Therapia generalis : dissertatio inauguralis ...

41쪽

racia, napiramis: aelli e reo Oleoso res Inosa: nalsa inica, oleum i herebinthinae, Iulii periis, Subina, Balsamum perii via iiii In et Co patVae, Petro leum; substantiae acri's: Cantharidus, mill 'pedus, scilla, fibrae Asparagi, Senega, decoctum lignorum ex SarS' P. Mezereo, Gu acu. His adjunguntur scria amaro adstringentia: Uva urSi, PFr0lu, Equisetum arvense, Iuncus pilosus, Ballo in lanata, rarrubium . Ononis spinosa, Asclepias Vince toxicon, Lapathum, Thea sinensia. Rhododendron et Lediim; acria - narctilica: Dig inlis purp., Nicollatia, Lactuca virosa, Colchicum Butunati. , ,eutrum. Praeparata Hydrargyri sel Slibii miliora. I. 120. Methodus diu retica remediis involventibus . relaxantibus, lenientibus nequaquam carere potest, quia organornm tiro PQ olicorum inflammationses saespissime occurrori lues Secretionem urinae impediunt Haec remedia suul: Emulsiones ex Reminibu S aut Oicis,

mucilaginosa , lac , Ly podium.

Ad externa reseruntur: Fricliones oleos ae . cataplasmata e alida iii regionem renum aut vesicae, vapores et balnea.

B. Melli , di qualitati vegetationis respondented

Methodus roborang. g. iel. Methodus, quae reactionum vitalem auget, materiam organicam ad altiorem persectionis gradum promi, vel, corpori robur organicum et vitale addit. roborans dicitur.

I. Iae. Indicatur eo in statu, qui in palliologia generali 3ub eonceptu verae debilitatis occurrit, nempe in subjectivumbecillitale virium, praesertim muscularium, cujus CBuSn CStaenuria maleriae plasticae; inde ornaci alio et niuitia mirescul Oruin. enuria aut indoles Aerosa sanguinis, depauperatio, emollitio inet ullae nervorum, constitutio debilis congenita . evolutio relardala, i ut exhaustio virium pser jacturam humorum nobilium, aut Per conuinitionem Substantiae organicae post mori, OS aculos ei chrotiiCOS.I23.. Contraindicatur in excedente actione vitali, in nimio gra- lucoliaesionis materiae organicae, ut in Sordibus primarum Viarum, ii inflammationibus apertis quam occultis organorum internorum ad raeparationem SubStantiae organicae necessariorum, vilia organicanorum organ0rum, hi obstructionibus et indurationibus viscerum iti uppressis se-et excretionibus. et in caSibus crisium suppressarum. q. I 24. In Sanatione artificiali aule omnia remedia diae letico hysica suadenda sunt. Medicus languentem surici iovem cutis, mus illorum et Sensuum restaurare ad laboret exercitio organi ad se cliuod sit quoad culini et musculos lolionibus et balneis frigidis

Ure recente atque puro tempore matutino , somno trutiquisso non imis diu durante. Huc porro faciunt justuS veStimentorum dulcctus,

42쪽

diurnae. et in genere omnia, quae in mellis do restaurant se qua in directa adhibenda indicata sunt.

Item stillia pharmaceutica roborantia A. lonica adhibentur posmorbos debilitatem universalem aut partialem , inopiam Hungi lini sit utritionem lu'avam rei hi litvulos. Diguestio et assimilatio eμt corrigenda, ut ulimenta etiam iri debilioribus in subs Virit aui orga ilicarmutentur. Ut vero hic scopus oblinoalur, remedia in organismo bendigerantur et assimile illur, est neceSse, hinc remedia receptivitati e energia o organorum vegetationis in Servietilium accommodari debent consultum ergo erit Semper a mitioribus luci pers organis digestionis et assimilationis praecipue ninara fluit aulica, unde eorunnomen risto inachica ; Organis enim hi S Stimulum addit ut salutarenet mitiorem, neque etiarn vasa Satigui sera nimis excitant, Ox3geuium et acidum compescunt. Ad amara pertinenl: Trifolium. Centaurium minus, Centaurea benedicta. Polygala amara, rad. Geuliariae Colonabae, lignum Quassiae, set lauri in spissatum. Ad motum sanguinis excitandum, calorem augendum iu usim

vocanti ir amaro - aromatica, quae oleo aethere a stimulant, ut: Artemisia. Tati acetum, Cortex Cascar illae. , Λb h s adscendendum es ad sortiora tunica, nempe adstritigeritia; materiae et ii in plastica elaborationem, humorum coagulationem et fibrarum musculariuii textusque cellulosi contractionem augent. ut: Radix Ralauhiae Tormentillae, Gallae et cortex Quercus, cortex Salicis, Cori. rod Granat, nucum juglandia in Tonica nutrietilia, quibus in est materia plastica, roborant abs que alimulo simulque nutriunt : Lichen istandicus, cortex Ulus

interior. Digestionem, assimilationem, sangurius elaborationem et nervorum ii uirilionem Sollicitant, motum musculorum validiorem, pulsum sortiorem et pleniorem causant, lancliones nervorum excitant se- et excretiones ex debilitate excedentes moderant: Cinctioiiaeea Carbone efficalia putredinem a corporo animali coercent, aerei mephi lic0s absorbent, producta morbosa immutant.

Ultimo serrum ejusqi1e praeparata et aquae ferratae adhiberpossunt. Elaborationem sanguinis. praecipue ejus cruoris persecti0 rem adjuvant, vitae irritabili robur conciliant. In Sordibus primarum viarum evaculatilia miliora, non debit, latilia, praecipue Rheum praemittenda sunt. Si in topicis assectionibu

cum torpore congeSlio Sanguinis netiva tersus partem morbosam locum habet, haec primum sedaulibus Sust laminanda est, et si con gestio esset valida, venaesectio instituatur. Externo sorma balneorum salutarem effectum praestant: Fe 'rum, aquae minerales serrulae, vegetabilia latinitium tenentia, uiquercuS, Sali X, Chiua ; aethere 3 - olens a roborantia corus, Ab

sinthium, uirinulus lupulus, Thymus serpillum. Rus marinus

43쪽

usti illa: tollo nos spiriti iosae, cum spir. Lava bulae, a q. Coloni Encti, Sp. Serpilli, Iuniperi.

e. Methodus Molvens I. 125. Illa methodus. quae materiae plasticae nisum in cohae filonem nimiam mitigat, SolvenS Vocatur. 126. Solutio est effectus ipsius vitae, medium vero solutionis est partim eX pari Sio praevalens set calor, partim Oxydatio excedetis. Solvendi modus duplex datur, v l pr0cessus Vitalis e X citatur, ergo etiam calor augebitur; vel remedia adhibita ob clienticam tisi initatem cum maleria organica nimiam coli uesio item minuunt et impediunt. In primo casu Solutio e Si iudirecta, et methodus volatilite stimulans

libetur tantum in languore processus vitalis. t. laecla, et hi dic alii r in morbis. qui causam morbi aguOCutit in SP ssitudine et densitate liuinorum, in 0lidor regi dia a te, Va Sorum 0bstrueti0ue, tu duratione ora avorum in iis arcti lius et tum0ribus glandularum et viseerum. Iu 'bis ubi uuaedam harim causarum uuii iuvenitur, me h0du A solvens ni,hil Trg. 127. Remedia Solventia sunt diaetetica et pharmaceusica

44쪽

phirus, montanus, motus corporis varii moderati. si imma culi mundities; absit nimia meritis adstrictio, animi pathemata deprimentia sunt vitanda, animus potius sit hilaris. Saepe interna non sufficiunt ad morbum tollendum, sed simieliam externa sunt adhibenda, uti Calor tam siccus quam humiduε emollieulia varia, tam mucilaginosa, quam pinguia adjuvante calor ot humiditate sub forma diversa sunt adplicanda.

I 128. Si morbus praesens variis medendi mρthodis sex consiIio medici elim in stadium pervenerit, ubi crises apparuerint, midicus omnem operam na abit, has promovendi, ut jam in cura rdicali expositum est. Q honiam vero crisis tam universalis quam tipica est. etiam remedia huic scopo respondentia eligenda sunt. I. Crisis universalis se manifestat sudore et urina; topica vero, A. partialis haemorrhagiis, alvi, diarrhoica, vomitu aliisque phas nomenis. Ad crisim saluti aegri inducendam probe noscamus oportet, quando momentum criticum intrat, quod cognoscitur aut in liminibus crisuos, aut tempore, in quo morbus exordium coepissquia plurimi morbi decursum regularem amant. Sudor criticus ille denominatur, qui justa quantitate e culmolli erumpit, et per totum corpus cum levamine aegri disrunditu Si sudor cum charactere ei et his lico apparet. Suppressio eSt impedienda, quare justa ratio temperaturae habitationis habeatur, calui est augendus. frigus avertendum, vestes in addidae exuendae set pitu calido sudor proiiciendus. Si sudor cum cbaractere torpido jungitur, Systema nervoSum et culaneum eSt excitandum, e. g. Liq. ammon. , Succ. in s. herbae melissae, potu Spiritu So, Vino nempe getieroso vetusto. - Interdum criSis praeparari debet, praesertim stranspiratio intercipitur, si cutis est aspera et rigida. calor mordax quin Sudor erumpat. Optima remedia sunt tepidae fomentationes e balnea tepida, quae simul cutem immundam sordibus purgant, pos balnea corpus fricatur panno aspero, aromaticis sussito, et praesente Spasmo pulvis Dora eri indicatur. Si vero sudor nimia copia is aegro jam valde debili aut cum charactere torpido evolvatur, leInperatura habitalionis est imminuenda, polus sit subfrigidus, exhibeantua qua frigida et acida mineralia, v. g. Λcid. Halleri; aut Limona da, insusum herb. Salviae. II. Haemorrhagiae criticae criseos partialis vocari possunt. εsanguis col0ris laete rubri, mox coagulans justa quantitate eua Ievamine aegri prorumpit. In statu eret his mi medicus sit ab servat0lallentus; minime in statu torpido, hic sanguis parca quatilliadfunditur, et criticus vocari nequit, haemorrhagia ergo ad luxaΠuἰorit. In epialaxi eorpus quoddam sirinum naribus Intruditur, au

45쪽

aqua calida naribus altrahitur, aeger Obs servet silum ereelum. Naemorrhagia tubi intestinas S augetur vaporibus, fomentis, clysteribus. genitalium fluxus sanguineus infuso Sabinae, Therebinthina sub situ

horizontali. In charactere synoeliali excedeii S haemori liugia est arcenda, aeger circumdetur temperatura depressiore, si uatur aulino tranquillo et quieto; his nihil juvantibus frigus applicatur, alitiphlogosis

ei derivatio venaesecti Oile inducitur, et quidem eo respectu, si haemorrhagia super diaphragma locum hali uerit, etiam sperius evacutio sanguinis, et vice versa est ituli cala. III. Alvi proslui una lautum in nonnullis morbis qua momentum

criticum Sese manifesta l. In statu erethistico cura exspectativa est indicata, omnia Solerter vitentiar qua0 erises Supprimere valent, ut sudores prosia Si, refrigerium; ne vero excrementa saepe acriuoulerit idem excitent, pro polia obvolventia, praesente teneSuio clysteres iniicilaginosi applicaritur. Si crisis per alvum promovenda esset, indicantur Sales medii, Tamaritidi, fructus horrei. In si alutorpido cum tremore labii in serioris, pulSu littermittente, nulla alvo aut lantum parca quantitate Subsecuta, evacuatio quantilative et qualita live est augenda et quidem sortioribiis remediis, e. g. Abeo,

Ialappa. - In Syrio chali charactere alvo furie excedente haec re-εtruigenda est, quod tantum SucceSSive mutiri conamur, quia repentina suppressio irritalionem vehemetitiorem imo etiarn inflammationem Hi in Q aschematismurn inducere valet; initio ideo porrigantur polus mucilagiti OSi, e. g. Isin ut Sis e guntuli arabico, clo fleres ex amylo et opto. IV. , o milia cris: s sese insinuans in erethiSmo aulo Paliae naturae committitur; in turpore vomitum praecedunt ructus, tremur labii inferioris, sapor amaruS, quin vortii ius cieatur, lillic adjuvandus est empticis, sed ea circumspectione, an ceger etiam in statu versetur, ut emoti cum assumere possit, Silli e diari hoea praeSeti S aut SecuS. In charactere synochali vomitus est renis cum inci labili late exaltata non criticus sed sympto malicus est, hinc eidem imminuendo adlabo. randum esto timcilagino Si S cum narcoticis, acido Sulsurico, poluniveri. pulvere aeros inru, vivo Cain patiensi, fomentationibus ex

Hyoscianio, et an lagoii isti Ce Sinapismo in regione hyp0gastrica.

q. 1 9. Pro vario eXitu morborum etiam indicatio varia erit Morbus transit vel in sani a tem persectam, vel in impersectam 'vel in alium morbum. - Stadium perseelae Satitialis s. si adium reton 'ab'Acemiae requirit, ut polentiae externae nocentes dispost otioni praeSenti faventes removeantur, ipsa quae dispositio selisim supprimatur, debilus cnergiae vitalis vigor restituatur, et ors aliismus aut singula organa restitutione masSae perdilae ad inlemita. item reducantur. Hoc in casu methodus restaurans indicatur

46쪽

44 130 Exibus in ortiorum in sanitalem imperfectam vel iii sormalionem puris, Vel aquae, vel in exsud 'tionem . in para lusimvol indurationem. 'Sciri livin. Carcinoma, Vel in gari graenam et Aphetoelum oti linet, hinc indicationes etiam variant. Λ. dii fili mali ine puris s. suppuratione organismus eo do tormitio ur, a. ut, sol me lur pus purum, laudat ale, et ichoris ponesis lini sedisti: P. Ad hoc consequendum in characterem rcspiciendum ostssi erothiΝnu, natura in suo opere sussulcienda est: calore in addidoc lupi, Sinalibus , in s3 noclivit characlere ex allata actio vitalis dbili landa est methodo sudativa, si a Clio e X cedit in Sy8 l. nervo SO, tuino et rubor minus proavo L t, dolor Vero insen Rus in is sum vocantu cataplasmata cum Cicuta, Hyo Sciamo, Belladontia, etiam optum ejus qui inctura; si in Systemate xasorum octio vitalis EXSuperat, Elian cataplasmata et sales medii antiphlogistici ex tradantur. 2. Ut pus sormalum supersuum e corpore eliminetur, evacuatio vot arte perficitur, Vel naturae committitur.3. Ut abscessus in cicatris a tionem deducatur; quare obieeitur abscessus apertus. linteo carpto molli, vel spinigia vel gus sypioiit per liaec pus effluetis suscipi alui , - Ni vero pus sive externsive inini' ne corrumpitur, cicali is alio impeditur, causae hujus impedimetiti sunt removendae, earum esse clus jam prov0cali sunt de primendi, et nullo causa delecta debilitas organorum Propio ductionis est imminuenda roborantibus et Si intulantibus , e X terrae There, binthina vitello oti subacta, linteo carpto illisi ila vel somentis ex

lierliis aromaticis et adstri irge illibus,B. in sol mali ine aquae indicationes sunt f Collema aqua evacuetur, nova collecti O irnpediatur, et reactio organismi observetur l. Exacuatio Vel arte persicilii P para centesi, aut viis naturalibi ulcommittitur, quae Sunt: tubus intestinatis, organa uro poetica elculis.

Evacuatio liquidi per lubum inles linalem ui eveniat, illati las

iis est augρnda. Hic ad molimina naturae a linia deiidum, si erit irruetus aut iurgescetilia Superiora versus ei in levamine locum ha hel, I pecacu Milia sola aut cum Ani itioni; libus in usu in vocatur; si cro tractus intes lilialis ost excitandus , indicata sunt remedia

Pur Blvum evacuantia antiphlogistica vel drastica pro diruersa indi vidualitate.

ID evacuatione per systema uro poeticum olia in duae series remedioriam indieantur: antiphlogistica et excitantia; ct quidem pri ora in Statu s3nochali, ut sales medii, Lali cum acidis minus fixis et infuso; ex ei latilia applicantur in si alu ligit. puri'. in pulvere 1 et infuso; exstilantia applicati luse in si alu 0rpido incipiendo a milioribus, ut decocto rad. Otion, Apiti. Darda nae, baccae et ligni dii ni peri, qua celiam potui admisceri lios sunt; Squil lis, polibSimum ejus extractum, quoniam vero vi stimulante sorti ore Drbanismum adgrediti ir, in membranis cavi peclcris aul lub

47쪽

intestinaIis uisanimalionem excitando, ad praecavendum huncce Dinsectuin additur aromaticum, v. g. Cortex Cinnamomi; adhibetur etiam Therebitilliitia, plerumque in emulsione, Balsamum Copali ast in emulsione, Catilliaridus vel in pulvere, vel iiii lura. EX-ierne emplaStrum Cantharidum. -- Evacuatio pur culem methodo diapporet ea absolvitur. 2. Collectio recens praecavetur vel per destructionem membranarum Secernenthina, quod raro seri potest, et quide ii tautum in partibus serosis minoris dignitatis; vel vitalitas membranarum, quae a diversis causis originem petere possunt, deprimenda eSt. 3. Reactio Orgariisnii: si charactorem ei selliismi habet, naturani Sua VI medicatrici rion est turbanda . cum charactere S DO 'cliali In Syst. vasorum antiphlogistica sunt indicata, venaeSectio, Sang ullis evacuallo topica, nitrum, febre minore praesente eX-hibeantur diuretica cum antiphlogisticis; si sJ si, ner 'OSum in uiliSquum VaSOrum eSi asseclum, indicantur Opium si alia narcotia cuin uia phoreis clS et diurelicis, in torpore tonica praeScribuntur, prae sente assimilati ite debili Elae saccharum, Aellieres. Uuiu hJdropici plerumque mullum bibere so sent, etiam DO-us consoli lanei sunt eligendi; optimus polus aqua habetur, et remedia ad Systema uropoeticum et ad tubum iii ies linalium Cremor tamam, in cutem simul agentia Ins, Metalli. piper. , Sambuci, Aletissae. In s3nocha conducunt polus refrigerantes acida aqua cum Oxyrii, squillit, tu torpore Vimim. JoM; Π 0 mettia Sunt respiciendat pro-

OIPOre mel nudiis Solvens est indicatu

48쪽

cissimi aegrum cruciant, narcolica extorti e et interne a uni indicata. t raesente diuili est curciti uinatos a viii versali cura Dr0Dhv laclicai iudico tur.

F. Iudicatio gangraenae duplex censetur; l. ut propagatio gangraenae impediatur, Z. ut separatio partis gangraenoSae a Celeretur. Ut propagalio limitetur, cauSae ante omnia Sunt rem etidae. . proces Sus iussuli matorius adhuc praesens me hodo antiphlogistica istrictissima est suffocandus; in summa debilitate me hodias roborans et stimularis instituatur. Externe fomenta aromatica, spiritu οSa ex herbis aromaticis cum successu felici adhibentur. Exoluto jam spha celo pars demortua separanda est ab organismo sano. Haec Separatio est vel topica vel universalis. Topica se insinuatili nutu rubro inter partem vivam et mortuam. In charactere eruiliistico color est laete ruber, IimeS Valde turgescens, non vehementer dolens. hic methodus exspec aliva valet. In charactere AJ noctiali limes etiam valde turgeScens. Aod calidus et v Q hementer dolens, hic mollio ius sedativa neceAsaria. In charactere torpido limes ii om laete ruber, sed pulli dii , margin HS mere cullapsi, non doletiles. propagatio mali accelerata, melliodus sortiter stimulans promptis

Reaclio universalis sub sorma febris apparet: in assectione vasurum eXcedente exacuati a Sanguinis . nitrum. regimen si ig duri eoudueit; in assectione nervorum eXaliata Marcoli Ca SCOPO PESPoudent; praegente Statu lorpido Stimulantia iudicantur, V. g. Ammon. .

Moschus, Cilina, Phosphorus.13 l. rei morbus in morbum alium exitum minatur. indicatio repenti morbo ac pommodanda est.

49쪽

O N.

Ad morborum diagno sim requiritur, ut non tantum symplo maluiti complexus noscatur, sed ut eorum qu0que nexus perves ligetur. II. Ers lema naturale ph3t ilogicum cst ultimum petitum scientiae, cir- ejus caeterum praecipuum columen tiusterna artificiale constituit. III. Varcotica stimulo negativo agunt. IV.

umvis vomitus virium vitalium universalem producit reactioncm

et exlerno in organismum humavum auuibilae in medicina summi est m0menii

onlagium nonnisi dispositione lavetito morbum producit.

xistit vis naturae medicatrix.

ulmoni bruma, hepali aestas maxime infensa. IX. litia medica propagationem morborum impedit.