Dissertatio medica inauguralis de enteritide ...

11쪽

EX magna malorum cohorte, generi humano infestu, Enteritidem Medici attentione fere dignissimam existimo; Utpote quae Saepe quasi Sponte occurens, Saepius etiam aegri imprudentia superindueta, neC raro eventu pestifero finita, summam Semper CU-ram, et assiduam diligentiam postulet. His rite perpensis, eam idoneum quoquo tentaminis inauguralis argumentum praebituram censeo; amplius quidem, quam tempus et limites nostri rite amplecti poterunt.

12쪽

DE ENTER ITIDE.

DE NOMINE ET DEFINITIONE Clarissimus CULLENUs intestinorum inflammationem, sub nomine Enteritide No- sologiaeV suae inseruit, in classe PyreXiarum et ordine Phlegmasiarum collocatam hisque verbis definivit. Pyroxia typhodes: dolor abdominis' pungens, tendens, circa umbilicum tor- quens: Vomitus : alvus pertinaciter ad-

stricta.'Ιn duas distribuit species; Enteritidem nimirum phlegmonodeam, dolore aeuto, pyreXia Vehementi, Vomitu et alvo adstricta; et Enteritidem erythematicam, dolore et pyrexia lenioribus, Sine Vomitu, et cum

diarrhoea. Duas Vero istas Species nec natura Satis distinctas esse, nec raro alteram in alteram concurrere, Medici nuperioreS OS- tenderunt.

13쪽

DE ENTER ITIDE.

DE MORBI HISTORIA.HIC morbus omnibus in regionibuS occurrit : sed saepissime sub coelo frigido et im- mido. Nulla quidem aetas eum fugit; sed adultos magis quam infantes; ex adultis senes maXime invadit: sortasse quia eorum intestina torpidiora esse solent, nee tanto muci tegmine quanto puerorum gaudent; quo pacto acribus ingestis, ipsis etiam Stercoribus irritantibus, ei magis obnoXia QVR-dunt.

Hujus morbi initio languor lassitudoque

adsunt: horrores cum caloribus alternant: pulsus eXilis, celer, durus evadit; Cutis Calet arescitque ; abdomen tumet, et dolor torquens in aliqua abdominis parte, Sed praecipue circa umbilicum percipitur. Hic pressu multum augetur; Venter SeSe Contrahit quasi in tumores vel orbiculos mUltOS, vires valde et subito imminuuntur. E Ventriculo materia multa biliosa vomitu Hicitur ; os et fauces arida sunt; et Secretione8,

14쪽

DE EXTERITIDE.

qualiter partibus inflammatis contingere solet, SUPPre88ae sunt. Dolor quidem abdominis multum intenditur, motu spasmodico, aut Vermiculari quasi intestinorum, hominem torquente. Hie motus raris quibu8dam morbi oXemplis, inversus fit; et ster- Cora, Vel etiam medicamenta, per inferiora indita, ore ejiciuntur. An Xietatem et dolorem ingentem vultus aegri mire exprimit; sitis intensa urget, urina parce, nec facile fluit. Alvus sero adstricta est: sed aliquando diarrhoea potius adest; nec pauci Enteritido extincti sunt, quibus alvus haud incommode onus Silum naturale reddidit. Aliis mucosa Videtur, faece naturali retenta. Morbo jam ad sinem lethalem properante, haec Signa apparent. Membra extrema frigescunt ; facies, et Iabia maxime pallida sunt: sudores olidi gelidique e Variis corporis partibus prorumpunt; respiratio diss- ulter ducitur : singultus adest; aliquando materiae biliosae Vel sterco raeeae vomitus cst. Si quando haec indicia molesta repentino eVanescunt; si alvus, antea adStriC-

15쪽

ta, nune solvitur; adstantes et amici aegrum Cito Conualiturum esse putant. At Μedicus peritus bene scit, haec Signa mortem Prae-Sagire, et gangraenam SVPerVeni SSe QVidenter ostendunt. Dolor hujus morbi comes, graVi8Si IDUS est: et praeterea motu torquente, peristat-tico dicto, augetur. Cibus et eXCrementa quoque, gaSe CX tricando, in fransitu intestina multum distendunt, irritantque. Aeger misere anXius omnes in partes Se torqUet, ut aliquid levamenti parare possit: DUI Cdextro lateri, nune sinistro, incubans. Sed corpus frequentissimo antrorsum inclinatur. Aliquando expergiscitur, lecto eXSurgit, ambulat per cubiculum sine quovis doloris levamento. LeetUm rursus petit, Somnum quaerens, Sed frustra ; mors enim brevi victimam languidam opprimit. DE CAUSIS.CAUSAT vel praedisponentes, Vel eXCitan

16쪽

DE ENTER ITIDE.

Causae Enteritidis praediSponentes sunt, vita ignava, sedentaria, qua intestina irritabilia, neque minus torpida evadunt; liquorum ardentium abuSUS; habitus corporis robustus; temperamentum Sanguineum ;victus valde stimulans nimisque nutrienS,aetus proVccta ; alVUS adstricta ; et priores intestinorum morbi. Causae Enteritidis eXcitantes Sunt, quie-

quid actionem partis auget, ut frigus corpori, maXime pedibus aut Ventri admotum, hominis praesertim praegreSSO calore, Vel aliis causis mobilioris redditi, Enteritidem saepe facit. CUI LENUS putat, a frigore humores ab eXternis ad internas dirigi partes: sed Dominus J. BURNS, potiuS nerVortim actioni assectum frigoris attribuit. Addit,

nullum humorum impetum auctum eXi Ste- Te POSSe, Sine aucta NerVorum actione. Aliae causae eXcitantes, Sunt acria intrinsecu8 sumpta I Violentia eXterna : colica ; hernia. In acribus recenseri possunt ursenicum, argenti nitras, antimonii tartras, acida, alealia, mille Venena, qVae non tantum, neCetiam semper Ventriculum inflammant sed

17쪽

DE ENTERITIDE.

intestina gravissime ametunt. Faeces durioreS, retentae, eodem numero recenseri debent : atque Hernia incarcerata aut Erysipelas, Rheumatismus, Colica in Entcritidoni desinentes, morbum lethalem, singuli suo

DE MORBI TERMINATIONE. ENTERITIS eodem ac aliae inflammationes modo terminari pote8t: per reSolutionem, effusionem, Suppurationem, gangraenam. Omnium harum terminationum resolutio maxime optanda est: et his signis cognoseitur. Dolor locum mutat; nausea et Vomitus minus urgent: alvus prius pertinaciter adstricta, nune laXantibus solvitur ; onematis datis pulsus plenior er mollior sit; atque eo-piosa et generalis effusio e cute manifesta est Dolor minuitur, neque tam frequens est; omnia signa levantur, et aeger abdominis etiam pressionem impune tolerat. Cum inflammations majorum intestinorum suppuratio frequenter una adest. Signa

18쪽

sequentia lias plerumque indicant : dolor

jam minus Saevit; horrores corporis frequenteS Sunt Cum Sensu ponderis et anxietatis in praecordiis ; pulsus initio debilis, cito durus et frequens fit; febris levis sequitur, cum Sudoribus frigidis nocturnis, aliisque hecticae indiciis conjuncta. Si vero

abscessus in intestinum materiam purulentam, Concretione facta, profundit, et haec faecibus miscetur, vita aliquando Sospitatur: Si, Contra, in CaVtam abdominis sese deplet,

inflammatio peritonaei lethalis sequitur, et pallida mors miserum brevi eXtinguit. Cum Vero gangraena Signis omnibus aliis Enteritidis supervenit, indicia alia QVanescunt ; dolor subito cessat ; decipitur saepe non tantum aegrotus, sed amici et ipse aliquando medicus blanda hae malorum intermissione. Sed vires brevi labuntur ; pulsuS fit debilis, abnormis, quam numerari PoteStfrequentior : Sudor gelidus e Corpore manat; singultus moleste habet; intestina relaxata

aereque tensa abdomen tumefaciunt: urina Suppressa, SubsultuS tendinum, SyNCOPO, Vultus cadaverosus, facies Hippocratica, mors tandem subSequuntUr.

19쪽

DE SIGNORUΜ RATIONE. DE dolore observandum est, omnem novam vel imperfectam actionem fere senSum animi excitare. Ideo Sequitur, ut, quo Vehementior noVa actio sit, eo aeutior noVUS inde eXeitatus sensus futurus sit. Sequitur etiam ut si novae actioni naturalis cujusdam aliis impedimentum conjungatur, Sensus novus tanto intensior sit futurus. Itaque intestinorum inflammatio, quae has duas conditiones una jungit, sensum acutiSSimum Creare debet. Hune Sensum Vehementem, intolerabilem, qui dolor e St, Partium earundem mobilitas innata, ingensque nerVorum Vasorumque copia iis distributa, singulariter eXaugent. Comitus eX consensu inter ventriculum et

intestina perpetuo gignitur : haud aliter quam Hernia, colica, ictibus abdomini im- Paetis, paracentesi abdominis, recens eniXis fieri solet. Consortium ope nervi sympathetici conservari putatur. Tanto propior inflam-

20쪽

mationis sedes ventriculo, eo graVior Vomi-

Alvi durities aut laxitas, e conditione membranae mucosae pendere putatur; sed de hac re haud satis Constat. DE CADAVERIS SECTIONE. QUANTO astutior fuerit inflammatio, quanto diutius remanserit, tanto fere magis SeSeper cavum abdominiS Caueraque ViSeera Sese extendisso Videtur; Sed non Semper. Statim sub initio morbi extinctis, intestina crassiora Ot praeter Consuetudinoni rubra inveniuntur: sed Celeberrimus Doetor MONRO se eadem viridi colore aliquando vidissu testatur. Peritonaeum non Semper afficitur sed si intonsa fuerit inflammatio, Strato lymphae coagulatae contegitur; et Doctor BAILLIE auctor est, eX inflammatione violentiore se lymphae portioneS per Superficiem peritonaei abdominalis internam sparsas VidiSse. Hoc tamen rarius occurrit. Intestina simul densiora sunt et ponderoSiΟrn,