Vota, et motiua a processu in curia Domini Iustitiae Aragonum, et scribania Ioannis Michaelis de Samper, Scribae principalis eiusdem habito, & actitato, intitulato Processus Don Alphonsi Fernandez de Yxar & aliorum, super manifestatione personarum]

1쪽

di is capientis. Vnde manifestatio personarum simplex, quae fit a posse Iudicum, squalis est, ea, de qua in hoc proces tu agitur Jex sua natura, & institutione, non est ade- coata instantia, nec medium proportionatum ad liberationem capti, siue in ciuilibus, siue in criminalibus , sed dumtaxat, ad retentionem,& conseruationem personae, etiamsi nullitas capturae ob ij ciatur. Nam liberatio, manifestatione mediante , est quid proprium,& peculiarcmanifestationis per viam priuilegiatam, in qua de validitate capturae cognitio Vertitur,& in casibus in quibus illa locum habet, captusvinculis soluitur,&in loco tuto ponitur. At vero in manifestatione simplici id dumtaxat

agitur,ut retineatur captu S, habetqs hic processus notissimos suos terminos & Qxitus, nempe, aut renuntiationem , quo casu, re S ad locum restituitur quo fuit abductus, aut sententiam, qua manifestatio finitur. Caeterum, liberationem a carcere manifestatione simplici mediante exposcere,res sane noua,& mirabilis est, & principijs foralibus non bene coueniens. Quare non obstat obiecte captionis nullitates super quibus pro nunc, D esse necessarium duximus nostrum iudicium interponere quia respondetur cognitionem super nullitatibus, non pertinere, ad Iudicem manifestationis simplicis, sed ad Iudicem primitiuae captionis. Nam quemadmodum per interdictum delibero homine exhibendo ad cuius imaginem manifestationem introductam fuisse nostratres testantur ) non amittitur Iudici cognitio de libertate, aut seruitute eius cuius exhibitio ab eo postulatu Ita similiter per manifestationem non infertur praeiudi lium Iudici primitiuae captionis. Nec refragatur Iudi cena manifestationis subrrogari in loco Iudicis capicn tis. Quia respondetur huiusimodi assertionem ciuili mordo intelligendam esse, hoc est, quoad liberationem pς Vi m priuilegiatam, ut supra diximus. Tame in simpli xm Disinatione, tantum sibi locum vindicat, quoa i iis

2쪽

cultatem relaxandi captum sub fideiu ribus in criminalibus in casibus a foro permissis. in ciuilibus, quando. de buum est Osffuscatum: verum quoad liberationem capti minime gentium Q me omnia Vsq. adeo vera sunt, Vt cum lata sententia etiam nulla, manis statio extinguatur , ad impediendam executionem , necessarium sit recurrere, ad manifestationem cum qualitate, vel iurisfirmam obtinendam, quibus captus nullatenus liberatur, sed impeditur sentenciae executio , apposita exceptione nullit lis. Nam captus ut iam saepe diximus manifestarione mediante, aliter quam per priuilegia tamia captio

ne liberari valet. In qua quidem manifestationis specie propter contumatiam Iudicis requisiti, & reum libera a re recusantis Audex mani stilationis in illius locum merito subrrogatur, quod secus est, in manifestatione simplici, per quam minime amittitur cognitio Iudici capientis. Adeo utetia si ille incompetens sit liberatio per viam simplicis manifestationis locum non habeat, veluti cum laicus a posse Iudicis Ecclesiastici manifestatur. qui quidem sub fideius ribus relaxari solet,nullatenus Vero a. captione Omnino liberatur, etiam si ille qui cap tum detinebat inco petens sit. Vnu ex hac regula casum excipimus, nempe quando his qui ob causam ciuilem capitur iuris firmam praesentat, aduersus inhibitionem,

quam obtemperare Iudex debuit, ad captionem procedere iussit, namqS hoc casu captum manifestatione mediante. etiam simpliciter liberari posse receptum est siue ς eo quod praesentatio iurisfirmae effectum habeat euo

Lationis causae , ac per consequens praesens Curia in locum primi iudicis subrroguetur, siue ex eo quod captura post praesentationem inhibitionis subsecuta propter spretam inhibentis iurisdictionem, tanquam quid attenum reuocatur,& captus pristinae libertati restituitur, R eo ut etiam liberatio priuilegiata locum habeat. Non ςdi i, obstat captum ob causam ciuilem die in hono A a rem

3쪽

rem Dei, striato , manifestatione mediante, pe fuis se vinculis ex solutum. Nam in primis respondetrari non esse exemplis iudicandum sed ex iuris principijs dispositionum foralium. Deinde respondetur, quod cum offitialis Iudicis capientis non obseruat notorie in capturam , formam iuris, videtur absq; mandato procedere, quo fit, ut Iudici manifestationis, tanquam captum absq; mandato liberare manifestatum permissum sit , quod etiam aliena est a praesenti processu. His igitur ex causis liberationem supplicatam locum non habere cens mus ,& alias atten. conten. ET insuper dicti Domini quatuor Locumtenentes addendo supradictis motiuis per eos praestitis fuerunt etiam ex sequentibus. EX eo etiam denegari dictam liberationem, quia exceptiones& cauta in quibus fundatur, sunt eaedem ipsie causae& merita , quae fuerunt ab ipsis proposita in accusatione criminali pro ipsorum parte oblata contraIllustrem Doctorem Augustinum de Mendoeta Regentem Cancellariam praesentisRegni iso fit, ut praesentis causae cognitio non aliter posse decidi quam si declaremus, etiam iustitia processus dictae accusationis, dc alias

uafre. cumtenentibus fuit voti,& opinionis, quod tenetur, Scdebet pronuntiare, & liberare personas Egregij Don Alphonsi Fernandeg de Υxar,& Don Augustini Terrerde Valena uela principalium, Petri Morillo, Nicolai do Sepulbeda, Petri Iosephi delos Bayos,& Clementis Ludovici Gil proc. a captione qua indebite detinentur,ncutram partium in expensis condemnando caetera supplicata locum non habere. EX EO, & alias, manda mus liberari personasEgregij Don Alphon si Fernandζηde Υxar,& Don Augustini Terrer deValenetula princi palium, PetriMortilb Nicolai deSepulbeda, Petri Iosiς phi de los Baros,& Clemetis Ludovici Gil proc. a cap ΦQRς indebita,qua detinentur. Quia ex deductis in pro cessu

4쪽

cessu constat, Thesaurari uiri generalem Drai nostri Regis per Regiam Atidi etiam praesentis Regni appellitasse,

mediante appellitu executorio,& captionario de litora personis, ut Diphitatis praesciatis Regni Aragonum, anni proxime praeteriti, praetextu negligentiae in recupera-

xione seruit ij Regalis concessi per dilium Regnu in vi

timis Curiis. Et secundum tarum, & obseruantias, fa oe iis quibus nos recedere no n possumUS, Dominus noster Rex salua Regiae maiestati debita semper fide, ac reueharentia seruata non potest costituere in praesenti R egno plures, vel diuersos procuratores suos fiscales sed tantupotest facere unum procuratorem suum fiscalem; quitia agedo, quam in defendendo faciat partem. Et per 'y73.ιὰ consequens dictus Thesaurarius generalis nulla, potuit exercere actionem pro D no nostro Rege. Sicq ; dictus appellitus captionarius deficit in salutari, cum non sit prouisus ad instantiam partis legitimae, quia pro iuribus

ivbibi

i. regalibus agit' procurator fiscalis. Neq; obstat si dica- turi quod per λruanni millesimi quingentesimi nonagesimi secundi, sub Rubro de Dexaccisu delas rentasId echosReales,esi dispositu, quodThesaurarius generalis recuperet iura in dicto tro expressa: ergo dictus Thesaurarius fuit pars legitima, ad obtinendum praesentem appellitum. uia respondetur, uno & altero medio. Prim b, dictus serus iam declarat taxatiuae, quae exhigere debet dictus Thesaurarius, scilicetios derectas delas Cenas, de Absentia, Alime actoΠ, Primogemtura,se C alterias. Sicq; ad alios casu S protrahi nequaquam potest. Secundo quia in dicto foro solum est disposittim quod in contumatiam obligatorum in non soluendo iura ibi mencionata in praesenti Ciuitate contra illos executio priuilegiata fiat; sed ad cuius instantiam hoc fieri debeat, non dicit foruS:Sicq;debemus recurrere ad disipo-stionem aliorum sororum, quod scilicet fiat ad instan

5쪽

per Drales sanctiones ad recuperanda Regia & patri' monialia lura. Deficia et Iam pro filii ossieti appellitus obdeleetum n licis, quia Regia Audientia, est Iudex incona petens ad illius prouissionem : disposit timenim est , ad conseruationem totius Regni, & ut magis e lacesseret, amor obedientia,& debitas delitas Aragonensium ergasti os daedi illi mos Reges, quod magistratus Iustitiae Ara esset Iudex medius, secundum legem quintam ut in diecto suo tribunali agerentur, tam in

c m ubi. agendo, quam in defendendo omnes causae, inter Regὶδ ohs .h .... dic statem, & suo S subditos, quod enim est, dispositumn ia. de ἰα. per nostros foros &Observantias iteratis vicibus, Ver'

inpri* quia sorai Nostrates que inter praeheminentias,&praer roguti uas ς ας ρ - si ci, sitis supremi Tribunalis Iustitiae Aragonum, ut maiori fragjor.quod In- en Umerant praeientem, de qua est termo, Iulcita, oc corroborata tot foribus,& obseruantijs, quod forte nulla Arg. vers. si. alia perietur, tam munita &fortificata. Vnum tamen

' ό , praesciati gen crati regula excipimus, quado pro

' f.DUs Rex iis curator si scaliS, non principaliter, sed adhaerendo , vel opponendo in aliquo processu facit partem , quia tunc rei, ver de libertati non sol tun in praesenti Curia, sed in qualibet alia, poteris IPR, qt λ0' conquaeri, dc isto casu excepto, in omnibus aliis procu in prat V . de os. rasor Ialcata S, tantum modo In praeienti Euria potest ta'

'partem. Non obstat deniq; quod finis processus ma

y Mers quaedam ni festasionis sit a siccurare, & in tuto ponere reum, no

V0nxra ius,& Regni leges aliquod gravamen inferatur,

si L. f. V ro. R. sicque Prq sen Sprocessus, non est aptus, nec ad qua tu ,δ

trahandum de huiusimodi liberatione. Quia respondς g ῖοί 1. iit. de tur, quod per imanifestationem personarum prysen CV C. i. - se byx Og lux' in locu Iudicis ordinari j ad aliquos is χρη . procu hi ri csscctus, Ut videre est, dando manifestatos ad capicu pio libito voluntatis suae, non solum in criminali Vcrum etiam in ciuilibus, quando debitum est OfrfusC tum ' , ut s*pe s pius, iudicatu fuit. ψ Quod si xcpVg

6쪽

naret nature dicti processus, non posset. Augetur solit-tio, quia prς lans Curia est asillum , & tutamen agraua torurn , & nullus magis agrauatus, quam qui nulli. - i. t Cr captus est , nam CXist ente captione ex aliquo deffectu nulla, captus relaxari debet, 'non per viam priuilegia- tam , quia in ciuilibus, nisi adsit pri sentatio iurisfirmet, illa non procedit; ergo venit simpliciter liberandus, vet. tu .i his ViditUus pluries' pronuntiatum fuisse, liberando manifestatos, captos, in diebus in honorem Dei sacratis. Et si hoc procedit, quia videtur ossicialis Iudicis capientis, sine mandato captum c pisse: eadem ratio militat in alijs nullitatibus, Etsi sententia, quq ex aliquo deffectu, est nulla non dicitur sententia,nec sententiq nomen me- α retur,' multo magis captura nulla, quς damnum irreparabile secum ducit.Hoc receptissimum inuenimus, apud nostros antiquos,&credendum est,fuisse fororum i obseruatores, P Et quamuis legibus,& non exemplis iu-

. dicandum sit, verum quando quam pluries iudicatum, cons. est,' fere nome stilli meretur. Maxime si adsit copia prudentium, quia prς sumitur inuentus a peritissimis Iu ibb. risconsultis. Et tandem si contra finem,& naturam processus manifestationis esset liberare captos a carceribus,

nullatenus praesens Curia eos posset liberare pretexta cuiusuis nullitatis. Ad qui contrarium inuenimus, ergo liuridice, censemus liberandos esse simpliciter, & alias

atten. conten.

per totum Regnum Arvonum auctoritatibus lotariJ ,ac Secretari, substituti Gomera Consiliij diciti Drei Iustitia Aragonum,psi huiusmodi vota, j motiva, uo originali libro dicitiConsiliij de anno millesimo sexcentesimo trigessino tertio in quo continuata existunt aliena manu extra-

i,comprobaui es' signaui. Costat derassi cnmendatis ubi legitur,

7쪽

sigitur,capie,vἰ, s de enHendato,titum, S de virgulato inter dictiones possitum, quod, constat etiam de sopro psto

ubi legitur, cis, S de enmedatis ,unt,tum,har U, cuius m S de virgulato inter dictiones fundantur, ad mi