[De M. Terentii Varronis logistoricis libris prooemium]

11쪽

dubitemus a ciuia quae sequuntur id mori instillatquc maior c nostri tenvcrriati, ut, cum die natali munus arariat geram OlWErgui, manum a caede ac sanguine tibStinererit o. q. s. Quibus verbis multo convenientiorem esse ni parci Aldinae scripturam de muneribus, sive ea e codicibus petita est Sive coniectura inventa. Sed Ausonius opina quod voluit articulus pro Ablicus, eo nihil perversius. - Non autem huc pertinet Augustini qui salso fertur testimonium, de grammatica p. 2008 4 Pulsch. Varro in libris umerorum ubi etsi corrigendum esse libro putamus, tamen non logistoricum dici, sed unum e Disciplinarum libris Varronianis, alibi demonstrabimus.

II. Gollius XIII, 4 in libro Varronis qui inscr*tus est Orestes Uel de insania. VIII. Idem XVII, 18 M. Varro in libro quem inscripsit Pius ut de Pace. IX Idem XVI, 9 M. Varro in Sisenna uel de historia. X. Nonius p. 12, 22: Varro a P aut de indigebatia . Sic enim librorum

mss. vestigia haud paullo probabilius Supplere videmur quam cum Ausonio Popina de indigitamentis. XI. Servius in Georg. , 19 Varro de scenicis riginibus uel in Scauro. Charisius p. 7, 20 Varro de bibliothecis dicens glutine . . . : sed et glutinuDιiu Scauro. Idem p. 106, 19 Varro in Scauro, glutirium, inquit, linunt aedalum inuenisse. Idem p. 82, 30 Varro autem in Scauro Palumbi dicit. Charisius . t 13 Viarro de scenicis originibus. Idem p. 3, 25 Varro do, Scenicis originibus . et III. Idem p. 103, 27 et Censorinus c. 17 Varro doscenicis originibus lib. I. Charisius p. 96, 32 Varro de originibus certicis secundo. Nonius p. 96 8 Varro de scenicis originibus lib. III. XII. Macrobius Sat. ΙΙΙ, 11 Varro in libro qui inscribitur Gallus de admirandis. Nonius p. 71, 26 Varro Gallo uel undani de iadmiraridis rebus. deu1 p. 217, 1 Varro Gallo et Fundani do miris. - Nonius p. 205, 30 Varro Gallo ut Fundanio ). Priscianus VII, p. 759 7 Pulsch. Varro in Fundarim.

Servius Burm et Philargyrius in Georg. ΙΙΙ, 13 Va Ῥο in libro qui Admirabialium Mirabilium insci ibitur. Nonius p. 218 , 8 220, i et Charisius p. 55, 34 64, 13. 69, 37. 106, 15 cum Incerto de orthogr. p. 2791, 47 uisch. item

Arnobius adv. gent. VI, 2 Via Ῥο ι Ad alii audis. - Vnus igitur Nonius, de cuius in asserendis titulis negligentia aliis quoque exemplis constat cf. Parerg. Plaut.

' Vides uno prorsus discrimine et res et mi particulae locum dari in hoc genere: ut nimium ei rei tribuisse videamur Parerg. I, p. 167.

12쪽

- VI I, p. XIV sq.), perverso loco disiunctiva partici ila latrusa gemina Domina imperite divulsit. Ab his exemplis XI. XII), quibus alterutra pars gemini indicis mittitur, sive a sola persona acta appellatio relicta est sive a re ducta ut etiam Og IV , rursum proficiscilicet, ut ad logistoricos item simplicia librorum momina haec reseramus.

XIII. Priscianus X, p. 887, 34 P. et Diomedes p. 365 Varro in Laterens LXIV. Charisius p. 44 I, Varro tu CPot s. XV Servius in eo. IX, 53, Varro in Caleno.

gatur in Scaevolam : accusativo, ut apparet, e proximi orto Cicero in Verre n. Nec tamen audemus ad eandem normam e VOCare Incerti de gener. Omin.

p. 99, 16 verba : Sin uiuu generis neutri, ut Varro in Neronem. Pro hoc enim rectius ad cronem Hauptium suasiSSe, ex his intelli gitur quae subiecimus testimonia Charisii p. 105 14 Varro ad Neronem. Nonii p. 26, 14 et 167, 24 Varro epistula ad Varronem , quorum priore erronem est in quibusdam libris, utroque Neronem scribi iussum a Popula. Etiam apud Donatum in Eunuch. IV, 3 7 peccatum est Varro in Marcellum pro ad Marcellum quo tamen non

epistula, sed libri de sermone latino sive de lingua latina ad Marcellum signi sicantur Eadem enim brevitate cum alii tum Servius in Aen. d. 43 et Georg. I, 11, Diomedes , p. 377, Lactantius de opis dei c. 5 Varro inquiunt ad Ciceronem . . de lingua latina ad Ciceronem : ut mittam plurima eiusdem generiscae empla addito libri numero magis etiam manifesta. Similisque ratio illius est tituli, quem ex Favorino Macrobius Sat. II, 14 memorat Varro ad Libonem Primo h. e. ad L. Scribonium Libonem socerum Sexti Pompeii, ut recte chiae id erus de xit. et scr. p. IPS): qui liber nescimus in quoe argumento versatuM Sit. XVII. Macrobius Sat. III 8 Varro de moribus : si modo in ea scriptura codice con-

Sentiunt nec moribus erratum Si pro muri Cribus.

XVIII. Servius in Aen. IV, 45 Varro de Pudicitia Nisi sorte vel hic vel praecedens titulus cum eorum aliquo nominum iunctus fuit, quibus Log. XIID XV inscripti sunt. Nam de talibus argumentis XVII. XVIII , quae petita sunt e disciplina morum, rice probari potest nec veri est simile libris singularibus Varronem, praeter hos ipsos logistoricos, exposuisse. Contra fieri facile potest, ut eorum quidam, qui cum in aliis locis communibus etiam in genere historico versentur, fere pro peculiaribus habentur. fuerint in logistoricorum numero. Velut quem ex Augustini de civ. de XIX init.

13쪽

horret quam qui sui cle historia, ab Augustino autem Oniassa altera inscriptionis parte pariter commemorari potuit at pie u illiu comin ille. Sed de cruD niatura quoci logistoricum esse cum Popula Fabricius Bibl. lat. I, p. 30 vos iit, si audi ei sui Nonii

mendum p. 77, ubi de re rustica lib. I. recte ipsius restituit. D mcΠSHVis autem, ne qui ci de hoc simile suspicere, non Diagis sui logistoricus inscriptus quam Um timeris: quod item alio loco quale sit explanabitur. Omninoque nimius suit carcerus in Nonium Sic commentatus p. 776: Varronis libri omnes logistorici ut Meni Peae, exceptis illis Cribus uotis et magriis, Antiquitatum, de re rustica, de tragua latina, et Si quas eiusmodi ut Disciplinarum, de sermone latino . Praeter cetera autem illud in hoc genere

tenendum St, ampliorum commentariorum , h. e. πολυβiβλων, non raro singulos libros singulari indice notari cuius rei exemplis iam ab aliis propositis nova quaedam addi Posse putamus. Quae Omnia diligenter reputata aciutat ut in enumeratis supra logistorici Subsistamus ac ne coniectura quidem ultra illorum sines evagemur. Barthiana enim

commenta Adversar. VI, 6 nes digna quidem hodie quae explicatius refellanturi Sequitur ut de inscriptis hominum nominibus breviter disputetur sed breviter ut irixe aperta, quam suo quisque labore persequi accuratius poterit. Apparet autem Cognominibus Romanis Varronem magna consilii constantia usum esse : ut nec de Atellana

rum persona GPρο cum opina nec de furiis agitato Oreste cogitandum sit. Immo Orestes est ille aut CD. Aufidius Orestes Aurelianus cos. a SP, aut Orta SSe unus egente L. Aurelii Orestae cos. a 650. appi autem etsi Varronis aetate nulli memorantur, tamen V. et VI. saeculo V. C. nec pauci nec ignobiles in gelat Aemilia exstitere, de quibus cum alii tum Livius prodiderunt: quorum e l)osteris quid Si cur non potuerit amiliaris esse Varronis ut mittamus Sosium apputii Hadriani m p. amicum Soli reliquoruni similitudine recedunt Marius et Gallus Fundanius logistorici. Quorum illud exemptiun tantum abest ut propositam normam labefactet, ut confirmet otius quando homo novus de plebe C. Marius carebat cognomine Gallus autem cognomini cur gentilicium Varro iunxerit, Don est dissicile ad divinandum Tot enim gentium O- manarum Galli suerunt et ex parte clarissimi illis teniporibus, velut Aeliae, Aquili Q, Asiniae, Caniniae, Corneliae, Fadiae, Plotiae, Rosciae, Sestiae, ut ad quemvis lorum P0-tius, quam ad obscuriorem aliquem Fundanium visa esset logistorici inscripti spectare,n ibi crrorem ipse scriptor axisset. Idque eum honoris caussa fecisse eo esse credibilius Putamus, quo probabilius Fundanium illum videmur cum Schneidoro de Varr. Vit et Scr. P 217 sq. ipsius socerum Var onis interpretari de cuius cognomine nihil pr0ditum est

mem0xiau. Huic igitur, misi Tallimur, aratisicari gener voluit. librum ei inseribens quo

14쪽

- VIII otiati iii doctio senex et ab humanitatis studiis fortasse alienio sacile delectaretur, demirabili Datura Stagnorum, sontium, locorum aliarumque rerum admi tinctis id quod es paci mentis recte collegit Palinerus de Varr. antiq. p. 15. Sibi tamen ut quantum posset constaret, Ouitur lanium Gallum, sed Gallum FundaniuΠι Varro inscripsit quem verum

esse nominum ordinem vel corrupta Nonii te Stimonia monstrant. Ostram autem sententiam qui se vietur, non opus habebit de duobus logistoricis suspicari duorum nominibus Gallorum inscriptis qui ut commode inter se discernerentur, facile quispiam putet ipsis

Vel hoc exemplo intelligitur, aliquo vinculo argumentum cuiusque logistorici cum inscripti hominis persona, indole moribus acti SV contineri: idem autem per alia quoque exempla perse qui licebit. Et ar ii quidem nomine quam apte de fortuna liber sit inscriptus , res ipsa loquitur. Quanquam minime Decesse est ad ipsum C. Marium septies consulem scriptus sit, id quod aperti de caussis de abhorret a veri similitudineo ne adsilium quidem illius Marii scriptum crediderim, qui iam a. 671 mortem obiit; sed ciuicunque fuit ex illius propinquis natu aliquanto minoribus fortasse ipse ille Pseudomarius C. F. C. N. de quo saepe Cicero), non potuit ei non grata atque honorifica ea inscriptio

esse, cuius sane propria Vi ad maiorum gloriam potius quam ad ipsius res pertineret. Non magis caussa latet, cur Sisennae librum de historia Varro dicaverit nec enim

dubitandum quin ille clarus rerum scriptor cogitandus sit L. Cornelius Sisenna, doctus vi et studiis optimis deditus, mortuus a. 686 de quo breviter dictum Par ergon I, p. 376 scr. - tem ad Pium quam apte logistoricum de ac rettulerit, commode intelliges ubi Q. Caecilium Metellum Pium silium Numidici, cos. a. 73, memineris homirrem

sanctissimum modestissimumquo omniurn Ciceroni dici pro Arch. c. 4 vel Mirum sanctissimum et Summa religion ac modCStia pro Bath. c. 22, ut mittamus alia. Ex hoc logistorico quae excerpsit Gellius XVII, 18 M. Varro , in litteris atque uita side homo

multa et grauis, in libro usin Scri 'sit Pius aut d Pace C. Salustium scriptorem Seriactillius et scuerae rationis, tu cuius histor'ia rotationes cerisorias steri atque exercer ι

ψidemus, in adulterio deprensum ab irrito Milone loris e res caesuin dicit, et cum disset Pecu tiani, dimissum haec igitur valde subtili sed eadem non improbabili coniectura Ausonius Opma coniunxit cum eo fragmento Salustiano apud Macrob. Sat. II, 9, quo is scriptor effusissimae luxuriae superbiam ipsi Metello Pio exprobravit. Vt ab ea hunc criminatione Varro dcsendisse in Pi logistorico videatur. Quod si ita se habuit, quoniam aliquantum temporis inter mortem Metelli et historiarum editionem Salustii in terpositum est, hunc quoque ibrum Varro non ad eum scripsit, ad quem maxime spectare argumentum voluit, sed ad aliquem e propinquis, silium sortasse adoptatum Q. Cae

15쪽

cili lim Motellum Scipionem cos. a. 70l, cui item cognomen stii Pio. Sed gravi toridem ille opina sallitur de Messala, quum esse M. Valerium Messalam coniecit, qui

omni tempore aetatis firma usus alctit liue ad centesimum annum vitam produxerit testi

bus Plini N. I. VII, 9 et Valerio Max. VIII, 15. Vorum hi quidem do Vatorio

Corvo loquuntur: logistoricum suum Varro aut M. Valerio Messalae Nigro cos. a. 692 inscripsit, aut ei M. Valeri Messalae qui ad consulatum a. 700 pervenit. Quem cisi Susipicari licet, non tamen Scitu firmitate valetudinis excelluisse. - Longe autem lanissimo documento id quod volumus eo logistorico probatur qui sui de scenicis rigiuibus. Eum cnim dubitari nequit quin Scauro Varro inscripserit propter insignem ludorum, in iis scenicorum, magnificentiam ab M. Aemilio Scauro aedile a. 695 oditorum: de qua ludorum opulentia vide scriptorum testimonia a cliuberio congesta de Rom. aedit. p. 419. Mirum in modum a vero opina aberravit, egisse Varronem in Scauro, Cuius alteram inscriptionem ignorabat, de aedificiis coniiciens. Hunc autem logistoricum praeter reliquo rum similitudinem Don uno fuisse, sed bluribus libris comprehensum tribus ut videtur),

non OSSunt profecto non persuadere supra composita Servii Cliarisii, Censorini testim Onia, prorsus ea ita comparata ut, si quid in ioc genere similium comparati valet, uno exemplo servatum plenum indicem appareat aliis locis per partes suas discerptum articu latim Commemorari, promiscue modo a nomine modo a re facta appellatione. Quae inconstantia quod hoc exemplo in unum eundemque scriptorem cadit Cliarisium, id levi 0ris CSSe momenti in e grammatico apparet, qui non suae lectioni prolata testimonia debeat, sed ab antiquioribus magistris accepta qualia repperisset servarit. Tantum facile Concedi putamus, multo longius a probabilitate illud recedere, ut et singularem librum de scenicis Originibus secisse et iterum do scenicis originibus no indico quidem variato tribus libris XPOSUIS Se

Varro existimetur ) Nec mediocriter πολυβίβλου logistorici issensio lenitur unius satirae

etenim qu0d de scenicis orictinibus libros Varronem nescio quis nuper dixit ad ιδασκHiκά ν Gi nee0rum Similitudinem Ona posuisse, id non magis considerate dictum est quam qu0 Schneideriis conam de Varr. Vlt et script p. 23 eiusdem librum immo libros de metis ad Liati σκαHιῶν imitationem suctum putabat. Cum hoc enim Graecorum institulo recte conserri illi tantum libri possunt, qui fuerunt de actionibus scenicis de quibus dictum Parerg. I, p. 17 sq. 20 sq. IIorum autem paucis fragmentis e Charisio Priscianoque pridem collectis n0Vum accessit ex naupti grammatico de gener nom. p. 98 Scabilium generis neutri, sicut Cremuum, Ni I rro in clionibus scenicis. Aliud fortasse e Probo p. 476 P. addendum sinciput, sincipitis, Urerro posuit in Actita quas litteras qui nobiscum ex integro actio nibus vocabulo relictas credet, non habebit certe cur nuper editor suum illud in Aeti invideat. Sed de iisdem libris nisi fallimur C. Lachmannus cogitaVit, praes in Terent Maur. p. XV Atilii Fortunatiani p. 2676 P. 1 G. haec verba ponens a semet quidem e0rrecti Q eae it non est mirandum quod Varro in sceno didascalico Phalaestion metrum Ionicum trimetrum Pettat, quidam Ionicum minorem. Nam singularem librum sic inscriptum edidisse Varronem, id Ver pr0babile ne suapte natura est nec sit ullo indicio. Qu0l enim Juissae arguntentum putabimus, diVersum quidem

16쪽

comparatione , quae item sola in longe adeo maiore μονοβεβλων satirarum multitudine duobus sui libris divisa, ter quidem illa ab Nonio sic commemorata aim Peripla lib. II. p. 171 192 316. Ac fortasse quanquam hoc modeste proserendum etiam logistorici hi portiti alterum quoddam exemplum in eiusdem Nonii p. 195 verbis latet: aluo Caellib. I. E quo satirae titulum 'Aε Λιβυηὶ caliger esse cit ingeniosissima sed audacula coniectura lenius idemur una littera mutata Cati lib. II. eruere . . Cati uel de iaberis educandis. Nisi quod dubitationem illii movet, quod in allatis ex eo libro verbis

Vestigia apparere numerorum videntur . e. unius et dimidii hexametri. Quanquam hoc

ipsum sati esse incertum sentimus.

Quod iam plane et evidente aliquot exemplis apparuit, id dubitari vix potest quin

latius pateat et ad ea quoque pertinuerit, quorum nunc latet ratio. Nam quid neces Situdinis intercesserit inter Catum et liberorum educationem, Tuberonem et originis humanae disceptationcm Curionem et deorum cultum , Atticum et munerum notionem, appum Ut indigentiae, Orestem et insaniae , o prosecto incertius , quod ne qui fuerint quidem de omnibus CODStat. Non sane inepte suspiceris egenum suisse appum, pietate erga deos insignem Curionem : sed tamen nec laus magna talium coniecturarum nec fides. Et or

5ti quis sibi persuadeat de insania librum dicatum esse honorifica voluntatis testificatione, quod in illius indolem aliquo modo otio insaniae caderet De quo quidem exemplo

Sic potius statuendum videtur, aliqua sane in caussa, cur ad Romanum Orestem de tali argumento Varro Scriberet, cognominis cogitationem herois suisse. raeterea adVenticia, esse te Viorum erum varia Occasio potuit id quod adeo monstrare certo exemplo licet Namque eum logistoricum, quo uberior quam e reliquis superest ragmentorum OpiΘ,

illud ab ctionum scenicarum libris 3 Hos autem si quis miretur non Graeco more didascalicos Simpliciter, Ud insolenter facto nomine scenodidascalicos dictos ei quidem mirationi facile quispiam ita occurrat, ut 0pp0niali0rtim, Velut Atti Didascalicis coniiciat, quibus cum promiscue de omni genere Oesis Dei'rumque actum esset, ad unam Scenicam suos voluisse libros Varronem pertinere. Est sed ita quomodo usui 0nVenienter singulari numer dici in scenodidascalici de quinque minimum libris potuerit, non magis assequimur i pro neutro quam Si pro masculino habueris. At ver absurdam Lachmannus dixit uischii h. e. codicum 'criptu diu tu Ius didascalico. Hac quidem forma, recto. Verum exigua admissa mutatione sat probabilis pr0dibi satirae inde in cynodidascalo commode ille conserendus cum geronto didascalo vicies a Noni commem0rdi ni fit quod grdecis potius litteris υνο δι δάσκωλος et Γεροντοδιδασκειος scribendum. In satira autem irae Rri quidVis p 0tuit ut ne metrica quidem quicquam caussae sit cur tangi potuisse neges. Quae mult dii sicilius intelligimus qu0modo locum habere vel in actionibus seenteis potuerint vel in diverso ab illis sceno nitu culicopliqu0. Ceterum Uco nomine alius quoque satirae index compositus est K ορψτωρ, cuius unus Di 0mode SI, p. 364 memoriam servavit. Contra nihil est quod apud Philargyrium in Georg. H, 77 0men γε, trurru in Cyuistore, pro quo in satirarum titulis Popnia reuu in Synistor. Verum quae e scriptis libri asse runtur in cynistro re et in cynissore, ea vix alli videmur cum in hanc potius partem interpretamur: uri Q

17쪽

qui est de liberis educandis, ad Catum Varro scripsit proptorea, qtio de eo ipso argumento Varronis ille sontentiari exquisiverat sibique ut consiliorum adiutor esset rogaverat. Intelligitur enim lio ex iis verbis a Noni proditis p. 77 , quibus Catum apparet in ipso libri exordio a Varrone compellatu in esse : Varro Cato et de liberis educandis quod petisti ut eius educationis erent tibi socius, quoad potui adminicula ui tuam Moluntiatem scribendo. Sed is quidem Catus quis uerit, incompertum nobis. Nisi quod praeter A 'liam gentem Cato nullos exstitisse novimus, prisci autem Sex. Aelii Paeti Cati onustum non exstinctiam suisse lino discimus, quod anni 756 consulem asti produnt Sos. A lium Q. F. Catum. Ceterum inveterutum eorum errorem, qui perperam interpretati hanc testimoniorum Ormam in Cato se de lib. educ. ad aliquem Catonem immo ad ipsum Censorium hunc logistoricum Pettulerunt, Satis est hodie leviter perstrinxisse. Qui

error geminus ille eius quo Catonis de liberis educandis liber prodiit apud Macrobium)ad Gellii quoque librarios IV, 19 Pertinuit , quo uno loco etiam bonos codices Cato

nominativus Occupavit. - Curio autem Varronianus aut est C. Scribonius pater cos. 677, mortuus a. 700, aut C. Scribonius silius tribunus a. 704, a Iuba rege interfectus de quorum rebus recte distinguens scholiasta obiensis dixit ad orat in Clo d. p. 330 ΟΡ. Ad patrem ut 0gistoricum de cultu deorum lubentius reseramus , visum bonum et Orato-xem sed parum a doctrina instructum, cum alia nos moverat, tum illud quod pontificem maximum fuisse cognoscitur ex Orat de harusp. ros p. c. 6. - Tube Pone OntPO- versia esse equit, quin is sit L. Aelius Tubero, quem novimus in CicePonis ot condiscipulum et contubernalem et assinem et a miliarem , Q. Ciceronis in Asia a. 693 legatum hominem cum irageni tum doetrina excellentem, ut est pro Ligar. c. 4, cui etiam Aenesidemus λοὶ ους Iυρρωνίους suos inscripsit teste Photio ibi cod. 2l2. - Atticum unusquisque sua sponte intelligit communem esse Varronis Ciceronisque amicum T. Pomponium, ad quem etiam de ita Populi Romani libros scriptos esse constat. - Bursum et Attici et Ciceronis amicum Cornelium Nepote in historicum sat considenter illum Nepotem interpretamur, cui inscriptus logistoricus ignoramus quod argumentum tractarit. Eiusdem generis quae restant nomina, eorum Calenus quoque ipsa vitae consuetudine ossiciorumque coniunctione, nisi fallimur, cum Varrone continebatur. Quem faciIe quispiam

coniiciat Q. Fufium Calenum esse, tribunum a. 692, cuius frequens apud Ciceronem mentio propterea quidem quod ad usum epistula Varronis memoratur Nomo . 117').

' Commemoratus ibi uinιjor Clodiantis malus poeta , do quo dictum Parere prae p. XII . In potuerit pomropinam relli Onom. Tuli. I, p. 504 et Meyero in Cic. Brut p. 193 videri Cn. Cornelius Leuthlus Clodi ni so, non expeditu Sed aequalem Varronis uia, veri sun est simile.

18쪽

que ni una Cum Varrone, Pompeianas partes secuto in Hispaniam a. 704 profectuin esse Cicero scribit ad amit. IX, 13. Ad eundemque Calenum recte, ut arbitramur, Schneiderii l. s. p. 235 rettulit Appiani de . civ. V, 47 verba, quibus Varro , a triumviris a. 10 proscriptus, narratur a Caleno servatus esse, in cuius villa delituisset. - Later ensis etsi fieri potest ut M. Iuventius cogitetur Caesarianus, tamen rectius utabitur longe illo otio M. Iuvontius Laterensis praeto a. 702, de quo multus Cicero in han- Ciana. - Postremo Scaevola vix est in illustrioribus illis Muciis Scaevolis quaerendus

nata ali Iaanto maioribus, sed si quid video Q. Mucius Q. F. Q. N. accipiendus, tribunus a. 699, Ciceronis in Asia provincia comes a. 694, postea augur factus 704. LQuodsi in horum quos receiis uimus hominum vitas aliquanto diligeratius inquisieris

quam Obis nunc est concessis pro consilii nostri ratione ipsaque hac scribendi occasione, memorabili documenturum et multitudine et varietate intelliges, quam diversas ipsoque partium studio discretas unci hias per diuturnum vitae Cui Sum Varro Coluevit: praesertim ubi eorum omina addideris, quibus vel ampliores commentarios inscripsit, ut Ciceroni,

Pompeio, Caesari, P. Septimio, Marcello, Liboni, Attio de quo alibi dicetur , vel epistulas misit ut C. Epidio Marullo, Claudio Neroni , Ser. Sulpicio Galbae an Ruso ),

Fabio Sangae an Maximo an Vergiliano ). Quod Omne hiule sit et quam vim habeat

ad recte iudicandos Varronis moves et ingenium, nou sine ructu quaerere OSse videmini, si qui naviter voletis in hanc disputationem incumber raeterea unum exstat in librorum indicibus at ronianorum omen Romani hominis, idque adeo cognomen ScrrG-διιι ς, quo non dubitandum quin C. Atilius Serranus significetur. Sed id tam oti et a l0gistoricorum societate sciungendum esse et de sati Da potius interpretandum, Cum gemina

inscripti Graeca argimiento est περὶ de cαιρεσιων, tum numerorum in duobus si agmentis vestigia, apud Nonium p. 259 potere in perim Popilli et cori tendere Ortiores: ibidemque p. 45, rostr in protrudelido incessere it sic enim cum Iuni scribendum videtur , quilius exitus sit sive senarii sive trochaici septenarii. Tempora si bistramus eorum hominum, quibus logistoricos inscriptos deprehendimus, proximo in utramque partem intervallo ab ipso anno 700 plurimas illorum vitas abesse intelligimus ita tamen ut reliquis logistoricis recentior videatur ius esse , antiquior reliquis Sisorma , nisi quidem etiam priori aetati otillus P λι lanius tribuendus e t propter

eam temporum rationem quae intercedere inter soceri et generi vitas consolet.

Quod ad formam attinet commentandi sermonis i. e. dialogi leve indicium quoddam exstat in Cati si agmento apud Nonium p. 494 uelim mehercules, inquit, me Su G-ς/t Puerilitatis formam audire . Ninais enitu ambigua quam quibus aliquid in se ge-

19쪽

mere tribuas, haec sunt ex eodem logistorico a Notii excerpta p. 20: omnia, inquam, in docendis Pitcris, quae evryta non Prohibcnt Mortim bonuru seri, mediocria sit rato ita iiiiii haec sevit': ticha videntur ' et p. 108 niihi vero modica una fuit tunica et logia, Sine asciis calceam snta, qtius Sine Philyio, balnom non cottidianum , lucus Q artis; et e Pappo p. 12 rarasturtitim nonne Midos tib c dici quod nasutu torqueat, Mestimicati Pod cotem viciat si haec recte ita scripta sunt a Mercuro Haec quidem pridem scripta a nobis, ut in praes. Parerg. p. XXVIII romissis sta-πem US , Per aliquot me HSes in scriniis pernoctaverant, cum nobis allatae sunt Francisci Oeli levi cura et cum cura collectae Saturarum Menippearum Varronis reliquiae Collectae et pro virili parte explanatae emendatae quidem satis modica ex parte , tam profecto modica, in perae pretium actuaeus videatur qui eam provinciam mori denuo tantum, sed de integro uscipiat. Nam ut alia silenti praetermittamus, satirarum Varronianarum Cum praecipua laus quaedam et singularis gratia in eo consistat, quod mirum in modum eumque valde mem abilem distinctae sura verscium immistorum varietate : in hoc ipso genere tam se et rudem et negligentem novisSimus editor praestitit, ut Non modo Sescensis exemplis aperta et indubitata carminum vestigia, quae tamquam sua sponte incurrunt

in oculos, ipse non deprehenderit, sed aliorum quoque ut is Hermanni selicissimis eis demque certissimis laventis uti pro Psus nescierit, et aurium iudicio hebetissimo et mentis pravissimo. Sed de hoc dicetur alio loco: a praemissa autem commentatione quae

p. 58 sqq. de logistoricis Varronis disputavit, iis etsi satis Probabiliter ipsam ei materiam congessit ut pauca sitit quae eius diligentiam iugerint , tam fit imgerondi acre iudi

cium hic quoque non uno loco desideramus. Et quod summum crat, ut cognominibus omanorum hominum hi gulos libros inscriptos esse persp4ceretur, id ille quoque non perspexit, sed ab Agamemnonida reste appellatum esse de insania logistoxicum sibi orsuasit, Palmum autem aut Indigenam sic enim scribendum putat de Atellanarum persona appo interpretatus satiram esse statuit p. 61 et 184. - Ad Atticum de iumeris nihil enim ci scrupuli haec inscriptio iniecit , non Augustini tantum locum

supra commemoratum rettulit, Sed alterum praeleve quondam usini, quem illuc non a

ti Pertinere nunc demonstratum est comm de Varronis Disciplinarum libris p. 33 coli. p. 2 et 30. Eadem ratio Varroniani indicis de me muris si pud personatum Boethium: quo nequaquam logistoricum notari, ut illi visum P. 66 , ibidem docuimus p. 10 Scauro de scenicis riginibus discre it ut plane dive os libros de scenicis originibus, nihil reputans eorum quae in hac caussa respicienda esse supra significavimus Corru-Ρtam Nonii memoriam Ciae Lib. II respexit p. 65 temerariam considentiae laude Ni-

20쪽

- XIV ctans divinum caligeri ingenium, in similemque adeo nostrae coniecturam incidit, talid paullo tamen operosius Cati immo Creto de liberιs eductandis e proditis litteris siciens, simul autem alteram emendandi iam quandam eum mendans, qua ex Varro caei lib. II. erui Varro Promethe liber iussit e quibus ne e quidem ei credimus, non Prome theum liberatum, sed liberum illam fuisse satiram inscriptam p. 19 sq. . In satiras quoniam sorte sumus delati, illud quoque mirari liceat, nec , υνίστωρ nec οδιδασκαλικον satirarum videlicet titulos quicquam dubitationis eblero movisse . 55. 62. 145 coli. p. 12. Non minus mirabilis est quem p. 5 et 19 sq finxit satirae indicom Πλουτο- ρινος vel adeo Πλουτορι, sic enim priore loeo scriptum exstat), actum scilicet a ινος cui nos satirae nomen ΙΠλουτOTOPUνη fuisse coniecimus Parerg. I, p. 78. Recti reidem iudicio statuit de Serran p. 46 sq. 203 item de satira cui nomen Tanaq/ιil, quod nomen eum a logistoricis libris segregandum dicit p. 63, magis placet quam ibidem laudibus cumulata Nonii nescio qua diligentia Proximas agellas parum eleganter scripti libelli cum oculis lustramus p. 64 miramur de Phemoride 1a ali ita disseri, ut ne Bergkianae quidem disputationis , quae inserta est iis ei nostri philologici obimini I, ulla ratio habeatur. Sed p. 66 quod apud Diomedem I, p. 372 exstans Praetoriana iutulus ad eam satiram refertur quae inscripta erat laxtabulae, περὶ Ira ρχιων, id non incommode excogitatum est: siquidem ea satira ab ipso argumento περὶ παρκιων, i. e. Praeturis ducto nomine sic vocari a grammaticis potuit ad earum sabularum similitudianem de quibus exposuimus Parerg. I, p. 142. Quanquam non unam ob caussam perdubia res St.

Verum satis dictum est de Varrone liberalis salutarisque doctrinae inter Romanos summo lumine ct columine. Cuius cum vobis, exemplum proponimus quod intueamini et pro virili parte aemulemini, non eruditionis potius laudem cogitamus, quae in illo tanta fuit ut non possit nisi paucissimos sui similes habere, quam indolis honestatem spectamus bonique et viri et civis ossicia quae ille longe luculentissimo documento per diuturnum vitae spatium eo comprobavit, quod ab umbratteae gloriolae vanitate alienissimus ad se triae salutem conservandam instaurandumque Romani nominis splendorem scribendi commemtandique operam et studium suum omne contulit. Valete. Ser. Id. Apro a COIDCCCXXXXV.