장음표시 사용
2쪽
Confoederati Belgii Provinciarum
Gubernatori ,& militiae terra mariquc
Imperatori. CELsissIME PRINCEPS,
A u D A R E Principes & Heroas mundi de rebus praeclare gestis in Republica Oratorum potius&roetarum est, quam servorum JesuChristi,qui verbum salutis an nunciant, quippe quorum ossicium non est, Excelsos mundi laudibus admodum extollere, antequam sensu peccati ac poenae eos coram Deo , mundi Creatore,Domino ac judice viderint humiles & prostratos,quiq; vix Possunt alio nomine quenquam Magnatem laudare, i quam si se sanctitatis ac pietatis exemplum praebeat, & paterna sua in Ecclesiam Christi consilia, paternamque curam testatam ciat. Priori nomine si C. T. laudare magnopereve lem, adulationis suspicionem apud Lectorem &Teipsum facile incurrerem .Ea enim aetate es, qua plerique,praesertim Magnates& Fortitudinis filii, minime laudabile aut decorum putant magnam pietatis speciem prae se ferre,sed potius laudi ducunt durum esse&imperterritum animo,etiam con- tra voces SS. Ministerii, eas praesertim, quibus externa hilaritatis licentia circumscribitur, atq; id operamdan ut dissi- . et mule-
3쪽
DEDICATIO. muletur si quae est in corde pietas,&studium externae sancti talis disseratur in annos , quibus decrementum virium de
morte aurem vellicat. Dolent servi Dei,&merito ac magnopere dolent, nec suo tantiam incommodo dolent atq; increpant hosce mores & haec instituta hominum, quacunque si-ant aetate, sed serre tamen coguntur, & Zelum temperare, dummodo id unum impetrent, ut ossicium facere licitum sit, D liberas edere voces, quibus vocationi ac conscientiae satis. faciant, a Communione mali immunes sint, & Spiritui S. ostium servent apertum , quo opus suum in auditoribus quibuscunque, cum lubet, perficiat. Hoc ostium, Celsissinae Princeps,in T.C. hactenus nobis fuit apertum, nec immerito nobis pollicemur, apertum fore semper, dum parrhesia utimur in rebus, quae sunt intra limites nostrae vocationis, Sc ad aedificationem Ecclesiae necessariae. Nosti enim, Celsissime
Princeps, communem Sc tuam mortalitatem, credis animarum immortalitatem, metuis rigorem Sc sevcritatem ultimi
judicii, sentis imbecillitatem naturae, eXperiris tempora, quibus tremendaDei judicia nulli hominum ordini parcunt, '& ex his omnibus, pro insigni acrimonia judicii, quo Deus C. T. supra aetatem donavit, sponte intelligis, quam necessaria sit omnibus,qui iram Dei effugere cupiunt, sollicita fuga illicitarum rerum,& quam facile decrescat cura saluti, si non juvetur perpetua Ministerii parrhesia. Reverentia quidem Majestatis quam sacra pagina Augustis Principibus & Magistratibus vindicat, in ministris Ecclesiae praecipue debet habere locum,ut parrhesiam illorum reddat circumspectam,
&non solum ipsos intra limites obsequii contineat,sed etiam reliquo
4쪽
DEDICATIO. reliquo populo venerationis exemplum sit: Attamen illud quoq; certis imum est, quod ministri Eccli siae etiam ad Principes verbum Dei habeant, cui illi assurgere Se tum in rebus
vitae, tum quadan tenus in rebus regiminis se submittere tenentur, ac sine ullo auctoritatis detrimento possunt. Non
urgebo apud C. T. Regis Ethnici Judaicorumque exempla, quae sacrum volumen suppeditat, quippe quem novi lubentissime premere proxima vestigia Gloriosissimi parentis, ut
qui omnium virtutu paternarum haeres es, etiam in detestandis adulationibus&inserenda parrhesia Ministrorum verbi, quam Sal terrae Servator vocat, Magnum Parentem mature imitari laudi ducas, nec laudi solum , sed& emolumento. Dum enim SS. ministerio apertam commodas aurem, IazCSpiritui S. obstacula strusa nec Heroico Tuo animo intercipis semina sanctiorum meditationum , quibus commune vitium naturae paulatim cluatur,&coelestis vitae primitiae gignantur, ut ita Imago Divinae Maiestatis,quacuna nascuntur 'Principes,&novum iubar gratiae salutaris,quod spiritus Servatoris accendit, in uno corde coeant, & C. T. non solii in
Patrem , se i Sc Christianae Ecclesiae fidum Nutricium cssiciant. Tum enim de inlim sese illud praecipuum profert, de quo C. T. laudare, & sibi atq; adeo Ecclesiae gratulari servi Dei possunt, si scilicet non tu aetantiam salutis studiosus sis,Ac& SS. Ministerii reverentiam gravissimo exemplo populo
commendes, scd etiam duras & consilia paterna consecres Eccles Christi,quibus puritas Sc securitas illius conservetur ac promo veatur, nec indulgeas iis principiis atque maximis, quibus Ecclesiae Rcformatae reddaris parum amistis, &non
5쪽
έDEDICATIO. nisi infirmiter addictus. Novimus, quam grave Sc molestum sit Ecclesiae,cum illi,sub quorum alis securitatem quaerit, vel se iis favent, vel in detestatione abominabilis idololatriae frigidi sunt,uel perniciosam opinionem de Indi Terentiaste
ligionum fovent,vel moderatam disciplinam ecclesiasticam oderunt, vel auctoritalcm SS. Ministerii in dubium vocant, aut serviliter illud habent, vel denique spirittiales Ecclesiae functiones ad se rapere,&sceptro suo omni modo subjicere, ac rebus,quae sunt de hoc mundo, miscere satagunt. Ubi hoc sit, tarda ac segnis est Ecclesiae defensio, scrupuli ac angores
piarum conscientiarum multiplices, impietas contra Euangelium augetur & triumphat, qui in vinea Domini laborant, de vanitate sui laboris querulis gemitibus lamentantur,
schismatum semina jaciuntur, infirmorum Zelus irritatur ac exardescit, potestatum divinitus ordinatarum veneratio decrementum patitur, & Ecclesiae juxta ac Rcipubi tempestates parantur. Merito igitur nobis & Ecclesiae gratulamur, Celsissime Princeps, quod C. T. abistis periculosis principiis itq; maximis immunem,&ReformataeEcclesiae doctrinae ac disciplinae vere addictam credere possumus, &ejus rei non levia habemus testimonia in illis curis, quas auspicato & dissidiis atq; litibus, ecclesiam concernentibus, componendis,&superstitionibus abolendis, ac puriori doctrinae propagandae non illiibenter, nec sine sumptibus impendis, praesertim per ditiones nuperae pacis pacto, Se praecedentis belli victoriis C.T. subjectas. Hunc animum & hos mores tuos, Celsis.
sine Princeps,ciam non paucis occasionibus expertus sim, animus mihi gestiit C. T. humiliter inscribere ac offerre hasce
6쪽
DEDICATIO. meas in partem sacriCodicis meditationes,de rebus gestis Apostolorum, qMibus fragrantissimus odor salutiferi Euangelii ad nos usq; delatus est. Fas mihi sit, Celsissime Princeps, Patronum his meditationibus eligere , quem auditorem frequenter habuerunt,ut sub tanto nomine tutiores sint contra lividorum dentes, quibus volupe est arrodere quicquid provcritate Sc Pietate in lucem prodit, utq; hac occasione C. T. sincerom Prosperitatis votum, & grati animi exile signumeκhibere Possim. Deum itaq; Opt. Max. Regum Regem &Principum Principem supplex veneror, ut C. T. cumulet dies vitae, Prudentiam consilii, pietatem cordis, vires corporis, & per haec Florentissimae Confoederati Belgii Reipubli- .cae , Se Ecclesiarum in ca hospitantium pacem ac incremem tum. Scripsi Hagae Comitum, mense Aprili, anno salutis
7쪽
Habes hic meas meditationes quales, Pelico magu quam Latino Sermoni intentus, adfunestum paro,aliena manu Griptas semel es disractim a me relectas, procul ab oculia meis impressas, adeo b in MIisnecti pis eam plenitudinem, distinctionem, puritatem ac elegantiam non habentes, quam Lector Criticus requirere possit , sed aequitate se venia tua undiquaque
egentes; volui tamen eas prodire me vivo,tum quod non pauci expeterent, tum ne me mortuo minori cum cura prodirent. Si de Materia se rebus quassor si me interroges, abjecte de iis judicare non debeo. Et si enim conira decorum euvus laudare proprium,tamen non minus absonum eis,admovere manum alicui
operi, o ubi perfeceris,in lucem illa protruderepublicam si non ipse sis persuasus, quod aliqui perfeceris publica luce dignum. Si enim tute de tuo opere ab-je resentis, quasse inducitotes, ut publicumfactum aliis profuturam credas'
Non eo inficias, quod multi se cur non aliquo pacto omnes' humanorum librorum scriptores aliquid humani patiantur,ctdepropriosariu nimis magnifὶ iudicent, interim tamen certum est, quod quicumque libros parturiunt,raiionabilem aliquam hiem utilitarispublicaepro obstetrice habere debent;Nes vero alienussum ab in modinia, ut no os labores aliorum potius iudicio submittamus, quam nostra laude condecoremus: Interim nihil vetat, quo minus suo judicio lectore criptor manuducat, ad aequum descripto iudiciumformandum, espraecipitem contemium avertendum; Hinc est quod meum, de hoc me ripto judicium in limine exponere non reformidem. Iudico me Commentariis, qui extant in Aecta Apoctolorum, non parum addere, O ex praegnantismis, qua in
hoc libro moltaesunt phrasibus ac loquendi modi anultapr erre, quae ad lucemo praxin Pietatis, aliquid conferre possint. Nolim hoc ita intelligi, quod alio
rum labores prae meo contemnam, nec quod aliorum vitula non araverim, nes
quod omnes partes libri aequἱ accurat elaboraverim : Sed ideo ita judico, quia scjudicaturum e e L ctorem quemsis aequum se doctum se hoc meo judicis induci post ad labores meos non negligenter evolvendos, persuasuNseum. Non δε- siluit me isdictam Ecclesiae , quae me haec viva voce docentem audivit. Esenim novi, multa auditoribub placere, dum viva voce dicuntur, quae parum sciunt ubi in literis comparent , expertus tamen sum, se cum ratione judico, quod meditationes solidae, methodicae, ac rerum pondere graves aetate erant,
8쪽
se praerogati m inc scienti , quam cum voce Doctoris nonptine amittunt. p sim etiam hoc a dere,quod meditationes tibi exhibeo meaπ,non alienas ataliunde e ripti,ut de expilatione aborum auctorum,aut crambe recocta queri admodum lector possit.Non quod novam doc Dinam jacto. aut blimes peculationes, a capacitate populi remotar,profero. Simplicitatem enim pressi:ames conformitatem doctrinae ac interpretationum cum Orrhodoxis moderatoribus Theologis sectatu sempersum ,.id testimonii apud auditores facile obitaneo quod ingulares opiniones magna vi obtrudere nunquam solitus,nec libertatem Christianam minuerestapotius quod omnem καπιφωνLν, omnem quoque rigorem non necessarium studiose vitaverim , o quidquid ad concordiam facere potest, non minui quam veritatem enix locutus sum. midigitore Iu quod meum dicam , se quo nomine hunc'tum lectori commendem,ne 'e
rio se oris labore putetur liber indignus , in hoc secundo libroris scis' id si dici, quod non sit dictum prim' . uasi vero humano ingenio dest
iis mollipsicandi conceptus essermones de rebub iisdem.Si ex viginti quatuortiteris, quae omnibus nationibus communessent,in nita vocabulo m varietasoria est, quid non oriatur ex tanto Scripturae volumine, tot hominum studiis es'
meditarionibus volutato' Attamen verum est, nihilpesse dici, quod non sii diaratim prius i merum eis, si cum grano salis accipiatur. God implicite vitames, magis magi que potest explicari; Et quae paucis in Scriptura verbas semelictasunt, tam amplum inse continentsensium,es tam variam sapientiam,quae numquam satis nec explicari , nec comprehendi pote, I, sed μου explicatio Ocomprehenso quotidianumpotea capere incrementum. lusitata in Scripturis, quo verbum Dei crescator in vase Volenter, quod non ideo tantum
incitur, qu is a plures propagatur, or a pluribuου recipitur, quia Euangelii, ac m steriorum illiu prae icatio se cognitio, quamdiu Mundus stabis, quotidi m magi que sectareset, inpiar Solis, donec ingruei meridies perfectionis in
eis. Patitur Eclipses, sed non patitur nec mort et, nec decrementum, verum in decremento incrementum capit. Si tanto sicarum numero tam avaris ho-
minum diu atque utiniis, iam testaris exhauriri non potuit, quin que ad finem muni auri argentique copia augeatur, an putamuN Scripturam, in finitum sapientiae pelagum, Theologorum studiis dudum evacuatam esse. M um indu iquior iteris prae alis' Nec indicabo. Non enim ex
9쪽
vero victor triumphas, or lectionis molestiam contemtu autoris vindicas. Sisenim se res habet in nostro ministerio, ut meditationes, quae e meditantibus adis modum probant, auditoribus saepi minime placeant, min quibus sibi minimὰ placent concionatores, iis saepe maxime applaudat judicium audisoris vel lectoris. Puid igitur' Nimirum non debent ese contionatores, sicut Comici Poetae,quii ibi negotii creduntsium dari, populo ut placeant quas feceruntfabulas. Labores nostros intelligenti auditori vel lectori uti probemus,anniti licet.Verὰm si
huic dise licent,inopiato efectu labor noster hominum judicio caret, ipsi dilis gentia nourestitium nobis es praemium esse debet. Miseriprofecto sumu si pritimur alacritatem ac diligentiam nostram in o cis decresere,cum Auditorum de nobis judicium decresit; Hocenim tam facile mutatur, ortam parumsolidum eis, ut saepὲpraeferat conciones,quas velpos habere debebat. Fama eis, inter sectas iris, quae hodiὶ dicuntur grassari in misera Britanuia, uNam esse quae vocetursim opinetur veram ingenuinam Christi revelationem huc queuesse nollibi se expectandam adhuc, subissi quaerendam esse. Hinc nullabi volunt esse fixi auditores, se clim diseurrunt, ut quotidie alios
atq; alios verbipraecones audiani iraialiquem ogendunt quiprae caeteris lacet, hunc agminatimsectantur,clamantes Invenimu ,invenimur verum pos quam
per complusculos menses vehementisme placuit,repente adeo vilesiis t eodem cum caeteris loco habeatur, se novus iterum quaeratur. idqui sit de Anglis rum sictis,utrum verae sint an ae,non interpono iudicium. Ex fama emblema arripio,quod instabiles assectus hominum circaSSUUinisterium adumbret.Idem ac eundem audire facit auidiunt,es varietatis in hac materia adeo sunt eu di,ut unus aliquis minister qualisumque sit,diu placere nonpossit. Originem Meres trahere videtur ex stirituali aegritudine,qua laborat appetitu rerum spiritualium. Sicut enim omachus aeger varietatem es lectum cibi atque potus j ita quibus languidus verbi Deiopellius est varietatem osse m concionum sis dios sectantur. Sicut insanies quidam praestietate orignavia Actantem ma irem iactare detrectant, utfame ferὶ pereant, nis matrem habeant,quae etiam respuentibuι ingerere nutrimentumpossit tapleriq; auditorem adeo sunt ad re
cipiendum verbum Dei tardi,ut propria attentione virtutem concionum attrahere detrectent, oriola ui aedificationem a miniyro requi Vr,quod cum ne
mo ministrorumprae reposit,abuspost alium c rem'itur,nec quisquam diu piscet. Immo vero etiam ex divino consilio originem ducere videtur haec ingra bilita
10쪽
D I, E C T o R E RI. Libinassenuum noΠrorum erga ministros verbi , quantum visorahodoxos, ut solvi Sponsus Eccle ae crescat se amici aeparaumphi illius minuantur, nec iupartem a cris menta , utque constet, quo salutaris ficacia verbi nonsis iopore sitate utrius minis Iri, verum in bene facito'virtutestius Dei. Accedit quod ministri auditoribus prodes nonpo t,n aculeos usisfigant, qui vulnerent aei riten, , cui amara medicorumpharmaca aegros in medicum irritant, undefacit se contingit, ut inimici ant, quibusώb initium vel ocuos erutos dedistent. im- M. ut quadam quasi indiriia cupiditate accendantur,qua veram dant,ut Polo-νibus pro aculeo cruces Hanc Denique non parum ad remfacit, quod per diuturnam pris entiam ac conversationem proferunt in oculos Auditorum infirmitatum reliquiae, quas verbi divinipraecones non nisicum vita exuerepossunt,rindest ui quos propter g lendorem doctrinae Angelos initio putabant, homines esse δε- ehendor, es humani nihil ab iis alienum videant, id quod visio vertunt, cum cro esse debebat Angelos non ferentibu Non igitur ut incertos lectorum applau-. o captem, haec in lutemeri, ut diligenti pudio atque conatu propagandi verbum Dei, Deo placeam, quod etiam tum futurum credo,s D forte placuerit la- fori meo negare ut mulium prosit. Plus me lectori profuturum confiderem su-cni et dicta Scripturae exfribere potius quam notare , quodpere crepationes mihinon sicuit id cindidati SS Ministerii, quibus pecul riter hunc librum con-yscrofacile i qui θ; explebunt. A te aliquot annos hoc quoque mihi a complumibus objectum, quod non satis pro tu sum in dogmatibus, quae ex textu eruo,
operose co rmandi e applicandis. Verum et eum non eis cujusquam labores carpere, ubere tamen dico, quod i pro aeevagationes ae digressiones a temu cris, Urombara exercra E magis quadrant, quam verbum Dei coram populo rescindendo, ni Mularis intercedat acrimonia judicii, quae totam istam di-grosionem rextispost reddere homogeneam ac singularem, nec sit inanis ra dia potius, qua lida critexitu enuctatio. Fruantur alii uoingenio, mihi icti videntur optimicontionatores, quisunt optimi Scripturae interpretes Nam si quando ne hoc requisito licebit ese concionatorem, tum levi exercitatione quili- r Aus Myota poterit fieri contionator, quem populus laudet, o quid tum furarum s de die Ecclesia puritate doctris Lae,vicini doceam. Sed eorum Capitatis Zihil ra. IA uerim nonis nune Aboro. Si Deus prorogabit et itam O vires, ei tu Emporri. Darmim , utre his Iector, o vale .