장음표시 사용
11쪽
dam, in serius dicetur. - Simili ratione et in ceteris, proprie dictis, malastasibus, locus, in quem fiunt, nonnisi a Varia cum diversis locis relatione eo momento, quo fiunt, in sede morbi primarii obtinente Pendere potest. - Ita etiam hi organorum ioter se lusus varii, ad Symplomatum in eodem morbo diversitatem, eorumque variam succe88ionem suum conferre videntur; loco enim quodam male assecto, alius nonnisi eo, quod cum priore in tensione est dynamica, sympathice aut antagonistice a
fici potest; jam vero et in eodem et in diversis
ejusdem naturae morbis modo hoc modo aliud organon ex tali cum certa parte relatione affectum videmus, nec ullum eXceptam, ut vel exinde nostra affirmatio enici possit. Per transennam his monere
liceat, id quod modo de certa aegritudinis forma,
eX relatione organorum inter se oriunda obiter tantum diximus, si ulterius excoleretur, magnum in Pathologia fieri posse momentum. Hanc organorum inter se coniunctionem in statu Sano non adeo in senstis cadere, param nobi sobesse potest, partim, quod omnes actiones vitales non ex Conspectu et sengatione, sed ex sequelis cognosci et magis ex earum Praesentiae Necessitate
erui debeant partim vero sine dubio in statu plane Sano, organa hoc respectu cum corporibus calidis, omnibus eodem caloris gradu praeditis, xite componendae sunt: i. e. obtinet tum in illis, ut in his, aequilibrium quoddam, ob continuam vero ita ter Se singulorum relationem, aequilibrium istud cotiti-
nuo turbantem, iterumque restituentem, aptisSime
12쪽
cum Proustio mobile dicendum: quod ejus perceptionem impedire nemo non videt. Hocce aequilibrium varia ratione turbatum aut Penitus sublatum reperimus. Iam in statu perfecte 8ano, quaedam parte8 eo excellunt, quod cum certis aliis partibus in potiori sint et intensiori relatione, quam cum ceteris; - aut quod plurium Organorum relationes eminentius in Se convertant, Centrumque quasi constituant, dominium in reliqua organa eXercens, eorumque actuositatem simili ferexatione determinans, ut magnes alios efficacia sua
Plurimum superans, eosdein ita in se dirigit, ut vel eorum Polaritas auferatur, quippe qui illi magneti, ferri communis adinstar obediunt. - Primum in certis organis obtinet, quae praeprimis functione Sua concordantia, sympathiam inter se alere dicuntur, quae nil est aliud, quam fixa, constans et intensior inter haec organa tensio dynamica. Exem' Plo sint cutis et pulmones, uterus et mammae rei. Alterum praecipue in cerebri erga reliquum Organismum centrali conditione conspicimus, de qua inferius videbimus. - Praeterea autem morbose in
Mullo non organo simile centrum poni Potest, ita ut, conVersis Plarium partium efficacioribus in illud organon relationibus, congestio quaedam activitatis huc contingat, quod tum potissimum obtinet, cum in parte quadam actiones vitales vividius Procedunt, cujus rei exemplum luculentissimum uterus praebet graVidus, praeprimis partus tempore, Om nium partium intentionem quasi attrahens, maXi-
13쪽
IImumquo in illas egercens dominium ). - Por
To, ut vix de Statu Sano praecepimus, ita etiam prae . ter naturam inter certa Organa commercium illud mutuum intendi et essicacius reddi potest, ita ut unius assectio semper in alterum redundet, quemadmodum in quibusdam cutis refrigerium semper ciet
diarrho eam . . . - Ob Servamus etiam congestio-Tum actuositatis Vitalis, supra ex nostrado tensionibus organorum doctrina derivatarum mobilitatem quandam, ita ut mox in hanc mox in illam. contingant partem, quod in hystericis praeprimis apparet, in quibus variarum partium assectiones variae se Continuo eXcipiunt. Syden hamus, R) si magis ad Sensum, quam ad Verba respicis, in hac re cum nostris
plane conveniens, id ex spirituum cui tum loquebantur) animalium αταξια, in hanc illamve partem impetum facientium, derivavit. Sed haec hactenus. '
Ut motias contingat musculi, nervus cum fibramusculari in auctum congrediatiar commercium De-eesse est, ita quidem, ut nervi in stuXus activus, musculum excitans, intendatur. ' Hoc nervi acti-Vitatis augmentum in musculis arbitrariis a voluni) Rεil iri Archiv VII. 3.
14쪽
I et late proficiscitur, quae est animi facultas, vel potius ejusdem una agendi ratio. Etsi auctoribus f
maticam orgatiis mi Partem nimis extollentibus, psychicam, Vero iusto magis negligentibus, priorique fere subjungentibus nequaquam a8Sentire possimus; etsi primigeniam spiritus animiqUe naturam agnoscamus ): vexum tamen est, quodsi animus conside ratiar quasi ad organismnui vivum nonnisi adventilius, qua hospes in corpore peregrinus, uti fit ex Vulgari sententia, nostro proposito, physiologicam exhibendi voluntatis, quatenus musculorum ciet motum, expositionem, Satis heri non Posse. C0nsultissimum videtur, quantum hic via empyrica Proficere possimus, videre. - Fanctiones psychicas, quas animo tribuimus, nonnisi in organismis Observamus vivis, ita, ut una cum organismi, Prae- Primis vero cerebri maiori evolutione, huiusque certa fabrica, in conspectum prodeat major Pβy ches energia, major hujus actionum ubertas et extensio. In summum gradum haec animi evolatio in homine ascendit, in quo cerebrum ita constractum Vi demus, ut omnes ejusdem partes in centrum quod dam commutae concurrant. ) Ex quibus nequaquam concludi potest, Omnes animi actiones mereeX Somaticis, Praecipue ex cerebro, quale cultri ope Praeparamus, quale in cadaveribus manibus tangimus, derivandas esse; sequitur solummodo, functi- λ) V. summi TroxIeri: Blicke in das Wesen dea Men-
15쪽
ones psychicas cum cerebro intime cohaerere, et in
seriem ceterarum functionum animulium esse recipiendas, ita ut primum occupent locum, maXima.
que gaudeant dignitate. Cum iam omnes partes , ut In generalioribus
praecepimus, inter se sint in relatione mutua, et id nulli subjectum erit difficultati, voluntatem unum cerebri agendi modum -- cum aliis partibus in com-mUnem congredi actum, in eas agere. Nec id mi Tum est, voluntatem in eas partes, quibuscum Congreditur, imperium 'uoddam exercere; ecti enim generalis organismi lex, ea, quae Donnisi in alteriori organismi evolutione progerminant, quaeque hinc maioris sunt dignitatis, in formationes minoris Progeniet, qua determinantia harum actuositatem agere,
quod etiam in nervis cum musculis uno actu COI1Venientibus observamus. - Ea excitaris et diri
gens Voluntatis act o pliarimum patet contemplootibus ejusdem efficaciae effectus. Laragueat homo omni respectu, ita, ut nonniSi vegetationis Proces Sum solita fiant tranquillitate, ceteri et Psychici et mere animales Omnis eXpertes vigoris jaceant; jamque ille totam energeticam voluntatis vim diri. gat in obiectum, omnem et diversim Odam ejuS actuositatem poscens, et quanta totius hominis mutatio insequuturi Musculi intenduntur, oculi splenduDt, omnes Partes turgent, animus antea ViX justae sensationis cujus da in susceptionis Callax, modo
8catet imaginibus, propositis, notionibus, hilaris est, ad omnia paratus, ipsaque cordis agitatio cum respiratione, Omnesque reliquae t unctiones ma)ori Pro
16쪽
cedunt et vi et alacritate. - Cognoscimus ex his sine negotio, cerebrum cum cetero organismo in intensiorem congressum e8Se relationem, in qua Superiorem egit Partem, augens eius et determinans actuositatem. Sed totum Simul cerebrum agere credimus. Cuius actiones cum commode ad direplicem possint revocari formam, alteram magis in se Conversam recipientem: alteram se ulterius expandentem, essicaciam suam ad alias partes propagantem; voluntas ad posteriorem Spectabit, et actuositas erit cerebri cum aliis partibus, illis nempe, in quam voluntas dirigenda est, in tensionem dynamicam ita congrediens, ut in eo forma activa, seu, ut etiam dici Posset, polus expansivus, dominetur. Quae ut magis pateant, ratio, in qua in homine
potissimum cerebrum est Sum reliquo organismo, ea quippe, illud. hujus coiistituere centrum, propius consideranda Venit. - Cerebrum nonnisi eo Organismi esse potest centrum, quod hujus omnes partes cum illo in perpetua sint relatione Vitali, ita vero, ut eX una Parte omnium organorum status qui cunque adaequatam sibi habeant in eo assectionem, ut dici posset, cerebrum speculi adinstar omnium partium referre imaginem; eX altera vero cerebrum actuositate sua dominante continuo ius luat in omnes
Teliquas partes, easque dirigat, quasi hisce partibus et suam imprimeret imaginem. Ex quibus sequitur, omnem in periphaeria affectionem illico ad cerebriam redundare, sinailem irae provocare assectionem, et omnem cerebri activitatis mutationem, actionem Organorum, eminenter illi obtemperantium, immutare.
17쪽
Continuo igitur cerebrum in musculos agit, ut ex eo patet, quod semper plus minus sint contracti, et in ditecta quidem cum cerebri energia ratione. Quodsi jam plenaria musculi contractio provocanda est, nil nisi auctior cerebri in musculum actio requiritur, quod .ut fieri possit, hic cum cerebro auctioris tensionis dynamicae Vinculo jungatur necesse est. Directio actuositatis cerebri in certum quendam musculum bene comprehendi potest ex comparatio-
ne cum directione attentionis in cortum quoddam objectum; certe utrumque maxima similitudine inter se cohaeret. Voluntas igitur quatenus physio- logiae sphaeram ingreditur, in hac energeticae cereis bri actuositatis in partem aliquam directione consistit. Dirigi eam autem potissimum in musculos, berast respondet legi organismi generali, functiones,
ad scopum communem tendenteS, 'IUariam una perficit, quod altera inchoavit, concordare. Sunt enim musculi illa organa, quae, ut rite Burdachius dicit, eadem ex physica parte ratione in externa nituntur, ac eX PSychica Voluntas.
Sed transeamus modo ad phaenomenon, initio jam indicatum, motus nempe iΠvoluntarios in musis culis arbitrario motui dicatis contingentes; qua Oecasione plura totum motus Voluuiarii processum dilucidantia se nobis osserent. Phaenomenon ipsum
Pum Petentes, intendimus quidem, quin tamen cur Physiolog. Pag. 650. b Blumenbuch physiolog. de motu.
18쪽
jusvis singuli motus, antequam factus est, Clare nobis conscii simus, et quin igitur singulos propria voliaritatis intentione provocemus; quod ex. gr in fidicinibus observamus; - mox Nullum plane motum intendimus, qui tamen insequitur, ut si in
te ebris ex improviso columnam ante nos Stantem Videmus, in quam mox ossendissemus. Deficere hic omnis cerebri in musculos actio videtur, quia talis voluntatis actio, qualem alias contingere credimus, abest. Consuetum enim est, tum solummodo animi actum voluntatis nomine donare, cum ali Cui HS motus . . . imago animo obvei Satur, eo fine, ut in musculis revera eveniat, cumque omnium
horum nobis conscii sumus. Haud vero dissicile est, monstratu, hanc imaginis motus futuri conscientiam, ad voluntatis notionem haud esse neces8ariam. Contemplemur enim animalia, et quidem, ut simplicior sit disquisitio, animalia perfectiora, quibus nemo non motus, ad arbitrium secundum varios ara imo obversantes fines, provocandos con Cedet, et qui8 tamen tam Perperam ageret, ut iis Claram horum finium conscientiam, et deliberationem quasi de motu futuro tribueret 8 Ita enim propriam Psychicae animalium partis naturam valde laederet,
quippe quae eo praecipi se distinguitΠr, ut, quod in
homine in notionem discedit et in sensationem, adhuc sit .conjunctum et confusum, nullae hinc notiones, nulla conscientia clara, Sed mera sensatio animalis, ab humana etiam multum diversa; quare quod in animalibus motiam arbitrarium ciet, Sensus est Oba curus, cujus nulla exstat conscientia clara. - Si-
19쪽
mile quoddam in iis hominum motibus, qui in
musculis arbitrariis involUntarie filant, locum laa-
bere creaimus, ut ex pOSterioris supra allκtorum exemplorum expositione patebit. - Oculi ex imia proviso in obiectum quoddam incidunt, quin id statim clare suscipiant; quare assectio, ex quavis in peripheria contingente mutatione in cerebrum redundans hic confusa erit, et nulla juncta cohsciisentiae claritate. - Omne Vero, quod ex improviso repente organiamum assicit, quod ejusdem quasi quietem illico turbat, ut organismo adversarium
Sentiatur necesse est, quem Sensum nece83ario et
iam reactio, illud peregrinum amo venui . cupida insequitur. Hiric intelligitur, unde in nostro exemplo energetica cerebri actuOaitas suscitetur; nec minus patet, illam determinantem cershri efficaciam. in musculos potissimum redundare debere, quippe quibuscum, ut supra innuimus, in propria quadam sunt arctiori relatione. Restat, ut musculorum motus directio explicetur, quae explicatio ex harmonico omnium Organismi functionum .con'ensu petenda est. Sensus enim ille obscurus periculi imminentis amovendique a cerebro 'Cum musculis communicatur, idemque efficit, quod clarae nosiones de periculo removendo et de necessaria horum ilia lorumve musculorum in hiarac finem actione esse-cissent. Cerebri actuositas objecto illi adversario reis nititur, idemque Nisus, quocum certa directio conjuncta est, Per musculos cXprimitur. - Ex qui bus apparet, et in his motibus musculorum excitationem ab intentiori cerebri in eos actione Prosi-
20쪽
cisci, hos motus plane cum iis convenire; quos Inanimalibus arbitrarios recte nuncupamus, totUmque Simul processum cuiri ceteris motibus voluntariis congruere, nisi quod conscientia aeque clara desit. Quae vero an ad8it, an absit, eX Variis pendet conditionibus , exinde prileprimis, an cerebri actio justa quiete et sufficiente energia sat, nec nu. Quae cisiaditiones ad voluntatis actum plane adVentitiae, in hujus processu nihil pos8iant mutare. Monendum quoque est; ne cum voluntate, motUinciente confundantur et prop0situm, aliquid faciendi, et deliberatio de eodem, longe ab illa distantia Voluntas, quam non illico insequitur actio, nulla est. Quod in exemplo antea exposito Sensus periculi amovendi praestitit, in motibus musicorum harmoniae musicae, totum penetrantis organismum Praestat sensus. Sic transitus datur ad Vulgares motus arbitrarios, in quibus omnibias multa sunt, Sitae cora scientia peracta. Vel enim in iis motibus in quibus clarissime nobis motus perficiendi conscii Bumus, ut si experimenti gratia digitum aliquem attollimus, nonnisi membri movendi, nequaquam vero musculi, in quem tamen illa efficacia motum ciens directa sit oportet, nobis conseii si muS, ex quo abunde patet, claram conscientiam et in his nihil esse in voluntatis actri necessarium, in illaque nequaquam situm esse momentum , quo motus arbitrarii ab organicis seu involuntariis distinguantur' quod potius in illo consistere videtur, quod motus arbitrarii a cerebro originem repetant, etiam ei sine conscientia contingunt; organici Vero a sy-
quimus praecipienti, Omnem motum in musculis arbitrariis involuntarium a coena es hesi provocari, cuius sedem in systema ganglios iam ponit, cum quo musculos per nervos spinales, sympathicum adeuntes, connexos esse statuit, ita. ut secundum haraci) Burdach l. c.