De opio ejusque in quibusdam morbis abusu : dissertatio inauguralis medica ...

21쪽

CAP. III.

DE OPII IN MORBIS QUIBUSDAM ABUSU.

Exiguas opii portiunculas ei sanis hominibus ot aegro iantibus, dummodo morbi natura patiatur, per aliquod tempus sine valetudinis damno aut morbi incremento posse exhiberi, facile largimur, etenim Jatin l) parvae, inquii, doses Opii, breVibus porrectae inter allis, certo nec do bilitatem, nec alia detrimenta inserunt, et Vogi 2)haec habet: dosos minores crebriuS re Petitae, quae Nun quam secundum esse cius Opii gradum producunt, diu ei ira organismi damnum hauriri possunt. Brevi automi empore talium Portiuncularum esticacia Solei per iro, quia corpus facile iis adsuescit ei maiores dosos dosidorai, ut esse ius in consuetudinem adductus praestetur. Maxime igitur cavendum eSt, ne qui S Sanu S Pro vitio Diatur opto, ad animum cXhilarandum, Dam quemadmodum vinum vi antispasmodica cedit Opio, ita virtutibus

ionicis longe ei antecellii, uec unquam, dum parcius bibatur, languorem et tua nitionem relinquit. Nod morbi etiam, qui optum maxime serunt ei exigiant, saepe diu iurni sunt et pertinaces, quo iii, Mi remedii os ocius valdo restringatur, quum Per, Peri ad OS alia interponenda sint,no consuetudine dosium opii mediocrium vis si angatur. Jam do morbis nonnullis Singulatim ex Ponam, in quibus opii usus vel plane Suspendendi S, vel, Si qua ad eum eonfugiendi nocessitas incidat, quam maXime restringendus videtur.

22쪽

Ab antiquissimis inde ad nostra usque tempora opium hocce in morbo, ut d aliti 1 recte adnotai, Protei paries egit; fuerunt enim qui hocce remedium omni laude majus haberent, inter quos recentiori tempore Rich ier 2 et Vogior excelluerunt; fuerunt ei iam, qui Pror

sus condemnarent, ut Z i in m e r m a n n et Murs in ri n. Causa igitur, quac liasce controversias excitavit, aut tu ipso remedio, aut in morbo, aut in pervorsa modicorum

observandi ci judicandi ratione posita osse debet. Fortasse dosis, qua Opium adhibcbatur, inopia, vel temptas, quo Praebebatur, non idoneum erat; haud dubio autem dysenteria ipsa, nimirum origo ejus ei causa Proxima, gradus sympio malum, do itido complicatio nos rius ei modificationes secundum anni tempus et genium epide micum, denique dissicilis singularum morbi specierum dia-

gnosis, ad errore S ci perversa de opii Mesu ratiocinia medicos seduXerunt. Spasmus, inflammatio et secretoruminiosi in alium indoles tria sunt momenta, ad quae Praecipue animum aliendore nos oportet. Qua que enim dysenioria cum doloribus parii in spasticis, parti iri inflammatoriis. nec non cum alienata humorum onterio O-rum socrotione et excretione Conjuncta apparet, sed

quaenam primaria et propria sit assectio, quaeritur; quanquam enim scriptores dysen ieriam iussam maioriam, spasticam, rhetimaticam, biliosam, Putridam cet. distinguunt, tamen omnes ista o varie talos, quod ad originem commune quidquam habeant, necesse est. Nulla dysoni oria 1ὶ l. c. Hi l. II. N. 237. 2) Arznolinil fellebre. Beri. 1327. l l. II. S. 620. Ir.

23쪽

ab exordio exquisite inflammaioria, nulla putrida, nulla

mero DerVOS a cel. ObscrVaiur. Dolores veniris tormina , quos negroti in unio morbo conqueruntur, Saepe SPastici aliquid ostendunt, sed more spastici esse nequeunt, quoniam excretorum alvi peculiaris alienatio cum Spa- Smo rion con Sentit, Praeterea pulsus quoque ad eam indolem propius atque propius accedit, quam in morbis inflammati, viis animadvertimus. Suspicari igitur licet, dysenioriam associi Ono quadam inflammaioria, saliena sub inflaminatoria, iubi intestinatis, praesertim Pariis ejusdem inferioris Diii, quae dolores, lenesmum, pulsum se-brilem, alienata secreta et cxcreta prosoral, dysen ieriam enim existere posse localem I , aut solum tenesmum sufficere ad ejus notionem constituendam 2), vix quisquam nostratum crediderii. Non improbabile aut in Osi. primitivam dysenioriae formam esse rheumaticam, et partim anni tempus geniumque epide micum, Pariim carisarum syndromen aegrorrimque aetatem ei constitutionem

varias inducere modificaliones, quae reliquas morbi nostri sormas repraeesenteni. Nonne enim in diari hoc a rheumatica similia nonnulla observantur , quam in dyspnieria2 Donne febres rhoumaticae oblatis conditionibus

in synoctiam, in febrem nervosam, I uiridam coi. iratastro possunt, Nonne denique Omnis assectici rheumatica nominatim si aculum habet decursum inflammatorii aliquid supponii P Meditemur praeterea, summum nostri morbi gradum, ad quem unaquaeque species evehi possit, esse dysenior iam Siccam, quae mehercle inflammatio no lau- l) Jalin, l. c. I d. II. S. 240.

24쪽

ium explicori potest, quippe cujus magna iniensitate Νe

cretiones intestinorum atque alvi excretiones plano SVP primantur. Proin do dysenteria spastica, i. e. quae ab exordio ad finem usque lianc indolem prae se serat, rejicienda, biliosa autem pro complicatione tantum est habenda, quae individua aegrotorum consiliuit One Pro

sera iur. Quae cum ita sini, facile erit intellectu, quid de opii usu in morbo dysentorico sit judicandum. Duaeianium sunt opii virtutes, quas medicus hoc rem odio Usurus respicere possii: Aedan S nimiriam, Seri an Odyna, ei obstipans; interrogare autem licet, Ialam Hiraque e X

Pario optum desidoriis nostris satisfaciai 2 In sobribus rheri maiicis, cum dolorifica iubi intestinatis associi otio,

imo cum si alia rius inflammatorio conjunctis, vix opiosedabuntur dolores, quoniam localem efficii aut adauget irritationem, id quod applicatio rius ad Micora et abscessus alonicos, torpidos, Probai: nemo etiam in febribus gastrico-rheumaticis Opio solui uti. Quid vero, quod Opium viri uic sua calefaciente Pulsum accelerat, sanguinis igitur orgasinum adauget statumque subinflammaiorium, qui primum adest, in phlogosin exqui Si iam mulare potesil ΙIoc etiam acerrimi opii defensores non ignorasse videntur, Vogior enim, quo maturius hoc remedium in dysonieria adhibeatur, Po salubrius QSΝΘ OOniondit, eam haud dubie ob causam, quod initio assectionem Inngi, spasti eam existere arbitratur. Nihilominus

optum in simulici dysenioria rheumatica ei catarrhali; ille iam eo praecipue in clysmatibus ad bibendum esse di- 1ὶ I. c. nil. I. S. 234 2, t. c. ni . II. S. 241.

25쪽

- eii, itaque internum eius usum sine dubio me tuli. Verum etiam alvum obstruit Opium, ergo frequenies et doloriscas excretiones minuit, aut supprimit, totumque soriasse morbum elevat. ViX et no vix quidem l Primum enim optum, dum relinentem ei Obstipaniem vim eXserit, simul processum pathologicum localem, quem insani maioriae indolis esse dixi, in ion dii, secundo autem non interest, ui secretiones ei eXcretiones supprimantur, sed corrigantur ei ad normalem statum reducantur, quod

nulla omnino opii viriuio ossici potest. Si quid igitur utilitatis praestare possit optum in dysenteria, hoc sere oris: I) opium incipiente morbo adhibitum, priusquam

scilicet siaius rheumatico- inflammatorius ovolvitur, tariassct perversam intestinorum secroilonem comprimit et quominus incrementa capiat morbus, impedit, qui vero esse cius nunquam non ambiguus est. 2) uuandoque dysenteriam sequitur status morbosus intestinorum chro Dicus, blennorrhoicus dysenieria secundaria), qui remediis aliis retinentibus, ut sima rubae, columbo cet. Pertinaciter resistit ei qui, quum nihil amplius phlogistici habeat, opto impune impugnari potest, quanquam multi e X ira-eium nucis vomicae hoc in casu praeserendum censetii.

CHOLER A.

Et si choleram intor Oi dysenioriam disso Pontias intercedere largior, iamen quaedam syna Pio malum a Dal O-gia inter utramque negari nequii, inprimis si alvi Oxereia, quae in cholera et illa dyseniori ase specie ova euantur, quam albam priores diXerunt, respicimus. Omit iam vero cholerae formam miliorem choleram sporadi-eana, choleri nam et ad graviorem illam me convertam.

26쪽

quae, Sivo recte Si Ve Perperam, Asiatica nostris appellatur. Multi modici anglici choleram indicam opi domicam 1 ero solis opii dosibus majoribus curant; Rankeu I exhibitis post primum vomitum guttis cetitum laudant, saepe Sympio mala periculosa vidi i mitigata, aut sublata,

sin minus, eandem ro petiit do Sin, donec ventriculo contineretur, interdum ter per horam. Apud uos iam enopii laudibus hac pario plurimum detrecta ium est; in-priinis nuperrima cholera o epide uita docuit, optum Permultis in casibus non modo non pro deSSe, i. e. diar- rhocam et vomitum haud sedaro, sed etiam ObeSSe, praecipue consecutiva detrimenta inducendo. Cholera perscopii usum respuere non videtur, neque enim febris Νynochica, neque localis inflammatio intestinorum, quod uos quidem scimus, adest; e contrario sere Sol a Per graves Observantur aspectiones Spasticae, quibus Opium POS- sit moderi. Causa igitur, quae impedii, quominus soli iam praesisti ossicaciam, alio ex fonte deri vctur Oportet. Si quis conicia dat, choleram semper pendere a contagio specifico, sacile explicatur, cur optum esse ciu medicato deSitiuatur; quum vero nuperioris ac vi exportentia illam sententiam Paene evertorii, rem Ulterius indagemus, neceSSe est. In cholora Oxquisita secretiones periphericas ex toto videmus si P pressa S, cutem qua Si moritiam, Cen- iratus autem, nominatim intestinates, mirum in modum adauciaS, Sive profusas, simulque alienatas. Pervorsa igitur exstat vis vitalis directio, cujus causa in nervorum systemate collocanda est, scilicet in singulari ejus indispositione, quae numerosis sympio malibus, ut anxietate I s. Vogl, l. c. S. 234. C.

27쪽

ingenio, spa Sinis, voce cliolerica cet. comprobatur. Qui igitur proximam cholerae cavisam tollere conatur, non sola ejus sympiomata, ut vomitum, diari hocam cet. impugnet, Sed Dorvorum actionem alleret, eoque modo naturam adjuvei medicatricem, ut perversam actionum vitalium diroctionem mulare valeat. Quodsi autem reputamus, Opium ita in nervorum Systema agere, ut eorum sensibilitatum per hypersilienia in deprimat, quoniam cum ejus vi narcotica conjuncta est excitatis et calefaciens, si porro meditamur, nervorum energiam ira cholera ma-Xime esse prostra iam, quod paralySeS SubSequentes,asphyXia, cet. iesia nitar, - facile nobis persuadebimus, opitim hocce in morbo, etiamsi initio boni evenius spem praebent, remedium radicato oXhibere non posse. Inier Omnes etiam constat, homines cholera laborantes largisque Opii dosibus curatos, si si adium cholericum feliciter superaverint, in typhum incidere cerebralem, ipsa cholera plerumque periculosiorem. Quid vero est, quod,

si ab opio debeamus absiluere, aegrotorum Non Solum calamitates dissipare, verum etiam salutem iis reddere valeat 3 Hoc omnino decerni non potest; quanquam enim plures omisso Opi O, quam adhibito sanantur, iam remedium anticholericum, quod specifici nomen mereatur, nondum est reperium et haud dubie nunquam reperietur, quoniam conditiones internae ei eXiernae, Pervorsam vis

vitalis directionem ossicionios, adeo disserunt, Di singularis quisque casus proprii aliquid offerat, quod in administranda curatione debeat respici. Proinde aliis venaesectio, aliis frigus, aliis diaphoreticum, imo aliis ro- medium laxans, si alvi excretiones jam per aliquoi dies deficiebant, profuit, inprimis vcro emetica, ineunte morbo

28쪽

adhibita, si debitum essecium non recusabant, saluberrima Sese Praestiterunt, quorum virtuti alteranii plurimum

iribuendum esse, persuasum habeo.

COLICA SATURNI VA.

Huncce morbum nihil aliud esse scimus, nisi venescium saturninum chronicum, quod etiam systematis nervosi, inprimis gangliosi, gravem assectionem inseri ei partim hocce criterio, partim eo, quod decurSum minus lenium absolvat, secundum Vogi 1 a labe saturnina discrepat. Ad moliendam opii, in hoc morbo maxime

collaudati, efficaciam, non modo opus est, ut veneficium metallicum existere sciamus, sed quoque Sympio mala Pathognomonica considerare debemus, quippe quae opitu sum vel requirere, vel velare possint. Primum digestionis organa assiciuntur, id quod ventriculi oppressio, an orexi a ci dyspepsia, Si iis continua, Sapor alienatus, omnium ciborum fastidium summum, alvi Obstructio, in luce clarissima ponunt. Sed organismi aegrotatio longius procedit: veniris dolores colici, lancinanies, incidentes, constringenies, Semper autem inimicissimi, oboriuntur. umbilicus versus spinam dorsi retrahitur, aegrotan ios in venirem decumbuni, aut miSere Corpus coni Or-quent. In fastigio mali Omnes sere secretiones et excretiones Suspenduntur, nominatim cutis arescii et corrugatur, alvus adeo obstipatur et intestini recti musculi cum in modum constringuntur, ut longis ianium intervallis aliquid stercoris indurati, caprini, summo eum labore deiidiatur, imo ne CIySinaia quidem excipiantur. Quae si 1) I. c. Id. I. g. 167T.

29쪽

diutius persistant, universam corporis Oeconomiam QVPriere, iam Physicas, quam psychicas sunctiones in discrimon vocare, tandemque e Xilium assurre, nemo est, qui non videat. Num igitur, ui redeamus ad Opium, lania ejus est efficacia, ut vol antido ii ad instar ipsum veneficium tollat, vel sympio mala, quorum origo illi debetur, compescat et profligei P nulli, ut Sioli, Mohron heim,

Lenilia, Go D iro D, alii, diseriis verbis asserunt, optum esse remedium, quo in colica Saturnina nunquam ea rere possimus Ι), quanquam ne cinus quidem eorum est, qui soli opio salis sidat. Quod ad plumbi antidota attinet, Opium plerumque iis adnumeratur, certe pro tali adhibetur, attamen qualis hac Parte ejus sit essecius et quomodo plumbum mutet atque de componat, explicari nequii. Probabilius igitur est, Opium ianium modo Non-Dulla colicae saturninae sympio mala, inprimis Spastica, demulcere, ipsamque Maturam procedente tempore, si alia addantur romodia apia, plumbi particulas jam in

humorum circuitum receptas Per colatoria eXcernere et aegrotis salutem reddere posse. Verum etiam reliqua, quae

commendata sunt, pliambi antidota, ut sulphur, hydrargyrum C i ii ii e r b v c h) , ammonium L e n i i n), camphora,

serrum, admodum ambiguum praestant esse cium, quare Decessarium videtur, ut ianium urgentia colicae saturniti ac sympio mala, dolores inimicissimos et excretio nos suppreSSas, nominatim alvi, tollere studeamus. Dolores nervosae, i. o. Si aSticae indolis esse, vix dissiondum Osi,

30쪽

ron reduciron lasson .a Proinde nullum remedium aptius esse videtur opto, ad tollendos illos dolores. Quod catenus concedo, quatenus aegro iis levamen conciliandum est; at voro, si optum non clevat veneficium ipsum, di- . minutio sympio malum, vel gravissimorum, ad reStituen- .dam valetudinem parum facere potesti Dic uni autem optivindices, Principem ejus esse cium in eo esse, Ui secretiones et e Xcretiones spasmo suppressas simul restituat, praesertim alvi ei cutis, quarum instauratio gravissimam sistat indicationem. Res tamen, quod ad alvum periinet, in suspenso est; si enim optum hac Pario spasmum intestinorum solvit, altera iamen parte secretiones eorum minuit motumque peristalii cum rei ardai, quod supra

scripsi. Semper ergo necesse est, alia remedia addantur opio,iquae dicium ejus esse cirim cou Pensent, quOrum alia ab aliis commendantur, Ut calomelas, aloe, Sa- pones, Oleum ricini. Praei crea tu colica saturnina Organorum digestionis prosi ratio lania esi, ut, si diutius opto uiaris, do illorum resectione prorsus desperare debeas; quam ob rem, si do alvo ianium laxanda agitur, praemissis clysmatibus, aloe et rheum virtutis ionicae causa principatum ceteris praeripiunt. Vides ergo,

Opium esse remedium, quo in colica Saturnina saepe uti debeamus, ut aegor Sublevetur, quod tamen morbum vore exstinguere non valeat, nam essectus quoque diaphorcii-cus ejus, quem multi Permagni aestimani, balneorum calidorum usu haud dubie superatur.

DELIRIUM TREMENS.De natura delirii trementis, quod alii delirium po-