Bibliotheca manuscripta ad S. Marci venetiarum digessit et commentarium addidit Joseph Valentinelli praefectus 4

261쪽

Tructatus diligenter eorrectus a Petro de Sancto Amundo Puris iis, dissuri u tractu tu ciusdem auctoris, sol. 42-5I codicis

Pr faciu3, Domino quoque Pro cius, Prescas, Prophiat, Peripotis, Peripet, Prist, Pretia, Propheta, do Marsilin, hebraico dedit tractatum, quem latine transtulit iungister Ileruiengardus Blusin. V. Ste insciuici der. Catal. libr. hebr. in biblioth. Bodleiana. Borolini, Ι 852-l860, verbo Prophtat. VI. Gerardi Cremonensis, atheorica planetarum, s. I 26-130. Fiuit: et Explicit theorica planetarum seripta per mu Guidotium, Barhoti s. Non est opus Georgii Fe uerba chii, vel Peuerbachii, quod in catalogo domestico antecessor meus Petrus Bettio testa

tus Ust.

I. Theorica solis et lunae. a Cum uult qui saeculi homineso viderent stellas maxime numero erratiens vario incedere In O- D tu . . . s. s. l-bl.

II. Astrolabium. et Astronomia propter arduas quas un- , Dexas habet dissicultates, ct Ob multitudinem rerum . . . . ., s. 53-II. III. In computum ecclesiasticum regulae breris3imae. a Annia, Domini propositis adde 12 quia iuxta nostrum modum Sup-s putandi, Christus DBtus UstJ ... v, s. I 8-8l. IV. De inrentione laterum ea angulis et angulorum eae lateribus in triangulis Netilineis. Propositiones quatuor. a Iu desinis tione sexta libelli de trilingulis sphaoricis docuimus arcum Ru-ο guli sphilerici . . . B, s. 83-86. V. Cuvones in tabulas Alphonai. et Ad diem Propositum, v quando modus Supputandi subest, quaeratur locus solis vel exs ephemeridibus, vel ex astrolabi O ... D, s. 90-04. VI. Compendium libri Archimedis, de arenae nuinero. et Te Ins pore Archimedis, ut ipsum et refert, urbitrabatitur nonnulli nu-

P uterum ii retine. . . s. 98-99.

262쪽

Tractatum integrum, Geloni regi nuncupatum, leges in aditione Oxoniensi a. l 92. VII. Seientia siunum. Propositiones quindecim. a Dici vix v potest quantam habeat utilitatem et in rebus astronomicis et geometricis tructatio de sinubus ... B, s. 100-1l0. VIII. Propositiones quatuor ea praehalitis astronomiae applicatae. a Sole existente in aequi noxiali circulo, reperire circum-B serentiam ... v, s. 110-114. IX. Opu3culum contineas rarios modos intensendi duas lineas medias proportionales inter quascumqye duas lineas ; unda Deile postea elibus quilibet duplicari poterit. α Eratosthenes regi Ptolos maeo salutem. Tragicus quidam vetustissimus introduxit Minoas Creticum regem ... D, s. 115-l21.

Excutiuntur modi varii Eratosthenis, Platonis, Heronis in meditanicis, Philonis Bysanthii, Philoponi, Dioclis, Pappi Alexandrini, Spori, Menecli mi, Architae Tareulini, Nicomedis, Ioannis Buteonis. Scriptor addidit a principio: a Descripta sunt autem, sero haec omnia ex comentariis Eutocii Ascalonitae, in secundo, libro Archimedis de sphaera et cylindro p. X. De miractione radicum. a Extractio radicum est inventio is numeri ex propoSito numero, qui multiplicatur... v, s. I 24-l3l. XI. Algebra. a Scopus huius artis, quam algebram dicu ut, is est quanti tutes ignotas a qualitate aliqua sive aequatione in-n venta manifestam ... v, s. 132-l5 I.

I. algorismus. et Omnia quae a prim nova rerum origine Pros cesserunt ratione numerorum soruanta Sunt ... v, s. l-I3. Auctor est Ioau. de Sacrobusto, ex Balaco, de scriptoribus an

oliris, cent. VI, v. 93, ne Trithemio, de scriptoribuε ecclesiasticis. Sine auctoris nomine, algorismus f praxis arithmetical prodiit cum arithmet. Boethii, a Iacobo Fabro explicata, Parisiis, 1503 ct i522. II. zractatus de spera. a Tractatum de spem 4 capitulis diu stinguimus, dicuntes primo quid sit spura . . . n, s. l 37. Hic tractatus Io inuis de Sacrobusco Pluries, cum comm 'utn-riis variorum, oditus CSt.

263쪽

III. Iountiis de Sacro buseo, compoteδ. Q compotus ost Si iunx tia considerisias tempora ex solis et lunae motibus . . . o ' finit:

a l xplieit compotus magistri Ioannis de Sacro bosco, scriptus f hie utino Domini M.CC. LX. V amen M, s. 3 76. Exstat, eum superiore libello de vera, in editior o parisiensit 500 et an tuerpie usi l 566. Tabulae chronologicae decum sol ι - SlJ accedunt, tu quibus tabula Dionysii sire sertandi, tabula Ledae, tabula de annis Arabum, tullia in qua anni Arabum eluunt Domini collecti, nec non meares Arabum, demum tabula prima de compoto episcopi lincolniensis. IV. Glendarium, s. 82-8T. Hoc ad usum ecclesiae nuglican ne exaratum fuisse liquet ex los lis quibusdum Saraetorum, qu ne rubro charactere designata sunt, nimirum : die 20 martii, s. Cuthberti episcopi ; dio I tulit ranslatio a. Zhomae archiepiscopi; die 20 novembris, ε. Ead- mundi revis ; die 29 decembris, ε. τ rege martyriδ. . A. M. Suv. Boethii, de di3ciplina Scholarium, libri tres e Vostra novit, Marciane, intencio de seolarium disciplina com-

η peudiosum postulare tractatum . . . v, s. 88-108. Glossae nonnullae necedunt.

VI. Quaestione3 τariae de Deo, angeli3, τiδu triplici, cometis, Ilaru et resu , νυδtus malisnitate, viris prolisitate, pIuriae dulcedine, erem eam in Solutiouibus, s I 09- lib. VII. Exempla algorismi. et Tres fuerunt fratres quorum unus , quisque dupluvit domini alterius ud maritandum sororem suam s. lI8-ll 9. VIII. Normae variae de muδice, cum notis mu3icis quadratis, L II9-l20. IIX. Tubula pythaporica diem, s. I 2I. X. Desinitiones 2δrdori. et Deus est immortalis mens luco tin templabilis celsitudo, forma multiformis, multiplex spiritus f. l22-123. i - , Non certe Isidori Hispalensis sanctimon in m et severi tuto in sapiunt quac de muliere auctor essulit: e Quid est multor' Hos minis confusio, insaturabilis bestia, continua sollieitudo 'inclo, liciens pugnu, e0t id innum dapmnum, domus tempestas sollis citudinis impedimentum, viri incontinentis unu frugium adul

264쪽

v terinum Vns, perpetuum Praelium, animul pe3simum, pondus h gravissimum, alpis inmolabilis, humanum mancipium v. Eadem habes per compendium cod. l 9 fp. I 29J, tributa Secundo philosopho.

Matthaei Guarimberti, par mensis, de radii3 et aδpectibus planetarem, πνε viam. Capitula octo. Prooemium in c. : a Porn ns pontus et radios planetarum et stellarum, sciuntur neciduno lia et qualitates eorum ... D; capitulum primum: a Primo viden - , mus quid sit directio et quid sit dirigere, et quid aspectus... soli a 4 G. Editum opus Nurem herme, cum quadripartito Ptolemaei, a. i535, titulo: et Hoc in libro nunquam anto typis aeneis in lucem, edita haec insunt s. Auctor, Patavii studiis philosophicis et medicis institutus, iuoo gymnasio artium doctor renunciatus est a. l370. Canonicus pnrmensis, ne arcta id incoitus n. circiter l37T olentus, nil nn numusquo l40l in actis eius occlesino occurrit.

Gerardi Cremonensis, viri clarissimi, theorica planetarum. α Circulus eccentricus vel egressae cuspidis vel segredients gentri,s est qui non habet centrum suum ... n, solia 2 l. De opere frequenter praelo commisso disserit copiose Balthassar Boncompagni iis: Della rim e delis opere di Gherardo Cremonese ee. Roma, l85l, 4. '

Mugistri Thi, dilaci de Parma, eaepositio super theorica planetarum, editu a magistro Gerardo de Cremona. et Est enim sapieno tia rerum quae sunt, suique immutabil0m substantiam sortiunn tur cortii spprehensio Veritntis ... D. Sul, lino: .. Expliciunt textus, videlicet theoriae planetarum,

265쪽

n inlitus a magistro Gerarito Cremonensi; simul et expositio eius, dona, odita a magistro Thaddneo do Parnan, nnuo dominicas in-s earnationis millosimo trecentesimo decimo ootavo, duodecimos mensis tulit, ad communem utilitatem scolarium Bononiae stus dentium in medicina - Hormanus de Mundo scripsit s. Idem opus habet eodex I, 90 bibliothecae Ambrosianao modiolanensis, scriptum per Iacobum SehonDis de Prussia, anno Com. I 441. Ludov. Muratorius in Dissertar. gopra Ie antiehila d'Italia. t. III, dissert. XLIV, tractatum ideo exaratum putat ut Gerardi de Cremona tkeorteum explanaret; additque Nicolai Antonii, ns serentis auctorem carmonensem ex Hispanin , opinionem esse refutandam. Codicis, sol. 80 eleganter exscripti, cum initialibus auro pictis, dedi ipso exemplum a. I 8 bl Angelo Pegetana, bibliotheca o Palatinae parmensis praesecto.

Ioannis Dondi, planetarium. Partes tres, sotia 43. Opus a necdotum, astrarium quoque appellatum, summa arte construiit Io. Dondus palavinus, saec. XIV; ae in codice descripsit et apparatu instrumentorum per din grammata ornavit. Daco amplius erudiri cupidus, adeat opus Francisci Marino Collo :Moria solenti o- letteraria dello studio di Pudora, vol. III, pag. I 86-190.

Disseri ab introductorio Abdilagis vel Alcablui in codico I. . VIII, 33 ; Z. L. 444J.

II. Thebit filii Chorae, de imaginations communi vhaerae e Nos iuxta rectam imaginem inchoantas astrologiam intelliga-

266쪽

III. Thebit filii Chorae, in erpositione a vesti. si AEquator, diei est circulus maior qui describitur super duos polos Orbis... ν, s. I 4-2I. IV. - de motu Octatae 3phaerae. a Imaginai, bor sphaeram aequatoris diei, et tres cimulos in ea significa D tos ... v, s. 22-26. V. Campani Novariensis, sphaera. et Uunetus motus deseri-v hit lineam, cum habeat situm in magnitudine, et nullum has hent partem ... D, s. 2 -64. VI. - aequatorium planetarum. Traetatus quatuor in capitula divisi. a Clementi patri et piissimo domi v no, unico mundanae pressurae solatio, dom. Urbano quarto. . . P,

s. 8 - 169. VII. Blasii Parmensis, demonstrationes. et Nuper theorica pla- v netarum aliquas demonstrationes et dubia circa materiam ... P, s. 1 5-2I6. Observata in Campani Novariensis Aystema. VII. Deipit quod collegi erpositione Thaddaei de Parma au- per theorica planetarum sirardi Cremonengis. a C reta Irin ve- , e mi r ora'. Notandum quod iste liber exponit ea quae sub-v ponuntur in tractatu ad habendos veros motu 3 Pinnetarum ... v. f. 2l -245. Sub fine : et Explicit expositio theoriae planetarum secun - dum Thaddaeum de Parma, scripta per Nicolaum Finum deis Concordia, anno Domini 1488, 24 die mensis ianun rii . . . v. Dissert in pluribus a textu codicis 84, pag. 26 I. IX. Tractatus de compositione Milindri et da usu eius. ε Inu consideratione chilindri duo considerantur: compositio et u-D Rus ... v, s. 245-246.

Folium extremum inscriptum: Loci Venetiar. Canusinorum.

Tychonis Brahe, stellarum octapi orbis inerrantium accurata re titutio, soliu 2I. . Dedicatio Rodulptio II imperatori data Wandesburgo, 2 ianuarii l 598, inci p.: a Inerrantes stellae quod uniformiter semper Disilired by Gorale

267쪽

s distantes unis0rmi etiam cientitur motu . . . v ; teXtus titulum

praesert: Inchonis Brale. Atellarum icerrantium, questuos nisui

vicumque palent, numero millenarum, ea accurati33imis intra an

uos XX praeteritos Murimis et nulli fallaciae obuoriis oryanis, in ipso minuto tam quoad longitudinem quam latitudinem caelitus summa diligentia deductis obserrationibus, canonica eapositio ada aurem Christi CIO M C completum accommodata. Exemplum, bello exscriptum cum iudieatio no in titulo II an-desburyti anno CD I9III, sortasse ex impresso sumptum, quod caeterum haud mihi eoustat, nuctor dono dodit inscriptum : Ia- lylae atque illustrissiwae Venetarum rei publicae avbmisse dono Mittit Tycho Brahe manu v. ' Idem cum codico compingi curavit opus Tychonis Brahe a3tronomiae instauratae mechanica. Wandesburgi, anno VIIIJ IIC, s. '; nec non tegmon viridi sericoopnari, quo nuro impressne sunt religio et iustitia, monogrammate subscripto bH.

Marcelli Square inlupi, revoκδio ad epigiolaum Thomae Erasti ad Andream Dudilium. si Annus iam est cum vir illustris Dudin tius ex Moravia, clarissimus autem orator Brutus ex Polonia

, mihi scripserunt . . . P.

Cum anno l5 I cometes essulsisset, rogatus a quopiam Erastus suit, num revera, uti multorum tune opinio serebat, malum quid inde ominari liceret. Iudicium de cometarum significationibus ipso scripsit, annoque proximo vulgavit, quo opinionis illius vanitatem pluue ostondit. Landem cum Erasmo sententiam Squar - ialupus, baud ineelebris est aetate philosophus, tenebat: hinc lihollo apud Rhaetos tonse ripto ad Andream Duditium virum clarissimum, de cometa in uui Versum, utque do illo praesertim, qui si uno Ib I visus est, tu vulgi errorem cum paucis cortavit. Magnam itaque a Duditio laudem tulit, eosque inter est habitus. qui philosophorum dogmnia ingenio perpendere Suo, iisque ro- nuncin re, ubi salsa cognovissent, nuder nt. Quum tumon de insito terrae calore nonnihil in Erasti iudicio Marcello displi euigsol; non modo scilicet a eaelo, sed ab insito terrae calore ventos et Tu Disiti su by Cooste

268쪽

Nos yiνιi, ac prueterea halicus a terrae eatore, potius quam axtellis esse; qui eator in terrae riseeribus omnia inviat, coquit, perceit, ni animalium calor; in hanc Erasti doctrinam pauca eo

in libello ad Duditium ipse protulit. Ut legit Erastus, definitionem in Marcellum scripsit, tribus ad Duditium epistors annol 578 datis: quao quidem omnia cum Simonis Grinaei de cometa libellis anno l580, basileensibus typis prodiere. Erasti defensionem hae ipsa responsione Marcellus oppugnat, qua sun ipsius in anu in codice nostro est exarata, nunquam vero tγpis commissa. In tres cum partes tribuit, quarum prima a siderum cnlore et solis praesertim, magis quom n turr no, exhalntion s proficisci, quum ratione, tutu auctoritate demonstrat; altera Erastum in sosutilia scripsisso pontendit; postrema de eo metis alia ni, eo perperam tradita suisse probat; in quibus pertractaudis doctus et

elegans auctor Oin uino egi.

Is Plumbini, nobili Etruriae civitate, ortus, philosophiae et medicinos studiis npud nostrates, iuxta ac exteros inelaruit. Rhaetiam, Boliciniam, Hungariam, Poloniam peragravit, exul a patrin, religionis causa. A Duditio Ioanne Midhaele Bruto, aliisque doctis viris magno in pretio ost habitus: non item ab Erasto, neque a Simone Simonio lucensi, a quo, Bruckero teste Histor. philo3., IV, p. 288J libello anno l585 Craeo vino edito, pi litus est. Quae scripserit Sim lorus indicat: iis attamen, praetur responsum ad Erastum, addenda opistola ad Faustum Sopinurn in bibliotheea atrum polonorum edita I, p. 329J, et opusculum inscriptum :I Iesa contro la peste, Mediolani, a. i565 vulgatum. Cod ex mutilus habet solia III.

Georgii do Peneibach, tabulae eelypsis 3olia et Iuliae. et Tem

is pus coniunctionis vel opposieionis medint luminarium . . . v. Textum, anno I 460 exaratum, soliis I-8 tib auctore exscriptum, excipiunt tubulue, sol. l0-59 belle coloribus nigro et rubro delineatue. Eas rearadienses appellarunt, quod Ioannes de Monterogio episcopo waradiensi eas dedicasset.

Opus eum tabulis primi mobilis Ioannis de Monterellio odi -

269쪽

dit Vindobonae, primum, n. i5l4, canonicus cathedralis vi Pnnensis Georgius Tunustetor Collimitius Lycori pensis, nrtiurn et medic. doctor, studiiquo vi nensis in ustronomia professor, ex copia exemplari bibliothecae uiusdem facultatis. Bessario sua manu scripsit sub initio: a Tabuliae eclypsium v solis et lunne, noviter compositae per non minus philosophum B quam doctum, doctissimum tamen virum Georgium de Peuer x baeli, quas mihi legavit dum migrnret ad caelos, cuius animas requiescat in pace, nnno l46l, mense aprilis v.

I. Theodosii, de aperis libri tres, Campano interprete, s. Ι-35. II. Milaei, da arcubus I figuris sphaeri etsi, libri tres, cum expositione anonymi, s. Σ5-84. V. cod. 63 pag. 249J.

III. Planispherium, enm expositione an onymi. a Primum in v plano describere est singula puncta eius in plano quolibet Or-n d in nre, secundum similitudinem ... v, s. 84-90. Edita oppila habet auctorem Iordanum a Nemore. IV. Liber de speentis eomburentibus. α De sublimiori quod n geometrae adinvenerunt et in quo antiqui solliciti fuerunt.... v s. 90-96.

Opella in Arehimede Unurolyei, Ptolemaeo tribuitur; exara bico latine translata ab Antonio Gongana DLovunii, l548, 4. Archimedi; huius suppositum nomen videtur, ex Sententia Gn-brielis Naudaei Syntagma de studio militarii; liber de speculis comburentibus ab editione Oxoniensi absolutissima fII92J expun

ctus est.

Margines siguria geometricis diligentius expressis ornantur.

Ioannis de Sacrobusco, tractatus 3phaerae. et Tractatum dex spera quatuor capitulis distinguimus, primo quid sit spera, quids eius centrum, quid axis spere, quid sit polus mundi ... v. Codex, cum postillis nevi recentioris, num orni sol in S. Disiligod by Corale

270쪽

Seriplum elarissimi physici magistri Prosdoeimi de Beldemandis, super tractatu sphaerae magistri Ioannis de Sacrobvseo. Prooemium inc.: a Bonum enim quanto communius tanto melius. v Haec nil inque, mi caro atque honoraude frater . . . . D; textus sphaerae: a Tractutum de sphaera quatuor cRpitulis... ommeu tum : a Quibusdam prolixitatibus in principiis librorum eo in mus niter queri solitis praetermiSSis ... v.

Commentarium universum, belle scriptum sol. lla cum figuris, quod nuncupat auctor Ioanni de sancta Sophia, modicinam ct philosophiam in gymnasio patavino professo; editum est Venetiis anno 1531. Sub sine legitur: a Et sic sit finix huius operis, per Prosilc-v cimum do Beldemando de Padua compilati, transcripti pers munus Iacobi Stripet, ad instantium spectabilis Honosrii dos Stroetis in castro Montesilicis, anno Do m. MCCCCXLVIII, XX v octobris v. Primo solio occurrunt insignia Progducimus de Bel dima odo in gymnasio patavino astrologisto professor anno 1422, quaedam protulit geometries, astronomion, arithmetica.

I. Traelatus de spera optimu3 et utilis τalde, L 1-9, 11-25. Est Ioannis do Sacro busco. V. pag. 259. II. Gerardi Cremonensis, theorica planetarum, s. 26-3 . Duiliam by Cooste