Physiologia medicinalis

221쪽

g. 316. Alvi excreti O. Cumulantur faeces, per crassi intestini po-ristallicum motum promotae g. 314. , in recto intestino ita , ut mole sua atque auri etiam stimulo nervos ejUs Canali S adficiant, sensumque suscitent mole Stum Cum SPISmo Cutaneo, et Va-go horrore, cumque angore et animi dejections conjunctum, ad desonendam a IVum nos com-Dellontem. Homo adultus et quadrupeda nonnul- Ia per nos edocta, instinctui huic, sphincteros magis stringendo, reniti Per tempus, alvumque et natus retinere norunt. Augetur interim recti intestini motus , quo faeces VerSUS anum porro UrgentUr, Vel, si naturae legi debito tempor obedire intermittitur, contracto recto, fortiori

Bus musculis instructo g. 3i2.ὰ , in colon repel-

222쪽

Mo4 LIB. I. CAP. II. DE ALIΜENT. DIGESTIONE.luntur, et pertinaci saepe obstipationi occasio

datur.

Cum igitur alvum vacuare VolumUS , CorΡΟ- re ad debitum situm posito , Sphin Cteres , quctnmtum per voluntatem magis constricti fuerunt, Tela Xamus , simulque ni Xum addim Us , quo faeces Per anum , suseratis musculis sphincteribus, eliminantur. Facta nempe adspiratione profundiore, diaphragma in cavum abdominis propellitur , et constrictis una musculis ab domi utili-hus, tota ea cavea angustior fit; intestinum rectum deorsum modo urgetur, atque levatoribus ani contra faeces adtollitur; aperitur ani orificium , removetur os coccFgi S ΡΟSteriora VerSUS, ipsaque e XCrementa , cum Voluptati S Sensu , spontanea intestini contractione e V a C UantUr. Hoc facto levatores ani et Iongae muscula ros fibrae rectum sursum et introrsum tralitant intestinum , claudunt Sphincteros orificium, et redit os coc cygis in situm pristinUm. Sublata nunc

molesta sensatione, totum Corpus amoene re-croatur. Facilitatur faecum iter Per mucum , qui rectum lubricat intestinum. Redit alvi vacuandae necessitas in sano et adulto homine semel plurimum intra horas 24.

Μultum tamen hic faciunt cibi et potus qualitas et quantitas , temperies aeris , irritabilitatis

gradUS , Consuetudo , vitae ratio et constitutio individii alis. Si onim fasces justo diutius rotinentUr, absorptis liquidis partibUS, in massam saepe compingUntur dUram, rectum aut alias crassi intestini portiones, replentem 'o . Ubi irritabilitas diminuta est, alvus Segnis redditUr, quom admodum in senibus , Phlegmaticis , me in Iancholicis , semifatuis , ebrio Sis etc. es Se solet. Possunt etiam causae morbosae vel diarrho eam

223쪽

SEci. III. DE INTESTIN. CRASSI FUNcΤIONE. 2 Os suscitare, vel Vero Obstipare alVum; ipsa tamenitidi Vidua constitutio maXimum saepe ponit discrimesn , ut adeo per multas dies aut integros S clepe men Se S RIVUS retineatur , sanitato haud sena per laesa ' ). Feminis segnior generatim esse Solet a IVVS, quam Viris , quod minori tubi intestinatis contractilitati et majori vasorum absorbentium energiae adscribi debet.

3 Λ faecibus induratis c a l c u I i disserunt intesti n a l c s , qui in liona ine et brutis animalibus saepe inve- niuntur H a II e r Elein. phys. VII. P. 1. P. Reperiuntur hi in variis tubi intestinatis partibus ; variae

sunt magnitudinis et sigurae ; Saepe unicus tantum adest, alias plures inveniuntur, aut cum faeeibuS etiam excernuntur ; diversam etiam habent texturam, et disserunt physicis quoque qualitatibus; saepe etiam cohaerent eum intestini parietibus , quo S erusta obducunt peculiari

Analysis chemica , quam MARCET , ROBIQUET OeTHOMSON instituerunt, docet, concretiones istas albu-men continere, adipo ceream SubStantiam, Calcem Phosphora tam , natrum muriaticum et Sulphuricum , atque animalem quandam , aqua et alcobole solubilom, Bruti Scentem substantiam. CeI. J. F. MECREL omnia collegit, quae de iis calculis scitu dignisSima sunt vid. Deu sches archiv f. d. Physiol. I. B. 3. H. P. 454-466.).

Ambra gris ea, ut e relatione Bar. BANI 'S, ad col. BLUMEN BΛCH data constat, materies est peculiaris, quam Physeter Macro ecphalus liquidam Secus excernit, quaevo per morbOSam retentionem in eo celaceo inspissa. tur vid. Ηandb. d. Vergi. Anatomie. P. 169.).. νγ HALLER l. c. P. 187. Sq.

. . .

224쪽

uo 6 LIB. I. CAP. III. DE RESPIRATIONE. CAP. III.

DE RESPIRATIONE.

V oro vitalia sunt organa, quae thoraX conti net, vitalibus Praefecta muneribus: r condit et fovet centralia pro circuitu Sanguinis organa , continet apparatum Spiritum ducentem , cUjus ipse insignem efficit partem , Suntque earum partium officia hactenus praecipua, ut vita in dividua sine iis ne momento quidem existere possit g. 74. V. 212. 2I9. o. Est autem thorax tam provide Structus , ut partes internas ab injuriis externis quam optime tueri atque una aseris adspirationem et respirationem adiuvare maxime valeat. Compago ossea, cartilaginibus ot ligamentis in Unum iuncta, mobilis tam n,

et musculoso apparatu in Structa , caveam format , dolio Vel cono truncato similem , cujus summa amplitudo circa Septimam est costam, Euprema Parte maXime coarctata, atqus inferi- oro et antica parte fissa quodammodo et interrupta. Latitudo cavi thoracis Profundam su- vorat dimensionem, estque tanta in un versum irregularitas, ut geometrica desideretur figura. Posteriorem, firmissimam et ceteris minus mobilem thoracis partem columnae vertebralis

portio , quae 12 dorsi Vertebris constat,

225쪽

SEc T. I. DE ORGANIS AERE Μ DUcΕNTIBUS. 2 orti officit. Superior ejus columnae pars retrorsumi parum curvata , et inferior anferiora vorsus no i xa conspicitur. CUStodit si ina dorsi , qua poctus rospicit, firmitate sua thoraciS Contenta, estquo

bilis quam lumbalis , quod Vertebrarum Proces sibus spinosis, tegularum more sibi impositis, Iaminis cartilagineis compacti S, OSSium eorum corporibus interjectis, atque ligamentis validis ot multiplicibus, vertebras inter se et Cum costis iungentibus , adscribi debet. Formant corpora vertebrarum articulares foveas in Ialoro Singulo , Suntque Processus transversi articulari-Bus facie culis instructi, quibus costae recipiun

tur.

Anticam thoracis partem os Pectoris s. st ornum constituit, pluribus in foetu, ac tritius fere semper in adulto homine Constans Partibus. Constituitur massa spongi OSa, estque facie utraque perios teo firmo, as Onevrosi simili, vostitum. Oh lique eX currit id os, ita, ut inferius antror Sum Vergat; SUPeriUS est latum, in- forius apice desinit; facies e Xterna leviter con

nitur. pars superior manubrium ) superius Iatior et crassior , inferi US angustior atque tenuior est; margine Superiore incisuram habet semiiunarem, tracheae, in pectus descendenti, locum concedontem, reique reliam in quovis angulo, claviculam e X cipientem ; margines demum Ια- torales scindentes fOVeolam habent articularem, Pro co Sta prima, atque alteram dimidiam, cum mediae parte sterni 1 OV eam integram pro costa secunda constituentem. Jungitur manubrii in fo-xior margo Ope Cartilaginis cum modi a storni Parte, ceteris IonSiore, quam cor Pus dicunt;

226쪽

uo8 LIB. I. CAP. III. DE RESPIRATIONE.

sunt hujus margines laterales Crassiores, rotundati, et habent foveas articulareS Se X, COStuS, Secundam usque Sestimam , excipientes. Cum

hujus margine inferiore intima sterni pars sprocessus ensiformi59 nectitur , qui infimo Ioco in

apicem excurrit obtusum , cartilagineum pluri

mum cartilaginem Aiphoideam , ligamentis

peculiaribus cum cartilaginibus septimi costarum paris firmatum. In senibUs praedictae ossis sterni partes in unUm SaeΡe Coale Scunt , est quo totum id os inferior praecipue Pars , diversis obnoxium, relate ad figuram et amplitudinem,

varietatibus. Latera thoracis costae efficiunt, quarum duodecim utrinque sunt. Disserunt arcus hi osset nexu longitudine, curvatione , positu et mobilitate. Septem enim costae SuserioreS , Sterno - Vertebrales S. Verae dictae , fine posteriore Cum columna Vertebrarum , atque anteriore cum osse sterni junguntur: capitulum quippe articulare a fovere corporum vertebralium recti itur , et Iigamento capsulari firmatur; collum costae ligamentis duobus , externo et interno, ProcessibUS tranSVersis vertebrarum Vicinarum alligatur , estque tuberculo peculiari instructum, quod facie culae articulari processus transversi committitur. Ρosterior costarum pars , maXime Curvata, in Planiorem excurritanteriorem arcum, qUi eX tremo suo foveam gerit, cartilaginem reciIPientem, Cum Sterno articulatim junctam. Costae inferiores quinqUe ,

vertebrales S. Spuriae dictae , non amplius cum Sterno iunguntur, Siquidem cartilagines earum , ut in Q clava , nona et decima est, arcum describendo cum cartilagine costae superioris in unam confluant massam, duae vero infimae cartilagine brevi in musculis desinant.

227쪽

Longitudo costarum in Sterno-vertebralibus in fori ora verSUS Sic increscit, ut prima sit brevissima , et septima demum reliqUis Iongior cernatur; in vertebratil, Us inverso modo res se habet, adeo, ut octava longissima sit, duo locima omnium brevissima. Si tu S costae Primae foreti origontalis est, ita , ut facies una SV periora spectet, altera inferiora re SPiciente; succedentes ad perpendicularem adcedunt positum, quo facies superior pestetentim e Xterior, atque inferior interior redditur. Ceterum haerent posteriores costarum fines altius quam anteriores. Costa suprema vix aliquam habet mobilitatom, et de cro scit costarum firmitaS inferiora vorsus hactenus, ut duae ultimae maxime sint mobi-Ios. Cum Costarum munus a Partu statim incipiat, quinto iam men Se Os Sisi CantUr, unde persectae in maturo foetu inveniuntur ; ipsa tamen capitula non nisi tum cum reliqua confervent costae substantia, ubi totum osseum systema suam consequitur Perfectionem. Cartilaginos costarum, ut officium earum deposcit, multam vos sidoni elastilicitatem , estque hic rara admo dum , imperfecta, et senili non nisi aetato obsorvanda , ossificatio. Plurimi S autem obnoxia sunt, tum ipsae cOSicte, tum cartilagines, VarietatibuS. In brutis animalibus thorax osseus multas oxhibot disserentias. Μam malia, quae claviculis destituuntur , cavum thoracis hahoni in Ialeribus compressum , et format sternum peculiarem protuberantiam. COSictrum numerus, atque proportio sterno-Vertebralium ad vortebra-Ios in diversis speciebus diverso se habent modo. Be Stiae grandiores, equUS, rhinoceros, elephas ah 18-2o Paria costarum habent. Μyrme-

228쪽

nio LIB. I. CAP. III. DE RESPIRATIONE.cophaga di dactyla latissimis gaudet, imbricum

more sibi impositis costis , quibus thoraX Singularem accipit firmitatem. Ea vero mammalia, quae aquis frequenter merguntur, ut in castore est, amplissimum habent Pectu S Aves am-PLo generatim instruuntur thorace; costae sino suo dorsali in duos finduntur ramos, Cum Cor-

Pore vertebrarum et Pro Cessibus tranSVersis cohaerentes ; desunt cartilagines COStarum, quarum loco osseae ad Sunt Portiones, et habent co

Piore Oblique excurrentes, atque id efficientes, ut ipsas costae sibi mutuo puncta fixa praebeant. Stern Um a Uium tenue e St, latum, amplum, fore quadratum, eXterne Con VeXum, intus concavum, ad ipsum abdomen Usque e XlenSum a).nops ilia varias exhibent differsentias. Ranas sterno gaudent Si De COSti Serpentes fere omnes si orno destituuntur, et habent inter reptilia costas plurimas; apud testudines costae et si r- num cum testa dorsali et abdominali coaloscunt h). Pisces omni destituuntur thorace proprio tali, siquidem totum trunci Cavum abdominali-hus viseeribus continendis in Serviat. Variae horum familiae varias habent costas; paucissimae vero sterno proVidentur c). Inferiorihus animalium classibUA OS seu S apparatus, qui aeris respirationi inserviat, Penitus deest.

Tab. XVII. XVIII.

229쪽

SEc T. I. DE ORGANIS AERE Μ DUcENTIBUS. 21 L. g.

Musculi thoracis. Dia Phragma.

Insignis est musculorum apparatus, qui thoracis parietes formare adjuvat , Suaque contra

ctilitate vitali, ut spiritus ducendi deposcit officium , cavum pectoris alternatim dilatat et

Coarctat.

Musculi in torcos tales, intervalla costarum complente S, externi et interni, in quo vis latere paria constituunt Undecim. Adhaerent fibrae eorum Carneae, tendineis mixtae, marginibus costarum, ab una ad alteram oblique e X- currentes. E X t e r ni posterius usque collum costarum procedunt, anterius vero ibi potissimum desinunt, ubi cartilagines costarum incipiunt, reliquo intervallo costarum ligamento expanso, fibris tendineis constante, completo. Habent autem fibrae carneae atque tendineae eum decursum , ut a margine inferiore eo Stae superioris ad marginem Superiorem Costae Proximae inserioris deorsum et simul antrorsum tendant. Μusculi inter costales interni, magis tendinei, breviores et aliquanto tenuiores , ope textus cel- Iulosi cum externis connexi , similem habent ad haesionem ; contraria tamen directione fibras Eorum Procedunt, adeo , Ut cum externis semet docus sent. Extenduntur hi usque Sternum fere , ipsaque spatia inter cartilagines'eXplent; prope vertebras autem spatium relinquunt, ligamentis completum θ. De musculorum inter costalium ae trono, internorum praecipue, inde a 3 a I e n i usque H a1- Io r i tempora disputatum inter naturae scruta toros multum fuit ' ); evidentibus autem argumentis et experimentis, tum HALLE RUS , tum

230쪽

212 LIB. L CAP. III. DE RESPIRATIONE.

alii coli. viri ostenderunt , musculorum eorum fibras sit: quidem dispositas esse, ut e Xterni Co-Stas antrorsum ducant et attollant, interni autem retrahant et surs Um ducant: quia vero interni cum externis, utpote celluloso textu conjuncti, simul agunt, vel saltem simul contres hiatque expandi debent, manifestum est, actionetiarum carnium costarum interstitia angustari, adeoque costas inferiores, magis utique mobiles,

ad superiores firmiores γ. 317. adduci.

Μusculorum inter costalium actio sequentihus adjuvatur musculis: Ievatoribus costarum, qui a processibus transversis Ultimae volebras colli et undecim vertebrarum dorsa lium oriuntur, ipsi Sque eo Stis inSeruntur ab; servato postico Superiore, qui tendino tenuia processibus Spinosis duarum infimariam colliet trium supremarum thoracis vertebrar Um oritur, atque descendens finibus digitatis in costam secUndam , tertiam , quartam et quintam inseritur b) ; s c a I e ni S anteriore, medio et posteriore, qui tendinibus suis a processibus transversis vertebrarum colli oriuntur, in que costas duas primaS, quas attollunt, vel saltem figunt, tendineis finibus sese immittunt c).

Dotrahunt costas : musculus Serratus ΡΟ-st i c D s inferior, qui a Processibus spina Iitius trium ultimarum thoracis, et duarum primarum lumbalium vertebrarum ortus, in quatuor infimas spurias inseritur costas , quas deorsum et extrorsum ducit d); triangularis sterni S. sterno - COStalis, qui quatuor aut quinque fasciculos a sterni interno marginoad costas secundam Usque Se Xtam mittit, quas

dotrahit e). Huc etiam faciunt quadratus lum- horum , Sac lumbalis, longissimus dorsi ot ipsi ab dominales musculi f. 276.θ.