Marmora Macarensia : aucta et illustrata

1쪽

is Circa Poscia ad altri monumenti, che vagitano ad iuis lustrare i Ecclesiastica Istoria, dee sarsi conto di guainis lungiae Iscricone, o Lapida, anche mutila. μBenedictus XLV. EpistoIa data ad meimum Eirga Galateruem Archiepiscopum.

2쪽

CLARISSIMO ORNATISSIMOQUE VIRO

DOMINICO GAR AGNIN

HONORATAE LEGIONIS E UITI PROVINCIIRUM REA PsAE , ET CITARI ADAEINIsTRITORI GENERALI.

ra Te mihi sermo, Vir cIarissime , ad quem Mac rensis profectio mea pauIo ante fuit instituta . Factiosa

rempestatis procella jactatus, sinum amantissimum tuum, non secus cie tutissimum portum malarum meorum inD ni . Rhacissa mearseam reverso, statim animum subit

3쪽

cogitatio Marmora mearenaιa mea, uberius, dum M ctasse morabar, iuuarrata, recudere, recusaque Tuo Nomini saerare. Tibi sane debita sunt quin Te auctore pariter et Idjutore ex pauperrimo pinu meo nunc primum sic prodeunt in publicum. Nonne ipse mihi animos in rem addidisti P Nonne tuis me facultatibus sublevasti pNonne me doctissimorum Virorum frequentia et domicilio apud Patres Se Iarum Harum interim donasti IIIos, inquam, Patres, qui Ecclesiasticae et christianae Re

publicae satis fulgidum ornamentum, sapientia morumque sanctimonio clari toti sunt in literis et pietate Omnigena juventute informanda. Hae ego de illis Tibi, qai eos auctoritate protegis, beneficentia cumulas, honore Pr sequeriss et juste quidem: nam totius Reipublica feli- elisa in ipsorum maiabus me iis censet*r re sita, eum eis piserorum juvenumque educatio fuerit commissa. Quos enim impraesentiarum apia memoratos Patres discipulι, tot paucis ab hinc annis cives optimi . Mehercule Toomi laude major, qui Eaecellantissima Marmantio iaspi-

4쪽

spirasti , ut istius pubIicae instructionis formam , quae nune pulcherrime viget, adoptarer, sanciretque perquam salubriter . Nec mirum : quippe qui nihil agis non moleratum , nihil non αδ-biIe , nihil quod non cum ea, quam decore. sustines , persona consentiat. Felix utraque Catarensis insimul et Rhaeusana Provincia, quibus forte fortuna administer ac Pater obtigisti J Felix Dalm tia , qua Te supremo duarum decedentium Rerumpublicarum clavo admotum suspexit f Felix egomeι ipse, ει meis hisce conatibus laboribusque tua bene Imria q-ωι propitium numen adfuerit Dabam Maearscha die 7. Decembris I 8O9.

6쪽

T AD LECTOREM

AUCTORIS PROLUSIO.

dualis quantaque suerit pristina Civitatis Macarensis

dignitas et magnitudo, multa apud Geographos tum veteres, tum recentiores Solicitus Venerandae antiquitatis perscrutator congesta reperiet, non tamen omnia, cum Macarensium potissimum rerum antiquitatumque ea su rit vicissitudo, et calamitas, ut plurima hellicis cladibus vastationibusque Penitus eversa, Caetera autem vel ab alienigenis ablata, vel ab indigenis oscitanter nesecta, amissa lugeamus. Unum quod superest, animadvertamus oportet, quod si coniicienda est loci cuiuspiam amplitudo et celebritas eX cceli Salubritate et Clementia, ex situs iucunditate, ex montano in medium civitatis derivato sonte, ex portu sane optimo, atque eX Opportunitate terrestris maritimique commercii frequentandi ; in omnibus hisce praecipuis civitatum naturae ornamentis Macarsca nostra serme prae caeteris Dalmaticis urbihus

7쪽

excelluit : quippe quae mari adiacens magna ex parte Bosnensi Regno, atque HertzZegovinae Ducatui S. Sah- hae Pene universo unica, ut ita dicam, pandit sinum. Verum cum instituti nostri ratio serat, ut Pauca Posteritati servanda tantummodo amandemus, quae e medio surripere vel alienigenarum sagacitas, vel nostratum P set ignavia; longius persequi singula nostrae urbis vetusti simae ornamenta Consulto praeterimus, expiscantibus Plura soli Macarensis viscera perscrutanda relinquentes, inquitius mehercule et numismata Romanorum, et sarcophagorum , inscriptionumgue antiquarum non Pauca m numenta detegerent conspicerentque locum undequaque ruderibus, stratisque mosaici velut eximii operis circumseptum. Quod si nos paucas Macarichae repertas, Caeterasque in Macarensi potissimum Dioecesi nostris studiis, itineribus, expensisque conquisitas collectasque Inscriptiones, Marmorum Macarensium titulo exornare putavimus ; id et ad nostrorum Praestantiam monumentorum, et ad patriae Collectoris incrementum trihnatur . Nemo enim natali solo amplius prodesse posse convincitur, quam qui hoc aut bello adversus hostiles incursus

8쪽

strenue defenderit, aut pace literarum artiumque optiamarum studiis amplificare curaverit. Nos igitur , qui mansuetudine Ecclesiasticae Prosessionis pro patria ut maiorum nostrorum inclyta serebat consuetudo praeliari prolithemur; literis autem ipsam illustrare nec ingenio quidem, nec viribus valemus; antiquitatis istiusmodi Romanae subsidio, et imbecillitati, tenuitatique apta sulcimenta comparare, et Patriae Macarensi nostrae multiplici vetustarum inscriptionum copia, pristinum ex Parteqnaerimus splendorem restituere.

Iam vero de multiplici sigiaticae artis utilliate breviter Praesari pauca cogimur, ut eius amorem nostratibus inspiremus. Rem Paulo altius repetamus. Exiguum homini Curriculum circumscripsit Natura, immensum gloria. Gl Tiae percupidi, de memoriae aeternitate minime semPerque laborarunt. Et merito quidem; nulla enim res homine Contemptior, qui de sua non est perennitate solicitas. Hinc Romani ad sui nominis durationem olim insuda- Te nunqnam destiterunt. Ad istiusmodi gloriosum finem semper intenti, et loquaces lapides, et literata sciverunt reddere metalla. Idcirco et Fanos dignitatum Reipubli

9쪽

cae prae se serentes ephemeridem, insatigabili diligentia,

durioribus consignaverunt marmoribus, et arcus bello Tum, victoriarum, triumphorum memoranda testimonia, magnis sumptibus, ad sydera usque ereκerunt; et Num,smata aere, argento, Rum Conflata, non eantum haec Omnia ostendentia, sed deorum, provinciarum, ingentium operum publicarum, sacrificiorum, ludorum, munerum notitiam, cum Octe duraturam, praebentia, solerti industria ac arte cuderunt. Imo apud Romanos eosdem inno opera cuncta committendi marmoribus usus invaluit, ut nulla eorum religio, nulla dignitas, nullus honoris, vel militiae gradus, nullus assectus, nullum opus, nullum . pulcrum absque lapidibus insculpta memoria :goae, etiam si saxis nominibusque mors veniat, attstmen non sic at trita atque exesa post tot saecula inveniuntur, ut de eorum Cognitione Sit Penitus desperandum. In istis, nobiliori eruditione resertis, universam Romanarum rarum notitiam deprehendet diligens earum antiquitatum cultor; nam in literatis silicitius quirine si glaticae artis P Titus inveniet et illorum in deos pietatem, ac cultum ἡet sacerdotalia munera; et dignitatum ustanarum, Pr

10쪽

vincialium, ac militarium Varietates; et legionum , alarum, Cohortiumque nomina; et militum Patrias, stipe dia, dona, missiones; et denominandi modos; et liber-

eorum , ac servmum ossicia, et operas; et Imperatorum

gesta, ac liberalitates; et ludorum, spectaculorum, maurigantium diversitates; et Collegiorum, Municipiorum, Coloniarum, Provinciarumque erga Patronos ac Praesides Pietatem; et innumeros Coloniarum, Municipiorum M gistratus; et Parentum in filios, filiorum in parentes,

Coniugatorum, Amicorum, minorum, Servorum Pr miscuos assectus; et sepulcrorum mensuras, leges, iura; et morientium voluntates ἔ atque tandem ea omnia, quae publicos ac privatos Romanorum mores aperire valent. Atque his omni hus hic CuTsim Commemoratis, eritne inter Dalmatas nostros vel unus, qui de Caetero saltem

in antiquitatis monumenta omnia, et praecipue in Lapidariam Praegrandi amore non eXardescat λ Monumenta antiqua Praecipuam philologici studii Partem esse, omnes eruditi viri non ni. Plurimos summae etiam dignitatis viros illorum amore ductos, nihil habuisse antiquius planescimus, quam veteris aevi reliquias conquirere, conquisita,