Tentamen medicum inaugurale, de pneumonia : quod, ... pro gradu doctoratus, ... eruditorum examini subjicit

11쪽

ieram, quia puto omnes iisdem Causis pendere, et in gradu tantum disserentes, eadem fere signa exhibere. Quam ob causam, doctissimi CuLLEN definitione, simplice non minus quam elegante, hic uti convenit

Ρyregia ; dolor in quadam thoracis parte ; respiratio dissicilis; tussis.

SIGNA quae ad quemque casum pertinent, dum inter structuram, temperamentaque hominum, tanta Varietas est, enarrari Vix possunt; haec vero semper ObserVanda, existente morbo, sunt, pyre Xia, dissicultas spirandi, tus sis, et dolor thoracis internus, auctu S, praesertim, si aeger multum aeris inhalare Conaretur ;iis, Verd, notis, languor, lassitudo, algor, Vςl horripilatio, frequentissime praecUrrunt. Progrediente malo, febris increscit; pulsus frequentiores, interdum duri et validi, interdum

12쪽

dum etiam molliores et pleniores, sed nonnunquam parvi, molles, debiles, Celeresque, si unt; calor et sitis oriuntur, et dolor peracutus, lan- Cinans, Vel interdum obtusus, Cum ponderis sensu. in alterutro latere pectoreve est. Angor, frequentius unum tantum latuS, ra-

rius utrumque, adoritur, saepissime sextam vel septimam Costam occupat, et abhinC ad scapulam, sternum, aut ClaViCulam, nonnunqUam refertur. Tussis primum est dura et sicca, Cum eX-puitione pauca, spumosa, flavente, aut sanguine

tincta, postea vero pituita magis humida et crassa, uberius, faciliusque, eXCrentUr.

Praeterea, genae tument et rubent; Caput interdum dolet; lingua arescit, vel muco visiacido et subflavido obducitur.

Iis, cibi fastidium, aeris potusque frigidi

desiderium, accedUnt. Egrum, decubitus in latera, interdum sun

focatione minatur, et supinus recumbere ma-

13쪽

Vires semper, magisve minUSVe, sunt Comminutae.

Sanguis e vena mimus, Crustam albidam, glutinosam, densamque, sed nonnunquam etiam, subviridem, et gelatinae similem, exhibet. Status intestinorum Variat, et alvus nunc supprimitur, nunC Cohibetur. Urina modo tenuis et diluta est, modo liberior, largiorque, et aliquid lateritium deponit. Signa jam descripta saepe fauste decedunt, interdum vero magnopere ingravescunt, et aeger, vel diu languescit, Vel tandem perit.

DE MORBI TERMINATIONIBUS.

ΡNEUΜONIA, easdem terminationes, aC inflammatio, nempe resolutionem, suppurationem, et gangraenam, sed propriam etiam, vi*. es usionem, insuper habet.

14쪽

6 TENTAMEN MEDICUM

Si pneumonia debito ordine et benigne decurrat, quarto CirCiter die aegrotantes multum levaminis sentiunt, sudor lenis erumpit,

dolor et pyrexia haud subito sed gradatim mitescunt, sputa benigna ejici incipiunt, et septimo, nono, Vel undecimo die, febris plerumque terminatur. Quod si vero morbus. sine remissione notabili, aliquot saltem symptomatum, praesertim si febris, longius hebdomade, vel ad diem decimam quartam usque, se intendat, tunc plerumque suppuratio est eXpectanda, et timenda. Haec, ex Continenti febre, quae, Vespere Praesertim, Cum nova horripilatione, et succedente Calore, increscit, Cognoscitur; pulsus

plenior, magis minusve celer iit; pectoris oppressio, et tussis, sed dolore imminuto, manent ; aeger multum sitit, in genis et labiis, cum siccitate, rubet; exacerbatio febriS, Omni Vespere praesertim coepit, ct hectica Vera demum apparet. Ρus

15쪽

Pus, interdum in substantiam pulmonis, nonnunquam etiam inter eum et pleuram, effunditur. Si abscessus in pulmone magnus sit, et pus in bronchia subito erumpat, ger Ci- id suffocabitur ; at si gradatim et modiCe CX-puatur, viribus aegrotantis non magnopere fractis, forsitan revalescere possit. Sic docet Tisso1 Si l 'ou verture est pe- tite, de fason qu'il ne puisse sortir que peu de pus a la Dis, si la quantite totale de pus n' est pas considerabie, si te malade est en- Core fori, ii Crache Ce pu S, et se trouve s Ou- lage. Mais si la vomique est considerabie, ou si l'ouverture est grande, et ou'il se rεpande Une grande quantite de pus a la i is, ou si le malade est tres Dible, it meuri dans le moment, ou la Vomique S' Ouvre, et Celaqueique suis tors qu'on g'y attend le

16쪽

At si effusio puris, inter pleuram et pulmonem eveniat, et plane perCipiatur, tum a Chirurgia auxilium est petendum. Terminatio gangraenosa est rarissima, ab enfusione vix distingui potest, et utraque, inter diem tertiam et septimam, plerumque se manifestat. Gangraena, aut effusio sanguinis in substantiam pulmonis, Vel a pneumonia valde violenta, seu neglecta, sive male tractata, Vel

etiam ab ea specie, diathesi putrida stipata,

oriatur.

Gangraenae indicia sunt, doloris remissio subita, dum febris manet, et exaCerbatio Vespertina abest ; spirandi dissicultas haud multum levatur; aer exspiratus foetet ; pulsus admodum debilis, Celer, parvus et inaequalis, est ; facies pallescit, collabitur, aut saepe tumet, profunde Caerulescens; aegri inscii, al-Vum et urinam in te istum dimittunt; quasi in extremo halitu respirant; sputa fusca, aut nigra et foetida ejiciunt ; extremitates frigent;

17쪽

gent; VOX, et glutiendi potestas, deficiunt, et aeger, breVi, animam emat . Discrimen inter has terminationes notare, perdissicile est et, quia fere semper Conjungi videntur, neC sane medico, aut periclitanti, multum succurrere potuisset, quum exitium pariter asserunt. In effusione vero, dolor non tam subito cessat, pectus magis opprimitur, quam in gangraena, sed aliter, signa similia agnoscunt.

CAUSAE REMOTAE.

CA Usae remotae in habitu, aetate, et se XV, 2egrotanti8, sunt quaerendae. Fertur robustum et plethoricum huic morbo maXime patere, sed, me judice, observationi non semper Confitendum est. Dicuntur, etiam, Viri ad hoc malum procliviores esse quam foeminae, et, Ob Vitse genus, satis probabile est.

18쪽

Senes et adoles Centes saepius quam gradus medii, morbum evitant, sed aetas nulla contra impetum ejus est permunita. Ille cui thoraX natura male formatus est, etiam piae. moniae pronus fit.

CAUSAE EXCITANTES.

INTER has, frigoris Calorisque ViceS, Pro Certo, principes sunt habendae, et abhinc, in his regionibus, pneumonia, VCre, autUmno, et hyeme, frequentius quam aestate, grassatur. Exercitatio vehemens, vel pulmonum, Vel Corporis totius, tempestate potissimum rigente, aut aestuante, morbum allicet. Hanc Causam jam recensitam, milites an fecisse, qui, aestate proxima, in Nos oconatum Chatham ii admissi fuerunt, non raro detexi. In eo Praesidio enim, aliquot militum fuit e puteo aquam, antlia ingente, exhaurire,

19쪽

eXhaurire, et eos pneumonia frequentissime adoriebatUr. Caeterae hujusmodi causae sunt, morbi Praegressi, tum acuti, tum Chronici ; acria in pulmonem recepta, seu ChemiCa, seu mechanica ; vis e Xterna ebrietas et intemperantia ; metastasis materiei morbicae ; respiratio diutius compressa et cohibita. Sed nunc oportet me animadvertere

CAUSANI PROXIMAM.

Mi Hi quidem Videtur, hunC morbum eandem Causam proximam, quam inflammatio habere, et 1 Causis remotis et excitantibus quodammodo gigni, sed huic consectationi, tantae et tam multae dissicultates obviam veniunt, ut dissistere Cogor.

20쪽

TENTAMEN MEDICUM PROGNOSIS.

QUUM in hoc morbo periculum semper est timendum, medici multum interest cautissime praesagire. Si aegrotans, seneX, vel alius modi infirmus fuerit, potiusquam juvenis et robustus, prognostica eo minus propitia forent. Ρyrexi a violentissima, vel imbecillitas summa, prima stadia Comitantes, praesagium semper dubium faCiunt. Contra tamen, febre, dolore lateris, tu Teque minus urgentibus, praesertim eXpectoratione

pituitae crassae, flavae, vel sanguineae, sese manifestante, eventum laetum fore judicamus. Auctores ferunt, eventum prosperum, epi- staXi, vel di arrhoeae, Vel eruptioni erysipelatosae, nonnunquam successisse η. Respiratio perdisti cilis; tussis frequenS, dura, et siCCa; pulsus celerrimi debilesque;

vigilia;