Hieronymi Fracastorij ... Opera omnia, in vnum proxime post illius mortem collecta quorum nomina sequens pagina plenius indicat. Accessit index locupletissimus

4쪽

FRA CASTORII

In unum proxime post illius mortem collech α:

quorum nomina sequens paginae . .

plenius indicari. ACCESSIT INDEX LOCUPLETISSIMUS. Ita trisi. Senatis Veneri decrera.

VENETUS, APUD IVNTAS, M. D. LXXIIII.

5쪽

IN HOC VOLUMINE

HIERONT MI FRACASTORII VERONENSIS. Homocentricorum sue de stellis liberinus. De causis criticorum dierum libellus. De sympathia & antipathia liber unus. De contagionibus S contagiosis morbis, & eωriIm curatione libri tres. NA vGERivs siue de poetica dialogus. T v R Riv s siue de intellectione dialogus .FRACAs To Rivs siue de anima dialogus.

De vini temperatura sententia .

Syphilidis siue de morbo Gallico libri tres. Ioseph libri duo.

Carminum liber unus.

6쪽

HIERONΥMI FRACASTORII

Veronensis, FRAc Asroas A perantiqua Veronae ac valde nobili, familia ortus, non an

tiquorum modo ciuium suorum Catulli, & C. Plinij gloriam aemulari, sed omnes prorsus n strae,& superioris statis homines pristanti omnis doctrinae laude,& eximia in pangendis camminibus gloria, longo i nteruallo superare contendit. Is, Paulophilippo Fracastorio, & Camilla Mascaresia summae probitatis parentibus ortus, atq; a patre honeste, ac liberaliter educatus, ut primum per aetatem in luce hominum versari coepit, tale de se specimen apud omnes praebuit, ut, iam tum ex eo adhuc puero, qui postea vir futurus esset, sicile homines coniectarentur. quod Deorum immortalium maturo quoque testimonio pridem fuerat confirmatum, quum pene infantem, & vix cunis egressum, a matre in ulnis blande pertractatum, ipsa satali de coelo icta fulmiane, incolumis seruaretur. Patauium, ad capiendum animi cultum, adolescens adhuc a patre missus, ingenti cura, atque indefesso labore, iam tum ad summum gloriae fastigium generosi spiritus indole sibi iter aperuit, quum post omnium bonarum literarum cogniationem ad arcana cuiusque doctrinae, sed mathematicarum praecipue scientiarum infinita etiam lectione, inusitataq; memoria sibi

esse penetrandum iudicasset. Sed quum philosophiae stud ijs permultos annos operam dedisset, tanto animi ardore, atque alacritate genio suadente, se totum ad medicinam conuertit, tanta pomro contentionem gymnasio per quotidianas medicorum disceptationes sese exercuir, ut doctores ipsi atque aequalis iuuentus, eum ad omnia natum este diuino quodam consilio faterentur, illique, maximos suggestus honores tunc detulerint, quod Patauij ante illum nemini, nisi maturo in studijs, & persectae demum aetatis viro, contigerat. Studiorum socios & sodales habuit Marcum Antonium, Ioannem Baptistam,&Rhamundum, Turrianos, nobilissi mos fratres, quibuscum quotidiano sere in conuictu Patavij t ij versabatur,

7쪽

versabattir, quum Hieronymus eorum pater cxactae doctrinae, &auctoritatis vir, primum inter medicos in ea ciuitate honestissimis conditionibus suggestus locum obtinebat. Sed, exorto demum bello, & cucrso thata uino Gymnasio, quum nuntiata esset illi patris mors, & in patriam iter pararet, Livianus Ucnctarum copi rum Imperator musarum liberalis hospes, & ingeniorum censor longe grauissimus, honestissimis accitum conditionibus in Academiam ad Portum Naonem institutam in Andreae Naugerij Pa

trici j Veneti, S: Ioannis Cottae praecellentium poetarum contubernium euocauit. Ubi cum diu, multumq; vertatus esset, carminumque , quae ab co quotidie ex nobili semper occasione summae dignitatis cmanabant, aut horitate uniuersae Italiae carus ac iucundus esse coepisset, illius scripta exinde publico semper excepta plausu, reliquorum ad hanc diem omnium famam oppresserunt. Sed quum pluribus bellis illum aliquandiu secutus esset, eo tum d mum ex ipsa Gallorum ad Abduam victoria suse ac capto, se in

patriam sero contulit, quum omnia pene ianditus euersa ac deus stata direptionibus, &incend ijs paterna bona exposita reperisset. . Duxit uxorem vivo adhuc suadcnteque patre haud pari scelicit, te, quum non duorum modo, quos immature sibi ereptos nobiali carmine acriter dolet, filiorum seneri interfuisset, nisi pr. eaer-Paulum philippum, quem hodie Veronae praeclaro florentem ingenio admiramur, tertium quoque a imis grauem,& consilio mali

rum amisissiet. Fuit Fracastorius parua quidem , sed quadrata corporis statur. l, latis humeris, nigra coma prolixaque, facie rotunda, subnigris oculis, naso, ab diutissime contemplandis stellis contracto, simoque: Caeterum totius oris aspectu miram probitatem sinceriq; animi candorem reserente. Domum habuit Veronari iixta

aedem D. Euphemiae dicatam, quanquam secessu Caphio Melsi-neoq; plurimum oblectaretur. de quo quidem Caphio molite antequam sermo ulterius proferatur, pauca ideo dicenda esse videntur, ne locus, toto Veronensi agro hoc tam eximio cultore celeberrimus, quum is, ingenuo pudore detentus pauca admodum descripserit, omnino ignorctur. Est C A p u i v s mons ad radices Baldi x x. millia passiium.Verona distans, inter Athesim, de Bena-

cum medius. ibi, quum paululum ascenderis, villa in collis iugo, in media planitie ad conspectum Benaci. non exim ijs illa quidem utreguli, ac beatioris sertunae homines opibus ingenioq; validio

res.

8쪽

υ I T A. res sipra ciuilis sertunae censim aedificarunt picturIs exornata, sed

uno tantum loci genio, ac situs praerogatiua admirabilis reperitur. Quadrata domus est, ac liberiori undique praeterquam ab

aquilone, coeli facie coronata: nam qua ab oriente Athesim ad radices montis ex intima Germania prope Baldum rapido cursii d fluentem attingit, Veronam urbem S: circumfusas innumerabiles

in subiecta planitie villas longissime prospectat; atque in his, omnis generis armenta errantia, & fumantia sub vesperam tecta intuetur. ab occidente autem Benacum e conuerso laetissima facies excipit: pari hercle occurrentium collium varietate mirabiliora-

iucundior: quum vel altos interdum Benaci fluctus,& beatam Catulli peninsulam, ac veliseras item lasses, & piscantium nauicculas longe aduenientes perspectare, tum diuersa oppida apricis promontoriis exposita lubet contemplari. hinc Baldolinum subiectum: hinc frequenti olea &citrijs colles eoronatos, hinc demum

nemorosa & laeta virentibus pascuis nascentium montium iuga despectantur . noxios ventorum flatus ad meridiem paululum emtans ante domum cubitus eminentibus pomiseris arboribus iucundus, ac Baldus mons ad aquilonem vergens, omnem hyemis duritiem procul expellit: ita tamen, ut& in media aestate, quum ex alto Sol urget, obortis etesijs blandissime ventiletur, nec ardere in coelo Sirium sentiat: Sc, per hyemem, apricum sere semper solem & nebulae omnis expertem diem admittat. Benacus porro, qui maritimi littoris naturam aemulatus nunquam gelascit, atque omnem hyemis duritiem suauiter frangit, non parum momenti caeteris quoque affert commodis. Hic illum interior domus aestiuis hybernisque cubicu Iis atque interioribus conclauijs, ubi amicos benigne atque hilariter excipere consueuerat,perquam commoda, quod magnopere musis expetitur, strepitu vacua, a

que alti plena silentii, omnibusque munditijs nitida, ad secretiora accedentem studia comiter accipiebat: quando editis aeternae

famae carminibus, nobile illius caput sertis, & virenti per omnem Europam laurea coronaret. Vitae genus adamauit quietum, cunctis solutum curis & litibus, quum vir minime ambitiosus&paruo contentus, honestis ac iucundae vitae ad bonam semper fiugem percupidus, unam tantum studiorum laudem spectaret: hilari ac frugi mensa exactissima semper ad tuendam valetudinem ratione instructa: tam aperto,liberali, & perblando semper ingenio,

i iij ut

9쪽

F R A c A 'S T. vi quum summa esset morum temperie, facilitateq; naturae, non eloquio, non cultu, fastum ullum ostenderet': nunquam in alieni operis censura amarulentus aut parcus laudator esse consueuitiat ivt etiam Ioannis Baptistae Montani medici clarissimi,illius vel aemuli, vel, ut plures iudicabant, principatum in remedica acriter af mntis mortem, nobili epigrammate sit prosecutus. Medicinam, ad quam perdiscendam te totum ab adolescentia conuertit, & in qua, nominis celebritate primum inter illustres totius Europae

medicos locum obtinebat, toto vitae tempore ita exercuit, utinas

sectis corporibus sanandis, in quibus illi mirifica quaedam & diuina prorsus vis suit, nullius quaestus potiusquam officij rationem

haberet. & quoniam, hac vitae ratione multorum amicitiam suo sibi beneficio comparauerat,inimicum vero merito habebat nemi nem, Omnes no Venetiae tantum,atq; illius orae,sed externi etiam

principes & reguli, ut de vel desperata vel dubia vitae re illum contulerent, maximis ad se conditionibus accersebant: a quibus ille discedens, salute eisdem restituta, nullum prorsus pretium praeter amicum animum in patriam referebat. Delectabatur,cum in otio esset, antiquorum historias,& illustria clarissimorum virorum facta perlegere: Mathematicis item scietijs, sed praesertim Musicae,oblestetandi animi causa studium adhibere: sed, ex mitioribus omnibus disciplinis in unam Cosmographiam incumbebat: quam tanto studio quandoque colere consueuerat, ut terrarum omnium ab Lusitanis primum in oriente, mox a Columbo in occidente superioribus annis inuentarum descriptiones & loca, ligneis orbibus ad amussim affabrefactis, altitudinum & latitudinum adhibitis dimensionibus delinearet. Consuetudo assidua illi erat multum cogitandi , plurima secum animo voluendi, neque enim tempus ullum labi frustra vir nunquam otiosus patiebatur: ideoq; & raro admodum & nisi plurimis adhortationibus inuitatus, loquebatur: tristemq; ac seuerum homines existimabant,quum illius sermonibus. ad hilaritatem saepius conuersis, nihil laetius, nihil urbanius posset reperiri. Sed qui herbariae facultati ac simplicibus medicamentis ex antiquorum libris accurate perdiscendis egregiam pridem op

ram nauauerat, non obscurae laudis compositionem atque aduersus pestilentes febres mirae potest itis antidotum,quod DIA SCO nios appellant, medentibus simul&pharmacopolis necessarium superionb.annis magna hercle nostri seculi utilitate paraui quum. multis Diuiligod by COrale

10쪽

mnitis pinerea herbis ab antiquis pridem descriptis, sed nostmaeuo incerta similitudine perobscuris, eruditam claritatem attule..rit. Amicos habuit nobiles quosq; totius Europae atque in omni doctrinae genere prstantes viros: ne ullum aut alterum eorum hoc loco commemorem, tam fausto, scelieiq; semper euentu, ut illum omnes, non ut summae doctrinae ac probitatis virum adamarent,

sed quasi quoddam in terras delapsum numen mirarentur. Sed grassante demum in urbe pestilentia, quum primo quoque tempore in suos se Caphios transtulisset, & multum otii nactus esset, se peratis hercle omnibus, quicunq; plurimos ab hinc annos floruis.sent, poetis, Syphilida ad Petrum Bembum Card. Leonis X. Ponti Max. tunc a secretis missam, perenni atq; eo prom aeterno carmune decantauit, tanta omnium admiratione, ut quum mox Neapolim ad Iacobum Saninarium in lucem edita deserretur, vir ille omnium nostrae & superioris aetatis disertissimus, & Virgilianae Mese statis assectator egr ius, atq; alieni carminis laudator alioqui pa cus atque amarulentus, Hippolyto Medici Cardinali, qui forte ad eum salutandum, nobili eruditorum corona stipatus, atque ad ipso Montano acri aemulo accesserat,hunc unum esse confessus sit, a quo non Iovianus modo Pontanus, sed ipse quoq; accurata carminis dignitate, viginti annorum lima ac labore perpoliti, esset viactus. In amiciti js porro alendis ac conseruandis ut pauci solent

suit Hieronymus imprimis diligens accircunspectus. amabat Omnes, omnium semper obsequi js, ac commodis erat intentus,Vt,vel in media hyeme a Madrutio Principe Tridentino arcto sibi ben uolentiae, atq; amoris vinculo coniuncto, valetudinis causa acce situs, Tridentum magnis itineribus proficisci non grauaretur. e rum vero, quorum fidem beneuolentiamq; in se cognitam atque exploratam habebat, mutuis atque ijs quidem sere semper maioriabus obsequijs prosequeretur, &, non viventes solum, quod magnum est,coleret, sed suam in vita iunctos etiam,quod praestantius est, beneuolentiam, quantum in se esset, voluerit testatam relinis

quere. id quod ex postremis illius scit piis facile patet, quibus Turrianorum praesertim fratrum memoriam', cum eorum alterum in

dialogo de intellectione aeriter disputantem,alterum in dialogo de anima multa disserentem & acute percunctantem induceret,post ritati voluit commendare: Andreae porro Naugerij Patricij Veneti praealtam ingenij vim atque eloquentiam, & Ioannis Iacobi Bard Ionia