장음표시 사용
2쪽
ILLUSTRISSIMI, ET REVERENDISSIMI DOMINI
S. CONGREGATIONIS INDICIs IN URBE CONSULTORIS,S Romanae, & universalis Inquisitionis Qualificatoris , SS.Domini
nostri praelati Domestici , & Pontificio Solio Episcopi Assistentis, Sanctae oppidensis Ecclesiae Episcopi,
HISTORICAE, DOGMATICAE, SCHOLASTICAE . PARS SECUNDA .
AD EMINENTISSIMUM, ET REVERENDISSIMUM
s. ROMANAE ECCLESIAE CARDINALEM AMPLIssIMO.
NEAPOLI MDCCXXX. Ex Typographia Januarii Mutio Haeredis Michaelis Aloyssi.
4쪽
AD EMINENTIMIMUM, ET REVERSNDISSIMUM
I cuiquam alteri theologicae rei lucubratio offerenda , ejusdenque defensio si quopiam alio est imploranda , hunc Te
solum esse, EMINENTISSIME ALVA-
RΕ, illos tantum ignorare arbitror, qui Τe non norunt; ac proinde illos a Te non protegi, qui ad Te non confugiunt, illos non adjuvari , qui Te non implorant. Quum enim ubique gentium, per electissima volumina, quae edidisti, doctrinae tuae, a a fama
5쪽
sama latissime pervagetur ; & quum in tota Ecclesia
comperiatur , per praeclara munera, quae supra Omnem laudem obis, illa, qua maxime fulges, sumina auctoritatis amplitudo; quis hominum ignorat, in Teuno comprehendi, di mentem , quae oblata assequatur, & cor , quod oblationem gratam habeat, & acceptam Z Εrunt profecto plurimi, qui, vel theologicae doctrinae laudem de industria affectant, vel amplissisimae dignitatis honorem cupide exoptant; at quam pauci, qui illam per labores assequuntur, hanc vero per merita; quod utranque studio, ac sudore consequi, aut negligunt, aut detrectant λAttamen si Te homines contueantur , AMPLIS
SIME PRINCEPS, citra negocium invenient, & qui
alteram per crebra experimenta merueris, & qui postremam numeris omnibus aequaveris . In illa enim Societate educatus, quae proborum, ac doctorum hominum in Ecclesia Societas est , adeo sortiter in literarum paustra cucurristi , ut omne pallium sueris jure merito assequutus . Testantur IIispaniarum celebriores Academiae, in quibus theologicam facultarem Per plurimos annos edocens , florentissimos habuisti Auditores , qui nomen tuum quoquo versus clarius omnibus , ornatiusque , reddiderunt . Testantur romani Eminentissimorum Cardinalium Conventus, In quibus suffragia tua quisque uti oracula veneratur; &in illis serendis Te sequendi gloriam sere omnes contendunt . Testatur Romanum Concilium, paucis abhinc annis coactum , in quo quotquot interfuerunt, facilitatem, qua abstrusiora exponebas, proprietatem, qua de cunctis loquebaris , subtilitatem , quam in
caeteris exhibebas, omni ex parte admirabantur.
Testor denique l& Ego, si hanc mihi praebeas sa-
cultatem , aliquando m tuum Muisum perhonor,
fice admissius,& de theologicis rebus disserere jussus,
6쪽
harum omnium adeo vividam, solidam, completan-que peritiam in re admiratus sum, ut dixerim vere apparere, Te cathedram non modo rexisse , sed
dc regere. Et quum eXteriora negocia adeo animum tuum occupatum retineant, ut vix ocium habeas legendi, quae ad praesens tuum pertinent ministerium; theologica tamen volumina ea assiduitate evolvebas,
ut vix ita faceret , qui sacram illam scientiam pro munere haberet in scholis, & circulis , docere , ac profiteri. Quod quidem ex lango usu , ac peculiari
consuetudine, in literarum palaestris provenire nemo ambigit ; immo etiam fateri omnes oportet, animum tuum factum ad omnia, non ideo amittere quae pose sedisti, quia modo exerces quae non curabas. Proinde absque mendacio dicimus, Te ita scientias omnes habere , ut una alteri det locum in mente tua; ut altera non impediat quamlibet in ore tuo ; ut tandem omnes, prout res exigit , prodeant alternatim ex calamo tuo, quo nihil acutius, ac rectius, ad res
dirimendas , si dissiciles , dc ad easdem , si dissonae,
Hinc, quod omnes sane demirantur, in rebus gerendis ea polles solertia, ea fidelitate, ea constantia,
ut AUGUSTISSIMUS DOMINUS NOSTER haud
valeat majorem desiderare , nosque subditi amantiorem colere nequeamus. Quis in Ramana aula, quae omnium uti est princeps, ita est magistra, adeo est peregrinus, ut Te non praedicet hominem , in re
gerenda vividum, acrem, atque vehementem p Quis
in IMPERATORIS CAROLl negocio procurando
Te navum, sedulum, impigrum , non dicit P Quis in Germaniae, cu es Comprotector, juribus observandis, Te non laudat summae curae, perspicacis ingenii , studii insalicabilis, horarum denique, ac momentorum , observantissimum P Et quod pluris est mu
7쪽
mis tuum adeo accurate imples, ut etiam amabiliter gratus omnibus, nemini autem trifestus, appareas. Si praecipis, ea est praecipientis humanitas , ea urhanitas , ea dignitas , ut non jubere , sed rogare potius videaris. Si exhortaris, sc rationabiliter , ac modeste, loqueris , ut non imperium , sed eloquentiam exerceas. Si postulas, ita effcaciter , & amanter discurris , ut nemo possit postulata negare . Accedunt etiam verbis utplurimum opera, munera quoque saepius, laudes semper; quibus fit, ut nemo a Te tri
stis discedat, immo qui Tibi beneficiis obstrictum se
Quae quum ita se habeant, quid mirum , si CSSAR INVICTISSIMUS adeo gratum, acceptumquQ
habeat ministerium tuum , ut illud desinat nunquam laudibus, & praemiis honestare Θ Quae sunt praeclariora Siculi regni Sacerdotia , sve reddituum opulentiam , sue Ecclesiarum decora, sue jurisditionis a plitudinem , spectemus , Tibi contulit ; & ea etiam
alacritate, ac omni prorsus cunctatione abjecta, contulit , ut plane ostenderit , Te omnia ex animi sui sententia' operari; unde non tantum verbis, sed muneribus , illa omnia velit benigne accipere , ac largiter approbare. Munus autem, quod obis , cunctis
quidem amplius , ac praeclarius , ita sbi pergratum sentit, ut non semel Tibi confirmare dignatus fuerit; unde subditorum gaudia in immensum crescunt , &Deo optimo maximo grates sne fine reddunt, quod
in extenso munere tuo, nostrum omnium saluti, ac
solatio, prospicere non dedignetur . Quid enim in
praecipuo REGIS NOSTRI Ministro desiderare po
sumus, quum in illo habeamus sine ostentatione amctoritatem, amorem sine fallacia, liberalitatem sine
jactantia, sollicitudinem sne praecipitatione, sine denique pigritia longanimitatem p .la omnia disponit ad
8쪽
tempus, diemque suum; itaui nee praematurae , nec serae, determinationes eu dant; sed potius, ut decet, dispostae, suum omnino sortiantur effectum . Is tan
dem nee PRINCIPI SANCTISSIMO quem orat, nee PRINCIPI AUGUSTISSIMO , cujus nomine
orat, injucundus; ita exequitur cuncta, quae ei comis mittuntur, ut & illius benevolentiam sibi conciliet,& hujus sibi sartam tectam asserat humanitatem.
Tua sunt decora, CARDINALIS DOCTISSIME,
quae modo in sancto Ecclesiae Principe , 9 in Sacro Imperii Ministr6, qui Deo , quae sunt Dei , & qui Caesari reddit, quae Caesaris sunt, iuss laudibus exautavi. Et sola modestia, quae in Te est, tua esse contendet; quum de caetero omnes fateantur, Te Sace
dotii jura non frangere , quando Imperii sustines pruvilegia ; & vicissim Imperii leges observare, quando
Sacerdotii ornamenta veneraris. Haec est felicitas temporum , quibus vivimus, habere Pontificem, qui pergratus Caesari, nil ei judicet denegandum, quia hic nil petit non concedendum ; habere Imperatorem ;qui Pontifici obsequentissimus, illius nutu sertur, quod nutus non sine ratione seratur ; habere denique fidis.smum Ministrum, & smul Cardinalem amplissimum,
qui inter utrunque foveat unitatem, itaui amborum sit cor unum, & anima una. Hanc vere Tibi debemus , concordiam scilicet Sacerdotii, & Imperii, quam per plures annos, Te procurante, ac servante, habuimus, & quam in posterum habituros credimus, si Tu non desines ministerium implere., ut usque modo, non sine divini Numinis complacentia, & utriusque Principis acceptatione, gessisti. At veniamus ad rem ipsam, quam sub tutela tua, ut fidenter ponimus, ita & a Te protegendam, constanter speramus . Continet hic liber noster primo loco sublimem illam de Trinitate doctrinam , quam Tu
9쪽
Tu duobus voluminibus exposuisti , ea quidem pro
sunditate , ac perspicuitate simul , ea elegantia , ac eruditione , ut non tantum Theologum egeris acintissimum, verum quoque oratorem floridum , ac disertissimum. Continet praeterea de Angelis, de pri
morum hominum , ac de rerum omnium creatione ,
dissertationes selectas, ac luculentas, ut rei ratio postulabat. Et in his non solum, quae in scholis agitam
tur quaestiones, verum quoque Controversae , quae cum
Heterodoxis sustinemus, & quae insuper inter Eruditos in re historica , praecipue sacra, disquisitiones fiunt,
qua potuimus brevitate , ac concinnitate, Continentur . Quae quidem omnia sicut genium tuum minime defraudant; ita & mihi spem addunt, qua firmiter expectem ossicii mei approbationem, & muneris quoque non dedignationem. Tractamus quae vel tractasti, velitactas; eis non illa persectione virtutis, qua cuncta, quibus calamum imponis, tractare, in usu habes; quod sane non omnibus datum esse, fatemur. Attamen similitudo laboris, etsi absit operis aequalitas, essiciet, ut illa grata habeas in aliis , qui iisdem manus imponunt , quae probare sudoribus tuis , praecipuo , ac singulari studio, elegisti. Accedit sanguinis claritas, qua genus tuum priscis sane temporibus adeo fulsit, ut non solum Hispanias , sed & Gallias quoque , aliasque finitimas regiones, quoquo versus illuminaret. Et domi, & foris, rebus praeclare gestis, Majores tui sc se Regibus commendarunt , ut toga , 9 armis quovis tempore illustrarentur. IIinc Contribules tui apud nos familiae tua vetustatem , generis dignitatem , doini opulentiam , ae prosapiam multis, veteribusque imaginibus, claris.
smam, communibus vocibus, Praedicant, atque proclamant. Tu vero, PRINCEPS CLEMENTISSIME illorum comprobas dicta , & regali illa munificentia,
10쪽
qua prosequeris cunctos, qui tua benevolentia honeia fiantur; & magnificentia splendidissima, quae in cunctis operibus tuis principem obtinet locum & et ganti , concinnaque urbanitate , qua omnes ad Te attrahere dignaris,& neminem a Te pateris tristem
discedere. I Iaec sane sunt infallibilia verae nobilitatis insignia, quibus stirpis amplitudo probatur, plusquam imaginibus, vel titulis, vel etiam stemmatibus splendidissmis. At majora sunt , quae Tu reddis Majoribus tuis,
a quibus accepisti natalium claritatem, & quibus quoque debes virtutum exempla, quae posteros quosque ad conservandam inducunt generis amplitudinem, quam iisdem virtutibus partam , a Progenitoribus suis acceperunt. Siquidem fidelitatem illam , quam Austriacis , Catholicisque Regibus intactam inviolabilemque quovis aevo IIomines tui sanguinis servarunt, Tu supra omnes adeo sortiter tutatus es, ut pro iula servanda quodcunque subire discrimen non duhicitaveris. Amor ille pro Patria , & Gente tua , quo exarserunt corda illorum , qui domi Te praecesserunt, di quorum argumenta, sive in pace , sive in bello,
nec pauca, nec infima leguntur , quo ardoris altit
dine in Te serveat, IIispani omnes ubique fatentur,& obstupescunt. Largitatem denique illam, ut alias,
omnesque egregias, praetereamus virtutes, quibus Tegeneri tuo parem reddis, quae ad cunctos extenditur,
sive illis benefaciendo, ut Ecclesse Princeps, cujus est pauperes sublevare , sive illos adiuvando, ut augustis. smi Principis Orator, qui suum esse credit, nemini deesse; sic Populi omnes, gentes omnes , ac nationes, in Te admirantur, ut nesciant quid in operibus tuis primo loco exaltent ex virtutibus tuis,
ruum omnes, sive civiles, sue politicas, sive poti mum morales , & christianas, in altiori gradu in PAR. H. b an,