De coloniis romanorum tempore liberae reipublicae deductis commentatio quam themate proposto elucubravit F. Ruperti quamque collegium Pontificium antiquitatibus romanis explicandis praemio donavit anno 1838

51쪽

aderant, suo iure in comitiis serebant suffragia, idqua italissimum, quod referretur non dignum inveniebatur. carolus Sigonius dicit i , Osismo tum es 3 r mant esse videntur, qui domicilium Romae habuerint, qui tribuum et honorum polesialem adepti sint. Meo postulata non omnia in colonos conveniunt. Ius domiacilium Romae collocandi in colonias deducti non amisisse videntur. coloni Elim vel ab hostibus expulsi , vel a veteribus oppidi in is eiecit, quo ga eonlulissent, nisi Romam' Eodem modo, qui laedio areolarum relinmerent oesoniam. colonias tribui adseripias fuisse, probant plures inscriptiones, quibus nomina civium cum urbe patria et tribu inseripla sunt; sic Suessa Aurimca colonia, Vibo in tribu Aemilia, e

les in Publilia, Placentia in Veturia, Narnia in Seapsia inscriptae erant. omnino coloni deterioris conditionis, quam victi populi esse non poterint, quibus iam saepius ius cis vitalis concessum est, ut Vel cum romanis .in amiciliam redirent, vel in posterum hoc he fieto Maricu

la side manerent. . .

t Aequis ex. gr. civitas data est , et eum eodem lempore duae novae tribus saetae sint, Arniensis et Terentia, in eos inscripti esse ei suffragia tulisse videntur o). Idem privernalibus victis civitas data

iij Sigonius de antiquo iure civium romanorum cap. I.

52쪽

et Scaptia lactae sunt, in quibus aulem sormiani sun fragia non tulerunt, sed in Aemilia , ut et Formiae: victi populi, civitate ' donali, municipes saeti sunt, vel sine vel eum suffragio. Hi colonis praelati suissent , si coloni privali essent suffragio: quod cogitari vix licet. Neque tribu moveri poterant: quod nota erat censoria cum ignominia coniuncta. Tribu moveri, hocosi in aliam tribum minus honesiam iransferri, in aerarios referri, hoc est ignominiae causa tu insimum civium ordinem reiici). . Non igitur dubitandum est quin col ni cives pleni iuris fuerint: civium autem iura continebantur vel iuro publico, hoc est iuro suffragii, m nera ei magistratus creandi et gerendi; vel privato , singulis civibus competente. Iure suffragii et adipiscendorum honorum usi sunt, sed rarius, quia longius aberant ab urbe Roma et cura rei familiaris et officia militiae perpetuo sere bello districtos delinerent quominus saepius Romam se conferrent et civium iura 'Sercerent; quaeque Romae in comitiis agebantur parum ad se pertinere putabani, quorum conditio et Status,eonssiluis colonia, in ordinem redactus eral; quod proprie ius suffragii domicilio in urbe vel in agro ij Liv. VIII si .

laeti sutat.

53쪽

romano adnexum erat, ubi cives solemni modo ad comitia habenda et suffragia ineunda couvocabantur ;rogationes tu comitiis peragendae, iis, qui rarius Romam accedebant, Vix innotuerunt, quamvis per tri- nundinum publice proponerentur, ut ita commodis exiernorum civium prospiceretur nundinis Romam frequeniantium. Coloni omnibus iuribus privatis civium rom noriam utebantur : quae sunt, ius connubii , patriae

potestatis et in servos exercendae , ius gentile sacra gentilicia , ius agnationis hereditatis ab intesta lo), ius testamenti ei activo et passive , ius adoptionis, legitimi dominii, mancipii ol usucapionis , ius militares honores capiendi et , in legionibus romanis strupendia merendi colonos cives romanos suisso si haec probant: coloniae civium romanorues distinguuntur a Ialinis. Do veliternis i) narratur, in eos gravius 3 saevi lumesse, quod veteres cives a patria defecissent. Cum in comparanda classe mutentio oria esset cum coloniis maritimis , quae vacationem rei navalis postularunt et tamen in classem cogerentur,. tribunoa plebis ainpellarimi; qui tribuni cum creati essent ut cives pI

sit Livius VIII iέ. Veteres cives oppositi sunt, novis municipibus aricinis, nomentanis, pedanis , liburtinis: significat. igitur qui antiquitus cives fuerunt et nunc sunt, non qui olim ,

dum Romae essent, civitate siuebantur.

54쪽

beios merentur, a nemino, nisi cive, in auxilium vocari potuerunt. Quaedam coIoniac ei municipia appel- Iaalur, iam . tempore secundi punici belli: ex quo pa-iei , colonos ut municipes civium iura habuisse. Haeeoloniae iR Livio municipia appellata sunt Setia et

bus Italiae ius civium cst datum, plures coloniae municipia appellaptur, ut Placentia a Festo et Cicerone in oratione in Pisonem; cosa a Cicerono in Verrem; Suessa: Aurunca a Cicerone in Rullum , Nepeto a Festo. Ex hac nominum coloniarum et municipiorum commulatione intelligitur, non solum ciusdem iuris suisse , sed etiam municipia sicut colonias oppida munita .suisse : - quod do coloniis liquet, cum praesidia hostibus opposita esseni: de municipiis autem indocolligi potest, quod captivi municipiis eustodicndi traditi sunt, ut Caesar catilinarios sa) custodire suadet quae libera custodia dicta est : vel in colonias missi

Sunt, ui Bitis, regis iuracum filius, cum Perseo ma- cedonum i rege captus , cum obsidibus Carseolos, coloniam romanam , est missus ; Ρerseus eum ΛIexandro

filio Albam in custodiam dalus est 3). Perperam quidam 4ὶ colonias , ui municipia et

sit Livius XXVI 8. Livius fortasse sui teniporis usu haec oppida municipia nominat, quae belli punici tempore non erant. Salust. Catil. 'Si ad sin. . . 3ὶ Li'. . XLV 42. . . 4ὶ Κlepae , Lebi burh des rom. Rechis. . a.

55쪽

praefecturas, inter subditos romanis retulit, cum lameneoloni pleni iuris cives essent, adeo ne latini quidem coloni subdili, sed liberi socii sint habendi. Populus cnim romanus , sicut ratione habita generis conflatex patriciis et plebeiis, ita ratione habita iuris o civibus romanis indigenis , municipibus et colonis compositus CSi.

Ius autem suffragii serendi, cuius exercendi co- Ionis , praesertim in oppida remoliora deductis, non erat occasio et lacullas, Oblivione tandem ita antiqualum est, ut lege demum tulia restitueretur i). Hoc autem iuris et honoris detrimentum quodammodo Exa qualum est honoribus ei magistralibus in colonia capiendis , ubi tota civitatis gubernalio penes eos erat.

III. De flatu possessionis colonorum.

Coloniae cum occuparent Oppida bello capta, aedificiis munita , quorum incolae partim bello interierant, partim e suis bonis expulsi erant, Omnia, quae oppidanorum fuerant, belli iure romanis cedebant, ei iupublicum redigebantur; quae aulem ad coloniam constituendam orant necessaria, colonis ex publico sunt tradita. Coloni itaque occuparunt domos a possessoribus vacuas relictas, in iisque rem suam familiarem instruxerunt; quod etsi non expresse narratur in Io-

ij Cie. pro Cluentio dieit: Μultos ex coloniis cives esso iactos quod de antiquis incolis, vel de latinis est intelligendum.

56쪽

cis, qui de coloniis agunt, tamen per se patet ex ipsa desinitione, et ex actionibus post Veios captos r). Tum enim plebeii ' deliberarunt de sede' sua Veios transserenda ,- eiusque domos et patriciis et plebeiis assignandas et habitandas destinarunt: quae lamen migratio nihil aliud nisi magna quaedam colonia fuisset. Agri colonis adsignati sunt. Victi populi plerumque ic lia parte agri' sui mulctali sunt a), qui publicus populi romani laclus ,- si coloniam in eos agros deduci placeret. colonis est adsignatus, et antiquioribus quidem' lemporibus pro vulgari possessionis modo inter plebeios , bina' singulis iugera agri; progressu autem temporis amplioribus agris occupatis, iisque in regi nibus remotioribus, multo maior agri modus est adsignatus , ita ut in colonia in thurinum agrum deducia lalina, singulis sexagena iugera assignarentur equitia hus, pedilibus uicena 3). Hae adsignatio es erant he-lij Livius V a

s3ὶ Lixius XXXIV 53. Bononia colonia , equitibus septuagena, eeteris quinquagena jugera. Liv. XXXVII 47: -

57쪽

redium 'colonorum pro militiae ossicio et stipendii loco datae, limitibus eircumscript e, et sicui romano. in agro in centurias collatae, ut centum portiones binorum iugerum unum corpus ossicerent. Praeterea colonis: patebat ager publicus oppidi in quod deduciterant, quo non tantum utebantur ad pecora alenda, sed cuius, ut cuique lubebu, partem colendam. ozeupabat. Ager enim publicus oppidi a colonis occupati plane in eorum dilionem transiisse νidetvre nam illa

bina iugera privata jc0lonos sustentare non Poluissent, praesertim aucta eorum familia, cuius curam romani negligere nou Polerant, . cum colaui et . Stirpi augendae causa. missi essent. .

Qua de eausa etiam non licebat, in locum, quo iam. colonia auspicalo deducta: erat, . dum esset incolumis , novam coloniam deducere, quia ium. Omnia iura veterum colonorum turbata essent, nova limitalione et assignatione opus suisset, nec ager publicus ad omnes sustentandos sulfecisset; Sin autem peste, bello, vel aliis calamitatibus colonia assiicia esset, novos colonos adscribi et supplemento deductis iustum colon0rum numerum resti luere licebat: quod saepius coloni a senatu petebant, qui . imminuto colonorum numero ossiciis militiae ex sormula praestandis, salis sacere non possent, etsi novis colonis in supplemen-lum missis nova etiam limitatione agrorum opus esset, quae veteribus colonis ci oneri et detrimento crat. Noya 'liaM. colonia erat inauguranda. , quod Cicero

58쪽

innuil II Phil. c. 4o). Antonius nova colonia Casia

linum deducta, vomero portam Capuae perstrinxit , ut florentis . coloniae territorium minueretur ). Agri assi- .guali partim arboribus sunt consili, partim 'aratro suia hiecti quorum illi si ex agro publico erant Occupati, proventus parium quiniam , hi autem frugum defieimam tribuli nomino dabant l . . coloni hoc sibi adsignaturi' herodium dum iis

quae ex agro publico occupaverant, diligenter colaurites, suas sortunas adeo augebant, ut nihil eis deesset ad bene vivendum; multaeque coloniae, ex quo homstium incursionibus non amplius expositae essent, ne que perpetua.' militia ab agro colendo avocarentur . prosperrimo statu rerum gauderent. cum autem e natura hominis sit, labore ei diligentia parta lueri ,, nec parcere labori ad augenda bona, ut habeat praesidium senectutis, et liberis suis prospiciat et relinquat unda commodo vivere possint, ex 'turi utentissimia, dum Romae essent, civibus, Optimi coloniarum clyes, dia seligentea agri cultores, sirenui milites a , qu0riam aurxilio in calamitatibus respublica romana stabat, saeti

Appianus Mil. civ. I p. 353 edit. Amstet. Waesberge. αὶ Plin. H. N. XVIII 5. Fortissimi viri et strenuissimi milites ex agricolis gignuntur, minimeque male cogitantes. Τribus rusticae praeseruntur urbanis. . XVIII 3. Asr ammple e

tere , censorium erat Probrum. . .

59쪽

sunt. Eam praeterea utilitatem, eoloniae urbi Romae praestare poterant, ut cum inimia civium copia saepe annonae inopia laborareto coloniis commeatus adveheretur: et hoc praeeipue in bellis, non procul a coloniis gestis locum habuisse Livius auctor est, colonias benigne comportave commeatum . . .

IV. De ossiciis. a .colonis reipublicae romanae praestandis , eorumque. in rempublieam romanam relatione et necessitudine. o I COIohiae. erant pars . reipublieae romanae, ex eius sinu deduciae , ut civibus deductis beneficio agrorum datorum commoda impertirentur , angustiae rei lambliaris . eorum minuerentur , i augendarum fortunarum casio iis practoretur, omino res: et Status eorum ita ordinaretur , ut bene de iis; actum esse videretur. Quo beneficio obstricti, iam drali animi in rempubli Eam , bene de se Imeritam , c necessitudine cum urbe Paula coniuncti erant; .huc accedebat inpietatis vinculum: Iὶ in communem. pariam , cuius, quasi essigies essent. Non vero ut coloniae , graecorum ,: hoc. in lum pietalis vinculo cum urbe patria coniunctae erant; sed ut singula membra unum corpus emciunt, ita coloniae quasi partes reipublicae romanae erant, ab ea

ii in Liv. XXVII s. Quae liberi parentibus deberent, ea illos romanis debere, si ulla pie sta, si memoria antiquae pa-

60쪽

pendentes, ad .snes 1 ndos proserendosque destinatae, et ad communem Patriam armis defendendam 'COIonia ex senatus consulto ei plebis scitu Mureia, triumviri .. vel pro munero colonorum etiam decemviri tal si altera pars eo onorum latini erant, quinqueviri oquovis populo in coloniae deducendae sunt creati , qui coloniam. Constituerunt, assignatis et limitatis agris inaugurarunt, leges colonis tuleruul, magistratus areaudos curaverunt, omnibusque iuribus coloniae ordinalia et publicis ei privatis , et ea quae colonis Erant pra standa, eonali luerunt. Iniunctum autem cohinis ossicium militiae. Ex, ipsam . oneqqa coloniae deducebantur,pmplai potest, coelonos milites; suisse: inam praesidii 'ausa Ioeo euidam Auat imposui, uti milites sunt scripti , fu, signis militaribus , subi vexillo sunt deducti militaris aetatis erani s vel veterani , et ad agros suos defendendos iam in armis esse coacti erant, cum

propinquis hostilius Herumque pppositi essent. Itaque

formula in lilaeum est, quanium militum colonia praestaret, quoi, quibus conditionibus, quibus in cis stipendia mererentur, quando militiae vacasio. eis contingeret. cum Moloniae ea de causa deductae essent, ut defenderent fines, ei bello parta luerentur, coloni intra fines Italiae tantum militiae adstricti fuisse videntes, praeter colonias inaritimas, in quyum natura iam erat, ill sionibus otia exteris

iij Liv. XXXVI 3. In bello contra Antiochum maritimae