Natalis Comitis Historiarum sui temporis libri decem. Pars prima. Cum indice antiquorum & recentiorum nominum vrbium, oppidorum, ac fluminum locuplete. ... Venetiis apud haeredes Melchioris Sessae, 1572

발행: 1572년

분량: 632페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

241쪽

Liber Quartus. ιI

re uniuersum imperium Transylvaniae. rogat ne Arpi unum

nomen in tanta opportunitare rerum parui ceret obtestatisne tantam gloriam , quantam conssecuturus uidebaris ea ciuitate expugnata negligeret . se illi summum eius rei imquis deferre imperium , set tanquam priuatum ducem mandata executurum. rogat ut istud sat celeriter, quia tempus petitorun auxiliorum a Loriantis o Aldana laborantibus rebus erat propinquῆς quis per uiginti dies ratiι sepose tum cis resistere profitebatur, ι diurnis laboribuspugna, nocturnis excisandaru reparationum Uidue fatigaremur . t Monachus quod Lissum etiam inuitus accederet , tardius iteruem ciebas Oseemeti ortasse ut daretur tempus m anno ausgieni, quem in urbe tam imbecistia tantum exercitum no Belerbe inputabat expectaturum . nuntiatur is erea Morbeius audi- iiii se ab iis copi s hostium propinquare, ubi per octo dies Tibisu uer- obsidione berasset uelnouis accedentibus tormentis exercitum ab ea op

pugnatione retraxisse: quare quo die Tibis praesidia conaturiscarum mane expectabant, fossas est aneres desertos as

ciunt . quo tempore tormenta attractasium per noctem adi la castella quae occupauerant . urbani tantum e tum audientes , noua tormenta duci rati, mittunt nonnullas Aiam

chos ad exploranda castra, qui Ianta celeritate se confusione rurcasse recipere intelligunt, ut multos globos intra nusas reliquerint. t Monachus magnam laetitiam se cepisse ex ea re ostendit, quare die psero conuocatis ducibus' stantioribus ad militaria comitia decernitur m Lirusum expugnetur, ne illa munitio a tergo relinqueretur, quae posset insecuturos h sem infestare. uix quatuor miliaria duabant copiae a L so cum tabellarius accedit in eas, qui nuntiat Ponti scem rogatu Ferdinandi Monachum in patrumfurpuratorum numerum cooptasse, assert purpureum capitis operimetum, Liorum cardinatium literas, qui sudi um igniscabant,ex- Cardina ponebant cum quanto totius eius ordinis gaudio se conssensu fuisset excep/us ,se gratulari pro accepta dignitate sed mulo Pro magis pro accepta Horia apud omnes chrisianas nationes cum Iania prudentia , tantii Iami diuturnis laboribus an,

242쪽

Literae Ferdinanis di ad Castalium de proditio is

chi.

mi est corporis illud regnum aduersus immanem tuream i rannidem defenderit. GMonachus his laudibus, ct hac honoriscenIta dignitatis non minus quam dignitate ipsa Diatura. quippe cum dignitatem uideri uelisIsaraifacere,at nonnulla signa Iamen laetitiae domesticis ediderit. Sed quoniam nulla fera homine sceleso immanior es, aut quae beneficise aliquo pacto placari man ueferaci nonpositi, Guonachus nullis tantis Ferdinandi beneficys adduci potuit ut eius partessincero animo complecferetur, ac Ottomanicam in se indignationem non magnopere curaret, cum multo pluris Solimanum quam Ferdinandum aceret. eo consilio impulpiu est, ut bi delatos honores cst duces ipsos Regios pro nihilo haberet; quare insus

cionem aut occuliae omnium caedis,aut proditioni uturae paulatim inciderunt: quare Castalius nunquam oculos ab eo di--nere , omnia dicta, facta, consilia,cogitation pro uiribus diligentissime obseruaredde quibus omnibus certior febat Feriunandus. ea dum ita aguntur citatis equis uenis in ca a Iulius Salaῆarius Iubobona, uir aulicus unus e domesticis Ferdinania, literas Casalio reddit, quibus continebatursicopia non exissent e Transylvania, ne exeant; ne forte a Geongis Monacho excludantur: curareturi quanta feri posei celeritate se commodo ut is e medio tolleretur: quoniam ex Byzantinis exploraIoribus, per literas regis Sarmatarum, ac multorum procerum cognouisset eum curare in fidem amicitiam . Solimanis recipi, uelle Castalium cum omn/bus copi raucidare, atque is paratis creatum iri Sotimani consenseu regem Trans luaniae. Castalius nihil horum inexpectandu censuit, nihili nouum putauit. uerumtamen ne Monachus in aliquam incideret u icionem, nuntiat quae Fervinandus au

dierit de uiribus hostium sibi significasse,inuisai addit simula

ra, quae probabilia uiderentur, se quo sacro Iantarum rerumagnitudo uideretur agenda. eum magnopere cupere exitu

eius belli, cum sibi certam uictoriam propo asse . tamen in Georgly iudicio est experientia rerum bellicarum omnem eius expeditionis gloriam collica se . bis ambagibus res ad matu-

ram FZors ita emi tracta est, Bai aptum tempus obser

243쪽

Liber Quartus. I

Ium ne regnum una cum ι Monacho amis erraur. dum iniexuntur exercitus Liauso propinquat. Monachus curat s in prima acie, illud conceditur. at quoniam angusus erat transitus sequentis noctis castrispropinquus, mittit --tiatum Halios bi non uideri tormenta maiora ea attrahi

posse, quare ibi esse relinquenda cum tantis equitatus peditatus . praesi s quaepossent ea defendere. quare hortatur Casal iam ut ipse cum campe ibus tormentis siequereIur. Castaseus qui ridὶctilum putaret ad expugnandas urbes proficisceres copias necessana inserumen a relinquere , in ea quae Ria

uiam exerciIIbus aperium s cum etiam non Iam hebras ingenio Monachum arbitraretur,qui non uiderra eum transitum

fine magna molestiaparari, Poenouit expeditionem non esse δMonachi sistentia: quare i bos operas acciri, locum ita ea .rari, ut saxopaulatim deciso e monte,uia dilateretur, feret tormentorum o rotarum capax. prima nocte itaque non par pars tormentorum transii ; sed ubi hora esset tardor, ibi cum Phalange ac postrema acie castrametatur, iubet Hispanos duces, quos secum habebat curare ut tormenta per nocte procederent, quia per diem dareIur tempus quietis: Vse nemine sentiente cum sivis custoses clam ad castra Georg pe uenii, quae distabant ad decem millia passuum a Li so. ipse tentorium Monachi cum multis Hispanis Italis P ducibus imgreditar, atque cum ita repente illi apparuisset ne capereiura iratione hortaIur quod magno desiderio Ienea ur intelligendi consilium, quo compul us es adductussi ipsi Georgius

ut nuntiatum miseris tormensa maiora esse relinquenda tam

propinquo hoste praecipue, unde insignis glorias'eraretur. his respondes Monachus se eo usiqueprofectum esse, quod erassi hostem omnino copias retracturam, qui tamen nondum Tibi cum traiecer t. istud sibi non mediocrem asserre cura cum etiam Olimanas Liris Batu FI omnes conatus hostium siust xere. qao si Zele eius suppetias ferre coharetur, non esse ulteriai frore endum , cum nunquam tantis cop,s, tam rerubellicarum periris obuiam processerit. feri non posse ut cum tironibus r sideret, nedum recuperaret quae Iurca occupaue

rant.

244쪽

Castilius disposito

exercitu Lmlum obsidet.

Historiarum

rant .se non iudicare se copias, o regnum uno tempore so tunae arbitrio esse committendum, siedflnius quaerendas μα curandas . inducias. Cas alius habendam esse honoris ratio

nem ais . non ignorari potentissimos utrinque exercisus eductos, s relicto Liris in potesate hostium, in qua una urbe smias eius regni, o Pannoni verioris, o omnis prope chrisiani nominis quies consisterra, flereut induciae, eas non posse carere apud exteras nationes si licioneproditionis. rogo uisusceptum negotium exequatur, cum iam tormenta maiora acces Usent, quod non sine admiratione auditum es is Mo nacho sc igitur lubens LRisum castra mouet. Castatius cumiribus millibus equitum Pannonum, o quadringentis carm ractis urbem ad expugnationem explorat, quae ex ab ra pane quoniam Maro osumine alluitur munitissima es rat ex altera cum habeat collem editiorem , urbis imminente facile expugnari posse Vparuis. nam cum ad excitandum i ne certamen copias misi et Vsipaucis comitantibus ducibus

ad fessus usique progressus diligenter omniasseculaIur. turea

non exeunt in inui antes s as multosscopetios distodunt, ne urbs recognosceretur. Castalius urbe diligerer exploratasuosa leuitr.elio reuocas, in ca a redit, omnis quae contigeram ad Tibi sicum docetur. castra mouet, atque explicatis uexillis Lir Dos cum omnibus copiis sentat. cum aliquantulum ita in acie constitisset, collem occupat imminentem urbi. Monachus cumsuis copise e regione oppiduli castrametaturi datumen hos itum mercenanse Fer amandi copise in parte editi re Liqiso imminente, atque se inter hos xentoriam locat. dum Castalius ita castrametatur, tureae siuburbium conre

mant quod ibi multus est commeatus, o copia optimi uini non meduoris, ad illud incendium resinguendum seruandami annonam Castalius centu copularios mittit Hissmnos dace Ioanne Villis, quae siumma diligentia tamenserum ri ita non potuit, quin ai uchi nonnulli ebrj,ν plures quin

gentis , ausi ni Liqisium Bacchico furore impulsi sine scalis

aggredi, qui omnes frope a turris in pecudum morem trucidati fuerunt inrisibi ius rivitatis. Interea omnes copiae ca- Era

245쪽

Liber Quartus. I Is

ma deligunt, ad quae ratochius uir Ungarus cum quadrim gentis equitibus cm peditibus sexcentis, quos alebat propryssumptibus ac quatuor tormentis ad bestiam Lirissensi accedit, quo in itinere casellum etiam iurearum ui expugnat, o ad anum trucidat, oppidum diripit se succendit, duce tamen seruato se in castra captiuo ducro, qui posea a milite quoda, qui eum ceperat deseratione redemptionis, cum eum sibi Parochius arrogasset Castalio etiam largiturus, interfecit. uero dum Turca Tibisco copias retrahit egre ι in hostis δε- eenti equites, o centum ac uiginti Hi amsicopertur' nulla memorabile facinore edito coguntur recedere, quod sit apud

Galam castellum surcarum. eo ex itinere tentatoster uim po- e, ut mεriuntur, nam cumpra, empraesidia maiora is Belerbeio, rem titis uerididerunt ea aduentare, quod acciderat propter uestes turea di δῆ rum, quod Tibist misites Caesorum uestibus essent induit; sic enim in oppidum facile admittuntur . eo castello flammis ab

sumpto abductis captiuis colonis Tibiscum copiae redierant. at quoniam nox iam aduentares missus es Ioannes Villioa Thomas Varrachias,o ntonius netia ex altera pamie ad Lirusium explorandum ad expugnasionem ς ex alIerat lysius Barientus o Viliandrandus, tum rursus ex alia alij duces m diligentius negotium conficeretur. re itaque diligentissime explorataparua quaedam tormenta in con ruuntur in eas uias, quae aperta paterent, Iurbantur g tum cae ne urbem interius munire commodepossem. postera nocte iubet Castatius in eam parte, quae omnibus imbecillior usa effet, tormenta dirigi, atque cum primum illuxissesso murm Li',iseum libus tormentis urbs concuti caepta, quod eo die sesequenti 'nocre nullo intermissos ti actum es.nam tormenta propter muralibus uim stigoris facibus id ferre poterant, cum Nouember mem toImentis.

A, o ia in locis stigidis praecipi te ageretur. cum ad tertium

inque diem ita urbs acriterfuisset concussa, magnas murora pars proserata apertas iaceret, ac ruinaefacta essent ingeres, ne daretur remur urbanis muniendi interius saluit Ca lius urbem esse inuadendam. at cum munitio iam apparere inciperet quam turea interius erigebant, rursus iubentur

magistri

246쪽

r i Historiarum

m Uri tormentorum reparationes cocurere duobus additis tormentis, quod magno impetu factum est. Iurcae interea fiam duxerans inserius eximiae profunditatis es amplitudinis geminosi ordines uasorum umariorum plenorum terra ere xeram, cum Iransiuersis defensionibus, atque sinper illis duo

campestria tormema collocarant in invasuros Arbem. at nomnusti Hi ani, qui extra caetero copias ad fossarum custodia, io ad ectandum uerberationem constiter I cu' ι gloriae. cumprimis Inu invadendae urbis expectarent , quIa unus . eorum incredibiti desi derio etiam compulsus es ut uerberatio. nem,quamuis non satis His ter, exploraret neq; visis quae in. rerius erant parma, nouat venum locum ad inuaden messe adoneum;quo nuntio arrexerat aures Hi ani ut primi acciperent gnum pugnae. decernitur ut inuadatur. inflammmitur 9 Casatio animi militum ad expugnationem nunc post Liarionibus munerum prosingulorum uirtute, nun 'egoriae. comparandae apudpseros,nunc religionis se diuini cultus reeόi bii, ' μς γ - - ρ ρ goria,prosingulorum dignitare,pro chri. ' his tui, D ' Πρmmis Esc ons,pro cultu deorum immortalium, o Lirisi inua patria., pro uxoribus, pro oberis uno cenamine dimicetur ..d ndi, additaesunt ingen tam munerum pollicitationes illi qui pri mus Lia sum esset ingresus tum monachi tum mirari Ca ij nomine .s nobilis prior ingrederesurscilicet annui prouent si ducentorum nummum, se ducenta casalia subditorum. I ui. uero est ignobilis nobilitatem, se dimidium eorum numeria, eonsequeretur. Hi ani qui inrra se Os co riserantis cuU II .

honorempraeripi, incredibi liceoruate praeuenire nuuntur . cenati . ab utri que cons ad pugnam accurritur Ianto de. siderio u uanus omnino fuerit ducum clamor ad ordines semnandos reuocantium .a edunt HI anicum prima acie Viliandrandus cir C Iomus E Inetius ad ramas muror . t uerberaIIone minime explorata cum trigima uiris Alm ibus ac frenuis intra ruinas ingrediuntur. illi cognitis r parationibus Iurcarum , sos prosunditate, alleribus

praeualidis consi unt, quod intelligerent sarcas tormenta se

omne

247쪽

Liber Quartus. II T

mne telorum missilium genus in eos Hi panos contor Ue,qui primi inu. eni; decernum . docere Castalium opus esse pia Cruentumribus tormentis urbem concutere , uiam, per AENOV θώ/ω Σά i. .

murorum aperire . at Vana eo cum uexillis prosec spm & expustragnam conatumg. restaurat, neque concedis tempus horia cose xium lioperficiendo cis Pannonibus equisibus. ibi renouatur atrox 'c' cruentum certamen, pauci e turcis ceciderunt, ex inua dentibus complures. erant enim tria Iurcarum millia ad ea uerberaIionem tuendam; qui tanta uirtute pugnabam ut δmunitionibus etia exierint ac missim cum inuadentibus remtarint. ceciderunt in ea pugna dana, se En inelius es msj nonnulli duces, ac Viliandrandus grauiter uulneraIur. iEnimuero accidit in F errandus Botrus magister acierum Perri Aulens s absinte signifero eo die uexillum forte gestaret,

quod super munitio ue turcarum deflixerat . eum cum turea quidam glande Iransfixum deiecisset conatur uexistum eripere, id re urgentesignfero prius a sequi non potuit, quam o ferentibus turris caput signifero sit abscissum, se uexistum ejussanguine conoesum. cae sunt se a* nonusti gnifer uexillail. quatuor ut e manibus extorta.μ igitur inuadentes cumultasuorum clade coactisum copias retrahere: quod inc modum una ratione deuitari poterat,stper ruinas misit fuissent duces aus uiri rerum bellicarum periti, qui uerberationem ac reparationes hosium dum rem instructae paratae ad inuadendum acies, explorassent, ac recurrentes Cassa docuisent . est enim aeque reprehensibile nimiumpugnata δε- prinum, o quasi furor quidam atque impetus animi; πιθοῦ timiditas ct inscitia rerum militarium; se nescio an non eIIa multo magis. quae dum funt apud Liassum, O tomiacis uir Ungarus se Pesitum Castalio daturum profitetur , qui burgo- magister ibi erato pr.eter chrisiantassesequentes,cu Npndanis conenerat, quibus inuis esses Iurcica tyrannise horrarur . ut intrepissi opem serat; quia si sub dia Vparuissem,stiarim oppidum illi dederetur. Casiabus qui fiebat oppidum ess muni imoni se deludi putabat, Hed tamen ne deserm

248쪽

Historiarum

iisne usiq; L Us. Turcae capita insigniora ducum abscindunt,

quos ex ornatu armorum dignoscunt; rique ea uictoria elati uesper ipsas ruinas recedentes copias insequuntur non pam

strage edita. si alius, qui uerebatur ne prorsus conclamata esset spes recuperandae urbis si Bele eius cum sitiis

copiis Obmanno Fuccurrere suos ad gloria ad militare uirtutem, ad delendam contractam ignominiam horiatur . non esse ormidandam praeteritam calami asem, cum nullum bellum ta eliciter geraIur, ut nihil prorsus confingat a ueri A. concedendas esse omnium rerum felicium decimas foramnae , cui satis ingenti clade praesenti satisfactam es. ρeranda esse in posterum omnem felicitatem, cum aequitas causae deum habeat fautorem.unam esse rationem inquit delendae infamiae se contracti per eam pugnam dedecoris res in posterumstrenue fortiters geratur. praestare uel gloriose mori quam turpiser uiuere; cum natura cenos clatros uitae cuique circumscripsierit, extra quos erumpere ne potes : unam esse rationem proserenda ista per res cum uirtute se gloriose gestas: eam solam uere uitam posse appetiari, quae non hoc breui decursu, sed aeternitate memoriae continetur: qaam nemo sapiens non huic lucis usura an cluserit . Non esse expectandas copias honium quae essem in itinere. nunc faciliorem esse expugnatione si modo urbana praesidia sentiant primo conatu se cum exercitatis or peritis hostibus pugnare. omnem sem salutis praei rea docet in armis, o non in celeritare fugae esse reponendam, quaesse epius multos incautos fefellit. proximam quanq; uictoriam facul atem esse non modo ad hses instingendos, sed etiam ad regna sabiuganda, cum fortunaporunque in quam partem uir Ius aditum patefeceris prorumpere si eas. His ἀ-ctis dum maiore imprau maeniarassent concussa iubes curare

corpora . Ium ad arma conclamarum es, ad quem clamorem

suaeque lae maenibus adhaerent, al, per ruinas quae amplior factae fuerant, urbem inuadunt, quae pluribus quadraginta missibus hominum circumuenta est: cum plures turearribus millibus uerberationem tantum protegeren multi Immirari, o My ciues cum Olimanno, qui omnei erant plures quinque

249쪽

Llet Quartus. I I 8

quinque millibus . carpta es atrox pugna imus fries tanta

cum barbarorum clamore, tanto utrinque tormentorum stre. pitu, o sonitu tympanorum ac turbaram, ui omnia circum contremere uiderentur. Cosatius ad euisanda incommoda

quaesolent in his umori praelise contingere propter confusione perturbationem f. ordinum, iubes omnes cataphractos equitare, omnemi reliquum equitatum, quem in Iurmas diuisum in opportunis locis aruit. cum uero uerberationipropinquas si cognossit Obmannum sexcentos equites re seuerse collocasse, qui euentum eius belli obseruarent, quos nonsolum ad defensionem ,sed etiam ad fugam ,si ita res flos resistatu rat, si urbe excedere cogeretur. Canatius in omnem dem smgae ac salutis illi adimeret, omnemi μυsiorum cultatem, mittis Turcum Ioannem cum quatuor millibus equitum, se Carolum SceretIinum cum quadringeniis caraphractis ad oecupandum transitum ex altera parte fluminis Maros, qua

sub diapa sint accedere, o Vs alutem sibi comparare. Sisigitur Umonachus optimi strenuis ducis munere perfunctus

nunc huc nunc illuc properabat, omnibus mature consilens, ut maxime indigere uidebantur, ut qui optimὸ belli munia sciret exequi.Olimannus contra es 1 esuos adfugnam inc debat, ita ut egregiam a ingularem utram praese ferret, cum diutius conatum seu merent,qui iam in quintam horam protractus fuerat. nam cruentum or atrox 'praelium, cum Turcae neque tantillum quidem cederent, neque hi omnino oppugnationem intermitterent. cum duces nonnulli tanta Jorum cladem perspicerent, mittunt nuntiatum Castalio optimum uideri ut posis tam diuturnam Fpugnationem copiae retraherentur : qui resondit istud nulla pacto aciendum esse. oportere Li sum ea nocte omnino capi; quod ni ieret,proer existimationem, quod maximum est in re militari, periculosum eras ne uisa quoque cum gloria amitteretur, cum maius peraculum esset in retrahendis corijs, quam pugnando. uictoriam penes illos fore qui fuissent pertinaciores. LMonactas uiridi paludamento indutus et Thomas Nadasdus ad inas

murorum uenIunt , MI Germani, Hispani eram mixtim

250쪽

l r . et Historiarum.

pugnantes. eos ad certamen, ad ultionem amicorum Caesi in eorum consspecta, ad prosternendos communes hostes homrantur . ex altera parre Casatius intuetur equites Obmanni sensim reIrocedere, cum nonpossent amplius resistere, qui uel deditionem uel ougam cito erant electari, iubet ducentos cataphractos ex equis descendere, alios frictis gladijs, semrisi arreptis , alios captis sarisiis peraeuerberationem inrumpere conari. omnes imbelles praeterea, qui castra sequeretur , iubes hastatos in parmonum morem supra collem consistere urbi immInensem, quibus militum strontem prinfra, ut omnes esse miseIes ab urbanis Turcis iudicaremur, ibit colucrit ad inuadenda maenia quae Illis eram e re gione. mittis praeterea significarum praefecto earum gentium ut cum uideret urbem aretus inuadi, cum js descenderet,mque cum clamoribus se prepitu Liriisium uersus procedoret, ut trepidatione tantarum uirium Turcae co fernerenis tur .. tum ad eos qui dessenderant ex.equIs redit, hos inuadere acriser tabes, Turcae quo tempore hostes se recipe. rei ab ea expugnasione credidi sent imuiti conatum renoum

re, uisa innumerabili prope defendentium e casis multitudine , ita animo concidunt, ut o per uerberationem, se per maenia, ubi sialae haeserant, in urbem a ritantur per sim gularem uirtutem Paluuicini or suorum, qui se praeciaias ii eo die in omni militari es scis . consiendunt maenia LAP i Ioannes Villioa es Francisus Saseris eius signfer cumjuo uexillo, quod caeIera uexilla Turcae antea extorsierant. Sic igitur ingens Pannonum multitudo per adIIxm rui narum ingreditur , ubi constratorum Caesorumi Turciti rum per multa iacebant cadauera. omnes igitur inrcae, qui be di epi, reliqrei erant cum Osemanno, magno terrorem oppidulum re-Oliman- fviunt. qui manserant in urbe, nulla facta defensi one in pecudum more caeduntur. Iantus erat epitus semisus lethien, ubique languentium ac morientium ut miserabile appare- obsidetur' rei oectaculum . uris Errepitur . equites ad fugam parati in potestatem equitum Turci Ioannu, m ScereitIni ad unum

umium, parum iugulati ac caesi sunt. pauci qaisbi vide.

SEARCH

MENU NAVIGATION