M. Tulli Ciceronis opera rhetorica ... Tomus primus octavus. Omnia nunc post Dionysii Lambini, Michaelis Bruti, Dionysii Gothofredi, Alexandri Scot, aliorumque editiones nova forma, ad usum scholarum concinnata, prout sequens praefatio cujusdam Soc.

611쪽

tius. a Curtio , bono, & erudito adolescente, Memmiuxa M.'ompeio MessaIa - a Τriario,Scau-m libri Vul. rus. in Magno res in motu est : propterea quod M-zΠ aut hominum , aut legum interitus ostenditur. Opera datur,ut iudicia ne fiant. Res videtur spectare ad interregnum. cos. comitia habere cupiunt: χrei nolunt, & maxime Memmius , quod Caesaris aduentu, erat i e futuru cos. sed mira in modum iacet. Domitius eu Messala certus esse videbatur, Scaurus refrixerat. Appius sine lege Curiata eofir- mat se Lentulo nostro successitru : qui quide mi

rificus illo die quod pine praeterij fuit in Gabinin

accusauit maiestatis,nomina data, cu ille verbum nullii. Habes serensia. Domi recte,& ipla domus a redemtoribus tractatur,non indiligenter. Vale.

brari j manus .Die scito esse nullum, quo die non dica pro reo. ita quidquid conficio,aut eo gito, in ambulationis sere tempus consero, negotia nostra sic se habent. Domestica vero,ut volumus. Valent pueri, studi Ediscunt, diligenter docentur,& nos,& inter se amant. Expolitiones utriusti t. sed tua que nostrum sunt in manibus:n sed tua ad peris. paene ad te- au ia res est rustica Arcani & Laterii. Praeterea de

via nihil praetermisi quada epistola, quinigestiua enucle te ad te perscribere sed me illa cura solli

' citat,angitq;vehementer,quod dieru iam amplius L. interuallo nihil a te,nihil a Caesare nihil ex istis Ioc Gnon modo literarum,sed ne rumoris quidem affluxit. Me autem iam & mare istuc,& terra sollicitat: neque desino ut fit in amore ea, quae mi ni me volo, cogitare. Quare non equidem iam te rogo. ut ad me de te,de rebus istis scribas numquaenim cum potes,nraeter mi Mis sed hoc te scire. v.c. sc. volo nihil se' e umquam me a ita exspectasse,ut, cum haec scribebam,itteras tuas. Nunc cognoste

612쪽

ea quae fiant in rep. Comitiorum quotidie singuli

dies tolluntur obnuntiationibus. magna voluntate bonorum Omnium. tanta inuidia sunt coss.propter suspicionem pactorum a candidatis pra i rum. Candidati cosulares quatuor, omnes rei,cauta sunt difficiles sed enitemur, ut Messala noster saluus sit: quod est etiam cum reliquorum salute coniunctum. Gabinium de ambitu reum fecit P. Sylla, subscribente priuigno Memmio, fratre Ca cilio Syllae filio .Contra dixit L. Torquatus. Omni-biisque libentibus non obtinuit. p Ouariis, quid p L. Quae- fiat de Gabinio sciemus de maiestate triduo quo οβ , q' i quidem in iudicio odio premitur omnium gene' dem

riim: maxime testibus caeditur:accusatoribus frigidissimis utitur,consilium, varium. quaesitor grauiS,S firmus, Alfius,Pompeius vehemens in iudicibus rogandis .Quid futurum sit,nescioc locum tame illi in ciuit te non video e animum praebeo ad illius perniciem,moderatum:ad rerum euentum denissimum. Habes ferε de omnibus rebus Unum illud addam Cicero laus. nosterque ' summo studio est et .summqPaeonii sui rhetoris,hominis,opinor, valde exercitati, & boni, sed nostrum instituendi genus essς hlthhe oti,

paulo eruditius,& dim ' ρον non ignor S.Quare hominis,

neque ego impediri Cicerpnis iter atque illam di. rv. c. cla-sciplinam volo, & ipse puer magis illo ν declama- matorio torio genere duci & dilectari videtur In quoquoniam ipsi quoque fuimus, patiamur illum ire nostris itineribus. eodem enim peruenturum esse confidimus. sed tamen, si nobis uin eum rus albquo eduxerimus,in hanc nostram rationes m, con-Mietudinemque inducemus. Magna enim nobis a te proposita merces est, quam certε nostra culpa numquam minus assequemur. Qui bos in Iocis. &

ua spe hiematurus sis,ad me quam diligentissime uribas velim. Vale.

613쪽

MARCvs M FRATRL ,3. qGA a i N ius absolutus est.omnino nihil accusatore Lentulo,subscriptoribusque eius infatius : nihil illo consilio sordidius. Sed tamen nisi incredibilis contentio,& preces Pompeii, dictatu-- rae etiam rumor plenus timoris fuisset, ipsi Lentulo non respondisset,qui tum illo accusatore , illois 1 al.xxi. que consilio sententiis condemnatus 9 s xxx II. cum L xx. tulissent. Est omnino tam graui fama hoc iudicium, ut videatur reliquis iudiciis peritarus,& maxime de pecuniis repetundis Sed vides nullam esse remp. nullum senatum, nulla iudicia, nullam in nullo nostrii m dignitatem. Quid plura de iudicibus duo praetori, sederunt,DomitiusCaluinus: is aperth absoluit,Vt omnes viderent & Cat L. diribἰ- to is i s diruptis tabellis de circulo se subduxit,&tis tab. at di Pompeio primus nuntiauit.Alunt nonnul. i, Sali xς x βx-b stis, item,me oportuisse accusare. Iis ego iudicibus committeremqQuid essem,si me agentei essee

elapsiis sed me alia mouerunt. Non putasset fibi Pompeius de illius salute , sed de sua dignitate

v L. Introis mecum esse certamen. in urbem vintrasset: ad ini- ω- . micitias res venisset: cum 2Esernino Samnite xPa Pi ci eidianus eomparatus videret. auriculam fortasse

URRV mordicus abstulisset. eum Clodio quidem certErediisset in gratiam. Ego verbmeum consilium si praesertim tu ncm improbas vehementer appro-ho.Ille,cum a me singularibus meis studii, ornatus esset cumque ego illi nihil deberem, ille mihi omnia.tamen in rep.me a se dissentiente non tu- Iit nihil dicam grauius & minus potens eo tempore,quid in me florentem posset, ostendit. nunc, cum ego ne curem quidem multum posse res quidem publ. creth. nihil possit, unus ille omnia pos. 'sit,cu illo ipso contenderam : sic enim fac senaumnisset.Non existimo te putare, id mihi suscipien-y fort- aur dum suisse. Alterutrum , inquit idem Sallustius: ti desta I dςsendisses idque Pompeio contendenti dedis. disies: sc .ctenim vel menter orabat,Lepidum amicum

614쪽

Sallustium,qui mihi aut inimicitias putet periculosa, subeudas fuisse, aut infamiam sempiternam. Ego velo hac mediocritate delectoriae mihi illud iucundum est,qudd, clam testimonium secundam fiderei.& religionem grauisti me dixissem. reus dixit,si in ci late x licuisset sibi esse , mihi se satis- Z e, saeuir uiri: neque me quidquam interrogauit. De W--μ versibus, quos tibi a me sci ibi vis,deest mihi quidem opera,quae non modb tempus,sed etiam animum vacuum ab omni cura desiderat r sed abest etiam ωΘἀMelemia ος. non enim sumus omnino sine cura venientis anni . etsi sumus fine timore. Simul& illud sine ulla nae hercule ironia loquor tibi istius generis in scribendo priores parteis tribuo, quam mihi, De bibliotheca tua Graeca lupplenda, libris commutandis, Latinis comparandis , valde velim illa confici, praesertim cum ad meum quoque usum spectent. Sed ego, mihi ipsi ista per que agam non habeo. neque enim venalia sunt, quae quidem placeant, & confici,nisi per hominem, deperitum,& diligentem non possunt.Chrysippo tamen imperabo,& cum Tyrannione loquar. De fisco quid egerit Scipio, i aeram.quod videbitur rectum esse,curabo.De Ascanione, tu vero,quod voles, facies. me nihil interpono De suburbano quod non properas,laudo e Ut tu habeas, hortor, Haec scripsi a ad um i. KI. Nov. quo die ludi commiciebantur. in Τusculanum proficiscens,dacensq; mecum Ciceronem meum in ludum discendi, non lusionis,ea re non longius,quam vellem,quod Pom-tino ad triumphum D ad ii I. Non. Novembr. v Ο-lebam adesse. etenim erit nescio quid negotioli. Nam Cato , & Seruilius praetores prohibituros seminantur: n C, quid possint, icio. Ille enim Sc Appium cos. secum habebit, &praetores, &ri ibunos pleb sed minantur tamen : in prudisque mata Rae Scaevola.Cura,m; suavillime, & capillime frater, ut Valeas.

a L. a. d.

615쪽

x libri

hL. belia ine a inei m. a promissis

QVOD 'ustis,quid de illis libris egerim, quos,

cἡm essem in Cumano,scribere institui: nonceij aut neque cesso: sed saepe iam scribendi totum consilium, rati'nemque mutaui. Nam iam duobus factis libris imuibus . novendialibus iis feriis,que fuerunt Tuditano & Aquillio hoss. sermo est me institutus Afri eant,paulo ante mortem , & Laeli Phili,Manilii, Q. Τuberonis, & Laelij generorum. Fannij, &d Scaruolae: sermo autem in nouem &dies, S libros distributus de optimo statu civitatis,& de optimo cive. sane texebatur opus flucu- lenter hominumque dignitas aliquantum orationi ponderis afferebat: hi libri clim in Tusculano mihi legeremur, audiente Sallustio: admonitus suin ab illo, multo maiore auctoritate illis de rebus dici posse,si ipse loquerer de repub. praesertim cum essem non Heraclides Ponticus, sed consularis,& is, qui in maximis versatus in rep.rebus e talam. quae tam antiquis hominibus attribuerent, ea visum iri ficta esse. g oratorium sermonem in illis nostris libris, quod esset de ratione dicendi, 1 belle a me remouisse : ad eos tamen retulisse, quos ipse vidi sem. Aristotelem denique, quae derep.& praestante viro scribat, ipsum loqui. Commouit me,& eo magis,qtiod maximos motus nostrae ciuitatis attingere non poteram , quod erant inferi res quam illo tum aetas, qui loquebantur. Ego autem id ipsum tum eram secutus, ne in Mostra tempora incurrens,offenderem quempiam. Nuncti id vitaboi & loquar ipse tecum, & tamen illa, quae in si tu eram,ad te,si K ornam venero, mittam. Puto enim te existimaturum a me librcis illos nosine aliquo meo stomacho esse relicto . Casaris amore , quem ad me perscripsit, unice delectore i promissis iis . quae Ostendit, non valde pendeo: nee honores sitio,nec desidero glariam: na .rgisque eius voluntatis perpetui ratem , quam promissorum Gitum exspecto, vivo tamen in ea ambitio

616쪽

ne,& labore, tanquam id, quod non postulo, exspectem. Quod me de faciendis versibus rogas, incredibile eit, mi frater, quam egeam tempore ἔnec sane satis commoveor animo ad ea, quae vis, canenda. Man8έc te vero ad ea, quae ipse ego ne λ divero Sc . cogitando quidem consequor, tu, qui omneis isto ςδὴ IRReloquendi , & exprimendi genere superasti: a me petist Facerem tamen ,ut possem: sed quod te minime fugit opus est ad poema quadam animi alacritate,quam plane mihi tempora eripiunt. Abduco equidem me ab omni rei p. cura dedoquedue ris : sed tamen indicabo tibi, quod mehercule inprimis te celatam volebam. Angor,mi suauissime frater, angor, nullam esse rem p. nulla iudicia, n strumque hoc tempus aetatis,quod in illa auctoritate senatoria florere debebat, aut fisrensi labore iactari, aut domesticis lite is sustentari. Illud vero, quod a puero adamara: l ', ν-ι ύειν, ψ ὐπε . . -- eras . μι- Morit, totum occidisse i inimieos a ΦA 'me partim non oppugnatos, partim etiam es. δ' te defensos: meum non modo animitan, sed ne odium quidem esse liberumvnumque ex omnibus Caesarem esse inuentum,qui me tantum,quantum ego vellem,amaret,aut etiam c sicut alij putant hunc unum esse,qui vellet. Quorum tamen nihil est eiusmodi, ut ego me non multa consolatione quotidie leniam : sed illa erit consolatio maxima, D una erimus nunc ad illa vel grauissimum acce- die tui desiderium.Gabinium si ut Pansa putat oportuisse,defendissem,concidissem: qui illum od xunt ij sunt toti ordines in propter que oderunt, m al. pro meipsum odisse coepissent,Tenui me, ut puto egre pter quem, gih tantu ut facerem , quantum omnes viderent. est odorula Et in omni summa ut mones,Valde me ad otium, Paceque conuerto. De libris , Tyrannio est ei si

tor,Chrysippo dica sed res operosia est.& hominis perdiligentis. gentio ipse,qui in sumo studio nihiIassequor.DeLatinis vero,quo me verta, nescio: ita

617쪽

fieri poterit,no negligam.Crebrius, ut anth ad te scripsi. Roms est. 3t qui omnia adiurant,debere tibi valde renuntiant. Ab aerario puto confectum esseidum absum. Μ Α R et v s FRATRI, S. ετ t. absol- ' VATuon tragoedias xv r. diebus n absoluisse Mille te cam scribas, tu quid qua ab alio mutilaris &queras,cu Electi a & Τroade scripseris Cesi sator esse noli:& illud γω Θ i σεαυτ,noli putare ad arroo antia minuenda lotu este dictu, veru etia veo v. e. ista, bona nostra norimus.Sed & ο istas,& Erigona mi-r for.habes hi velim mittas p Habes duas epitiosas proximas. ad duas MARCU sin FRATR , N. 7ςρ' M As , & maxime Appia ad Martis , mirati Et 'μ' proluvies.Crassipedis ambulatio ablata,hor, zor' ὐ- ti,tabernae plurimae: magna vis aquaevis ad pi-

ηγ' dictatura: & ad Labienum , & ad Ligurium li- ibyx λ tera, dabo Hanc stris, si ante lucem, ad lychnu-hy- γ ehum ligneolum qui mihi erat periucudus. Quod

eum te piebant. cum estes Sami,curasse facieaum.

Vale mi suauissime,& optime frater.

VPER toro epistolae ι quod respodea,nihil est: 'ς 'μ -pl ἡ,in stimi aehi,di querelaru est; quo in ge nere altera quoq; te scribis pridie Labieno deditast: qui adhuc non venerat Deleuit. n. inihi omnem molet ira recetior epistola. Tantu te te & moneo, dirogo, ut in istis molestiis,& laboribus,& desideriis recordi re , consiliu mitru quod fuerit profe- qtionis tua: No. n.comoda quaeda seqriebamur paeua ac mediocria. Quid enim erat, i quod discesia

Nostro emendum purarearus. Praesidiu firmissima Pete

618쪽

petebamus ex optimi, & potentissimi viri ν bene. v v. c. benio neuolentia ad omnem statum nostrae dignitatis. uolenti Plura ponuntur in spe,quam in pecuniis: reliqua ad iacturam struentur. Quare si crebro referes antiamum tuum ad rationem & veteris consilij nostri, di sipei,facilius istos militiae labores ,ceteraqne,qu te offendunt, feres:& tamen cum voles, depones. Sed eius rei maturitas nequedum venit, & tamen iam appropinquat. Et iam illud te admoneo, nequid ullis literis committas, quod si prolatum sit, moleste feramus. Multa sunt,quae ego neicire malo,quam cum aliquo periculo fieri certior. Plura ad te vacuo animo scribam,cum ut spero stCicero meus belle habebit. Tu velim cures, ut sciam, quibus nos dare oporteat eas , quas ad te deinde literas mittemus. Cassiaris ne tab: llariis, ut is ad te Protinus nDttat, an Labieni. Vbi enim isti sint Nervij,& quam longe absint, nescio. De virtute, di grauitate Caesaris, qua in summo dolore adhibuisset, magnam ex epistola tua ae accepi volupta- X al, cepitem. Quod me institutum ad illum poema iubes perfic er etsi distentus clim opera, tum animosum multo magis, quoniam tamen ex epistola, quam ad te miseram,cognouit CE sari me aliquia esse exorsum , reuertar ad institutum idque perficiam his supplicationum otiosis diebus t quibus Messalam iam nostrum , reliquosque molestia leuatos, vehementer gaudeo:eumque quod certum cos .cum Domitio numeratis , nihil a nostra opinione dissentitis. Ego Messalam Caesari praestabo. Sed Memmius in aduentu Caesaris habet spemcinquo illum puto errare. hic quidem 6 iget. Scaurum autem iampridem Pompeius abiecit, res prolatae. ad interregnum comitia adducta Rumor dictatoris ν iucundus bonis: mihi etiam magis quae lo- y L iniucur quuntur. Sed tota res, & timetur, di ri frigescit.

Pompeius planε se negat velle. antea ipse mihi none abat. Hirrus auctor sere videtui. O dii quam ineptus tquam se ipse amans sine riuatiλa Crassum i

619쪽

Iunianum,hominem mihi dcditum,per me dese ruit.velit nolit,scire dissicile est Hirro tame agen- te , nolle se non probabit. Aliud hoc tempore derep. nihil loquebantur .agebatur quidem certe ni-

cthicis a ad vi r. Kal. Decembr. Laudauit pater scripto M L. a. d. meo. Nunc de Milone Pompe us ei nihil tribui tr . ..... & omnia Guttae : dicitque se perfecturum, ut ό in,' Ru, illo Caesar incumbat. hoc horret Milo . nec iniuria: Se,si ille dictator factus sit, paene dissidit.Tnte cessorem dictaturae si iuuerit manu di praesidio mo , Pompeium metuit inimicum, si non iuuerit: timet, ne per vim perseratur. Ludo, apparat magnificentissimos; sic,inquam, ut nemo tum tuosio res.stulte bis,terque,non postulatus:vel quia munus magnificum d derat, vel quia facultates non erant. vel quia magister, vel quia potuerat magistrum se, non aedilem putare. Omnia fere scripsi. Cura,mi carillime frater,ut valeas. MARCvs MFRA t, s. s

DE Gabinio nihil fuit faciendum istorum,qug

amantissime e cogitata sitnt. ' μι χαμι. s*git ta feci summa cum grauitate, ut omnes ientiunt, N60 summa cum lenitate,quae feci .illum neq; ursi, neque leuaui. testis vehemens fui: praeterea quieui.

Exitum iudicij foedum , & perniciosum leuissime

tuli. Quod quidem bonum mihi nunc deniq; reis dundat, ut his malis rei p.licentiaq; audacium,quad al. dirum ante drumpebar,nunc ne mouear quide in . Nihil est enim perditius his hominibus, his temporibus.1taque, ex republ. quoniam voluptatis nihil iam capi potest: cur stomacher , nescio. Liteis Me me, & studia nostra , & otium, villaeque deIectant, maximeque pueri nostri. Αngit unus Mi- . D. s: d velim finem afferat consulatus: in quo enitar non minus , quam sum enisus in nostro: tuquς illinc, quod iacis, adiuvabis. Dς quo, cccc

620쪽

' LIBER TERTIUS.

vera nisi plane vi, eripuerit recte sunt. de re sa miliari timeo , ο ο μένεται Σκ ε, αδεκτάρ : quilinios e L L s. CC c. comparer . cuius in hoc uno e L. ITS.I considerantiam Sigo sustin bo , ut potero . & ςςςV' -τu, Vt possis,est tuorum neruorum. De motu tem hi /0ς Mnsim Porum Venientis anni, nihil te intelligere volue ς ram domes, ei timoris, sed de communi re p. statini quo etiamsi nihil procuro tamen ni h l curare vix possum Q dam autem te velim cautum esse in sci ibendo, ex hoc coniicito. quod ι go ad te ne hac quidem scr bo quae palam in rep turbantur, ne cuiusquam animum meae literae interceptae onfendant inare domestica cura te leuat tam volo. In ep. scio quam sol citus esse soleas VideoMese salam nostrum cos. si per intcrregem .sine iudicio:

si per dictatorem, tamen sine periculo. g odi j ni S ' di hil habet Hortensii color multum valebit. Gabinii

absolutio, lex imponitatis putatur ν αν ε'm ci . Dedictatore tamen actum adhuc nihil ist Pomprius cibost: Appius miscet Hirrus parat: multi interces.sores numerantur: populuS non curat : principes nolunt. ego quiesco. De mancipiis quod mihi pol-Ilceris,ualde te amo.& sum equide, uti scribis, &Romae,& in praediis infrequens Sed cave, amabo, quidquam quod ad meum commodu attineat,ni-1I maXlmo tuo commodo. & maxima tua facultate, mi frater,cogitaris D ' ep stola Vatinii, risi. sedine ab eo ita obseruari scio , ut eius ista odia non sorbeam lolii. sed etia concoquam .Qudd - hortaris,ut absolua:habeo absolutu suave mihi quideh Iti videtur ,επος ad Caesare:sed quaero locuplete hLVt vul- tabes lariu , ine accidat su id Erigonae tuae: h cui se δ' Wςςi QIi,Caesare imperatore, ter ei Gallia tutu non fuit. ἱ :' i Quid si cs metum bonu non haberem,detur. '''he aedific)uλ quod quide quotidie mihi magi, placet e in p: imisque inferior porticus, ct eius conclama fiunt recte. De Arcano Caesaris opus mvel mehercule etiam elegan pioris a Iicuius. im