Generalia de haemorrhagiis : dissertatio inauguralis medica ...

11쪽

cujuspiam characterem c0nsert etiam ind0les sanguinis, qui sit ruber, plasticus, p0St coagulationem dans placentam magnam, firm3m, Serumque limpidum, et cum quadam vi Stillet eX Organ0 unic0. Haemorrha-giae vicariae et criticae hunc characterem prae Se ser

Punivae c0ntra hae m0rrhagiae invadunt subjecta in genere debilia, omnium leXluum organicorum, im primi S Vero vas0rum laXilale et Sanguinis Ser08a aut plane Septica crasi insignia. Eae, quin per aliquam n0labilem causam occasionalem invitentur, poli SSimum Sp0nte ingruunt, absque praecedentibus m0liminibus haem0rrhagicis, et etiam ab Sque inductu vel minimule Vamine, quin im0 lapsus Virium pari passu cum jactura Sangvinis continuo incedit, et nisi haem0rrhaginm0X Si Statur, Signa an aemiae, Sequuntur. SangVi S la lium haem0rrhagiarum est Saepi S Si me niger, SerOSUS, in diS80lutionem pr0nissimus, coagula in eo dissiculterlarmantur, cum placenta parvo, m0lli, Ser0que turbid0; Saepe eodem tempore pluribus o l0cis Sangvi S munat. Multum tamen abusi, ut de Singulis quibusvis hue morrhagiis cum certitudine dici possit, ad quam e dictis duabus speciebus ea perlineal , cum in mulli S cnsibus nec notabilis gradus augmentum, nec Vero lap-Sus Nirium haemorrhagias comitetur, neque aliti eX adductis distincti vis activarum ei paSSivarum haemorrhagiarum Signis justo numero manifesto adsint, ut id de epistuli quotidiana experientia leSititur.

Disponuntur in haemorrhagias 0rgani Smi, in quibus STSlema Vasorum inter caelera magis est evolutum, praelere 3, qu0rum Sanguis glohulina aut ab Solute aut

relate ad sibi inani justo magis abundat, item qu0rum 80lid0m0llia, praeprimis Vero Va Sa, leXlura laXη, et humores nisu in diss0lutionem insigniuntur: hinc Se -

12쪽

XUS Sequi0r, temperamentum SangVin eum, habitus ap0-

plecticus, phthisicus, et serosul0sus, s0sque aetatis homines prae aliis in haemorrhagias magis pr0clives reddunt; haereditaria qu0que disp0Silio in quasdam

haemorrhagiarum species, praecipue in hae in0j l0enet metrorrhagiam, ap0 pleXiamque e Si ob SerVala. Sin gulari ratione aetas puerilis in epist alim, juvenilis inhaem0rrhagias pulmonales, Virili S in eaS organorum cavi abdominalis, et senilis in apopleXiam nituntur. Praesente dispositione origini haemorrhagiarum

arisam dant 1. Omnia ea, quae quantitatem et DXpan Sionem SangVinis augent, circulationemque ejuS celeri 0rem reddunt; huc spectant: nutrimenta ei p0tulenta abunde nutrientia et stimulantia, medicamenta qu0que e classe diversi modo stimulantium ei roborantium, item omnes diaetolici hujus generis influXus, VehementeS-que animi affectus. 2. Quae sanguinis circulationi impedimento sunt, uti: topicae habituales congestiones aut SlaSes, insarcius viscerum, Vilia organica cordis et pulmonum . uti: in sufficientiae et Steno Ses Valvula rum cordis, ejus Ventriculorum hΥ perli 0phiae, em phr Sema pulmonum etc.; quaedam V e Stimentorum genera corpus alicubi constringentia, uti colli pendia, di VerSaque alia cingula; magna Virium adstrictio per diuturnum et Vehementem motum, dissiciles labores, ni Xum, canium etc. 3. Diversarum naturalium aut Ver0 COI SVetarum Secretionum et ea acuationum justo maj0r parcitas, Sive plenaria Vol Sallem diuturnior quam Se-DUS emanSio, cujus originis haem0rrhagiae vicarianum lanctionum instar habendae sunt. 4. Subita mulali 0 ponderis in medio ambiente, celeresque cal0ris et iri 'goris vicissitudines; hac ex causa Vere et autumn0haemorrhagiae frequentes sunt. 5. Nonnunquam hae m0rrhagiae invitantur per diversos morb0s in conge Stione Vel inflammatione Diadalos, qu0rum vis deinde plus minus frangitur: hasem0rrhagiae lales criticae Iu diunt.

13쪽

Sunt qu0que haem0rrhagiae, quae dependent a latente se bri intermittente, ejusque larvam cola S lituunt: tales haem0rrhagiae l7pum sebribus intermittentibus

familiarem sequuntur.

Singuli in sullus haem0rrhagici morb0rum acuto' rum vel et acutissimorum instar cγclum suum brevi abs0lvunt tempore, diuturnus altamen ni Sus liae morrhagiarum in recidivas saepissime remanet. Sopitum in-Sullum haemorrhagicum excipit vel sanitatis in integrum reStituli 0, Vel anaemia ei n0nnulli morbi posthumi, vel denique ipSa morS. i) Sanilas sequetur, si cessante sangVinis effu-Si0ne, t0picae qu0que c0ngestionis et pleth 0rae indiciu cum reliquis morbosis STmplomatibus, quae haem0rrha giam praeceSSerani Vel comitabantur, Sensim Sen Simque disparuerint, grata quo coenae Sthesis pedetentim redeat. Hunc faustum terminum sperare licet , Si hae-m0rrhagia locum non habuit in nobili aliquo organ0, praeterea in haem0rrhagiis passivis, Si eae Simul cumc0ngestione l0cali qu00cTus sufferri possint; in acti Vis vero hae m0rrhagiis, si eae justum non egrediantur limilem, juslii S lamen hic limes nequa lunm 80la SangVinis pr0su si quantitate, sed etiam celeritate, qua iS B Vacuabatur, et Si alii Virium organismi lolius desinitur. 2) Anaomia sucile inducitur per haemorrhagias

bicundae, lingva pallida, sicca, Silis VehemenS , p0Stinge flos cib0S crebri ructus, sensus nimiae impletionis et pressionis in regione epiga Strica, noctes in SomneSaul cum deliriis placidis, erelliis mus l0lius c0rp0riS,

14쪽

praeprimis Vero vas0rum sanguiferorum pulsu frequenti, parv0, debili, stilarini, cal0ribus fugacibus quam maxime vero strepitu sic die t0 diaboli in arteriis carolidibus cogno Scendo. M0rbi p0st humi c0nsveti sunt: ab iustuminali0nes circumscriptae in circumferentia l0ci, e qu0 sanguis pr0- rupit, B ut circa enatum eXlraVa Salum; hJ intumescentiae hTili 0 picae plus minus dissus ae , a sanguini S indu te venosa reddita repetendae; u) denique pr0 duc ad Iscra sica cali 0Xiarum in 0rganismo profunde radigatarum, Velut: tuberculu p0st haem0ptr Sin, sciri lius uteri p08ι me rorrhagias, calculi urinarii, p0Si haematuri Bin.

3J Denique ad m0rlum qu0que hae m0rrhagiae ducere possunt. Infaustum hunc terminum haem0rrha giae ut plurimum Sequentibus tribus 80rtiuntur modis

a) si eae nobile quodpiam organon invadant; b) si per

eas c0rp0ri necessaria ad vitam sanguinis quantitus Subtrahatur, quo in casu m0rs cum convulsionibus et insultibus lipol hymicis accedit c) medio pr0 ductorum dyscra Si COI Um. E dictis ultro sequitur, ii nonnullis haem0rrhagiis bona exspectanda, ab alliis vero mala, imo e p08Sima metuenda esse. Praecipuae bonae spei conditiones Sunt: min0r gradus praegressae congestionis et Sub Seculae Sanguinis offussionis, minor numeris S insultuum haemorrhagicorum . absentia STmplo malum pericu l080rum, indoles morbi vicaria aut critica et character activus, sociis morbi superficiei c0rporis vicinior, dignitas organi ad socii min0r, aetas individui juvonilis aut Virilis, crasis sanguinis b0na et in genere constituli 0 lolius corp0ris salis laudabilis. 0 u mugis adjun 'cla morbi ot individui a dictis abluserint, eo in suus li0rpi 0gn0sis serenda erit.

15쪽

13 Therapia.

Curali 0 haemorrhagiarum mullis obn0Xia est Varie talibus, imprimis pro diversi tale morbi stadii, characteris, l0ci et cauSarum.

Si morbus adhuc in stadio moliminum Ver Satur ad prae Vertendam ipsam sangVinis erupli 0nem ordina bimus: ut siliis uegro latis c0ncilietur, in qΗ0 pars, e Illa SangVis pr0 rumpere nititur, quantum fieri p0le St, allissimum occupet locum, ut loliti S corpori S , imprimi S Vero partis adsectae c0mmoti 0 omnisque adstricli 0 sollicite vitetur, ut s0lvantur Vestimenta ab eadem parte ressu Xum Sanguinis impedientia; ner aegrum ambians sit tantisper frigidus, victus frugalis cum aliquantum largi 0ri usu aquae frigidae purae, Vel Sa charalae addita parva quanti tale aceti ini, Succi ci tri, p0m0rum aurantiorum, rubi idaei, acidi lariarici Haec saepe susiiciunt sopiendis levibus moliminibus hae m0rrhagicis; quodsi autem ob majorem m0rbi gradum non Sufficerent, nitrum cum Vel Sine digitali purpurea nec n0n purgantia antiphl0gistica, uti: cremor lariari, Sal Gla uberi, arcanum duplicatum etc. in auXilium V0canda Sunt; Π0nnunquam ple thora et congestio n0labili 0r ad organ0n quodpiam nobile ipsam Venae Sectio

nem neceSSarium reddunt.

Si haemorrhostia jam praesto est, ante omnia in characterem ejuS indagandum. Si character haemorrhagiae a linus fuerit, Ordinatis illico iis, quae sub minoris gradus m0liminibus commenda Vimns, ulteriorem modulam aliam institue mus si haena irrhugia mod tala, aliam Si ea juSt0 Par

cior, et iterum aliam si ea just0 profusior suerit. a) In haemurrhagia moderata nihil ampliuS SuScipiendum, S0let enim hujus c0nditionis pr0fluvium Sanguinis tamdiu s0lum durare, quamdiu stulus m0rbi exigit.

16쪽

m0Venda est, quod optime sumentalionibus lepidis organi adsecti sit ; nunquam ut lumen licet promo Vere haemorrhagiam in organu aliquo n0bili, quae Semper periculi plena est, Sed evacuatio Sanguinis, Si quae

necessaria soret in Stiluatur p0lius venaesectione aut

adhibitis hirudinibus in plaga aliqua a loco allecti0nis

remola ; SalutariS h0c in casu erit etiam uSus purgantium antiphlogistic0rum: cremonis lartari, arcani dupliculi et c. item epi spaSticorum eXl remitatibu S, quae tunc vi nn tugonismi ut plurimum in Statu an aemic0 Versantur, applicand0rum, uti: Sinapis mi , corticis Me Re rei, balneorum acrium etc. u Sus emeticorum periculo n0n caret, eum purgantia auliphl0gistica etiam plane supersuum reddunt.

OcTus Si Stenda est: hunc in finem aegro interne dabimus: acida mineralia sorti 0ra, uti ph0Sph0ricum, muri alicum, Sulsuricum, elixirium acidum Halleri, praeterea caula manu ad Stringentia et rob0rantia, uti gummi Isin0, Catechii, c0rlicem quercus, Chinae, soli a rosae rubrae, radicem tormentillae, ratanhiae, Blumen, praeparata Ferri; in au Xilium Vocabimus, Si adjuncta loci admiserint, eliam compres Sionem mechn'nicam VaSiS, e quo Sanguis manat epithemata frigida, et s0mentationes cum s0lutione acetalis plumbici, aquae vulnerariae Thedent. Singulari ratione in sistenda haem0ploe agit n0tabilis quantitas salis culinaris in Ventriculum ingesti, in hae male inest frigus scroto applici lum, in metrorrha-gia secate cornulum et cinnBmomum.

In haeinorrhagiis passinis illico exsurgit necessi' las eas sopiendi, id quod praestare conabimur reme diis, quae in haemorrhagiis noli vis prosusis jam c0m

Haemorrhagine, quae febris intermittentis larvam

17쪽

c0nstituit, opp0nemus praeparata Chinae, aliaque, quibus secus febres intermittentes Vincuntur. Durante haem0rrhagia lip0thvmiae et con Vul Si0neS nonnunquam e VenienteS pr0mplam exigunt me ulciopem: illis occurrimus res intense odoras, uti aetherem acelicum, Spiritum cornu cervi, sumum plumae accenSae etc. naribuS admovendo; hi S Vero, per 0pium, aquam laur0cerasi, caStoreum, Vel, Si conVulsiones ab an aemia dependent, per therapiam m0X in

cura an nemine adserendam.

Post s0pitum insultum haem0rrhagicum Saepe re Sidua an aemia cum erelliis ino, et nisus in recidi Vaspeculiari cura digna sunt. - In anaemia prosunt initio lichen istandicum, quassia, tritalium sibrinum, serius vero Chinacea et Martialia et his similia vege

lali 0ni DVenti η, Nisus haemorrhagiarum in recidi Vas passim Sol ventibus et roborantibus impugnandus eSti Solet enimis maXima ex parte dependere a necdum sublati S causis ipsarum praegressarum haem0rrhagiarum, 'sun Sc0nsistere diximus ulplurimum in ptelliora, c0ngeSli 0-nibus l0calibus, insarctibus viscerum, et divel Si S dΥ-Scra8iis sanguinis cum tempore in omnibus fluidis pr0- clivitatem in dissolutionem, in solido mollibus Vero laxitatem producentibus; alque in his malis sanandis utilem praeSlant operam remedia e classe diversi modes0lVentium et roborantium, ut id specialis h0rum ut 0rborum Therapia docebit.

18쪽

s. Haemoralia0iis semper aliae aliquae assectiones morbos ast subsunt. 2. Auscultati0nis et percussionis seximia . st utilitas ollam iueo c8su, dum medio earum m0rbi qu0que insanabiles

3. Vis naturae medicatrix et diaeta congrua multis morbis sanandis sufficiunt. 4. Multa, praecipue sic dicta sungviriem depurantia romo diu debili, aquae si igidue usu suppleri p0SSunt. 5. Medicus nequaquam Venenis tititur. 6. Non datur aliud nutrimentum, qu0d insanii ita pr0scuum esset , ut lac sanae matris. 7 Per Anni 0miam path0l igi cum Diagno sis morborum mullum persicii Ur. S. Unicu existit syphilis , distincli0que ejus in blevorrhoicam et cancrosam non sun datur in essentia rei. 9. Febris intermittens fundatur in assecti in se nervo Sa. 10. In typho primaria affectio sita est in irritalione inumbra