De moralibus medici officiis Dissertatio quam pro laurea medica obtinenda in universitate patavina legebat Jabus Mingoni patavinus

1쪽

PRO LAUREA MEDICA OBTINENDA in niinsitau patavina

2쪽

PARENTIBUS OPTIMIS

GRATIMIMUS FILIUS

3쪽

caste et sancie virum et artem minii conservabo.

Iuveni milii jusiurandum quod Hippocrates ab illis

omnibus reposcebat, qui ad artem medicam exercendam se se applicabant, nihil sane clarius appareta ius ariis sublimitate , cuius officia maximi sunt m menti inter homines; nec possum quin terrear gravi

sim meditans medicorum munera, rationemque reddendam. Quanto in errore ille versaretur, qui laurea et doctoris nomine donatus, hoc tantum publici honoris

gradu conisuius esset, qui quid sibi, quid aliis praecipue debeat cogitaret; quin virtutem diligeret, et se omni tempore promptum redderet ad labores periculaque subeuoda, pretis quibuscumque commodis sitae atque solatiis. Et sane dummodo paullisper medicum consideremus, possumus quidem illud nobis facillime persuadere nullum aliti esse vitae genus, quod magis variata, ardua et rigida hominibus ossicia praescribat, magnumque hoc ministerium me optimas animi mentisque requirere facultates, trulla excepta; talem uno verbo esse medicum praestantiamque officii sui, ut semper vita, saepissime honor hominum eidem cro

dantur.

Quod si medicus non omni probitate, morumque innocentia excelleret, nisi et conscientia et saetis id Praestaret, possetne tantae fiduciae satisfacere, res tam

4쪽

periculosas seriasque prudentiae atque comita recto

tueri ac perficere possetne a summo officiorum suorum onere se se tuto animo expedire Haec nimirum ossicia ea sunt, ex quibus medici honor et dignitas eo stat, quae moralem ipsius vitam omnino constituunt Illud vero primum omnium et pernecessarium me Go est, ut scientia clarescat. Quum enim illius arse maxime spectet, ut valetudinem Servet, atque morborum vim effringat, nulla potest dari venia ignoran . tiae, cum de bo num vita agatur. Verum cum ego vix scliolarum curriculum abso verim, vix nonnulla scientiae volumina aperuerim, vix prima noverim arus mysteria, quae vestra humanitas atque sapientia Prosessores clarissimi, mihi patefecere,

erubescerem profecto si vellem verba sacere de mediet scientia, atque illa omnia enumerare quamlli discenda et cognoscenda sunt. Quapropter magis idoneum reputavi dicere aliquid de morum officiis , quae ad me dicum pertinent; si enim ad nominis amplitudinem obtinendam, doctrinaeque famam sibi comparandam maximo opus est ingenii splendore et vi, assiduo studiorum cultu et labore; diviti rerum dissicillimarum cognitione et copia, quae dotes non eodem gradu omniabus esse possunt; at certe illarum virtutum ossiciorumque exercitatio, quae medicum decent, a quocumque summo jure reposcitur virtutes sane et ossicia, quibus praestandis nulli certe tam frequens, quam medico, datur occasio. Expleto studiorum cursu, experientia atque consi- lio praeceptorum non amplius retus, ad exercendam

impulius scientiam, in qua non satis adhuc min,

5쪽

stigia posuit, amplissima rei agendae potestate don

ius, qua fortasse limius cum summo hominum damno potest abuti, quantis circumdatur recens medicus periculis, quam lanesia adducitur tu discriminal imus Hia admodum mutatur. Nova haec vitae conditio ma-

gnos labores, magna onera importat. Spreto otio et commodis , uno officio eidemque rarissimo inhaerendum est quidquid poesis, quidquid imaginatio exhibeat ad

suturam rerum jucunditatem prorsus evanescat est necesses tunc non sibi vivendum, sed aliis; una, e statio alieni boni tunc virtutum ope mens est somanda, ne corruat; tunc constanti recte agendi pro- ώio solidanda. Quidnam miserius mediest, qui iam asperum iter ingrederetur qui Hres esset minius suas, qui prima deceptione territus caderet animis, qui operae suae dignitate non teneretur, qui, non recrearet resceretque una contemplatione purissim rum voluptatum, quae homini recte agenti serius ocius deesse non poterint Primum igitur, medicus benignus, patiens, b neficus; verum debet esse ea pietate praeditus, ut mens non obnubitetur, nunquam rectus usus sensuum eum deficiat ne promptum opus retardetur, nec noceat e pectanti subsidium Ea sit pietatis vis, quae ubi opus est, sumat animos, voluntatem quodammodo ingem,net, in adeundo periculo vires adjiciat de robur ad optima cogitanda, eligenda ac pertractanda, perserat dolentium querelas et gemitus, suavitate et blanditiis non careat ad spe destitutos animos erigendos, ita ut solator miserorum medicus habeatur. Est medici satum versari semper inter aliorum miscria atque dolores,

6쪽

suum moerorem cohibere ad alios sublevandos, laetitiam temperare suam , quae lugentium infortunio insultare viderctur. Nulla dies est medico libera nullum tempus quo possit ab ossicio suae artis discedere; nec suo parcitur somno Esset ipse profecto Oserrimus mortalium, nisi tam prompto ac indulgenti esset in nos animo, ut solatium sibi praecipuum constitu ret tu aegris sublevandis. Nihil debet esse illi iucum dius, nullum dulcius praemium, quam genitoris vitam servare frequenti familiae necessariam, silium e mortueripere senum parentum unicum subsidium, patriae

titilem restituere civem, miserum vitae revocare casuiu felici undarum impetu raptiua, vel essectus terribiles cohibere veneni ei ensis, iustrumenta desperationis iusemetipsam saevientis. Quomodo unquam humanus ac beneficus uo erit qui artem exercet, quae usquo ub ortu bomitii opitulatur, illi regionem habita amdesignat, et aerum respirandum depurat; quae docet cibum, seligi potum et vestes, regit vitae consuetudiaues ut oblectament, quae pia ac ipsis vitiis indulgens funestis eorum medetur flectibusci qua tuetur ae Vindicat jura in lautium per dedecus denegato matrum lacte ei adimit fasciarum corporis incremento atque motuum libertati impedimenta quae cohilae a tem perat ardentes juvenum cupiditates, mala teterrima ostendens quae deinde sequuntur; quae industria, urilis aetatis moderatur, artibus, studiis, commercio; qua suas cura multiplicat, reparatque pro suis virisbus damu morbosque insuperabiles senectutis quae,

postquam frustia muta tentavit ut vitam scrvalet Cadavera tumulo condit et reliquias corporis tuetur uu

7쪽

definent sint iis qui supersuut Ilumanitat mediarinae quae mala classi, frequentioris profundius scri tatur, et morbos ac necessitates, quibus vulgus operumitur, penitus investigat, et inter divites atqueia peres si mediatrix, debentur admirabiles Laenioco o-rum, osocomiorum institutiones, tot pietatis aula et publicae incolumitatis lio vitiae et vos, miseri, quos temporum antiquorum i norantia et barbaries asperrimae vitae, verberibus et serreis vinculis damnabat, vos, caeco infortunio rationis lumine orbati, hesea inanitati medicina dies minus dolendos debetis, et

tantas curas ac sollicitudines, quas tamen nunquam

forsan poterius rependere vel dignosceret Sit mediocrito educatus, prudens, rectoque an,

mo. Nemo crebrius quam medicus inter casus , tempora, resque tam discrepantes versatur, tamque distacillimis urgetur eventibus. Α cubiculo litteras et magistratus ad lectum rudis se confert cum illis quodammodo assurgere debet, eorumque sibi parere existimationem, et fiduesam mereri debet et ad hune

descendere, non fastidire sermonem, errores ferro

atque condonare Magnifica ingreditur palatia et e dentes inopis casas; sed aulae magnificentiam intret sine astu, nec dedignetur paupertatis squaliorem Ab ambitione rapidae fortunae transeundum saepe est ad .subitam sed honorandam egestatem; novo fulgore munime capiatur, novam illam ruinam pio obsequio prosequatur. Videt medicus virtutem ingemere derelisectam, vitium triumpho et plauso donari huic non blandiatur, illam non deserat, sed ejus lacrymas absterga et jura defendat. Quom sub adspectu habet

8쪽

medicus quotidie bumanae vitae spectaculum a sevis ejus ridentibus repente ad omnium moestissimas eu lat. Quid aget, nisi animum gerat educatione temperatum quomodo inserviet temporibus tam variis, tam gravibus rerum necessitatibus Ut in caeteris societatis ordinibus, sic in medicorum institutione sunt Mila quaedam, quae sortasse, queunt tolli, quaeque sola prudentia et recta aequitato possutit evitari. Certant inter se studia utilitatis, m ritorum distantia, ambiguitas et artis dissicinas, pa . tium adversae opiniones, ita ut sumiliates, invidia, di cordiae inimicitiae ex ipsis effluant. Quanto haec sint detrimento medicinae ad ejus dignitatem labefacta

dam, fidem demendam et observantiam, quid est quod

ego demotast rem

Sit medicus incorruptis moribus, et sibi commissa celet Ut sibi sdem medicus conciliet in suae artis exe citio tarn necessariam, opus est ut publico jure existimatione fruatur, quas nulla potest obtineri ratione sine excellenti probitate, vitaque ab omni labe seiuncia Puritas ejus ab habitu etiam externo transpareat. Hinc vestitus oec iograta negligenti fastidiat, nec a na elegantia exornetur, sed decens sit ornatus compositus sit gestus urbanitas quidem et gratia appareat, sed non nimis exquisitus tractandi modus; suavilo quentia utatur, nec unquam verbum effigiat vel minus honestum vel sensu ambiguum nulla sit in opinionibus pertinacia, nec alienae sententia nimis acris oppugnatio aliorum laciis nulla sat censura, nulla adulatio levitas, derisio, obtrectatio absint ni odestia

et obsequium fulgeat erga muliebrem sexum tandem

9쪽

medicus temperatus sit tu omnibus, non curiose i quirat aliena, nec reserat quod iderit aut audi LEst medicus in familiis particeps consiliorum et cou- seius, nulla illum latent privatae vitae secreta, nulla mysteria illi cedit zelotypia et inspicio conjugum ad illum refugit trepida matrum sollicitudo, et delicatus virginum pudor; e incitur coram illo suspiciosa -- num dissidentia. Excipit quotidie medicus iacia summo

obruenda silentio, quaeque patefacta pace spoliarent domos; occultissima illi latentur, ex quibus bonoessi numque nomen saepissime pendenti Sedet medicus in judiciis cum magistratibus dirigit aut desecti potentem justitiae manum; crimen detegit ac condemnat, quod sine artis suae ope impune se se expediret; imnocentiam declarat absolutamque dimittit, quam vanae rerum species salso damnabant. Quot lacrymae ab tersae , quot benescia a medicis, nullo teste , collatat Quoties ille discordias impedivit, spe destitutos erexit, pacem redonavit Vos vero iniserrimae, quas cuserror vel improborum artes matres essecerant, vos, i

quam modo per modicos asylum, quo excipiamivi, invenitis; ibi tuto et latenter fructum malo conceptum deponitis; ibi contemptum flagitis atque desperati uem, quae tam saepe vos ad horrendum illud scelus impularunt, quod mortem dat ut abscondat errorem qui dedit vitam Quidquid medicus vidit, quidquid audivit, ejus in ore semper conticescet obstrictus officii. sui co cientia majorem ille se praebet omni sollicitudine, minis omnibus, omni periculo et violentia. Excella medicus abstinentia. Semper fuit medicis omnibus persuasum, sibi maximum esse honorem artis

10쪽

gratum, nil aliud est sperandiini, sed ubi utilius opus potest praeberi, et animi magnitudo atque humanitas plenius effulgent. Nullum sit discrimen inter splendiadas vestes opulentiae, seruisque sordida pauperiatis;

satis illi sit succurrere infrmis, omnes eodem et modo et eura pertractet, operam suam et studium aeque in singulos conserat secundum morbi vehementiam et subsidii necessitatem. Socialium conditionum discrepantiae ante medicum omnes evanescunt, morborum ipsi ratio est habenda , non fortunarum Notetur hic etiam quod abstinentia medico recenti maximo est

emolumento, quia patem ipsi lacilius pauperis limina, bine liberaliter ars exercenda requentius, ut postea

divitum aulas adscendat. Quae praeterea remuneratio valebit artem rependere, per quam servatur et redon

tur homini bonum omnium praetiosissimum ZΙΙonore prosequamur medicos, quorum plura sunt exempla, qui non modo arte aegris subveniunt, sed pharmae etiam suppeditant, largaque manu teterrumum morbis omnibus malum inediam propulsant; honore prosequamur eos qui inter gravissimos vitae labores ad aram venerandamque senectutem do nere, et tamen, dum requiem atque otium jure conquiruiit, auxilium, quod caeteris denegant, egentibus imparilinitur. Fortitudine tandem animi polleat medicus. tenax sit propositi, omnia audeat perpeti uullosque adversos casus pertimescat. Nec vero sit qui miretur, quod ego tales a medico dotes talemque virtutem requiram, Sirius vita tamen in solo suae artis studio atque exercu