Colloquia anatomica, physiologica atque chemica, quaestionibus et responsis : ad usum ingenuae juventutis accommodata

211쪽

DE CONCOCTIONE CIBORUM. 199 IN. Contractione fibrarum musculosarum domore Cir Culorum, et relaxatione earum vicissim

in longitudinem dispositarum, intestina tenuia PotisSimum, atque CraSSa etiam, motibus perint et uis agitantur, qui vermium motibus similes Vulgo peristallici appellantur, quibus, quod Contineant, id modo tardius modo celerius PrO- pellunt.

DE CONCOCTIONE ALIMENTORUM.

Q. Quid fit, priusquam cibi in ventriculum demittantur ZN. Cibum labiis prehendimus, in ore lingua

volvimus, dentibus subigimus, saliva copiosa atque muco mistum in massam mollem humidamque redigimus, quam retractione linguae pharyngi tradimus, ut ejus contractione in Oe- Sophagum, deinde in ventriculum descendat: in desspendendo cibus mulo Pharyngis et OOSO-phagi miscetur. Q. Quae theoriae concoctionis PraeciPuae sunt Θ ii N. Concoetionem in ventri tali fieri calore, agitatione et tritura, fermentatione, et demum succo ventriculi proprio, putatum est.

212쪽

DE CONCOCTIONE

Q. Quid dicis de calore concoctionem esset- Ente pN. Calor corporis certo plurimum facit ad ventriculum in tali conditione, qualem decet, tenendum, ut functiones suas rite et naturaliter perficiat: frigida enim nimia in ventriculum demissa concoctionem minuunt, tardant, vel impediunt. Calor autem nequaquam Per Se cibos in ventriculo concoquere potest, nihilG- minus processum haud parum adjuvat. Q. Quid dicis de agitatione et tritura in conis Coctionem gerendo 'N. Agitatio Certe necessaria est, ut cibi Otpotus inter se bene miSceantur; nunquam Vercinnuxilio etiam triturandi, concoctionem efficere potuerit.

Q. Quid defermentatione in ventriculo dicis 'N. Alimenta in ventriculum demissa brevi

quirunt, et ibi modo peculiari et adhuc partim cognito mutationem Subeunt, et si tempore idoneo diutius jacent, tum fermenteSCunt. Q. Quomodo mihi probare potes fermentationem fieri in ventriculo tR. Quia idem calor, quem intra corpus alimenta recipiunt, ea fermentescere CXtra corpus faceret: et praeterea, dolor vel molestia ven-

213쪽

CIBORUM.

triculi, ructus et interdum vomitus materiae acidae male concoquentium, et experimenta de industria nuper instituta quoque, alimenta inventriculo hominis sani fere aliquantulum aceScere et fermenteScere OStendunt.

Q. Quid de aucco gastrico in concoctionem perficiendo observandum est ΘΓ. Succus gastricus ventriculo ipsi proprius

ecitremis arteriis ventriculi secretus cibos diluit, solvit, chemicis mutationibus, verisimile est, favet, fermentationem nimiam compeScit, atque in pulpam tenuem nempe chymum redigit, qui Per pylorum tranSit. Q. Nonne calor, agitatio et tritura, et feria

nem Ciborum festinant promoventque ΘΓ. Calor plurimum, agitatio multum, fermentatio vix aliquid, facit, succus gastricuS Uero primum instrumentum est ad Concoctionem ciborum festinandum atque Promovendum. Q. An succus gastricus exhalantibus ventriis culi semper secernitur ΘΓ. Ventriculus cibis completus et stimulatus in actiones fortes cietur, et tum succum gaStri cum coPiOSisSimo secernit; cum vero inanior, cibis paulatim concoctis, minus minUSque, et

tandem inanis vix aliquid succi illius secernit: quo plenior igitur certos intra fines ventriculus

214쪽

DE CONCOCTIONE CIBORUM.eSt, eo copiosior Succus gastricus Secernitur, et vice Versu.

Q. Quid concoctioni duodenum attribuit 'R. Duodenum cibos partim concoctos Sive Chymum a ventriculo accipit, mucum, bilem, et liquorem pancreaticum illi permisceri suppeditat, quibus omnibus permistis mutationes noVae Chemicae, aliae post alias, accidunt; Unde humorem nutrientem sive chylum generent. Q. An jejunum et ileum aliquid concoctioni Conserunt ZIN. Jejunum et ileum spatium amplum Praebent, quo Principia Chemica ma8Sae alimentariae sese assiciant, CompositioneS novas, Et de Compositiones Subeant, quibus Plus Plusque chyli conficiatur; ideoque concoctio Persectior sit. O. Num intestinum colon concoctioni aliquid Contribuit ΘIN. Colon quidem multo minus Concoctioni, quum intestina tenuia, facit, massam vero aliis mentariam diu retinet, quo ope fermentationis sibi peculiaris omne nutriens in Chylum convertatur, et tandem inutile stercus an anum Versus paulatim Submoveatur, ut idoneo tem-

Q. An concoctio igitur fit ab oesophago ad nnum usque p

215쪽

DA SUCCO GASTRICO.

I . Concoctio praecipue in ventriculo ipso, partim otiam in duodeno, jejuno, et ileo, et Partim, multo Parcius Vero, in intestino colo, ossicitur.

Q. Quid de natura succi gastrici generaliter dicis pN. Dissicultas su eum gastricum colligendi Purum naturam ejus adhuc in tenebris tenuit; multum Variare et in eodem homine, et in diversis, verisimile est. A quibusdam putatum est adidum ; ab aliis rem alcatinam esse ; Spallan Za- Dio tamen, Cujus eXPerimenta erant numerOSI, neque acidus neque alcatinus videbatur. Q. Quae proprietates illi attribuuntur ΘΓ. Ille sese cibis in ventriculo conjungit, eos tenuiorcs reddit, et brevi tempore ope caloris et agitationis solvit, et fermentationem compeScit vel prohibet. Q. Quomodo fermentation m prohibet 'N. Pariim adhuc de sermentatione canalis intestinorum peculiari cognitum eSt; Satis tem PoriS tamen, ventriculo Sano, deesse videtur ad cibos fermentandos ; et Porro, natura acida

succi gastrici ei quodammodo obstat.

216쪽

DE SUCCO GASTRICO.

Q. Si cibi in ventriculo justo diutius jacent,

nonne in sermentationem abeunt ΘΓ. Cum vires ventriculi debiles sunt, vel cum nimium ciborum pro viribus Hus receptum erat, Solutio et Concoctio ciborum tarda sunt, et fermentatio celeri pede ingravescit. Q. Quid acidum experimentis recentibus in Succo gastrico detectum est ΘΓ. Acidum phoSphoricum. Q. Nonne hoc acidum in ventriculo etiam debili formontationi obstaret pN. Fortasse, Sed ventriculo gravato dissicilli mum est dictu an Succi ga Strici desectus sit, vel Onus ciborum nimium viribus ventriculi concoqui; interim vero remora ciborum et calor major ventriculi fermentationi favent, quae ipsa praesertim nimia concoctioni obstat; ct plurimum acidum ViX, Vel ne ViX quidem, conCOC-tionem Salutarem reStitueret.

Q. Quae natura est chyli pN. Humor blandus, albidus, laeti similis est, ct brevi tempore cum steterit aeri expositus in Serum, et globulOS, Separat, qui cremorem Jactis similant.

217쪽

DE CHYLO.

Q. Quae chemica principia chylus continet pN. Albumen, materiam Fibrinae haud absimilem, Materiam adiposam, Murtatem Potas. 8ae, Pro-Phosphatem Ferri, continet: Cum re siduum post distillationem comburitur, Aluriatem Sodae, Carbonatem Sodae, Phosphatem Calcis, et vestigium Oxidi Ferri praebet. Analysis ejus autem adhue manca et imperfecta est, quia chylum purum in quantitate idonea ad experimenta instituenda colligere dissicilli

Q. An chylus est pars tenuior chymi, vel

materia nova et diversa ξR. Nova materia videtur ESSE.

Q. Quomodo id mihi probas p

N. Quia chylus neque in colore neque Pro prietatibus chemicis similat chymum, eX quo scilicet ossicitur mutationibus chemicis adhuc, fatendum est, parum Cognitis. Q. Chylusne bonus et perfectus in intestinis formatur ΘΓ. In intestinis certe conficitur chylus, qui per glandulas mesentericas transeundo albidior albidiorque, et, verisimile est, purior EVadere videtur. In pulmonibus autem processus chylificationis, ut censetur, perfectus redditur.

218쪽

DE VASIS DE VASIS ABSORBENTIBUS.

Q. Quae de fabrica vasorum absorbentium Observas tN. Vasa absorbentia tunicas habent tenues, pellucidas, sed validas; quae non Separari Pos- Sunt ; ob vim tamen contrahendi et resiliendi

tuni a musculosa iis imputata est: e tunica interna valvi lae Semilianares innumerae enaS Untur, quae intervallis non magnis, binae simul positae, lympham ad extremitates refluere non patiuntur.

Q. Vbi origines ducunt pN. Vasa absorbentia a Summa cute, CaVis Omnibus Corporis, cum Superficie tum Substanistisi membrorum, viscerumque diversorum, Per ora patula origines dueunt.

Q. Nonne desunt quibusdam in locis pN. In cerebro quidem, Cerebello, Placenturiusque membranis, nondum detecta sunt; verisimile tamen est ibi quoque exiStere. Q. Ubi plerumque absorbentia cursum dirigunt ΘΓ. Alia inter cutem et musculos frequentia currunt, alia profunda arteriRS Sequuntur.

219쪽

ABSORBENTIBUS.

Q. Nonne in cursu per glandulas transeunti N. In viis eorum glandulae innumerae coninglobatae sunt PoSitae, per quas tranSeunt.

Q. Cui usui illae glandulae inservire videntur ZR. Usus earum parum cognitus est, veri tamen Simile est, introitum rerum noXiarum, Sicuti, Veneni, materiae putridae, tardare, et quodammodo pro tempore impedire, quo minus facile in massam sanguinis inveherentur.

Q. Quomodo vasa absorbentia plerumque dividuntur ZN. Fere in vasa lactea, in lymphatica, et inductum thoracicum.

Q. Ubi corporis vasa lactea origines dueunt pN. A duodeno, praecipue a jejuno, et partim ab ileo. Q. Ubi corporis lymphatica oriuntur N. Ab omnibus caeteris partibus corporis origines ducunt. Q. Ubi ductus thoracicus situm habet tN. Ductus ille et chylum a lacteis, et lympham ab omnibus fere lymphaticis accipit, Cur

Sumque tenet sursum super vertebras ad jun tionem Venae subclaviae sinistrae et jugularis, ubi terminat.

220쪽

DE VASIA LACTEIS DE VASIS LACTEIS.

Q. Explica mihi ortum vasorum lacteorum ΘΓ. Vasa lactea ab interna superficie intesti norum initia capiunt, jejuni intestini majora aein numero plura, quum ilei sunt. Quorum Singula tubulis capillaribus forma radiorum eXSingulis villis oriuntur, per tunicas intestini oblique transeunt, alia cum aliis conjuncta pleXus formant plurimos, qui inter Ieminas

megenterii includuntur.

Q. Per quas glandulas transeunt lactea 'N. Lactea, postquam a principiis suis circiter duos tresve digitos transverSOS abSCeSSerunt, in glandulas mesentericas magnitudine diversas, inter laminas mesenterii in adipe sitas, ingrediuntur, ex aliis in alias iterum iterumque tranSeunt, quibus chylus fortasse magis magisque purus redditur.

Q. Quo lactea cursum dirigunt pN. Vasa lactea duodeni, jejuni, et ilei, post

innumeras Conjunctiones, quibuS majora majoraque fiunt, tandem duos tresve truncos faciunt, qui arteriam mesentericam Superiorem Sequuntur, atque ad dextrum latus uortae apud vertebram lumborum tertiam conjuncti initium duc-