De vesicularum sanguinis natura observationes microscopicae et chemicae : dissertatio inauguralis physiologica ...

11쪽

iisque ianium conditionibus secernat. - Rubrum sanguinis Pigmenium, Cruor ille veterum medico. rum, tum demum quum Sanguinis vesicularum 1egumeniis superiorum animalium hominisque insit, ut chemica substantia discerni potest, qua de re apium non videtur cum veteribus physiologicis et cum Itali ero I materiae vesicularum ipsi cruoris nomen adiribuere, certe quidem non in univer-Sum, quum non Omnia animalia rubras habeant ve- Siculas, quorumque etiam vesiculae coloratae sunt, eorum color iegumentorum ianium vesicularum na-

iura est, neque totam materiam efficit, quomodo ultra demonstrabimus. - Duas igitur partes in vivo sanguine habemus, Plasma et Vesiculas, quas Priusquam eAplicemus, paucis verbis aliquid dicemus. g. 2.

DE PLASMATIS E VENI CUI IN SECRETIONE.

Plasmatis e vesiculis secretio veteribus medicis jam phaenomenibus crusiae, quam dicunt, in-ssam maioriae, cognita atque vulgaris erat res. PQ

litus describit jam vesicularum lapsum, quo insuperiore loco albus residet liquor 2), ei Senac 3)haec Phaenomena Secundum naturam ita proponii, ut in excluso, inflammato sanguine cruor ima Ρciat, Superne vero albus liquor resideat, qui desundi Possit, ium ultro concrescat, Serum et sibi ina sc

12쪽

discernat, taliquo modo Verum PlaSma Procreet. Tamen dubitandum suisset, num in Sano Sanguino aequo res se haberet atque in inflammatorio, nisi validarum gravidarum mulierum Sanguis eadem praeberet phaenomena, id quod Praecipue Ilera son cognovit l . Nunc vero Ile Son aliis etiam rationibus ostendit: vesiculas in sano sanguine e Plasticaot liquida lympha secerni posse ct primum quidem confundendo Sanguine Savo cum Salibus. itiIO-itescunque enim vivum Sanguinem cum variis salibus neutris sale Glauberi, digestivo, coquinario, nitr., borace, Hali acetico, nairo carbonico)ea ratione eon sun debat, ui Sex unciis sanguinis unam salis in pulverem redacii adjungeret et mixturam peragitaret, sanguis diu liquidus rem an obatot ium praesertim, quum humanuS Sanguis applicaretur, rubrae vesiculac desidebant et liquor quidam sine ullo colore, quo PlaStica lympha Soluia erat, superne restabat, desundi et aqua addita coagulari

poterat. - Deinde.eXpertus est retardanda sani sanguinis eoagulatione. Particulum quoddam venae jugularis canis, vivo completum Sanguine et subligatum, excisum est, si igidoque oleo H- 2 ad 6ς R. 3S Far.) injectum. Praeterlapsis sex horis sactum est, ut rubi ac vesiculae ima Peterent ei lympha Perlucida ad concrescendum apia superiae resideret. Denique sanguinis tranquillitate in venis canum vel euniculorum viventium vel modo intersectorum Sub -

4 Disquisitio experim. de Sanguin P vlut. Pag. 47. 73, 130 etc.

13쪽

ligatis. Hevrson venas jugulares Prope DA Pecis rate subligavit, animalis caput demisit, ut subligati venarum fines altius imminerent, et iribus horis 1'er-nciis Sanguinem adhuc liquidum invenit et vesiculas rubras in eam, quae colore eget Pariem, Submi,SaS, ui superior venae pars translucida esset, et Pla&lica lympha, desusa, concresceret 5). Quibus experimentiS et saepe a me repeii iis, Saepius vero et enucleatius a Pros. Ill. Noli uligio faciis, quumvem ita esse satis jam persuasum haberem, docto illi viro in opinionem venii, ubique sore, ut similia aΡPareant, quo Vivus sanguis aliis membranis orga nicis inclusus diu a coagulando retineatur, id quod

tes fieri possit. - Schuli κ ius inventi, in equis canibuSque Opus non esse, ut paries earotidis subligatae et sanguine impletae cute, si cui in He wAO-nis experimoniis, legantur, ei cum animali conjuncia o sint, sed ut plane etiam excidi et vel liberae, vel papyro circumvolutae ad eandem vesicularum submissionem in plasmate amborumque secretionem eniciendam, suspendi possint; immo vero est usus sanguis in recentibus intestinis coercitus eadem praebet Phaenomelia, ut hoc modo plasma majore in quantitate Secerni possit. Schuli Eius canum vel boum intestina purifieaia in paries octo usque nil decem digitorum in

longitudinem, ut libuerit, in longiora membra divi dii, et alterum sinem subligat, ut intestino permul,

o Disqui . experiment. P. 13.

14쪽

cendo omnis a fr ei liquor ad aperium sinem compellat. - Tum instaudibulum hanc in extremam pariem intestini indigens, sanguinem o PercuΝΝa equi, canis, vel cuniculi vena in intestinum, donec plenum est, si ueniem facit, quo sacio Superior quoquo sinis, ea adhibita cautione, ne quae includantur bullae, subligatur iranquilleque Suspenditur, et paucis POSi

temporis momentis rubrae vesiculae, Praecipue in equorum Sanguine Ae Submittunt et plasma clarum, pellucidum sineque ullo colore Superne residet.

Quod quum Sanguinis inierdum per plures horas

liquidus ei a concrescendo munitus resideret, eodem experimento uSus est, ut Sanguinem transsusionibus

aliquod temporis liquidum servaret 6 . Eadem

Phaenomena in VaSi S quoque, quae, ubi sanguine impleta sunt, celeriter operiuntur, perspici licet, iam eunon semper hoc eXPerimentum Succedit, quod vas,

priusquam impleatur, aere est plenum et sanguis intra influendum, spumas agit, ut saepe hac cum aere permiXtione coagulatio, priusquam vesiculae Νubmittentur, consequatur, id quod in experimentis cum intestinis omni R materiae exportibus plane serino vitari potest. Sed tenuiora intestina, ut Ovium, adhibeantur, non licei, quibus aer non satis retinetur. Quam ob rein prospere non cessit S c u d a m o r e, ut sanguis in cuniculorum pullorum intestinis diutius liquidus servaretur T). Eadem ratione arteriae melius quam Ve-

15쪽

Ionae his se accommodant experimeniis, quibus in vivo Aa riguino serum nondum contineri. Sed Plasma illud colore carens, quo vesiculae circum naiani, sa-cile sibi PerSuadere ΡOieSt. g.

DE VESICULIS SANGUINIS.

Vesicularum Phaenomena, quum Primum Per

qui eos globulos rubro tinctos colore describit, omnium physicorum attentionem adeo ad Se converterunt, ut plasma, Vera illa Sanguinem cons Ormans substantia plane sere negligeretur et mirabile dieiuin ipsis vesiculis natura conrormantis Sanguinis Vitae quaereretur, quamvis, quin hic inveniretur, seri non posset. Nullum fortasse Orgaui cum membrum Crebrius disquisitum ei in nulla re animi attentio magis a vera significatione aversa est. - Princeps hujus repugnantiae causa in eo contineri videtur, quod vesicularum disquisitiones per micros copia Separatim magis a contemplatione Sanguinis vita oriusque substantiarum vivarum phaen Omenum Omnino sactae sint, dum comparatio tantum uiriuΝque Partis ad sinem sacile perducere potest. Omnis igitur opera in eo nobis collocanda erit, ut sanguinis vesiculas, veras, elastico liquore completas es Se vesiculas, quae Sanguinis tantum respirandi organa ducendae Sini, haudquaquam vero, ut solidos globu-

16쪽

los apparere, qui ullo modo directo ad vivendi processum habeant vim, ut adhuc multi opinantur Physici, claro demonstremus, id quod simplici ipsa

Variarum rationum explicatione Procedat necesso

erit.

g. 4. FORMA. Vesicularum forma in eo jam aliquid proprii

habet, quod apud plures inferiorum animalium Ordines in ejusdem animalis sanguine valde discrepantes formae juxta inveniuntur. - Poli depingit jam

ex Arca, Glyco ineris, rotundas, Ovatas in cuneumque tenuatas sormas I i). - Ιn ostreis, rotundari, ovaias et ellipticas Schuligius invenit. Apud Pa-Iudinam viuiparam rotundae, Subrotundae, ovaiae, ellipticae, rhomboidesque sormae adspiciuntur. R. Wagnorus Scorpionum totidem.varias sormas depingit li). Schult Zius eandem varicialem in embryonibus intra gallorum primos ires dies incubationis invenit. Apud animalia veri ebrata major aequabili ias formarum in vesiculis ejusdem animalis invenitur, sed descriptores in consiliuendis his sormis valde discrepani. Leu Wenti Oe-kius ubique mammatium globosas depinxii, multisque in locis sic etiam descripsit. In piscibus iamen ut ranis ellipticas planasque eas esse cognovit, hac ratione etiam depingit, quam ob rem Plaue ovaiaS

17쪽

tis frigidi sanguinis rotundas esse contenderunt. Ile sonii accuratis experimentis primum cognitum est, vesiculas animalium vertebraiorum ubique lenticulate et Plane compressas, planum Vero IaiuSapud hominem et mammalia elliptico acutum, in

amphibiis piscibusque elliplice obtusum esse I 6); in pullis contra gallinaceis post quinium incubationis diem et in viperae embryone globosas et majores quam in adultis animalibus invenit. Hanc embryonum vesicularum disserentiam a sormis ad ullorum animalium, paulo post etiam P r o v ο s t ei I unius invenerunt. - Sed dam antea ui moratum est, valde diversas sormas in embryonibus inveniri et idem do magnitudine dici potest. - Ui plane vesicularum forma cognoscatur in tabulum vitreum sub microscopio, auctore ue sonio, infundaniuPnecesse est, quo Se convertunt omnibusque a partibus conspiciuntur. - Facillime hoc seri potest, si io-ium inici Oscopium oblique collocatur, sed Schult Zius et ego quoque angulorum margines rotundatos, nou autem acuti S anguliri vidimus, ui R. Wag ne rus eos depingit. Superscies, eX angulis visae,

18쪽

modice Sunt concameratae, et singulari ianium luminis lustratione fieri potest, ut Superficies tanquam excavaiae videantur, sicut Ποdgkinei Lisier I ungius auctorem sequuntur IT). Tum Solum, quum vesiculae aqua jam tumescentes in salibus solutis corrugantur et Planae sormae e globulis in embryonibus ranarum gallique prodeunt, Schuligius interdum latera in umbilici modum deprcssa invenit. In animalibus evertebratis vesiculae rotundae vel sub rotundae, aequabiliter iumesaciae, non Planae sunt, et in Terebella tantum R. aguerus Planas describit IS). - Plerumque magis minusve ad ovaiae formae similitudinem accedunt, exempli gratia in Osircis in L. tercestri et Palud. vi vipara

g. 5.

Vesicularum magnitudo Praecipue in animalibus evertebra iis aeque est diversa in eodem animali ac forma. Apud Ostreas variarum vesicularum magnitudo a ad secundum Observationes

Schullgii variani, apud paludina in vivis aram inter ωψε et asis / . In Terebella IV agne rus minimas vesiculas δε / maximas in longitudinem invenit, pleraeque jἶε diametro habebani l 9)apud insocia Yόε usque ad I /. In animalibus evertebratis vesiculae aequabiliori sunt magnitudine

19쪽

in eodem animali, variant iam en Kecundum richul igii Observationes, etsi saepius difficultor dignosci

dra cani bis amphibiisque, Paullo minores in OSia canthis atque avibus, minimae in mammatibus et homine appareni, quae magnitudinis rationes cum varia vasorum magni iudine tu diversis animalium Ordinibus cohaerent, quomodo ultra demonstrabimus. Ubique planae ellipticae formae causa in amphibiis piscibusque ires, et Planae Ovatae erga in mammalibus duae diversae diametri discernendae sunt. Vesicula se apud hominem majores sunt quam in multis mammatibus. Jurinus earum diametrum

sunt; secundum Prevo si ei I uitias minimae a X Ouugio ad κἀκ // habentur. Jam sine ulla mensura, ubi aliquid tantum adhibueris attentionis, porspici licet, dissereni iam ieritae fero pariis in iis earum magnitudinem interesse, id quod accurata

mensura confirmat. Men Surae modos, quos instrumentum nostrum F r a ii e n h o ser i anum, quod Schrauben micrometer germanice appellatur indicavit, quo usque ad centesimam millesimam pariem

digiti moliri possumus, hoc loco proponimus 2Ι .

20 Philos. trans. M. 377. R. I. - 24) Mensurae hujus mici ornetri reducendae sunt, qu6d cochleartim torsion 's divisioniblis in digitos non plane respondent. In nostro octoginta tros tolae V in es in inum qia adrant digilia in Parisianum. Versio quaeque in centum gradus, et gradus quisque Tursum in decem partes nonio divistis Est. Decima Pars igitur gra diis nonii, O,000,012,01 digiti Paris. eontinet. -

20쪽

Maximae vesiculae hoc modo magnitudinem 0,60036 digiti t. e. praebebani, minimae 0,00031 digiti

Proxime igitur accedimus ad veritatem, si mediam latitudinem 30 et altitudinem j, Ponimus. Manimalium minimas vesiculas ruminantia habere videntur, quarum latitudinem in ove Sehulizius Z , Pre vost et Dumas It . Wagne rus*83 0, in bove a V Xo ungius, IV agnorus - ου inventi. Secundum Pre vost et Dumas vesicularum latitudo in Capra rupicapra et //ή, in capra coniiuet. Eadem magnitudine vesiculae in carni voris Suni, partim quoque minores, quam tu homine. Schuli Eius eas in mure ratio in cane in latitudinem, in equo a Iου μ usque ad Apud Simias majores, quam aPud hominem esse videntur, in N. Callithrice ,ψε secundum Pre vost et Dum as. Inter aves apud Gallum domesticum vesiculas mediae longitudinisHε si latitudinis et altitudinis apud

columbam, analem, at Serem, PaSSerem, Secun

in crassitudine invenit, neque majores in embryonibus horum animalium apparent. Chondracanthi fortasse maximas habent vesiculas. Ite usonius