Hieronymi Fabricij ab Aquapendente De visione voce auditu

11쪽

STὶ ἰοPSIS LIBRI TE UISIONE SIVE DE OCULO UISUS ORGANO.

XI. XII.

XIII PRiΜAE DE OCULI DISSECTI HISTORIA .

Capita Tredecim.

Disputationis de Oculo tripartita diuisio ;Woculi interni

atq; externi explicatio. De Cornea De Sclerotica, hoc est, de dura panica; & de Asnata, De Vuea & Choroide tunica. De Retina & Aranea tunica, De Humore Aqueo. De Humore Crystallino. De Humore Vitreo, De Neruo istico . De Modo disiecandi tunicas, humores, & oculi neruos. De Oculorum Musculis. De Palpebris De Ostibus oculorum cauitatem efformantibus, de meminbrana cauitati obducta, de ductibus lacrymalibus ,

di lacrymis. PARTIS SECUNDAE DE ACTIONE OCVLORVM

capita septem.

PROOEMIUM. De necessitate&praestantia oculorum.. CAν. I. Oculi actio adsertur,&modus visonis ex Stoicorum.& Epicuri sententia, refellitur. II. Modus visionis, ex Aristotelis sententia III. Modus visionis, ex propria sententia. IV. Visionem fieri per visilium receptionem ex dictis eliciture' & Platonis sententia, qui Optici spiritus emissione nos videre contendit, expenditur. V. Platonis&Galeni sententia, de insita oculi luce, exactius expenditur , & in quo error seu fallacia consistat, declaratur. VI. Pars oculi, quae praecipua est visonis caussa, ex Galeno &Opticorum sententia quaeritur. VII. Crystallinum esse visionis auctorem, euidentissima demonstratione probatur.

12쪽

C pita inatuordecim .

PROOEMI v M. Quomodo, usus Oculi Auctor explicare velit. C A p. I. De totius Oculi utilitatibus. II. De Corneae utilitatibus. III. De Scierinicae utilitatibus . IV. De Coniunctivae seu a atq utilitatibus V. De Aquei humoris utilitatibus. VI. De Vueae tunicae, & Choroidis utilitatibus. VII. De Crystallini utilitatibus . ΙIX. De Tunicae araneae utilitatibus. IX. De Tunicae retinae utilitatibus. X. De Vitrei humoris utilitatibus XI. De Nemorum opticorum Vsu, XII. De motus oculi, & musculorum utilitatibus. XIII. De Pinguedinis musculis oculorum obductae, ει glandiniarum utilitatibus. XIV. De palpebrarum utilitatibus.

INDEX

13쪽

INDEX

Mome nauris temporibus exculta , νι ---ra propemodum Ana uis incunis, compedi

Inpimbua capris, es id gratus est', non exam orbicularis. Ini 1 qua palpebris carent,dura admota. εφη- quaηdo solui casic με habere . potest. Hic corona i jebrarum quid. xcussastinus praecipua visi is cossa ex ratiotibus Gueni cur censendus non sit. 49 cur aq-- aqua meiacriter is glaciem

c Iullinum ex se lacidum rura se, quod missi G tenus. Ascostasii m esse visi is cis Uam, Auctor demisesima in s Misae probat . 1 τ

DEisumma spientia in ocidorem cer fractione

elucet. 36Diapiatum, lacis materia. 61 Diapha m quo densius,eo a lare vehementia a citur. 67 Diapiani in oeulis animalia magnasuis necessi π qaDu atra corpora P . ALDiaph a compora ociuam consituenti Diaphana corpora ad quae nereus cs cum eo Hrno.

Ficuri es Empsriclis opinis de modo videndi re n fellitur. 38 Hermia cornea quid . Epidemidem sev ut quotannis a i- . ibia

14쪽

Galenus cuius omni u er i de modo visio ras. 63Galenua in tra latione de oculis , quo o magis o nisibus laborauis. . Galenus musculi artollentem volare palpebram non agnouit. II a

leni demonfiratio denet frans conastini anteriorem dFresiam rorandiratem .praia n ipseM libris delineata . restituitur . IOIGalam tres rationes, quibus costaminum probat esse mimias primum intumensum expenduntur. 69Galam inferiarem palpebram immobilem eonItituenti, sensus or diise , ct ratio,& AHRotelis auctoritas refragatur. I 28 Galenum ad risitem in usibus partium di quin n- dis passe superari,cuin quiuispotest capere minorum iuummenta quis generiau UM. oes Iris Glabella quid. 3 n tirum in angulis oeularum utilitaw. 119

Humoris aput situs.

omina eiusdem . I 1. Humoris vitrei situs.

Nomina eiusdem. ibid.

Iridis colorum varietas examinarin. 8 i

Tr tunica oculi quid, vide cornea .m κερα7οωδωρ tunica, cur a Rusto candida

Lux primam Pad. xycuniaria σ aecidentaria φώd. Hissima prima purior sincerio'; , setanda, ursi essequentes sum impuriores . Lua , colares sine matelia fustipis. 6 Lar in omnibus queio emporibus . eulem excepto ualitus quadam temperamentum seu propris ratem eorporis eo equos. Lux oculis insita nocta tantio. UM in. 43Lux quare in Oodos ρemere. 63 Iax quibus animalibus oculis iuenita . 43Lux quomodonogrediarurirect ecteries restam. 68 Lucis assectiora qua quοι. 36 cis extremitates Da. pLucis intensssimulacbra remanent in Conarino. Ag cis latis inmensa. scutis regressum a posterioribus e potibus ad cnstat sint quotmpsi narura nisi i lo8.cs Ior cis subrectum seu materia per se,diapba mest. x eis subsectum per accidens,aeriaqua, ac reliqua. A Lucem etiamsi minima Ue longius es uadere ista intelligere datur. η ytium in oculis insitam Mimnes non basere ars alia pleraq; Mumaga luae noctia non videns vid es errtissimo argumrato. 63

Lucem vehere, non admodum

pudem propiis disi ,sed non propterea damnanda hunc ditari inorem G quare. 6s rem miseri, feraco lectes vehere ,sseritassierdicatur, nihil interesse. ibid.

15쪽

INDEX.

Musculi oculorum inas tilibus quoties quid illis pe

quinous rem. IIa Motus eorundem . Uid. Situs eorundem. QuMaseulis oculara c. miata pinguedo adnascatur. I a tribocidi palpebrarum. Ocidua eis aqueus ibid. Oculus si aereusesset, quid incommodi sepueretur.i Otiai album seu albugoqvid . fiocus cauum σ subcautim quid. ibid. oculi eauum o subcutiam in quibuι m bis istu--μant . ibid. Oculi color. Oculi corona quid. εOculi duo anguli. ibid.

Oculi extrementum tenue, larem . 2IOculi exomentum erat m,nigredo avestitia νMact choriati adherens. Σεoeuli extrementa,tertia Ium coctioni r. 23'Oculi exieres superficiei. nomisa 4 Prisiis imposita Noetura lassissimur, non infima inmmutatius,sed ributitia. I 2Q. Nemus vivi seu Mortua, caer is Δ q. 37 es III. Quinnodo sentiat. 37 In nerui optiri concavo non sensumsed obiecti iudicium fieri . Uta nemo optico ali id ad visis mitti a fluere, seus modis intelligi avit Moyse a. v Nem optici, cur ri Me en mea ε ab Hieraphyla

ων mollis. III

cur erassi mi O mari . ibid. ν Iouissimi. II acin tuὸ vniatur,postea digrediatur. 1 II Non se intersecam. LINeria optici an perforat LAuctor tabitat. curAuctor proposuit. 3Ocali interei globus,ex qui e conflatur. Iocuti iris quid, ct cur ita dicta. goculi muscissolum posivis, ILOculi nigrum quid. ibid. Oculi leniaris utilitas. FZOculi sulcauum,quando luis Galta invium facit soculi temperier. 36Oculi tames ex triplici nerui optiri subnantia resu

tant. a.

Oculi tum et o modo septem, quem Vex, quomodo quisve, quomodo quamor, quomodo ιω, quom do dua dicantur. 2oculi νtilitates.

Ocalum iacis esse mitici m quomodo νὼ dicere ρον D. 43. σε Oculi animalium babent in se dispiana eor ra. Oculi animalium quae nocti vident, quomodost habeae ad disimam tacem. IOculi piare puralissi. Mocuti quare Solis porta ab Heri bis dicantur. fixoculorum emiserim hiniae p. iis tenebris cemerepo

Talpebra

16쪽

ri Refractio P pebra inferiaris motus cia in testudine Ura tio ad perpendiculum quid . odentior. LII Refumo a perpendiculo quid. ibis.

Fg bras quare pisces non babcant. III Iesummouent. νέμndered bere. QIIo ct Parara . sao Serpentum senecta Puid. Iz I Stirpentes Ienecla obiecta deteri- videre probabilo ibid. Auctor se ducit. ibid. Ia4 Simili per simileia assectio rum eomminationem socis raterni peruenire secundum mal em. 67Pulpebris quare istiituuntur animalia duri corporis Sperier usilium quid. 1 se coat . ibid. Species intentis iis Opticis quid. 71γνs quaelibet Urio modo considerata varias praesae Specitia octilaria oculum senis, cuae reddant Iuuencis vluitares, tametsi unampri raris . alias non ita Stoicorum opinio, de modo videari,cusat a . 12

primo . in percilia quid. a' Terpendi larem lineam inomi motu es naturat ter robumasim . di r Flato ab octilis lumen emitti voluit, quod .aria oreti negauit. ga . - a reliquis 'sibus quid digerar. 3 Plato tata rimmes is eo conveniant, quod intus in L Tarsi Malorum quia. oculum thecies ζ1 Dastosuscipiatur. Tendines is frigido asia omissu maximὸ ladi. Platonis sententia de is ita oculis rure pluvio Trochlea scuti. UE in supposito illius error detegitur. Tapilla quid, ta cursu Leda .

Pιua nomina Graeca oe eorum rasis.

do ad minimum dua. Tunicarum o si dissecandarum modum Tanis at Cicera pelliculas vocat .

Isra

AE vi si daretur,an folia is cati videri fo mua videt homo medietas statimi ba V st, H Democritus dicebat

rism mundi.

18쪽

HIERONYMI FABRICII

AQ A PENDENTE

DE OCULO

OCULI DIS SECTI HISTORIA

PARS PRIMA.

RIPARI ITA erit nostra haec disputatio. Primbenim totius oculi fabricam structuramq; patefacimmus . Deinde agemus de oculi actione , hoc est de visione ipse . Postremb tum oculi in uniuersiim, tum singularum ipsius oculi partium utilitates contemplabimur. Haec autem omnia sere per dissectionem venabimur. disi ostio enim si quis recte aestimet eum habet usum, ut tum ea quae oculis insunt, hoc est striicturam & historiam, manifestet: tum in actionis facultatisve notitiam deducat: tum deniq; oculi utilitates aperiat atq; declaret. Incipiemus autem oculudis lecare pro ut sese nobis offert aspectui. Sese autem primo offerunt exteriores deinde interiores partes. Quare antὸ omnia totu ulum commode in internum & externum diuidemus r internum dicimus oculi globum ex membranis & humoribus compactuna cuOptico unde pendet neruo: musculiS porro exceptis, pericranio, pinguedine , glandulis, palpebris, tarso, ciliis, & superciliis, & squar aliae partes sunt extra globum , quas proinde exteriores oculi partes appellamus . Rursus oculi globus ex tribus humoribus, aqueo crystallino, & vitreo, tribuSque membraniS conflatur, quae etiam sex dici possunt quemadmodum mox in earum historia planufaciemus, hinc ducto initio. Oculi tunicae ex neruo expansbatq; amplificato resultant, qui cata constituendum oculum deuenit, statim expanditur: S prout tres A substantias

19쪽

De oeulis

cap.

a . 4 HIERONYMI FABRI Crisubstantias seu distincta corpora nemus obtinet, siς irps variasac di uersas tunicas expansus constituit porrigitque . Exteriόr no mistin tastantia, quae Arabibus dura mater, Hippocrati πα χέα hoc est crassa membrana appellatur, exteriorem oculi tunicam crassam duramq; constituit, quam ob id Σκληρωδου nominant. Huic proxima est secunda nerui tunica tenuis meninx seu pia riter, quae interiorem primaeq; proximam oculi tunicam nigram χο νος δκ nuncupatam constituit: cui interius adhuc succedit alia ex tertia &intima nerui substantia quae cerebri substantia est amplificata, aqua ἀμφιεληστροωδῆo, siue ut est apud Latinos Reticularis

retinaue tunica consormatur. Hae tres tunici, nimirum Scierodes,

Choroides, & Retina, ex tripllici nerui coqpore oonflatτ; t m oculum post ei ius obuoluunt; hoc est plus quam dimidiam erystallini posteriorem partem, quasi dimidiam silam seu sphaeram obducunt ac

compraehendunt, illiq; an circuitu annectuntur, humorem Vitreum intus posteriusq; complexae: sed simul atq; crystalli 'ccannexae sunt, nequaquam inibi terminantur, sed ad anteriora crystallini producuntur, totumq; similiter obuoluunt & perficiunt oculi anteriorem globum integrum & rotundum . Caeteriim sicuti ex propositis p sterioribus tunicis anteriores essiciuntur; ita hae eandem substantia

seu corporis proprietatem non seruant: quamobrem etiam nomina mutant . Nam 'ex scierode postea cornea anterius: ex choroide svuear ex retina aranea gignitur: ita ut etiamsi tres tunicae a triplici nerui corpore reuera sint; tamen propter corporiS varietatem veluti

sex essent, sex nominibus fuere insignitae; scierodes siue scierotica S cornea; choroideS & Vuca; retina & aranea . Hae Omnes totum oculi globum conformant: intusq; tres humores continent, aqueum anterius, crystallinum in medio, & vitreum posterius: atq; haec de . partibus oculi globum componentibus summatim dicta sint. Exi riores vero oculi partes sunt musculi sex in hominibus videlicet quatuor, rectis quatuor motibus, duo vero obliquis praepositi: in brutis unus additur musculus circa neruum positus: inter hos inusculos, multa intercedit pinguedo, quq illos subiungit; membranaq; a perieranio ducta eosdem extrinsecus Obuoluit& usq; ad corneae circuitsi porrigitur quo loco in eam inseritur varijs nominibus latinis dicta, videlicet, adnata, alba, adhaerens,&coniunctiva Graecis ἐπιπε - Φυκωe una dictione multis latinis respondente . Insuper quorundam sententia & alia tunica a membranosis neruositatibus musculorum anterius ad corneam usq; obducitur, quae a priscis inter tunicas . non recensetur, quod exiguam oculi partem cingit, hoc est tantum oculi album, quod exterius apparet. Ex his illud elicitur quod numerus tunicarum oculi non est apud omnes certus ac definitus,sed variat non quidem re,ut dicitGalenus, sed potius quia alij quasdam partes tunicis annumerant, alij seiungunt, propterea septem, sex, quin ρος, Diuilired by Corale

20쪽

que, quatuor, tres, duae deniq; oculorum tunicae a quibusdam recensentur . Qui ieitur septem oculi tunicas esse dicunt, retinam . choroidem, scierodem, araneam, vueam, corneam & coniunctivi enumerant. Qui vero sex, retinam esse tunicam negant; quia ad custodiam non faciat ut reliquae, sed tantum ad nutriendum . Qiuverb quinq; dicunt cise tunicas; araneam, non tunicam sed crystallini partem esse defendunt. Qui autem qtiatuor; praeter has, etiam coniunctivam seiungunt, quam potius oculorum ligamentum esse volunt, quo oculi globus ossibus alligatur, & in propria cauitate continetur. Qui vero tres dicunt esse tunicas; vueam S choroidem una esse tunicam fatentur , sicliti retinam te araneam, item scierodem& corneam eo quod una ab altera procedit eiq; coli nuatur, quemadmodum supra dictum est. Deniq; qui duas oculorum tunicaS PO-nunt , retinam, araneam & coniunctivam tanquam tunicae non linti

rei jciunt; sed scierodem & corneam unam,choroidem & vueam alte. ram statuunt. Adhaec oculus exterior & papebris & tarsis Scilijs S supercilijs&circumpositis ossibus constituitur: venis interea, a terijs, & neruis omissis . Quibus omnibus rudi, quadam Minerua exploratis, de ijs modo accuratius agendum est: sed prius nomina etiam externae perficiei oculi a priscis imposita proponenda veniunt e qub accuratius oculi structurae cognitio quaedam praemittatur, ad cuncta inserius dicenda intelligendaq; utilis. Primae enim frontis extremitates pilis hirtae se percilia sunt ιφνυια Graecis dictae sutenim prominentiar, quae oculis imminent. Horum interstitium Mesophryon Graece, Latine Glabella quod ghabrum sit dicitur; quod

quidem si contingat alicui hirsutum esse, S iuxta nasum supercilia inflecti , austerum acerbumque hominem significare censuit Aristot les , quasi verb natura perpetuo eum hac nota designauerit, qui ali- x. a. quando austeritate affectus, talis apparere solet. Sub superciliis '3 β P palpebrs a palpitando seu tremendo sic dictae, altera supra, altera infra positae sunt Graece dicunt ὁιά πο - ωυ-inem , ω λά -- mea το ομεν , quod scilicet primum ostenditur ,

vel quia in cernendo attollitur has genas quoque appellari voluit Rufius , quamuis gena proprie aliud significet. Hae si in verss d missaeque cuipiam conspiciantur: somnolentum designant propter copiam humoris a cerebro in palpebras defluentis. A palpebris pro . , , deuntes pili ' cilia nostris , Graecis dicuntur . Cilia

quidem quia oculos celent, acria eantur. Ciliorum ac palpebrarum extrema cum nos dormimus sese contingentia & tarsi, S coronae, &chelae hoc est ungulae dicuntur. Tarsi quidem quod carnis sint expertes, sicuti etiam dorsiam pedis ita dicitur. Coronae, quod semi circulari figura aut potius circulari si apertis oculis spectentur . Vna gulae, quia cartilagineae similiter atq; ungulae sunt. Tarsorum cxtrema anguli nostris, Graecis Mi Θυι cicuntur λαό Ἀ-θα ,