dimi- tutioisqua. G. diffiniuit cibuet medicina. dicesqoticibus est illud qd pati a corpore. Et medicina esst illud a quo pati corp'. Ged ii nos no stelligereni' ex verbis hoc si dicin est noeenet uellecta certitudo ci/hi et medicine. Etia opinatus est unus ex nostris sociis qui nomina aliuberti avensum.* illud qd diri inus in nac distulitione esset ussi pitu verbis G.et sup hoc eide multas trasmisi e plas quousco docile
C Capitulum de operationibus quas operantur medicine in corpore humano que sunt prime.
in operationisus operant medicine in corposs-----,ibus humanis queda sunt prime. sicut est caiuditas fri.lic. c. bus hueda ea* sunt sede sic incituratio: digestionatollificatio resolutiori apertioc multa alia similia istis que enarrare debemus. qndeclarabim' natura medici * que faciuthocn tu
erunt vocate secudarie.qrsequuta mesuram mitti
onis primat virtutuit quediea* sunt tertieri sunt - prie in certis inebris. et sut quast stoli*. et est coueniens in primis narrare quo nec habet agere in corinporib'bas operatioes et quo habet pati a corporib' eampassiones.sbstina' qn sciuerim' perque modunutri nutritus. εα dicam' ia declaratu est in naturaliphiast iiicbraque pino nutrivia sunt me brasina: ideo M ib'pino uerti sed ordine que dab icorpe cibat, humiditate sile humiditate fixei me bris similibla miscet cutis per eude modii qmiscetur adinvice res liqui de .ppterea qr non est alter modus per que natura possit restaurare re dissisluta, i bus parti inebri nisi per modist mixtiois: qn erit permixtu cris huc moductuc habebit et sentia in ipso:c post noc assimilabis illud inebro: hoc e qr dat eidem una coagulatione stabilitatis simile stabilitatimebri.Et est ibi declaratu φ hoc fit per decoctionesi et decoctio fit per calore3iqui est in cibatoinon Φαω : lor sit primus motor in hac re sed est anima nutritiua propterea quia operationes caloris non sunt derem e ciminate nec ordinate ad unu fine3 manifestumae Ii Apostssi ita est videndum est quomodo dicitur cibus
eis temperatus aut medicina. quomodo dicitur super quemlibet eorum ut sit distemperati: quavis melius sit appropriare temperantia cibo: sicut emelius appropriare distemperantiam medicine.pro pterea quia cibus habet propter suam virtutem et suam preparationem ut conuertatur ad humiditate similem numiditati radicatique est in inebro constinui:et calori intrinseco simili calori qui est in cibato ita ut sint idestona comune modu: et hoc est soluineo qui est temperate coplexionis vel propinque eis per nunc modu dicitur et cibus sit temperat' sicut erat panis C . et carnes gallina* iuuenum s similia istis: quia quantitas partium ab istis prestitarum corpori cibato est idem cum partibusque suerunt distblute. I ed temperantia medicine est propinqua huiciet diuersificatur inquantum non habet virtutem restaurandi parte equale qualitati rei que dissoluta est ex corpore. et propterea non potest ho nutriri ex teperata medicina et comedat ex ea tantu quantu comedit ex cibosae edun dicim .medicina sit teperata intelligitur eius temperati illi comeditur c ea qualitas que no est sensibilis coperado ea qua tirati partita dissolutaria corpore:quia tune non inseducit in corp're extranea: quia si no comederet ex ea quantitatem sensibile seditis comedisset de cibo induceret in corpus ex necessitate res extranea quavictdisticile sit inuenire medicina teperata in operatio
nibus omnibus. retico in t o debes intelligere si quando dicimuset medicina est calida: frigida: humida:vel siccar dicimus etia de cibo. nostra in tentio non est nisi equivoce:sicut tu scis quando dicimus de vino*est calidum inlabo gradu: simili' m ter crocum non intendimus ut sit idem calor re
postque declaratum est quid sit cibus temperatus et
medicina temperatas qualiter operentur in corpore ex hoc potes itelligerevias qua dicim: 'esse distemperatos et nocdici mulitatib pinis.i. quo calefacit medicina: refrigerat: calefacit: et humectat: et exic. t. vir medicina .puerti in cnitu calidioremi peratochilo:aut in calorem qui est pars corporis. hoc est ad partem calidam.iliam medicinam dici muscalidam . quia calor dicituruit una rerumque calefacit hominem plus debito. 2 quod generat ex chilo est calidius debito. et sanguis qui estinate ria caloris naturalis est calidior debito. Dimiliter humiditas radicalis inquam conuertitur sanguis est calidior suo modo sic de necessitate calefiunt omnes corporis partes. Et sic dicitur de medicina frigida quia non refrigerat nisi quia conuertitur in locis digestionis ad diminutum calorem magis bcasor corporis fit. ita et chilus qui ex ea generatur ediminutus a calore corporis: non dicitur veraci ter viresngeret quia calor naturalis non habet aliquam viam generandi frigiditatem: et sic debes dicere in sanguine et humiditatibus que sunt in membris et in humiditate et siccitate omni u partiti corporis. Et quando medici speculantur operationes medicinarum in corp'facile est eis dicere qualitercalefaciunt .sed dissicile est eis dicere qualiter rem gerant.ita λ G.dicit quasi fugitivus.* non fit nisi per diuisionem medicinarum in paruas.partes.
Et si no refrigeraret medicina nisi e diuisione ipsit'iptes minutas g necessariu esset nobis diceret et eci frigida iactu.nem l calidae calida in actu sed hec res
164쪽
eque bene petit medicine calide ficut medicine frigide. qires uertibiles qn pueriun in partes minimas faciti tersione recipiut. Et quavis medicina sit passibilis a corpore pervia qua dixini'. labest impossibile ut patia ab ea per altu modv. navides in cib'est passibilis a corpore et in inuenis cibu qui murat corpus labin alique modu et sed in aliqua latitudine. st doc inuenis in cibo quie appropriat'pallioni et in vicit aliquo modo*. ergo hoc maxime debue inueniri in mcdicina que victorie appoprias, muta
catur tino deserit xpria sua virtute hoc est substan tiast. Uncut dicit Q arbor egipti occi debat ou erat in egi pio .iqn enlota fuit ad inde nutriebat. set Picit iuri.* in terra latino sunt duo numina ex quo ruino ui oues biberet generabat masculos.et cx alio feminas. Et hoc no est nisi vpterea c. cibus ex una parte est similis et ex alia diminilis et ex parte simili tudinis est paties. ex parte dissimilitudinis e agcs Et hic mod'medicin .im idicula calide aut frigide in potentia. hoc est propicr preparatione qua habetur no est in aliquo coposito* calor in actu nisi in ani/tnalibus xpter eo*persectione et indisi calore e trinleco magis. .ppterea no inuenis in eis teperat Pria elem to*st cur in animalibus .ed res uimpli ccs gno nutrivi sicut quatilior elemeta notant cor/pori qu adueniunt ei intus vel extra nisi qualitatem ideo qn obuiaris is corporib'mouet corpis nominucia a nostris corporib'.xpterea qrulitate cu quibus operans elemeta in corporib sunt in actu sicut calor in igne et frigus in niue Et quileincta mouet corpora ipsa no iriouens. i. no coireminc. ετ t qua do medici volunt de mensuris preparationia narrare iussint in medicinis qr indigent no in meditatione ordinauerat gradus permodii coperationis cor pori operato: posueriit quamlue qualitat in quaru or gradio'. s. calidia in pino labo tertio et urto et sic destigido et lin. et humiduvio vides et possit nastre ter/tisi gradu. Et P pertrasit quartu gradu est sven nosique corrupit cory et iste sunt Vie prim actio/nu et passionia medicinaV.CCapiti illi de virtutib'medicinam sedis et tertii et nos voIum' incipere narrare de virtuti
e. pus stibis et tertiis: dicere naturas medici/ ara quib'hoc operan et quasi operant. Et dicam'*medicine qrsunt copone ex elemetis qri alterant a corpore aut alterat'corp' queda eo sunt cvie assimi in ei et Q in eis ex vitetutib elemerox sicut sunt ille dat caliditate:frigiditate:stc.et hv.fimilem inalitatib'ὴ sunt in illis:et queda actioni et passionu qmo assisantur ei or est.ex virtutib' elox Vsunt
operatioes, equentes primas Virtutes elo*. et hoc ripter locu subiecti in quo operans sicut ille quemaλDent indurare: mollificare: denigrare:rtabificare et stinitia .et locus subiecti in quo manifestant iste operationes circa uiculam inebriis indeterminatu fuerit appellabun iste virtutes labe siqn operabun in
proprium membrum tunc dicentur virtutes tertie ficut sunt medicine que Muocant urina et que mundisi eant pulmone et que generat spernia et istangullapidem et similes istis. Et postssi dictu est de vir tutibus labis et tertiis dicendu est de natura opperation ista*medicinaria manifestio* incipiamus aselis .Et dicam: .istaim edicinaru queda sunt maturatie. hoc est .lacuit sanie et quedaiamsunt mollificatie queda indurative. qneda aperilluc. quedaopilative. et queda evaporatiue et queda petrificari,ue et queda stiplice et queda lenitive et similes diis. Et debco scire et medicina appropriata alicui oporationi ii dicit habere illa Pprietate nisi colvatio ad corp'tineratu vel ad ypinquus teperantie. et aledicus expert' in hac arte. qn cadit ad man ipsi' aliud corpi disteperatu debet arbitrari medicina pin ne sura qua videt ei esse magis iustaue magis c ueni vile in virtute medicine iunabet accre operatione ista in tali corpore et experientie habet hic locu ma gnu clerbi fa. postque sciuerilia'. medicia maturativa est illa ciu'calor est equalis calori corporis debemus stelligere nancyportione propria ni cuique per se et facere peratione .ppria tali corpori. Sono non fuit sotu in psone spriavnius indiuidui:sed etia in no quom inebro per sexpterea qr medicina γνcit sanie in testiculis no faciti ante in aure et no opor letu medicus has res tradat obliuioni: experien 'tian abet in tuis viis arbitriis magnu posse. IT cissiourima de mcdicinis matur/tillis. inceps narranda est natura illius medici
nil est a maturatiuis. Et dicam' in maturatio ess operatio caloris naturalis L ibilatia matericticut dicta enii alio loco. Et mamratio e ordinata li3 ordine que habet digestis in cibo:hoc ei trib digestionibutinii spcrgis ad aliud inebria:materiam egredi anain qualitate aut qlitate aut in utriscvsinis et putrefit illinia tuc generas in illo mcbro de necessitate unus calor miri' ex natui ali et extranea. st materia illaestaria recipere digestione fit ibi sanies et nasuras. 3deo' alba sanies est media inter dige nione perfecta et diminuta: eo qd est alba:qr materieno sui apte ad fecipienda digestione pro maiori parte:nisi unigrediunt a sua natura lia quatitate. U3 qneg ediun a natura ena in qualitate:tace in ei digestio difficilis hoc Zqilicia dulcia mala ulitate, sicut ad humores adustos et similes illis ergo ars coueniens invisi reae fortare virtute inebri:qr calor natu Talis eu scpulsis me bro supinde spcrsa nec male ria. propterea e necesse ut medicina habeat ex sui natura ut faciat digestione sicut mcdicinaq assimi in ascalori iti insecon debet esse icperata in caliditate et umiditate vc ut declinas aliquatiatu ad calore:τxptercarar calor int inscc' qui ea inebis pol este rofrigerat'rpter multa materia sparsa in eo: aut pprerulitate. giqnppam' tale inedicina ulis est nec corpori numano dicim' ipsa esse tepetata. et uri paras parti duanti Dipsa ex ptib elovidicina' crotalis aut talis Et de medicitus teperatis est aqua calida te, perati caloris et oleu dulce oliue ungulari cadit supapa et sicut cataplasma factu de farina tritici coctu, cu aqua et oleo dulci. Et debes scire or medicina qfacit sanie in una coplexione non facit in aliaret ni mitrin quolibet latebro corporis sicut dictu e superi'et a pterea medic' expert' debet ex se ponere grad istis medicinis verbigra. qimedicinaqinducit sanies usi in Primog a. est et catapla sup dictu: et supillam ingra. estque facta est ex pane Ipter sale qui ibi e Ita super hac illa qr facta est ex sei meto. Et quida dictatu i medicine opilative sunt maturative. scd hoc cit paccidens sicut cerotu factu ex ceras olbio. ppici caur dii pori cladian calefit inebruet materia maturatur. Et quida dictitor inedicine maturative matu
rantipterea ur faciut in materia reypter quaist facile nature diuidere ipsa materia teperando quali tate materie aut subtiliado ipsa3. ei pol esse ut una medicinaminuenia maturatio cia Oibiis istis modis:et erit ut posito per artificiui simplici vero per
natura es Stetia dici or medicina maturat .ppte reaurrectificat in qualitate caloris naturalis illud auod permutatum est.per calorem extraneus et peri anc viam dicitur di perfilium maturat apata casa
isti uehuc modia; res stigi de maturat apata calida
165쪽
st diffinitio qua di niuit. G.natura ratione nonvctificatur nisi in apostematibus que sunt di nicilia
ad maturandum propter nimiam debilitatem cae loris naturalis:aut propter quantitatem aut propter frigiditatem.
die medicine appropriantur multum in arte medicinisque distbluunt apostemata dua deplata lapidea quasi habentia insensibi vetatem. Et ista aposicinata generaliter fiunt aba in moribus grossis qui sunt aut melancolici aut flem lici grossi. aut copositi ex ambob'. Et quia nec apo stemata sunt indurata xpter frigiditates . necesse est tresque ea mollificcntsint calide:quia res que surcogelate perfrigiditatem dissoluuia per caliditates si sunt resolubilesvicur pluilibu et stagnum quia illa
apostemata cu3 maturantur humectantur et de necessitate est ut medicineque habet permutare qua uis sint calide: ut Dabeant aliqua siccitatem Vt incant illam humiditatem frigida3. Et medicine queprobate sunt per experientiam in hoc opere sunt calide in secundo vel tento gradu: et sicce in primo sunt sicut aromoniacu bdellium: storax alias calamira:gmedulla cruris vituli: et sepum ircinum et bouinum
aret est necesse ut sint mensure hau medicinaruscos mensuram quam dabet caloris et siccitatis. ideo qr medicine que sunt fortes in calore et siccitate nimis habent dissoluere: posset remanere pars grossa ex materia que coiiciteretur in naturaue lapidis. Et est necesse sicut diximus, per te ponas gradu in fortitudine harum medicinaru propterea quia pingue/do est debilior armoniaco idcilio. ει piguedo galine debilior eiustit pinguedine anseris et anatis quia , . res iste diuersificantur scom aliqua completionem
aut ad aliquod membru. - sisto da de medicinis induratiuis. gnecentu edi ut messiicin urative sint Is igide:propterea quia indit rario est cus gro
situdine non est nisi congelatio, congelatio non fit nisi a frigiditate. Ged illud quod dicit. O . de humiditate in hiis medicinis nihil est proterea quia humiditas no habet nisi humectare et no indu rare et melius esset ut poneret siccitatem cum frigiditate: quia de illa frigiditate ni duricies crudumsted iste due qualitates sunt ut plurimu3 passive et no active quia due acritae sunt caliditas et frigiditas quavis popationes diuersificemur scdni humiditatem et siccitatem .et hoc declaratu est in quarto me inauro*. Et iste medicine habet latitudinem. iste
medicine sui sic senapuiua psiliu et portulaca:et si imfrigida et iocruda nolaciut hoc nisi perfrigidiate. Cloecisio qu reta de medicinis oppilianuis. ite medicine sunt ex hiisque claudunt po/i ros: et natura sunt terrestres sine mordicatio he:quia inordicatio est vitaex rebus que cito faciunt medicina egredi ex poris:aut ut sint conglutinative viguini et terrestre quando non est conglutinatum sicut amidum Etest necesse ut ille medicine sint multum remote a mordication z propterea debent esse temperate complexiois vel declinantes ad frigiditatem parum. Et si quesieris quomodo oppillant ille medicine corpus interius qua/doauumuntur. r.espondemus Q hoc potest scire.
per 3oc quod est dictum superius:quia claudiit inte stina propter chilum lacrum ex eis et similiter eparet venas et membra ipsa.Et iste medicine opilative diuersificantur scd in diuersitate coplexionis membrorum sicut dicitur*dactili pila epar: r aperint opilationem pulmonis.
3Decisio quila' medicinis operitiuis et absternotu
te medicinemnium iis generis: et interipss fas est parua diuersitas: qin medicine que abstergunt sordiciem ex inebro et lauant ip- sum:nem nabent posse penetrandi in poris dicunea osterilive:sicut aqua mellis et aqua melonu: farina ordei et saba*.et que Dabent irtute penetrandi propter parte igneam que est in eis dicuntur apertive. Et queda medicinaru plus operantur extra corpuaquam intra. et quedam plus intra qua extra. que dam operans equaliter. Et que pluΘ operantur er/tra sunt que habet aliquatulam bauracitate, nec in eis est multa grossicies: .ppter parte subtile que e in eis penetrat intus et propter largitate intranearum viarss penetrant cito. Et res viscose nitidificare nopossunt. istius eis iungeretur corpus lipticum ali/q iatu tu grossumtuc mundi licaret propterea quia sunt instrumentu nature aperitiue que est i eis: quia nec stiplicitas conlucta retinet eas in meatibus donec coplauerit suas operationes.ra ex corp)no possunt irauperari propter strictura poropet propter stiplicitate. Et Ppterea absinthia aperit opilatioes epa tis .et non potest poros exteriores aperire .ppter stiplicitate que est in eo. Et iste medicie debet esse amari saporis cu tiplicitate. Sed medicinoque ambas operaroes facini sui inter na* natura medie: videlicet ille quenabc aliquatula amaritudine cuiaura citate sine stiplicitate:sicut radix illi celestis et simi lia eis Si tu lasciuisti et medicino sunt apitiue uni 'mebrimo sunt aperitiue alterius. Et opter no dare debes unicuique ha*re*gradus queadmodusacis
reliquis medicinis et virtutibus.
Sapitulit de medicinis evaporatiuis. Via aut&euapbratio non fit iusti in qualitate mcbri evaporati: augmentu pilus quanta uiatio fit nisi propter calefactio ite inebri ne e ut medicine evaporatiue sint calide. 3 ea alor debs esse teperatus:quia medicine que habet illeperaru calore euant et deuiceant:nec debet habere substantia grossa et iste medicine sunt sicut: camo milia: malua et oleu vetus rei debeo scire . uapo ratiue sunt contrarie opitatiuis: hoc estur sunt si igide. Lopilative de quo dictui superius:qiqn inebrurefrigera diminuit qualitas maypter quatitate sui ac frigiditate et terrestritate:qucadmodii augmetaequaritas eius Ppter propiqintate ad caliditate ipsi' nature aeris QE cia cyno fit augmenta quanti γtatis ex nil sinite apponuntur eleuenum extra nec
fit diminutio opter aliqd quod resoluae ex eo et hoe probatu et in naturaliphia inmedicine iacientes hae operatione sunt nec ecde hiis que indurant:sed motuiscat: in diu permanet in incbro indurat ipspoisibile e ut mortificet ip3:cudiuimma lapillud CDe medicinis aperientibus ora enarum..te medicine sui calide coplexioie: habet grossa subitantia et sunt de genere medicina*apitiuam cisint fortiores eis. Et habentilii tres gradus oponu prinile abstergendi.scos cape riendi terri' e clargadi ora vena*: in calor ista medicina apitiua*noec enies ut sit calor corrostu'qrcorrosio claudit: et iste medicine sunt sicut aleun
et stellia et proprie sel bouis. Ciecisto octava de medicinis stiplicis. τiptice medici ci stringui orificia venaru3nt nafrigide et terrestres:et fortis siccitatis cypterea suit saporeavis istic'.et ypterea claudia orificia ena*.qr frigiditas *no e terrestris e debi lis operationis. Et nece diaqe inter stipticu et opi latiuii: quia opilatiuu est in materia que tenet subii litatem: s lipticu est in materia grossa: hec sunt sti cui galla. bal uastia .alratia et similia.
166쪽
3Deeitanona de medicinis mitigatiuis. Icitur in prima via mitigandidolores est ut
remoueatur causa doloris D Et scda est uti iipestat membrii ita ut non sentiat dolores ficu fit cudpio. Tertia est medicina que facit in me bro illud quod repugnat rei que inducit dolorem et istud ei verax mitigativus: quia in primo genere cadu multa genera medicinaru. sicut medicinariis purgantiu i eis et medicinarii digelliuaim: Si istos no mitigat nisi per accidensui priuat sensu medii aut ipsum indurat que res no est facienda. niui quando vitare non possumus sicut dictum est in libro de ingenio sanitatis. Ged tertius est vera mitigatiu' pro Pterea quia prestat sine medio illud qd restillit cau- se doloris. Ergo necesse est et medicinoque hoc incini sint teperate stimiles calori naturali. aut paru calidiores in tanta in quantia calor naturalis est resti seratus a calore naturali debito inebri propter resolutionem lactam in ipso. Et propterea possint ille medicine mitigare dolore qui est ex caulis calidis et frigidis .et eundem modum. eo quod auginentant calorem naturalem quieti mitrumentia nature quieti medicinalis per omne partem. Si tunc donlinatur natura super malam coplenonemque facit do iorem ipsum remouere. Si quamuis iste medicine sint in hoc gradu necesse est ut uini subtilis subitatie penetrates et velociterimulabiles ad calore naturale et tu adiuuabiit digestioesipter ea subtilitate. Et appterea approprian ille medici duab'virtutib' ad remouendii dolore vitae ad mltiplicandu calore Iraturalem: r alia ad preparandum numore ad dige
stionem qui est causa caloris ad nocit sit facile permutabilis a natura i Et res magis conuenientes in hoc sunt pinguedines gosa: pinguedinum sicut pinguedo galline: canatis et pinguede anseris e me lior scombra. I De oris oru vitelli ouo*:et oleu dulce olive calidii parum. Et generaliter quado dolor est mordicativus reora mitigant debet esse dulcoratiue: unde medicine quenabent qualitatem mordicativa et proprie stiplice multum sunt remote a mitigatione doloris. Et medicine frigide et opilative nabent augmentare dolorem eos icsiliunt dissolutide humoris med medicine que in arabico nominane muscabecha: variantur ab illis: eou substantia eo aliquantula grossior exillit:et cum hoc sunt apertiue Poro*cum evaporatione inebri. O generaliternatura earum est propinqua natur ipsarum medicinarum predictarum. Mio de medicinis generantibus carnem.
rate medicine indiget pauca abstersioe:sed abstersio est ut auferatur sordicies que eli in avitinere:g siccatio eli ad siccadii numiditate quia in digellione uniuscuiusque membri inueniune ille due humiditates:hoc est subtilis et groit a. Coecisti de me vicinus cicat ri Migite medicine debent esse liptice et fortiterii cce:propterea quia cutis est illud quod fit a natura pol generatione camis: cutis est siccior carne:propterea necelse est ut exiccatio illaru3 medicinarii sit fortis:ssicut galle et balaullie.
-- Me medicinis caullicis decisio.
ite medicine debent ei se in fine caliditatis cum grossicie:et tunc facient opus quod facit
QDecissio de medicinis corrosiuisaacientibus
te medicine cosumunt carnem in iaciunt liod faciut caustice et noc acciditur habent
caliditatio min' et subtiliore subitantia et que faciut cadere cainem lunt debilioris putrefactionis:et non
diculis putrefactivonssi xpterea qr corrosio et casus
carnismo sunt nisi .rpter calore extraneu: r in calore extraneo est aliqlia putrefactio de necesssitate: et medicine putrefactive sunt sicut auripimen tu rubeu urciti inu. Et utimur medicinis facientibuadere carne in vulnerib' qn volumus Q caro bona in eis nascatur sicut putrefactivis in locis corrosiuis. iiDecissio de medicini' attractivis.
yeda,eari potant prima qualitate:et queam proprietate. Que operan per primam qualitate tradiit quodlibet adueniens. E eaut.pprietate tradui re .ppria: sic adamas fermet generaliteriis attractio quocum monat non fiet niti per calore. Et ego debeo decturare operationesque a propriente fiunt coplete HS i medicine quetranur .ppter prima quati rate in eos est qualita ab solute: docellillud qd facit caliditas inquantu calieditas sunt duaru specierit. Una est que tral it per ca lore naturale qui elli ea sicut radii vivoca mosthecalmesta. i. putredo facta circa orificiu uuisorum apusi aliatrabit per calore putredinale sicut crinentu et stercus collidarii ea medicine que vocans beSaba que curant a venenis facilit doca tota subilatia let queda facilit ypter prima qualitate que est in eis ioceli quando resillut qualitati generate a Teneno: Npterea qr senenu ingreditur nanc diuisione looecitur venenoru quodda est venenii per prima qualitas es. quodaella tota subitantia. 7 hanc diuisione
pol ea declarabo. l. t medicinei laruatiue dicus
medicine querelit ut putrefactioni aut Pptereamet tener aperta loca que parata sunt opilari: autur rest Ilunt putredini aut propter trunq3. Umecilio de mcdicinis confortantibus. Ite medicine suntque alsimilari eomple ioni membri in tota substantia. Et propre. rea dicunt quida et quodlibet membrub co 'mestu3 confortas simile membricomedentis smedicine que colaria inquantu sunt medicine confortative necelsario calorea debet else fortioria rumper calore inebris similiter siccior propterea quia membrano terretur:neque debilitant nisi pro
pter qualitatem si igida et humida. Et doc scom plu rimu accidit proprie in membris principalibus: et seneraliter non debilitatur operatio inebri ut tu rimuntii propter frigiditatem Oceli conuenietior ad inducenda letiones: doces et assimilatur virili tibiis dominantibus super ipsum exuirtutibus elementorum sicut est cerebru: quia ideo; super ipsum dominatur frigiditas et humiditas esto uiae super venit ei propter has duas qualitates eli maior is proterea est necelseu natura medicine que consor tantinebruresistat partia qua prouenit leno parti anebri: verbi gratia quia medicineque confortantepar necessario debet nabere manifestam siccitate:
Ecotrario in medicinis cordialibus .et quedam suntque confortant a tota subitantia: sicut auru et marga .rita cor. Et quedam suntque confortant propter
qualitates primas et secum licut stiplicitas et amaritudo que sunt in rosa Et medicie odorifere sunt supreme omnibus medicinis que coiisertant principalia membra .et maxime in rebus tellificatis ab experientia et proprie cordi. Et propterea mulc' plus
confortat inter cetera odorisera nam eius aroinaticitas prevalet omnibus aromaticis. capitulum de operationio tertiam Virtutu. lam diximus naturam inedicinaria aquibiis Q proueniunt operatioeo secunde Deinceps debemus narrare naturam medicinyrumque faciunt tertita operationem. Et dicam' et istarumedicinarii quedasiit et frangur lapide: quedaque
167쪽
protrocant mestruaret queda que generant lac:et que dique generat spernia: queda que dimn uuilae et spernia:et quodamiandificant pectus. D E ed medicinoque frangat lapidem non sunt multum calide scornu medici dicunt. propterea quia calor qui in durat et putrificat est fortillanus. propter hanc via calor exaraneus indurabit lapides.et propterea est necessarius in ea*fractione calor suauis et no laetis in quo sit aliquatula humiditas comparando calori qui indurabit lapides etcu subtilitate eo et scis quia resque indurate sunt propter calore et siccitate non dioluuntur nisi perfrigiditate et humiditatem. Et cu3 dico frigiditate intelligo diminutu calorem a calore qui coagulauit lapideueri sic intelligo cum dico humiditatem. ideo quiano operatur iste medicine in lapidibus nisi per operatione uimilem operiitibi
alicuius decoctionis: et per via istam diuidit eum calor naturalis et expedit. Stiales inedine sunt sicut sparas' cicer rubeii et a migdole que tendiit ad amaritudinc Sinone irret nota ut hec operatio non fiata tota substantia Ued medicinoque prouocant rina debent necessario habere caliditarem cum subtilitare:quia caliditas csi subtilitate adiuuat virtutes attractiva que est in renibus videlicet ad trahendum illa aquositatem et diRret tuam que est in epa te etia adiuuat incognitione istius aquositatis. diciturq medicine que faciunt hoc habent conuenientia cum membris urine a tota substantia sicut sunt aptium:sentculum. daucus et similes illis Ged me dicitaeque lac generant suntque habent calefacere humores stematicos et habent iuuare virtute dige stina que est in inebro ut conuerram ad sanguinem. Erex generantibus lac sunt queda que sunt cibis ibia sunt conuenientiora in hoc opere. Et sunt cibi ex quibus fiunt humores teperati in caliditator humiditate:equalibus humiditati et caliditati sanguinis. Et medicine que prouocant mestrua per os sumpte sunt de genere medicinarii que generant lac. sed ne cesse est visitat calidiores cisaeo quod habent aporire orificia venarum et subtiliare sanguine. Et qua/do hoc accidens estiamsi tunc sum ciunt solum me dicine que generat lac sed ut ex toto cessaret mestruis non sufficiut ille:sed sunt necessaria ea que sunt simi lia pulegio et mentastro:et opopouaco:et collo:isqui nanto: et cassie lignee: aristologia ser fimilia hiis. Ged medicine et cibi que generant spernia sunt calidi: et humidi et ventosi sicut laseoli rubet:cepe et nu/cilli pineariam. Ued medicinoque inudificant pectus et pulmonem: adiuuat ad excreandii, mitterias instituas in ipsis sunt que habent virtute digestio nis et incisionissime forti calore ut no indurent. Et qua dom adiuuat ad excreandas pura medicinoque habent leuitate3 et viscositate: quando difficultas spuedi erit propter subtilitate materie quia pergit et circustuit ante acre educi non potest. Et medicine digestiue et huius materie absterniue sunt sicut mitiacculi pinearum recentes et bii tiria cum melle cannexamigdalis t semper uis memor eorum que di/ximus superius. hoc est quia dilici inficantur operationes istaria medicinaria per diuersitatem copleri. onis alicuius membri etiaritis et minu B: a te pone
gradus: et via cognitionis harum rem vi plurimia 1 est experientia. CCapitulum. vi. de hij que operans a forma spe sua tresbabes decisioes. decisio made medicis inceps volu in dare disserentia que est in ster medicinasque operantur per prima Due
lenia virtutein. et illas que operantur per proprietateue uua appellant medici rota substantias et quasiter operans. Et dicamus Q operationes medicinaru sumuntur duobus modis unus est operationesque appropriantii propriis virtutibus elemetoru3:si ut est calefacere calori et refrigerare frigores: quia lituusmodi sunt substantialia: sequuntur eorumbitantia .et similiter incisioesubtiliatio an opera tiones sunt labor tertie sicut dictiim est. ι Et propterea possemus apprehendere occasiones harum operationu bono arbitrio si ted altu modii medicinamoperationis appropriare no potiumus primis virtutibus elementoriam substantialiun verbi gratia attractio qua facit adamas in ferro propterea'rattractio in quatne attractio litis sit appropriata calori no Dpterea ut trabat absolute accidit ut trabat ferru. Iube propterea quia trahit tali attractione
propua:c hoc accidit propter proportionem et con
uenientia que est inter ipsum et serru3. Echec proportio et conuenientia non est nisi in mensuris mir/rionum elementorum in eis: hoc est in trabeiate et attracto si Et propterea est possibile inueniri in nare proprietates infinitas: et nec est coparatio entibus
quasi infinitis si fit nec operatio est quasi sicut accidens in ipsis virtutibus elementoriaque sitiatiniustin re que habent hanc proprietatem et no insunt sub stantialiter. sint propterea estipossibile scire per arbitrium ura inretionis pler qua fit hec operatio in ipso ente sicut sciuntur operationes que proueni unt a materia que non sciuntur nisi per arbitrium. Ideue est esse proprietatis et totius substantie co/Plexion queri nec arbitras in hac'specie sed in aliis Et qui querunt in qua specie harum operationu operentur medicine laxatiue eis respondendum csim habet hac operatione per modulattractois inquatu est attractio et per proprietate3. propterea quia nos videmus cP quado reperitur una ex istis medicinis purgatibus ipsa attrairit humore propriueti: a qua cniam parte sit in corpore vel et sit in partibus mi mis corporis aut in partibus supremis:ssicut scamonea que curategritudinem formice pedis eo quod movet hunc humore colericu qui e in pede ad exeu da extra in medicina et hoc non fit nisi per via attra ctionis i Et medicine purgatiue non habent hane solam virtuti:hoc est attrahendi humorem proprissicis sicut turbit sta trahit scamonea coleram Mpista idi inclancoliam: sed etiam trahunt propriu3 humorem et ex proprio mcbrosicut faciunt gummi et proprie Drapinu:* trahita neruis coniunctu, ris humores stematicos grossos et viscosos. Et apparerq medicina cu3hac operatione attractioiis habeat operatione cognoscendi humores propterea quia humores sicut scitur sunt inimaiori parte in sanguine in poteria: s ipsa cognoscit et ipsos attrabit. Et quado tral illatur humorcs ab strumentis ciborum ad intcstina e ventres. tunc mouetur virtus expulsiua ad expellendu eos: nec est remotum ut virtus expulsiva que est in hoc inebro in quo est humor sit imitatrix operationum messicine in illo humore: hoc equia clamedicina incipit attrahere:et natura incipit expellere. Et propterea quando virtus ei pulsiva est multu fortis fit propter hoc maSna euacuatio qua uis medicina non fuerit multu fortis. Jst manis stum est et attractio non potest fieri nisi cu apertione orificiorum venarias: et illa apertio non babetur nisi
per calorem:et sic fit similiter attractio. Elipter
hoc totun apparetur medicine purgatiue non ope rantur nisi propter nub calorem proprium qui est in eis oui habet proprietata trahendi talem humo, rem. Ded querendu est et dicamus per exemptu. Donamusu scamonea habet proprietate sua tra/here colera solum sicut habet adamas trahere ferrilsolu. Ergo qumdo bibitur ex ea plo', fit eius dolis
168쪽
Q debet alium purgare humore: laycertilitatu est pcrees medicos et experiata stitui q si fuerit quantitas maior debito. purgata cola sorti cr/pom purgat stema: po: melanco.ia et langliine. Lis: apparer P alia virtus hoc faciat apropriate. 2ld docta spodete debes et iste calor proprius que Dabet medicina purgatiua per que az trabit non babet ipsum selii in se et in actu: sicut babet adamas et trabit serru ppter sua brina specifica qr medicina non acquirit illi cabore nisi a corpore:et calor no dat illia talore ni
n in quantate determinata in illa. Et ppterea qui recipis aliqua qualitas indeterminata iad stabit in bac xprietas ergo attractio medicine non es proprie alicui dumos nisi pervia comparationis et proportiois determinate in illa medicina: iuionoi quatitate accidente:qrqii egredis ab illa quatitate illic trabit sotu illud qdurabit per attractio nem Si non oposci ut decola dicatur nisi in medicinaque inuenta et per operientiam ut non nabat nisi in nubuinore propriu eo quod inueniuntur medicine que tra hὶint diuersos bilinores: sicut dicit de agatico. Et non estremoῖuqet oes humores babent propinquitate in uno ge nere. Et lici est etia causas duplicare qualitas medicine uue et propria uni humori ut purgaret aliudumorem. - Uicut dicitur quod medicine que trabunt inclancoliam trabunt bumores stematicos quia conueniunt cum ea in
si gnena operantur in corpore quattuor operatio nibi virium: unitu videsisti plura opcrantur
qualitatib' primis sicut optu quod ptiuat sciatu, et motu sua frigiditate: undes sumeret pauca quantitas Postque elsa refrenata aliqinedicia oria esset medicina. Et liqua opant a tota subitaria: laeurymutat corp'penu' ex toto sicut auru conuersus in caue et novo aliquo mo esse medicina. Et queda inter iciunt fortitudine attractionis sicut dicitur ocileboro nigro alia albo. Et quem occidiuremouendocalorem vite nocemque purgata sanguinem. CDebe3chalidis iine que vocanc deueabar que currant a vene operantur bas passiones coii imm:hoc est qrqueda permutant sua qualitate venenu qn sunt an ariquedam hoc operantur a tota substannarique da boc faciunt sua macrione. Et ille medicinoiadaueariae . nocuratiust rccipiat cumili corpore dispo itio venenosa
iacta a veneno et tunc dant corpori una virtuteque est cis traria virtuti veneni. Et sic cura venena quast accides propterea qn illas comedit homo sanus sunt sicut venenuexceptis granis ciniri anilib'illis. Droptarea dicur medici de medicine bedauear sunt medicinter medicinas et e nenii et nos sic non intendimus:ur mediis extrema sunt unius generis r que sunt unius generis similia: iste none; in dedaueariis cu venenorivpterea meli si dicere. de . dabar sit in fine contrarietatis cotta venena qr medicatio coiitrarietatis semper debet attribui contrarietati Sm cauuare deda Sar occidit saninoeil nisi quia non habet pro/delsenili quando in corpore et dispositio venenosa. Ste uti:le medicine faciant duas operationes in corpore nil mano cinacili venenosa quando rccipit non exilicii te in corpore dupositioncvenenota. Et alia est iuuatrix quin corpore e dispositio venenosa istant sicut venenii exuna parte medicine ex alia non et sint medicine exparte qualunt venenu urno ei extralim ut dicamn diuersificans lactiones unius agentis diuoeticatis disipositionibus subiecti locoruaboc eitu potest dici bono arbitrio de operatio
nibus medicinarii qualiter operans. Capitulum in quo iniiciligat modii cognostendi r
Einceps babemus perscrutari si poliunt coni si rebedi arguinento operationes medicina*que nossunt experte: aut sit cognitio inuelligationis earu per experrentia:aut ii in bac inuentione cadit res que
to incat argumentu et e trientia et fi ceciderintvim susticiant modi qui dicti sunt a medicis. oed dicamus ae operati s medicinarii pinet dictu et sunt quattuor prime: et secunderet tertie: propMe. Sed cibus no habet instuna operatione hoc et qr nutrit. fit cibi naturales noli conueniunt nobiseu nisi in tota substantia propici ea mandos scrutati erimus de boc si poterit copredendi per nudia a gumenti demolli anui in hac dimolli attoe:alias peristrutatione cadet perscrutatio inquisitionis proprietatis si potest alsignari aliqua ratio vel non .Et dicam' iam dictus est in primo posterioru et cognitio reni cli dure ' modis. Linus ut habeatur cognitio sui eiseliolii 'rhec vocatur demonstratio esse. Et secundus dat nobis cognitioiic cause illius elIe: et hec vocatur demoniliario cae. et quado sunt in una iace stentia dilerunt in bucinodia qr quod dat causam non latuist per prima causam propinquasne medio Uerbigratia situ querereoquent caussa dici: respondemus qrili propter lumen solis. Sed quod dat esse rei selii id ita per prima causas: scillat per principia media tar si non iliat madiata no sunt ipsa et ad causa: sita hoc
satur per couersionein equalc:aut propter res magis io ras apud nos. Ucrbi gratia ponamus ut elim' ratioeue
allignareu luna ni rotunda eo quod ipsius lumen paulatim augumentat infigura rotundit cur arcus Q hoc principiti cel augumenratio sui luminis paulatim nouit mediatu propterea hoc ident non elliam rotuditatis lune propterea in rosunditas lune non est propter bocu augmenta paulatim in dac figura rotunda sed augmentae in hac figura quia siliconuersiiua: propterea et cuius rei lumen augmentatur paulatim in dac figura cilcius lor ma rotundari omniEles rotunda luminos augmentat lumen suum nac figura. Et etiam in lacnimus principia quida esse rei solii iii boc quod nota sunt per st:c non propterea ut sint prii na causa in re sciri dicitur il llelle inuoniliarillant sunt nobis propinquiorcs: rhoc principuu es notu apud ii per senstrue: proptet ea prodeli dicere, telle errates sunt propriiquiores fixis. Et debes scire u ita principia que uos iuuant ad scicduiiserci solii sim polle
nora a coinpletione in elle: siunt priora ci in cogniti occo paratiae ad nos. s)ropterier priuario tartilatioin crra riuell ppterea propinquirate ad nos: z propinquitas earu ad nos ei prior in natura et cognitione. si princis iuconueniui potet uobis dare cognitione cauihici quando probatur per medium terimnumst sit in vero stilo quia in noc probatur rei minuse maiora minor virtuse medii. Eatata quando inuenitur terimnus maior in toto medio et medius tu toto minoti tunc probatum circise maiores in minori et nec demonstratio potali dare causam cs e ninioris in minori: bc pellio; iratio potest dare caui alii csses nominatur oemoni ratio caule vied quod dat solum
ei steli induato: hoc est quia stitur ei inquistrione pa nubque sunt sub illo vituli riali quia quando riderit questria,
predicatum cuius cile vovimus habere certitudine, niuersaliter:tunc querum oes panes vlis Cistinueniantur tunc conitituetur q)toc predicatulit in toto uniuersa li: et bec species notam oeclaratio esse maioris i mediovir tute minoris:qiquando inuenis maior in toto inmori:l est inoinnibus partibus ri totus inmoras totus mcdi' tunc argumentatur maiore et se in toto modio. fyrgo quando querant multa ex particularibus in una specie et inue niaturvuli predicatu in omnibus non opinando ut sit aliqua pars in subiecto in quandinueniatur boc predicatuesset certificatu et no videbitur per hoc quodvidetur a partibus per bunc modii declarationis cognoscitur esse, nil
predicati in tota illa species parte experientie in omnibus suis partibus. Et per hanc iam babemus cognitiones maioris patetis specierus principioru aletis medicine. Si principium quod nobis dat cise rei solii: rui non eit post conclusione ei ut non sit conuersuu3super mediu; terminum et in boc modo cadit demoni ratio etsi verbi .atia st
169쪽
tiat velim'demostrare esse virmi emitritiua homini per
unii principita quod dicet de animal eli nutribile: et fiet argumentu boc sic Oisbomoellaia thoe aiat est nutribile: ei λω ois homo est nutribilis:.ppterea qr hoc principiti nonidis nobis nisi ad tribucnduvirtute nutritiua bomini ted novi viri'nutritiua sit causa propinqua boniini. Et quare no iuuat nos in dando caluia rei.qrcio convcrtitur maior supra mediivqio nutribile tabellaiat. Et in summa dico demonstratidesque nascunca causis remotis vel affirmative vel negatitae sunt demoliratiocs esse et nodemonstrationes ecur demon liratio esse est prima et pro pinqua. Et oes ille res faciles sunt ei qui studuit in ovcaper aliqd rempus: persect cognoscet iuvamentu q6 a ciunt in hoc loco et etia necessitate .d i porto mill si ut dictu elidebem' perscrutari de proprietatist : p videndum est si posui inueturi via qua ponuinus cognoscere riuo prietas sit pei coplexione alicuius alteri rei sicut es lasci, paratione corporis bominiJ. Et dicim'q hoc no potest sciri nisi uno duoru modorii eis it vivit natura uerqua prouenitie operatio inauticita apud nos precie aut per primos intellectus au demoliratione. Ulteris lut inuenian res proprie postis illi nature. Et ad nocit sint ille res pprietares eqle Sin ullo prcdicato. Sicliavi sint ille cederes poliatorcs magis note apud ros inproprio tales et istut ille res propter quas pollini sicin proprie tales absud medio. Slnipecies baria demonili attonii mitis sint ex reb et sunt quasi pii accidens sunt in veraces. Et nos vellem ii pos tesse inuenire lata que sint virtute illa* demoni irationii. Ded videtur piam sit sententiatia natura qua opera proprietas non pol sit sciri paucae: uripuetas no ei nisi una operatio e aliens per se transiens abundente ad auud .ppsiportionc meumram temetorii qua habet via mens cri alio. Et nec mensura compre heiadi non potest pcrmodii arrutri memetia poteli sciri hocpi' sit hec cognitio quid elip ceta Incm etia inueni dic aliud accidens pollenus in igni liea sitas hanc na tura veraci significatione. Etia necdeil aliqua nist proprietas eade que senti qr tuc significat nuper hanc natura. pitelliinpossibile boc scire eodemodo citi inpossibile inuenire in eos babet proprietate unu accidens equale proprietati ad bini ignificet sup proprietate et sit mantistit'apuanos Q ipsa qr no et coirenicias inuenire bo nisi quasi uenire viiii accides magis notuq significaret plecta signi ficatione: seper natura propter qua fit nec .pprieta3. Et propterea; proprietas equi proportione mensuramreru possibile fuit inueniri tu nate propricta es quan infinitas: ires que cilipinqua infinito uo poteit sciri per
tecta per arbitriu: neque etia politam' linienire uigna tigniticantia subitantialiter sup nac natur. a. Et pollus; ita ciliedem perscrutari stioisibile et appri l endere primas operationes per via demonstriatiua lautib. Et dicamus inviaqperscrutati ivini' sup Droprietatcscrit cadeclivia qhic eriin' scrutati uisi posset apprehendi arbitrio medi cina teperata aut dillemperara in fine equalitatis: boc noen et nisi cu cognoscerem' natura que boc operas: secta coegnitioe. Quia qnno5 tractalli de medicinane calida authrigida. aut temperata nos no intelligini' hoc nisi quia habet per sui nanira et preparatione permutando se a cor pore humanovelut pcrmure a corpore humano: et corp' pollinodii ab ea recipitina qualitate permutata 'parata Proportionata qualitatibus naturatio'que sunt inconpore qua proportiolle dicim 'teperatia esse aut distemperantia. Ergo urina ego cire que natura eslhcc propter quas preparatu est corp'humani pati bas passiones: et que ellilla que preparata et ad agendu et cui rei bas debem oparare boces cui rei debem'coparare mensiuras clementoruquesunt in illa. propterea qrlec coparario alias opera tion dici nist coperative ad corp'bumanu. Et propte rea apparet prima fronte4 debet fieri comparario inter coplexione ciboru et medicinamet coplexione bominis Iam mensure elementora que fiunt in cibo et medicina in qualitate equales sinthiis que in nomine tuentulas: hoc est
duod dicitur cib'eperat' medicina teperata. Et o egredi a rempcrantia adimim emitate est illud quod cit augmetatu aut diminutu in illo extremo te ec est melior ratioque possit assignari proportioni et coparationi ciboruet medicinaru torpori humano gopcrationib ipsius. Sue vim nobis obuiatu si ita est nul tib debet diu tempe/rat' homini nust carobumana.Et forte posset circarnes gallina* per modu similitudinisicinote essent temperate coplexioni bominis. aut plexio carniuidi similiter. G3oe terre nascentib'nultu temperatu poterit inueniri: minus debet e calida corpe numano qr corpora animaliumni calidiora nasicentib' terre:zxpterea no inuciuturis terre naticentib'caloran actu. Et polim no et via cogno stendi hanc natura perlecta cognitione a bac parte cognitionis que est inra natura corporis et complexionem qua operans medicinebas operationes fortasse poterit cognosci a parte complexionis et proportionis mensuramelemeto qua babet medicina a stipsa bocellin medicinii qua oominabi calor in seipsa: illa dici calida et illa in qua dominabi stig' dici fingida. Et sic deiicco et inimido: quia medicina in cuius partes dominabis pars ignca illa erit conueniens ut ex ea genere calor magis sicia vidcc in ulnire et similib'. lloecis una via que pollici siubtincri in pte
Ged etia illa est corrupta in plurib suis partib' jdeo rinuenim'multas res que sunt in suis complexioinb' calidiores Siqn nos coparamus eas corpori dumano hoc equias comedit bomo inueniundisii igidiores sicut inultu utituantiquituri eo. s. mullo apparet calor mallisellior. Dosim tu videsur bullit et coparando ipsus corpori bunia noli frigidi'. Et videm'res iii quibus frigiditas est magis inanitellas coparationc ad corpus nol russunt caelidiores sicurvet'vinu. Et situ dicie hoc prouenita virtute corporis Ergo sumus in eo q*pri'eiam iuio uum' egrelli Et quare volo in hoc conari quia in terre nascentivus catalib'oibus domina calor et stretrigidarciit propter dominas in eis no eli frigiditas illa a parte uua uniterre nascentia aut animalia in actu. Ded quedam coriis inueniuntur calida comparatione corporis numani et qclafrigida: et non solii frigida vepetra, mortifera propiaer frigiditatem et illud quod est mortiferu non est mortiscuex parte frigidia est in actu: ur inuribili vivificaniatiue est trigidulia actu ergo no prouenit nisi a parte permutationis qua recipita nolim corpore. pDecpcrmutatio aut ead magis calidii Mut ad magis frigidia: et ad magis calido ergo calefit et norefrigerat. si adpi' frigidii: ergo in corpo re nostro et frigiditas in actu in quarto gradu avtvltra ergo sunt cupat oes pastus vel trant': te nobis iaccesse te Ptare nou passum et dicem' paruit deis se olei. si leueste reb 'in b ooinina humiditas et caliditas eo si presaree in eo sunt manificile mult0. Et si alius diceret quomodo potet esse, in eo partes aere domi: en fili videamus upingi ossa et congella et in spissa a frigore et dici minocoget an a frigore nisi substantie aquost Debem'resbo/dere in no cog lla a rigore nisi ppter multa couersioncm sua* prii ad aqua et ab illa couersione puellit hoc et multu subtiliati tuus supee olei supqrto meti auro*: ibi sunt solutioia dubia ripae a no pol haberi ex hoc certitudo nisi per experietia: r quomodo nolebes hoc credere et tu vides et Mn ponim'in igne multas res no subito alterantur et uncona uia ab aliqbus aialib'icontinenti alicratur .ppter calore naturale qui es in ipsis atalib' sicut di cit orsu lautionib'oa ad comededia au*ri incontinen ii extrahas a stomaco inuenis multu ounilautia et B eie ruas. Quis au inus patias ab igne nec potest dici rca lor trutionis sit sertior igne ma verbia essetvanu. Ethares no est i si illud et sequi a tota siubilatia a calore trutionis: r no propter sertitudine qualitatis caloris,. celi manifestius in cibis qua in medicinis: ppterea qictb'
170쪽
est illud et habet per sui natura ut suertar alterer acidato ita ut sit incidiato id in specie et inanitestu eartecio uenientia que e inter cibum et cibatu labe nisi a tota lub/ltatia:et propterea una et eaderes uni animali est ib alteri est venenu sicut eleborus coturnicib' et napellus Saratro et latine sturnelli notanturis, medicina eo popera rurin corpore propter primas qualitates opinantur aedam vi illud arbitrio possint comprenendi. C capitulum de inuestigatione uualiter sunt erificata agna rationabilia ciboru et medicina . T. G. et alii medici conati merunt facere regulas monstrativas, probarent operationes harunedicinarum incorporibus humani Quis nornifi luitngna opinatiua sicut ostensium est superius et ut ipsum bonorem dicim'. tabent veritatem pro maiori parte sed non necellario:etitia qr mouet homine asse operientia. Et propterea dicit. duo instrumenta quib' nec ars ruit inuenta fuerunt ratio et experientia:et aia conserunt ad babenda cognitione rem expertar vini sint ci vales aut medicinales. Verbi gratia sint duo cibi via' sit facilis vel leuis alter vero grauis et durusmos dicimus cylacilis ciniis citius alterabit:eo quod citius recipiet diuisione a calore naturaliet citius patis. Et adhuc pussionati essemus in biis rebus ad accipienda per una via causas et esse simulaelsa valde dissicitat quando habebimus experientia et se facile erit nobis dare causas per buc modii speculationis:et erit hec ars ratiotinata. Sturi vita incdicina non copredendit intentione nostra hac ratione :poterim' .adana transire E ed qui no haberet nisi experientia non pol set hoc obtinere Scia dilatat est D in diuinoe nav
quibusida medicisvenietib'post eu iunt breues resipatu illa* que bicoici possunt:eo. intenderat ad loqvcndum sup natura medicinaru ex parte sapordet odoriri veloci tate Quertendi ab igneos ponerem'oia decesse signa ei ut
propriora naturaru que tenentur has operationes facere in corpore bumano od signasubstantiai fine ciscinxi tequalia naturis que manifestant impereas: et timc poteris ire a nouill imo ad primit: z a primo ad noui uisenu3. Et si non fueris perscrutatus speculationes sinus artis per hanc via ignorabis natura medicine calide itaquatu3 absolute calida extitit:imSide inquasu rigida necata, scies narura medicine calidem eo ut est calida peritatemec frigide in eo quod frigida est. lardi gratia si cogiritio me dici in medicina calida no ei sit nisi .ppterea u habet Lapo rem acutu aut amaru aut salivilia: cu natura que habet calciacere iacit hoc tunc est et 'speculatio in bacarte multu diminuta: rpterea qr multe res utant calide et non habent sapore amaru et acutu sicut carnes pallicrit, et columbaru iuuenuet similiu Sr cibi et medicine uniuersaliter sunt terre nascentia aut aiatia:aut milicialia: r sapores no donise
nans nisi in terre nascentim aut Maii M'. Et nobis necesse est ut illaru reria arbitrius rationale ad astirmandaue natura medicina* calida; trigi.M. et bumi et postea studebimus in reb'questgnuficant bas naturas. Ergo primo consideranda suntsigna quib'poisimus cognoscere quantitate bana men siura* a coplexionib'medicinaru Et dici/mus et res quib'possunt sciri siunt res superuenientes unicuim qualitate rei complexionat uprata qr comple nonam est corpus msimile in partib' et ista supcruenientia lunt differentieque aduentuta mesuris mixtionii illam. Et queda ista*inisterentiam suntque continctoia corpora pstmilia et sunt oes enumerate quarto meri auro*uua queda sunt que congelant: et queda labet queda dissoluiit et uda no et dida sunt meset qda aspere et qda suntque sunt exiisibiles et quedario. Et queda siunt que sunt xprie quibusda corporeb conmilib' sicut odores: et sapores et colores. Et queda quibus est dominatio manifesta unius elementorii per se qn sentititur per tactu calide si igide bu aut sicce in auu Sed cum nos perscrutati fueri mus ibos et medianas mos temptabimus eos in eo di sunt patetes rei coposite et boc est proprium medicinis cibis lunt partes terrenascetiu et aiultu. Et quas illausunt que iudicans perea operationes et loca: rvi siunt partes ultu iudicant a regimento illo aulae et a specie ille ruci ru et generaliter necessa est uti in animalib comperatis rebus quib',stfumus in cognitione complexionis Dominis in operatione:regione: et loco: et cutico hic operatione3: intendo operatione ala boc est nutrimentu sensibilitate et concupiscibilitate:et alias operationes ala que di ae sunt. Iste sunt vie quib'possumus per banc arte iudicare: Quis non sint ortes necis no pollium illic nec ipsas dintinuere. ita dicendu est deuna quassi istavini in melline poterit:nec petendu est ultra illud ut dictu est ncut icit iuristo.linoecuerere a traulo sermocionarimeca muto loqui et in biis no est aliud nist ut recipian avia turali: et ab eo quod videm' qd facit natui a.qr demostra tio notabet verace via in hac arte. T capitulum nonum in quo docet cognoscere comple. xionem ciboru et medicinarum per generales disterentias
T dicam'*res que fiunt inanistiliores a quies polsumus babere caritudine complexionis cor- perii similiue pyiatio et spilastituo. Ducitatio resolutio: dijssolutio ruilitas vilicositas setilitas:grolficies qda iuuiniunt insipillata priino a caloret qua que in spissans ab utroque. Et co*ὴ dissoluunt et qua illioliaut a calido et queda a frigido. Et earu que buincitantur quedas humectant a calido et queda a frigido raeaque congelate sunt a calore calor et siccitas opertas dominas: vicit sal et species eius. oestque pylatissunt a frigore si in patuis cisti inspissata a calore: et ista spissitudo esset propinqua spissitudini querita natura aerea aut aqueasscur pili itu do butiri nec erit nccessario calida et mmida. et idem est de oleis guinis similio et que cogetate sunt a frigore:ina tura terrestris silapias dominat:st calor prius eas inimis saucrit ergo sngiditas et siccitas dominabun in eis Icut sunt isa: cornua:panniculi a similia Eiesque sunt con gelate irigore: nec unt prius inspiisat a calido naturaliter be spissitudoFrir trigida et bunaida:sicut est argentum uiui urifinitia. Et que res siunt in spissate a calore et coaculate frigore sunt propinque equalitati sicut est tacdimia et res que dissoluunt a colore semper coagulans a iugo e et que coagulas a rigore dissoluunc a calore ' deo cu nos videm'res que sunt Oistblute a colore debemus insipicere si congelate sunt a frigore nec in spissate sunt a calore iudi catinas ipsas esse friSidas et bii. Et stiliat insipissare a calo resu dominio partiti terrestiu:iudicam'ipsas e siricidas et siccas sicut iam et multa metalla Et tu hac pii ima ne dominans partes aeree:tuc eas iudicam'humidas eclinantes ad caliditate sicut est pinguedo intestino iam psunt res que od*oluunt a rigiditate phumiditatevt unispales salis vestres que sunt inspilsate a calore, 'o maiori partesunt calide et sicce:excepto ιν illa spillitudo nostfundata insubstar laycrea sicut spernia: ur tunc illa substati erit humida aut temperata sicut lac coctu i res que sunt inspissate ingiditate et humiditate calor est in primis operatus aliqua coagulatione debet dici et sint calide et humidevicilius pingue et sint insipillate ita piatae in primis nulla seceritcoagulatione debent dici ut sint si igide et humide:sscutia quod coagulas insta frigiditate est debes scire ιν potest esse poperationes quas faciunt tali ditas et rigiditas in rebus istis possunt esse naturales aut accidentalesadeo debemus iudicare super generatio ne illa*s est naturale qr coplexi propter qua naedicina 3 saciterit naturalis sicut est pilliinido spermatis et coploxio que facit non naturale est non naturalis sed accidenta