Natalis Comitis Historiarum sui temporis libri decem. Pars prima. Cum indice antiquorum & recentiorum nominum vrbium, oppidorum, ac fluminum locuplete. ... Venetiis apud haeredes Melchioris Sessae, 1572

발행: 1572년

분량: 632페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

591쪽

Historiarum

assensius , sieda montibus iraecipue. Dictat non procul ab ea

caenobium, ubi Guisius habuit hospitium, atque Inde ad ciui- elliproductis HEιs aggeribus Iectus aduersus tormenta oppidanorum conaIur maenibus propinquare . rubet per eas hossas oppidum explorari ad uerberationem, quod compertumes ex ea parte ossemalum, regne munitum am multisi reparasionibus instrucIum, ut Gustus sintenIiam muIare comctus psit. locat igitur in quodam colle quinque muratia ι ormeta, paulo inferius in alio colle quatuor,quibus satis amplum

murisspatium, se propugnaculu quod minus firmum uisumes, caepit concuti. ex asea parte in turriculam quandam siex Iormenta erexit. as enim cum plurima facta essti vis imbrium terra ita mollisa uι uix homines possent co 'ere in lubricis locis, orruit sua sponte quoddam spatium murorum, quod concussum fuerat cum parte propugnacul , ubi quamuis magnus factus es hiatus, mira celeritate oppidanorum indu Ma aggeres excitantur, locus i munitur praeualidis reparationibus,cum ad opus omnes cuiusuis aetatis accessissent. Cum tamen non cessaret verberatio, a duobusq. DIeribus saris ampla murorum Oaria aperia Guisius esset intuitus , muris exploratum verberationes, quae visae sunt ualde dis ius, cum nonpossent invadi propter limum atque aquas cxlses

nisi per summam di cultatem. Gusus cum sibi turpe esse

arbitraretur re infecta a Fusicepto negotio recedere, iubet te- sudines feri e vatidis imis asseribus ad militum defensione, rotasi saccis lana plenis aduersus tormensa muniri ut ad moenia siubducipossent . comitabamur has duo siclopertariorum millia, quae Iesudines impulse sunt,ubi apertiores era ruinae. Interea ut facilior accessus testudinibus concederetur,atque in aliam partem oppidi vires defensorum riseri heret , ne totae eo con entes diffitiorem oppugnationem efficerent,cogit in alia parte on, H ad arma conclamari, o in eandem panem tormenta dis odi ; quare magna pars oppidanorum coacta es eo accurrere. Erant ad huiuscepartis oppidi custodiam tria Italorum uexilla,qui propter frequenti imam gladium procellam saxorum . copiam qui in hones m gna

592쪽

Liber Decimus.

gna ui deuoluebamur, tantam inuadentium strag m ediderunt hostium,tam, acriter restiterunt,ui Galli necessario ab ea oppugnatione,9 ab aperto periculosim reuocasi . conIractis igitur suis cujs Guisius cum seuos tantum milites omne bellarum periculum, omnes j laboressu mere intelligeret, res praecjue ob di cultatem loci non succederes e uoto, magnopere queritur cum sentonio Caras 3 quod non possent si ri qπη statuisse , quoniam non adessem promisit Vparatus. cum AnionIus Paul verbius elatiores animo quam erat in huiusemodi opportuniralibus, di cultatibus f rerum remodisset,Guisius citatis equis ad Pontificem properat . Misaccus Briseriis post occupatum Clarasium adCumum castraposuerat urbem Pnisi ur- Reguli Sabaudiae, quaeposita est inter Geuuam in Eridanum in entem,es Muram qui uius in it in Tanarum qua- det,& acri quam ob inopiam aquarum aliquando poseni hi torrenIes pa- 'ς rius, quam perennes Duν iure optimo appellari. 9 ex altera

parte Mitimam Salasitae dision ex altera e montem ingenterium prospectanIem,arque locatam in loco edito, se natura munito. in hanc urbem ob dione cinctam multa maratia Iormenta dirigit Brisceus, quibus neque per diem, neque per nocte urbem infestare cessabatur. MIendebatur egregie urbs ipsa ducis Meniconis opera es industria, cuius praest ijs inuadentes strenue reiecti sun aepius nonsi ne ingenu clade,cumran undem ab urbanis reparationum feret Interius, quam rumi labefactasset per diem vis se impetus tormentorum ;quare semper recentiores urbani apparebant. Nam obst, natissimos se intrepidos nactus erat, issiccus defensores , quia sibi propo erant omnia potius vel quamdi ci Lma sibi esse perferenda, quum venire in potestatem Gallor si

hostium,quare misi cum Uueniconis mititibus omnis .etatis c exus urbani tantaviebantur industria , ut uana fac rent consilia Misicci . Ille ob dione, cuniculis, prosternendis moenibus ac propugnaculi r ad urbis defensionem erectis

decernit Cunium omnino expugnare,multas operas accersit,

cuniculos excavat, quidquidpotes abscinaeis e propugnaculis, omnia intima montis penetrat. Sed nulla in re parum diligentes

593쪽

Historiarum

figentes erant defensores, cum semper parata forent aduem sus oppugnantes remedia; erant , ea in re tam prompti, iam strenui ut Bri accuspost diuturnam uerberationem, sepius . repetitos conatus, plurimis ac prae nitoribus e suis des Meraris deciderii de oe Cuny per vimpotiundi. nouis igilar δε is ducIss animum ad obsidionem conuertit; ut quos ferro, quos laboribus,quos virtute superari non posse intelligeret, eos fame,stannonae se rerum victus necessariarum Curiti si penuria necaret. Erat enim tanta vel Vsarum minarum minarum uIrtus se industria ut armatae tanquam renui viri adpropulsandos hostes inuadentes accurrerent, aut pugnantibus ' saxa sela,igne obministrarent, aggeres excitantibus opem ferrent, uictum ad resaurandos re ciendosi defessos ad ipsi marma comportarent,marisos ac se tres se moenia de findentes consirmarent,ad defensionem hortarentur; qua- p;k, iii, re esse um est ut non minus uirtute muliebri quam virici Cunio sest C Ium a Gallicis armis protectam sit se conseruatum . ivppςxu , Dum Brig accus Gumum obsidet Piscariensis se Tridentinus Cardinalis saIuunt obrie is opem serere laborantibus : Ied cum inferiores, quam par erat ,se numero esse intelligerent, omnino enitendum esse censebant ne ita seu os as Ios deser rent; ad quam rem maxime illud inuitare videbatur, plectissimos quosique e suis Brisaccus ami ses,quare eius exercIIus non mediocriter videbatur esse debititatus. F si enim noram In magno numero,quὰm in virtute singuorum, velaa H. et equitatus,vespeditatus uiritis G sirmitudo collocariCr quod omnium maximum es Imperatoris ingemo: qui tamen uix potest suu munus exequi diligenter,nisi intelligetes

quae praecipiantur se duces se milites habueris ; quod nisi flat, sanum prope caput es imperator languentium se a LEIoram membroru.Illi igitur septem millibus peditsi, omni

equiratu Asiam contracIo cunium Versius iter capiunt per agrum Carmaniola inferiore ob loci cuiusdam δε cultatem, am transire deuitabant.omnia apparatuum genera uelim uiso Misacco Conium ingrediuntur , qui propter ouarum copiartim exercitam non modo illud prohibere non potuis,

594쪽

Liber Decimus . 28

sed etiam suis rebus optime consultum iri censuisse sese ab

obsidione in locum tutiorem recepisset . Guoratur aliquos dies cunis Piscarius, curauit . refctenda qu e armis Gallor a corruerat, quippe quod exterius intuenIibus Cunium mus is

in locis uideretursolo adaequatiι. ea dysiunt in subalpina Gallia, Gusi . copiae ciuitellio derent, Asianus omnes a paratus diligenter curat, F Amonio Auria Theetam accedit, riani anorum millia eo contrahis magistro castrorum Sancto A Ebalia Guardonso uiro Hi ano,mille o octinge os Germanos Felij ducis,quatuor millia peditum C berici Lodronis ad sex millia Calabrorum, o Apulorum itimarum . regionum. erant enim in caseris transani ad quindecim millia peditum, equites mille o quingeti partim cataphram pararo leuiores galeatis,cum quibus copi s omnes Pescol fluminissa uis disrumpere eo consito, ut, si Galli irrumpere uoluissent transsus ijs esses interclusus. sied cum fuissent castrametati ad ciuitu Guisu C ilum resectis'mis praesidi,s Theraae, serni, se In alys oppi- uitella adis onortunis ulterius procedit. Gusus a pontifice placatus L J- ' ς' in castra reuersus de his omnibus cenior factus,quod flbanus silicet Vmanno flumini esse propinquus, se quod iter

faceret Iutiam nouam versus , arctius ciuitellam perstringit , crebriorabus . ictibus ac stequentioribus conatibus Imfestat. quadringentos galeatos equites , Cataphracus cemium cst quinquaginta mittit exploratu Hissanos copias. Hoc Gasiorum confitium non latuit Asianum, quare multas tu bas equitum se aliquot uexilla Asianorum mittit ducibus Tolbiano es Comite Populaeo qui ob diues atem Dinerum minimefiunt obuij,cum Tolet anus uer inferius ad marisimaui Comes ad Tornidum uium, illi non ualde procul 2Iu- Phaeliu 1-tia noua se collocarunt in insidus, in ea pane, quae Turture- tr in torium speetas, quo cum Toleianus prior au secundas fere uigi- Cui si iocias peruenset a Gallis in eum irruensibus magna sit impref pias . . Q . atrox praelium committiIur, funduntur 'THNam Ia mae . capIus Petrus Hemiques magister castrorum Hulani equitatus uiuus uenit in potestatem hostium . Georgius

Lanotus cecidit in fossam equo deiectus, propiues peracu-

595쪽

Historiarum

lofuit ne omnes Bidani trucidarentur, aut uenirem inpot satem Gallorum, ius Comes Populi opem ferens coegisses ho-sem pedem referre. Corruerat ram ingens ciuisellae murorum spatium,turrisi ipsius arcis ingenti uι concuIiebatur, quavis multi globi irriti ac uani deciderent in i a Galgorum G Aa,qui in vallibus fuerant a Iergo ipsius urbis O bamerari. eo muro costa olensebat Gasius urbem omni cona u invadi oportere, cum iuberet urbanos dies ac ns ctes infestari lis ρί petarijs ad animos ciuium defatigandos. at contra sanctis-rius uir acri siduo . ingenio reparaIiones re faurare, ubi opus esset Fubuenire, trabes, saxa ,uarias pondera ad ruinas locum portari iubere, quae in acies inadentium deuolum rentur, si tamen urbem inuadere ausi essent: quare repressustis 1, ;. ρμνιε Galusim conatus ob di cultatem inuadendi, GaIMGii, set titudinem asperisaiems assensius, or animus conuersius adris ciuiuiu leuiora certamina,quae sepius commitiebamur.Πspani Iulii υς-μμδε nouam a Gallis desier tam ingrediuntur, omnia diripiunt uel multis ducibus . ibi hostilum capit Q lbanus ne rursus Guitus ea potiatur in Latio uero pulsi deiectis Hispani ex omnibus locis diximus, ita GMontem sonem firmis praesidys mu-κierant , ut iam Pontificias copias parui acere uiderentur. eo tempore ciues t fontis sorIissignificatum mi Iuni Velitri praefectis se uelis ad Pontificios descissere,cum Albanistud γtatem es inurimperferre non posens;hortantur ut adse mitterent praesidia,quae fatim inIra moenia admississent. Vicinus Ursinus Velitra presectus suam cohorte mittis Italorum , qui iter inirepide cientes in insidiis incidut o G Ioniis ortis einibus paratas,repentinoi impetu invadentium, parIran Irucidantur partim capiuntur, pauci si fuga seruarunt. Ea re grauisime commotus Pallanius quo in eiusmodi crudeles seMό ό s. ne r/o semines acerbisme animadueneret mustas cohor

tem diuer .t peditum ac magno numerum equitum muris ad eos ob ber ς. tendos. qui cum se Erenue inerentur, necesse suis Roma to menta at Irahere.cum seoEIGIIIarentur ad editionem,nisi malent omnes qua crudel ime trucidari, urbem flammis ab- Iumi adpetitiones minas i huiusmodi opperibani ludibrio habenter

596쪽

Liber Decimus. 28s

habenter omnes vires,omnes Pontificiorum conatus . atIractis eo tormentis murus captus acerrime concutiacprostem

ni ita ut Hi ani terrat se ex altera pane per muros demisientes emulerint. Est oppidum UMonsrior is in loco edito iam ita, ut per omnes mas incendatur donec ad arcem flem ii, des eii uentum sit satis apte munιtam , quae in summa parte eius pilo,&d costis extructa est . cum postridie illuxisset oppidani rari se P R4-Π' 'animos Ponti floria ιta posse placare, ponas omnes aperiunt: at illi acceptarum iniuriarum memores , praeteritae per diae , omnia diripiunt, trucidant, is tanquam in rebellissaeuiunte atque neque disicordia praedationis causa in re mili- res oriretur , datae suntsingulis cohorsibas schedulae in quia b Ys vicorum praedandorum nomina continerentur. Urbe ui Urbs Moatur ob suos errores direpra, non cutis vis est dedisse poena- ωrxi plu rum , ns fortuua euam suas partes sis n eius urb/ε βυ- eocremat. piac o vendicasset. Nam cum ventus gratiissimus per it d. tempus stiraret, ignis rariae accensus est in quadam domo, qui tantas vires a sumpsis nulla τι νι humana prius potueris extinguisuam plus dimidio eius urbis funecto exitiab

incendio m cmeres conuerteris. sex Pontificia prirer ea ob inopiam summam annonae in deditionem uenis, cum Valmo tonst Regulus Baptista Comes ad Pontisiciam autoritatem re-

diffsset. Signia ut Baptissa Comes inde discessu e vestigio ab ' sano desiluit ad Porificios, qui his oppidis ita potiti signa

conuertunt ad Neptuniam recuperandam , quod opp/aeum summopere ad rem bellicam conferre existimabant,ia solum poti,intueut inde Hispani agrum infestantes diuesterentur , sed etiam eiectis Hiκt Gallicis clasibus commoditas in agrum Latinum praeclu- 'δ'i' 'deretur. cum tormenta eo atIrahi caepissent Hispani ob rem necesseriarum dissicultatem locum destituunt Caietam se Terracinam profugire . Pallanius ac Stro etiat his molesiise Polliantu, de medio siublatis decernunt in agrum Picenum cum maiore S Stroz copiarum parte sibi adeundum esse , costa cum Guseo esset ri 'coniungenda, communibur vinius in agrum Neapoluanum fio co iiun aciendam esse impresiloclem: longis itaque Dineribus P c g num uersus coiatendant. Gai ius decidens dede potiunda G, P Cccc uitelle

597쪽

t Historiarum I

uitellae eras dubius qiud bi agendam effuse possea his aecedentibus coniunc is castras auctasi exerram cum nouis

sub hi pergit obsidere. Uuae dum geruntur in agro Piceno . Tradentinus Cardinatis ut vir rei militaris, probabili mirationum ignarus nimis scilis ad oblata quaes creden-Ferrariam da,adducitur quibusdam insalpis ambagibus ut se Ferra tibii.m',i r am per proditionem capturum s=eraret . Illud autem flenta te, Fausti cuiusdam Longiam persuasionibus viri non modo ommulx-xur . nis rei bellicae,quam nunquam attigerat, sed etiam grammatica quam pueros docere semper professus fuerat, non satis periti. Huiuspaedagogi hortatu Cardinatis linires,bellica tormenta multoss alios Vparatus instruit Ticini, quod is diceres se velis per Tiastam oppidulum Ferrariam occupare is Sed eius ridicula temeritas, nonnullos etiam parum corda- tos duces in vitae ipsius discrimen se iacturam minis simpliciter induxit qui capti publice Ferraria occisi sunt; cum omne errorem militarem vitae , famisatum , libertatis, honoris. aut rerum huismodi iactura consequatur, in qua discipti na errare neque simia licisum s. eius proditionis genus

quia potius puerile o ridiculum fuit, qIam quod ullam tibi item prae se ferat humana uitae, sisentio inuoluendum censui . Hi ani auctis Guardi sti praesi s msius Ger

Atuariis manis nonnullis Corregium Ferranensim ducem utpote h. M. t Ponti Scis , , , sistam amicum infe nant. nam luarusee, Regia, Sandesius cum duobus: milibus Hispanorum acettrecentis

CR Pii- equitibus in oppida in finibus ditionis insubrum ingressus. ' ' Ut e. culinam , Regium Lepidi, Carpi Corestum, o

omnes fines corregio propinquo maximopere uexabat. Herisculi Duci in tantis rerum suarum perturbationibus parum quietis concedebatur, cupraesertim Parmensis Regulus Duxi ii summus Philippi Regis cum omnibus copidis accessis , aduer sius quem per mustos dies besium gerisur, donec res denique . ' componitur. fuctae siunt albani copiae Iuliae nouae, at Gusio nio .. hil adaugebasur copiarse,quare is per literas Regis eniscat se minus potentem ad tantum negotium habere exercuum sibi non esse datum quod erat in Galgia is Pontificisepromimum,

598쪽

Liber Decimus. 28 s

Solimani

legato He

Turricam clasem cetum triremium quam impetrarat Codo gnachius Regulus Legasus monti, non esse uenturum , qua uires hostium ad tuenda maritima distraheremur. fuit eius turrici mutarionis confise causa Regulus Vigneus, qui cum fuce i et Codognachio non usus es ea comisa e uerborum, ei submissione,quae apud eius generis homines es neccessana, rimaliena auxilia presenim implorantibus.nam usus fuit uerbis quibusdam pauo elatioribus,quia H Is no opporIune ac maturὸ missa isset,quae res extorrit a Sotimauo responsum non modo non optatum, sed etiam siverbiae turcio se arrogantiae planum; in diceret tam asii uos sumptus es icos, tantos fuisse verioribus annis ut suis popatis intolerabitis uidere-rar, quare numiaret o Regi Turcam που siua ipsius commoda classem instruxis, alterum horum et geret Henricus, uel res cum Philino componeret, quem se parum timere asserebar uelsuam seruaret amicitii uellat, quarum rerustam ni utranque dicit se facere, cum certo sciretsepose uestet, eutros I. profligare. Gui ius cum Sero etiar, uanis,alijss duci cibus insignioribus diu de rebus propositis consultam evalys ui- fines Latii

sumes ciuisellam obstinatissime obsidendam ne turpiter latus:ἶ N

exerciIus tandiu fusera Vparatas se tempus uideretur in op cta . pugnando oppidulo consumpsisse. al non esseideterrendas πι- res In uno Canesio occupanis,sed castra mouenda, sepe mciliores assitus in regnum irrumpendum ut eo utres Asiani e latio iuuenerentur. t iij rem aluo considerames cum togeopys in uno loco tandiu futurum breui putarent ut remmeatus deficeret, cum pr.sertim ita auctae essent, augerentum in dies Olbani copiae,ut iam viderentur formidabiles Uroponunt eam obsidionem fluendam e turpiuss esse dicam ob- sinate exercitum ab inexpugnabili loco non remouere, quadrifcile negotium suscepssse. Decernitur denique ne perIc iam feret de summa rerum , daretur lbano facultas denuo Pontifcias.urbes inuadendi, us desieratur Ciuiselu , is copiae contraherentur ad castella quae sunt in Dibus, ut omnes incursiones HIsanorem reprimerent, quae fiebant in terrisorium Pontiscium, neque pe/mitterentur Hspani C c cc a Latium

599쪽

mulo

Fern. Gon Taga in Belgas prosei lcit. . Albanus copiis auctus Colunium mitiatit ad Ananiam bbsi

den.

acerrime concutit.

. ' Historiarum

latium impune adoriri . Praemisiis igitur termemis sub meridiem cum firmis imis praesos ad oppidum Contraguerram, ubi α ι imponerenIur Anconem deuecta sum,Crsua Ferrariens duci restituta, Gallica acies ob dione oluit. Gusus ut seuos lusos redderet aduersus invasuros a tergo siqui forent , cum magna equitum turma consimi in insidijs post Caenobiam. atque ducastra moueremur, musti agrestes exeiιι ex oppido postremam aciem invasuri, qua omnes ab equatatu prostigantur . Nec mulio sane post Sanni orius cum nonnullis equitibus egressu leue certamen cum extrema acie com

mittit , qui ct Vse ad triginta esuis amisiis fuit in fugam

versus. Dum in finibus Samnitum res Ita gerunsur , Femnandus is Philippo Rege in Belgas accersetur. cuius opera in belli aduersus Gasium seusceptum uteretur. iste longis itineri bus in Belgas profectus Regis aduentum praestolatur , accessierant Neapolim iam ducis Hansaasteris sex millia peditum Germanorum, quorum aliam partem sanus apud se tenuis, aliam misit ad Columnium in agrum Latinum, ut uires suorum reficeret,quae pene fuerant collapsae. Colummus his copiis aucius ad Praticam oppidum Federici Comisis castra possit non longe distans 9 Frusimo,quod non expectatis bellicis tormentis vulneraris tamen nonnullis e Colum s militibus venit ad deiurionem . Columnius eo oppido praesidi s munito tormenia Ananiam per Duium demittit ad illam urbem de emem ; unde caerens omnibus urbibus atque ovidis magna coorta est trepidatio . Iulius Vr m Piltum ιnua dis, Sed ab oppidanis reiectis,decernit omnino illud oppira expugnare ; cum is acceptum detramentum ulciscere ur, tum ut occuparet locum plurimum ad res bellicas accommodatum inter Alatrium,Verulum,et Babucum in angusta ualle sιum , quae hinc abistimo monte terminatur, inde costis est quidam adipsum oppidum concutiendam plurimum conferens. Praeerat Piij prae ijs Carolus Cuccarus, cum Italorum cohorte se nonnultis Columni's ad eius oppidi defensionem iusiis,qui sies egregie communiuerant. Eo profectus Vrsinus , δειν i diligenter exploraIo, cum existimares nonposse

a defendi

600쪽

Liber Decimus.

. .. N

dGndi Pilium ab oppidanis nullum habentibus equitaIum, arque nec peditarum quidem Vsum sits aptum, cum essent montani homines pleraque res militaris promus Ignari, iubet oppidum invadi ; sed renue se defendentibus ouida - is multos e suis in eo primo conatu des derauit. cognitis ita inesse etiam militaribus praesi se iubes Iormenta ex Ego colla

in Pictum dirigi, in editioribus locis per noctem malios cosi cassiopetiarios us adimeret defensiones oppidanis, quorum animos diu frustra ad deditionem sollicitauerat. Acerrime igitur oppidum sex muralia tormenta conca iunt.Columnius Crilsi, iis tantae rei magni dinem minime negluendam ratus , quia P lio serteo fere suturum ut huiusce loci iactura essti quoddam ob i*pρο πι stionis genus suis copys: cum opportunitatem non assernanaeam praeberet fuit is omnibus at in potestatem so fium ueAirent , continuo suis cons in aciem rostructis iter Diacit, v qesii 6, properati ad turbanda Vrsimi coniana. Ursinus audiri xvi mihi, disei, quae aduentarent se quod Marcus Antonius via adesi suos in ri)fra, me fiu oppidi verberationem,atque cum si iam evo ' ςQP 'ratupraemi Fetcolumnius de more castroru ad c sutum cistra locat. ostentarunt se die postera in sum parte motium armati Columniorum sabditi, quo periculo cognito Ursiclusne suorum animi consternaren ur, o ne ullum timoris indicium praeberet,quanquam 2 tribus lateribin clauderetur,ramen verberationem non relinquit . ea posea relicI a tormenta iubet a trahi per collem, quae tuto Pa uanum o Pale sanώperducis. Postea acie misse peditumstipatus miro quodam ordine tergum trecentorum siclopertariorum connit aens, quiabus praeerat Cencius Capiriuccis,omne hostii impetu facillime

sustinuit,neminei esiuis desideratis sis in imum recipit. Ea auresummi ducis id existimad Lui firma quoda ordine possit se recipere indemnis ab insequentibus ho bus, cuisiudm ximesipericulosium, se praecipue siὰ pluribus lateribus hostis aciem infe en . maximus es amem in his resin siclope rariorum usus,qui si ex promptiores cse expetitores in emtrema acie a tergo sum collocandi uti hostes 2 tergo insi. ο/ur. et si equitatuου sit qui insequitur,expeditiores galeati ciu

SEARCH

MENU NAVIGATION