Natalis Comitis Historiarum sui temporis libri decem. Pars prima. Cum indice antiquorum & recentiorum nominum vrbium, oppidorum, ac fluminum locuplete. ... Venetiis apud haeredes Melchioris Sessae, 1572

발행: 1572년

분량: 632페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

291쪽

Liber Quintus. I 39

tamen statim ad caetera sinitima loca protegenda concessit. AD dana neque opportuna diligentia munianua urbe urebatur, dia ob deretur 'Tibscum. neq; per exporruores curabat scire

quod ageretur, cum it Vacillime po et Dimetrij V reui-chν ducis VIaronum uirissertis es industri' opera, quiposse ad id munus homines Hugentissimo uppeditare. danaueriIus tracahometri copias ad Licisum cantrametatum iri, cum neque urbs, neque oppidulum satis munitum aduersus tantas Or uicDices uires appareret, facinus excogitat sic et

ris se audaciae plenum, ut oppidum, es auaratas bellico somnia quae est' possent hostibus utilia, flammis ab umeret ,

quod ratam oecu. as enim cum numiaretur Bossem ad ea ex peduionem ut nimis dio scitem non esse uenturum, cuius rei eras argumenIo Turco Ioannes es Bartholomaeus Istyricus, qui cum mille equitibus leuioris armaturaefationem habebis

ad quindecim milliapassuum a Tibisco, unde in Narant ho-ses assidue , neque tamen ulla gn cationem eius aduentus ediderant, tamen, Idana in ova siententia permis. Sic enim sit aliquando ut pertinaciam pro constantia; crudelitis proseueritate; pro sortitudine temeritatem plerique complectantur. atqui in rebus bellicis non facio dixerit, mra ne incommoda e timidiIase an e IemerisaIe proueniant; cualtera opportuna tempora prodat rei praeclare gerendae, Et ra neque matura quidem expecter. Idana siua sententia cum ueteranis nonnullis Hi anu communicata paulo ante profectionem, acriser reprehenditur: non esse e dgnitare Hispanici nominis, qui sempergloriam ct honorem uel uuae ipsi praeposivissent, nunc committere ui neque uisis quidem hesi, bus iurpiter fugisse dicerentur. hortanIur ut recordetur qπaia cum Mucia sibi ea munitio defendenda tradita sit; quam tum infaniae non ipse solum,sed uniuersa natio i reponatura , quae semper gloriose se in omnibus bellis gessisset. eum primu ex His ni uturum qui timiditatis se ignauiae argui posseι.sed apudsordidum uilemi animum nihilista profuerunt. eius consili, rumor cum ad aures Pauli cuiustam Iaderensis ducis peruenisset, rogat ut in oppidulum a iuviar, csi vomnullis

Aidanae hispani sici a

rarium &erudele.

292쪽

eredita cocrem mir

Historiarum

nullis Nisanisgloriae cupidis magis quam uitae,ut mature rebus omnibusprouideri posset, quod i essent oppidum defen-μri. his reoondet Manase opponunὰ admissurum. at mi-θIes Iaderensis neque i i quidem se includi in oppidulum passuri dicebantur,nis annonae se Vparatuum copIam cognouicent, quod ubi perspectu es satis magna esserer u omnium

copra omnes iurarunt se Li sum no prius relictar δ Turcae discederent. μm rursus Aldanam adis Iaderensis , monet se non esse disicessurum , neque suos ramum prodi Ionis adue sius Ferdinandum uelis moliri, qui ouidulum aduersus Ma-hometium essent defensuri. imium ese consuam ab Hisanis, quibus magnus error uidebatur committi, se ira ut uolebas Aidana discederetur. alys indignum uidebatur repugnare magistri castrorum mandatis, accesserant ad decem carrorumillia Lyrisum eorum Pannonum es Rhatianorum qui metu rurcarum C Uugerant cum sit,s ct uxoribus ad Tibi ei tutelam in Transluaniam transsuri,qui in morem castrorum in planitie sub temporis apud Lia sum constiterani. Tibisit -- bisseuccessum expectantes. Sed neque horum preces , neque militum Germanorum aut Pannonum nunti, , qui se non secusurospro fiebantμr, hunc ab insituto p unI dimouere: --que exploratum misit an acies Turcarum iter ceperint Liυ-oum uerseus, E d renuentes. quare omnes Iormentari, nego iij magistros adsie accersiri iubet. imserat ur umuersa Iormeta puluere Iormentario, quantum capere possent, implerent, ut diserumperentur. reliquumsuluerem Intra turres Includerent ca s,ut eas cum usum esset demoliretur se euerteret.

at pol idie eius disi fas auroram muris ad Iaderensem MLiis portam aperiret, quo carri extraherentu ua ouuel GumVM .sic Nisani paulatim iter capsunt. sum Iubet magistros tormentorum ut ignem' tueri tormentorum se oppidiarierent, qui tanto rudis timore faciunt ut nonnulli concremati et octis,socatig sint.cosi se sium turres quae a te ingressus oppiduli erectae uerant, Hsirupta tormenta, alia liqπe acI a. oppidum se urb spluribus e partibus incensi. at

urbis ciues lacrymabundi Iantum in 1 Iunium, quantum astuleras

293쪽

Liber Quintus. IqO

tuleris timor i ldanae deuiIanres uxoribus cr*ys se rebus

preciosioribus carris impositis IIer capiunt quocunquesors Imtit. Aldana Transsisaniam uersus proficiscitur maena diluentia, cuius tamen multi milites ob damnum Litise illa ab aggrestibus esuperioribus locis caedebantur, cum ad costes uentum esset. Bartholom.eus Isistricus dux uisis lammis Liqias dum distaret ad octo miliaria cum equitaIu eo accurrit,audita . ratione incend j, or lacrymabiti urbis calamitate curauit ad quindecim Iormenta ex incendio seruata in oppidulum contrahi cum cinera omnia euersa essent o desolata. tu quia

urbs esset deserta panes intactas cocremauit ne hostibus esset utiles, totum successum Cassatio nuntiatumsi,qui deuastationem omnibus execrabilem o Hispanis praecipue iam ante perceperat: qui maxime ad sepertinere urbiIrabamur Uetis infamiam, quam Nisanus homo excisasset, fropter quam etsi erant uiri fortes, tamen praeter ius ab uniuersa prouimcia male audiebant. Castalius quamuis eam munitionem uiribus hostium re ere posse arbitrabatur,per cuius iacturam

ueniebat in periculum totius regni exercitus se existimationis amittendae, tamen immotus perstitit aduersus tantarum rerum magnituduem, neque ullum timoremfrae sie tulit. mones Ferdinandum Regem alterius culpa patefactum esse a Lium in illud regnum , quod non posses nisi ualidis copys defendi . postulat ut ad dimidium copiarum hosium salie uae

uires accederent .nuntiatum mittis Roderico se Andreae duciabus missis ut Tibi cum ingrederentur eam calamitatem , Imbeii AEndrea Lopeum ad Deuam oppidum muDitissimu eius is ,

regionis post V sum cum sua cohorte ingredi, maximII. ad res bellicas momentisquippe quod esset in ingressu eius regni. idem ut faciat imperat Aldanae,ut cum copys Liqisso adduciis L ἰesset Deu a donec aliud esset institutum. Walius itaque ubi re oblutione gni rebus consuluisset ut potuis cum Vriuoda Trans luaniae Seghesuar uersus contendit, atq; inde peruenit Sassebemam quies umbilicus epe regni, urbi munitionibus inuaret in carptis, uersus . in quibuspraesidia era aduersus casera e MahomeIIana posi h m xv ιurus, cum in apertonon posset conssere propter debilitatem uirium

294쪽

Mahomet tus Li inureli iuran

cum iubet

Historiarum

uiriu.rursus Eteras dedit ad urbes Tras luaniae ut noua copiae colligeretur; sied uix siexdecim peditu millia collacta smi. accedani in castra Casalij per id tempus mi e cataphracti equites cum alij quingenti cum Marchione Mortia Palavicino esentiqui Irra Germanorum,ac Iotidem Italorum cum nonustis turmis equιtum Pannonum adducebat , nonnulla tormenta. meo itinere quod breuius en e Pannonia in Trans uaniam pros Pisientibus erat oppidum Turcarum, quo ab incolis Dragal uocabatur , quod erat Impedimento ne copia, aut caetera co-lijs necessiria In eas regione importarentur . Ferdinandus Iubes vortiam UMarchionem illud ex iIinere occupare. at

salius qui sciret quam esset munitum aduersius tam sta uas copias, horsatur moniam per literas ne illud negotium iunc se aperet pra quam ipsi coniunxisset; cum ambo comia

ctis uirιbus illud acerepossent, quod non potuisset quis; siorsum. Euod periculosiuis esset ne i e prosigaretur ,st Ba a

roseuppetias tu et obsies s. hortatur ne omnino praelium commIIIaI, et Ia non ιIa postulas rerum straesentium status,ut copiae sorIunae arbitrao commiuantur. Scra ι etiam ad Femdinandiam Regem ut inde casIra mouere Vortiam pateretur, atque castra comungere,cum res maiores quam oppidi eum. gnatio instarent. Se neque a Fer mando neq; ὰ Sortia Cri consedium fuit probatum. Mahomet Ius qui auditis ρ Mys Hispanorum, Pannonum ac Germanorum Liraseisia umbem tenta; e non andebas, hi cognouit ab ridiana deserium iusse, omniaci concremata, eodem die quo Illyricus tormensa conIraxerat ad eam explorandam missit. Tircae quIa uia di seni incendium parum nocuisse Eus panibus , quae nuper esens munitae, incendium extinguere conamur. nunIIant incora propugnacula stare adhuc quamuis onidulum esses coquassatum, omniat facile posse restaurara ac resarcira. eo nutio accepto patim casumbamam mittit cum quinque, equitamillibus ut oppidum urbemi ingrederentur, qui e uesigio exploratum misit Solymos oppidum paruum, at nasura locies arse ita munitum ut inexpugnabile uideri posset, cum v qne inuata neque tormeditis ulla o parae posset diverberari.

295쪽

Liber Quintus. 1qI

Hr tantum annonae apparatuumεbellicorum haberent intraonidum, quantum vel ιn biennium posset si Dere. putabo enim Turca sepius laborum quam uellet eo subiugari habiturum. Sed quoniam euetus rerum fortunam sectantur quocmque inclinauerat, erat in eo oppido manipuli praefectus -- danae miles cum uiginti se quinque Hispanis ac centum Pamnonibus; qui cognito aduentu Cassium,asse, qui LRisium o

cupauerat, uerisus ne ad oppidi expugnationem properaret, decernis oppidum fortunae arbitrio commiuere, quare omnes hortatur ut exeant; qui se praeteratis rebus, o imbecillitate

animi sivi praesecti perculsi, illi parendum esse fatuunt. quis enim saluum esse oppidum posse censueris,quem duces sesupe

riores magistratus non audeant defendere ' accesserant per id tempus ducenti equites Turcae ad petendu m se oppidani dederent, qui inuento oppido aperio potiuntur, quamuis al=quid subesse insidiarum primum uerebamur. at cum intelligerem feri non posse ut praesidia procul abessent, magno nu. Ho insequuntur,comprehensa in morem pe cudum trucidane praeterpraesecium quem captiuum ad Casumbassam adducis. sic enim factum est ut siuae timiditatis sitis condignas poenas persoluerint, cum timidis omnia calamitosa, se erumnae se pericula immineam, fortitudo non seolum auertat, sed etiam conuertat in hostem. Castalius cogo habebat adhue Sasebesse, prooecrabat quo aspirarent Mahometri consilia, qui assi

hac morabatur Tibisci, cum non auderet inuadere Tr UyLxaniam quod inrelligeret Cactalium habere magnas copias,

o in dies si plementum accessiones uirium expectare.nρος enim fatalem fore exitum si semel ingressus spes. eius timoris causa fuit prudentia Castalij, qui cum Batiore et Nad do eo

ac fu usus oueraI m exploratores deciperet. quod quotidie ti quam nouae copiae steteres censibantur. agmina ct Phalanges oblongae in ruebantur ut maiores apparerent. magnae sebat silutationes militares tormentis didiosis ors opestis, ut nouae copiae accedere uiderentur. late castrametatus fueras, ne uiderenIur magnae copiae intraparaum statiumsesse capi.rumor di salus fuerat quod οἱ auristus cum uiginti millibus

Cassiimbarsa Soli modestituto potitur, Rpr sdia abeutia trucidat.

Castalii solercia , Ndolus mili

taris.

296쪽

I l . Historiarum i

homFnum accedere , es aliquando quod i e Ferdinandus cu

tum , eas uera esse pose ab ubitaret, eras animi dubij quid j l. i. seM- . AElfit certior Castalius quo uiuerat aliania inu, quando repente Trooluamam inuadere, primami aciem Ca- praemittere nigintiquisque misitam equisum cum legato B ἡ ἡ urbeio Grane, ad quem nunitum alim Castatius cum pedidit. 1asu π cataphracIis equissius ad eu locu aditus impediendiacon es It, retic o Battore cum omnibus corijs eius regni in i dem castris , ut concitatam extimationem sua prudentiarseruaret. decreuiss cum hoste configere acultas conc deretur . Od et periculosium erat, ramen prudenter factum iri uidebatur, quoniam uictor omnino Guasomeuum a Tras luania repellebat. H uictus non minorem exercitum praesenis Turcarum erat a Iergo habiturus. locum inter Muam se si essum ad electionem castrorum exploras, quemperacc . modatum ad muniendum' cognosiis cum multis commodis, . . dii quia peditatus posset apte in placidis collibus castrametatus equitatui Belerbe' imminere . Devae locantur copiae Hesperirini, Cr duae Hispanorum cohones, se equitatus Battoris, qui uno temporepostremum agmen adorirentur; cam Vse ira caprametatus esses ut in latus posset inuadere. ea etsi ii uerat se Castalio instituta, se cum caeteris ducibus communicas,tamen irrita fuerunt, quia IIahome Ius in Pannoniam contendit, quia si potiretur se munitionibus uidebatur Trano uaniam facilius occupaturus. non enim exercisus ita facile oriunae arbitrio committendus uidebatur, quod sibi uidebitur acturus, si in eam Prouinciam conaretur ingredi: quod . tamen facillimum erat cum paruas omnino copIas Carianus haberet; qua nusto prope negotio occupasset .sed rami sprmdentia in rebus militaribus, ut unius Imperatoris inlenium D ;oi ιν se astutiasit pro multis armatorum manibus . t chmetus

297쪽

Liber Quintus.

sia equitum colligit: alque iter faciens sib auroram propiu-quus ad castra Soniae peruenit, mi ut quingentis equit,libus in primo agmine, scis ut in caseris S sortiae ad arma coclamaretur I i e cum reliquis copys ad alterum latus oppidi nemine prorsus sientieme penetras, ut hi orae Moniae copiae e xirent e munitione in suos equises illas a sergo adoriretur. equitibus ad Ssonianos profectis totis castris , arma conclamatum est, ad quem strepitum exeunt milites e Mosiis, suaset, 4 Phalanges instruum repente, inque in acie constu uti leui praelio comm so ita certatur ut Turcis maiori expane Imradatis coacti sint equites refugere. Vortiani rati uictoriam penes se Ssorciani, esse a*fugientes relicto ordine inseqxuntur,abj caesos oliat,

at equos caesorum corripiunt. as Achmethus arrepta quam optaueras Vportunitate tanto impetu Mortianos invadit, mequitatus uiolentiae tanquam rapidi Imblumi cedere co τ'

tur ; tum quod essent ρasnusio seruato orine, tum etiam quod nullos haberent aggeres aut Gas o quibus protegeremiur . prima impressos in tria milia peditum GermaΠorum Gefmani Erami Taselis, qui maiori ex parte ιruci atmunt. at Suem profligat ria qui armarus con Ierat an e Dalorum agmen, quia uide xv δ Wς res uniuersium equitaIum es cataphractos in fugam uersos, atque Germanos fusos se trucidatos esse, noluit reliquias c piarum sonunae arbitrio comminere, sed in tutum adducere, statuits finitimam βluam occupare. Gus consitium cum optimum esset, Iamen optime persici non floruis; quoniam Ἀ- metus iter occlusi, se ad nece uiam defensionem compulit. instructis igitur ovis in acie ut temporis annusti eruat Istos ad bellum hortatus in magis periculosa acierum parte praeni3

commiuit. Sedum carptum erat cer amen cum Ssonianae ui

res pro re holum multitudinem ua in rivuntur, atque aperiuntur ut comungi non amplius possinI ulla uel hortatione ues precibus uriminis. multi cohortium praefecti reti tis suis cohortibus Turrarum arbitrio arreriis equis, quos cuiaque fortuna obrusesset ammo Aio e castris cenamInes diffugiunt , honoris, decoris mitisaris, salutis . sivorum prorsus

obliti . Sortia ita cis is desumus gloriosiorem honestam mor

298쪽

a h i Historiarum

rem turpi fuga existimans se ortissime ruetur, quodputares solam uirtutem possessem lutis aerere, quae uel uiuos defendit, se apud hostes etiam barbaros suum locum obtines, uel

certe diuIurniorem uitam in animIs pserorum flos monem ποUeruat. Haribus itaque uulneribus acceptis non prius se incunstantibus dedidit, quam pluribus occisis ac uulneratisae Ieram uulnerarus ensem amiserit se corporis robur ρr Ssortia ea pler copriam sanguinis . capsus igitur abductus es ad Achmeri u Α ic ἔum μι u/r insigms uirtutιs , o abeo honorifice iracturus. re melo Bac ciderunt in eo praetio uiri insignes complures, atque inter hos

i*- Vacnaeensis episcopus, HVpolytus Pastauicinus, Bambinus carpensis artus Tybartimus, Aenus Castrensi Vincent ιus Antinorius Floren i s duces caprixi abducti. Umo Rostio captiuo abduc o Sygamium caput absissem. ea ui- .ctoria poIiIus t chmetuspraedam omnem se vortiam captiuum Cur am adduc edum curat; ipse cum ouis uictriribus costi's a Mahomerio accersivus in castraprocedur quod accidisii si a. Vmbraeus sextilis . Henricus Gallarum Rex interea seriptio. Diuo rostor Ius accedit in castra, haec ciuitas est in amplis planistae sita non ualdeprocul a mon ibus ijs, e quIbus Ombriacus uius delabi urplanitiem irrigans, qui m duas panes diuisus per aliquantulum 5NI, Diuodurum Griti cum maiori parte, ac postea duas flaruasscis Insiulas. alter ramus ubi

in planitie paruam in uiam cst ipsi erat propinquus urbi δε- φὼ ς atque aliam paruam insulam facit intra minum se Dismorum uo Iospontes mirae pulchruudinis qui ambo heptem habent Iesu es arcuatas. Haec urbs plena es multis Magnificis sumptuosisq. ae ιμνs, se opulenta propter mer Imram , si a ris bonitatem rerum omnium feracissima, cui miri a quaedam accedis commoditas importandi uel e toginquo commeatus propter copiam Duiorum, ac propinquitatem . reliquerar autem Genuinfrmissima praesidia, secum

adduxit quadringentos cataphractos equites , es nonnuι-

dedit. qu.e urbs oblasis in itinere clauibus eum Regem ctim magna pompa exceZit, cum mustis tubistraecedentibus inalis uoca

299쪽

Liber Quintus. 163

tis quisunt regii satellites se apparitores. Rex ipsi armaIus lin morem caeterorum principum populo comisante sub umbella ad maius templum cum magna solennitate accedit,quem s-cerdotes cumsacratis preciosis indumentis pro tempti foribus expectabam. Ibi cum Rex iurasset magistratibus urbis praesentibus sie illi urbi pri nam ct antiquam incontaminata libertaIem siruaturum, templum ingressus es, atque post preces pias in palatium epi copi excipitur ad conuiuium cstho stitium. Postridie eius diei cum nuper castra auxisset Carlestus Germanus nonnullis cohortibus es tormetis,relictis ibi inpraesidi s tribus cohortibus Gasiorum peditum Nansium uersus iter capri. Est autem Nan um oppidum Belgarum in ampli a planitie lum,peramoenum, ac natura se arae ualde mu. nitum, quod distat a Tullo ad uiginti se quinq; millibus pas pno.

frum. eo aduems dux Lotharinxiae puer,quem Valdemontius multis comatansibus proceribus deduxis . Sic Rex siub umbe Ia ui a Tullensibus fuit exceptus. Mox ubi Nansio, cir uniuerso illi principa HValdemonitumpraesecifer, puerum ducem adprimogenitum suum non sine aliqua marras molestiamsuis. deinde Rex Diuodarum, ubi a suis copys expectabatur, comendit . eo profectus iubet copias censeri, quae diuis Henriei e- distributae sunt in duas Phaianges. in una sexdecim ue-- ςr tuu reranorum Dronum . Gastorum peiurum erant millia, inter quos ad ocZo armatorum rhoracibus se sarisiis millia cubreuibus siclopeiiis, alijsiclopeuari'. alia Veteranos se Tirones iqui tones habebat, ex avernis, cantabris , prouinciatibus, mrer Isq. populis e regionibus Petriconorum collectis: in qua septem erant thoracibus se Sarisiis, at tria egregiorum sciope rariorum millia. tertia Phalanx uouem habebat millia hominum eiusdem rationis. erant a latere mille se quingenti chraphracii , cum suis siequacibus equitibus breuess siclopetros habebant. leuioras arma urae equIIum aderans ad duo milia, ct mille atque quingenti siclopeitar, in equis. belgae equiles praeterea quadringenti. Caesariani Teonuissa cum expeditis equitibus interea egres ipueros se impedimenta Germanorucs ium: quo tempore Henricus cum magniscentia quadam

300쪽

Henricust uioilii rus ob umbellia ingredi

tura

Henricus audita Caesaris sueta

German auersus iter capit.

t Historiarum

prope incredibilisub umbella Diuodurum ingreditur comitTtibus omnIbus eius urbis magistratibus .ubi ad hospitum ruri iam es ali se Eupraesidia in urbe resequi se non ut eos pristina libertate priuarent, sied ut ct aduersus honesprotegerent,sequia uereretur ne hos i si sent illa urbe potiri 6uum regnum inde commode infestarem. Iubet pronuntiari feris edictum regium nihil ut per uim extorqueretur sub capitalipoena inedomnia coemerentur . exierant e castris cohortes nonnullaesio petiariorum se leuioris armaturae equites ad praedam illam seperius dictam recuperandam, cuius nonnullam parIem recuperant, sidcam tardius exissent ita Caesarianos insequum ιur,ut sie urbi Teonuilla sentarint, quare His ni quani egressi leuepraelium committunt. Henricus Mo Diuoduri diligenter θeculo iubet euersis nonnullis ad cys illud muniari, osamg. duci peramplam ad eampartem quae montem pro de Iai. hin sea discessurus legatum reliquit FranciscumGhi inm reguli trem cum duodecim uexillis Gallorum pG ditum, duobus cataphractorum, ducentis equitibus leuioris armaturae, se ducentis equitibus scopertari , qui secum ilia

fres proceres multos habuit, Condaeum, VandomIum, Neo magiam, Horatium Farnesium, Memorantium eonestis filium, Petrum Stroῆzam,al tosi complures. Nuntiantur Herico res a Maurisio aduersus Caesarem gestae, urbibus A msae o Alcimento se caeteras Germanicis obertarem resitata. magistratus a Caesare institutos a auratio abrogatos. saria praesidia ex ,s urbibus eiecta. Caesarem inum e Germania profugisse. foederatorum exercitum aoud urbem Are 'ur a m nihil aliud nis i um Regem expectare. s Henricus Memorantium iuniorem er Ringrauium es Vili ardum comi-

ιem mittis spectatnm quo in statu res sint; quia perlatum

fierar Romanorum Regemplacase inauratium ac prope in Ham sententiam traxisse: i e cum exercisu Germaniam uerses iter capit. neque ita mustum progresso nuntiatum est Mauriticum copias aemulere, atque conuem e cum Romanorum Tege. Denncus nisil eo nuntio retardatur, sed ad Rhenum fluuium urbems Visburgium peruenis. ibi nuntiatur Maria Regin .

SEARCH

MENU NAVIGATION