Synopsis annalium Societatis Jesu in Lusitania ab anno 1540. usque ad annum 1725. Authore R. P. Antonio Franco Societatis ejusdem sacerdote

4쪽

SOCIETATIS IESU

LUSITANIA

usque ad

Societatis ejusdem

. Sacerdote.

Augustae- Vindelicorum & Graecii.

Sumptibus Philippi, Martini, & Ioannis Velth, Haeredum. Anno M. DCC XXVI.

6쪽

Privilegium Caesareum.

ΕGo Maximilianus Galler Societatis IESU

per provinciam Austriae Priepositus provincjalis DD. Philippo & Martino Uelth bibliopolis Augustanis potestatem facio imprimendi librum, cui titulus: SympsisAnnalium Proetincia Lusitaviae Societatis 'Esu is P. Antonio Francoelindem Societatis sacerdote conscriptum, a tribus Theologis nostris revisum & ab A RAE' P. Noltro Michaeis Angelo Tmu- irino Praeposito Generali approbatum. Reliquis Vero typographis, bibliopolis & quibuscunque at iis vi privilegiiCaesarei nostrae Societati clementissime concessi sub poenis eodem diplomate statutis inhibeo, ne Praedictum opus vel recudant, vel alibi impressum intra S. R. Imperii atque regnorum & provinciarum haereditariarum fines importent. Actum Graecii die Is Decembris Anno supra millesimum septingentesimum vigesimo

quinto.

I S. Maximilianus Gallen

TAM BURINUS.

Praepositus Generalis Societatis IESU.

CVm Librum, cui titulus: Onusis A malium Protiniaciae Lusis a Societatis JESU: a P. Antonio Franco Societatis nostrae Sacerdote conscriptum, aliquot ejusdem Societatis Theologi recognoverint, & in lucem edi posse probaverint; facultatem facimus, ut Typis mande tur ; si iis, ad quos pertinet, ita videbitur: cuius rei gratia, has Literas manu nostra subscriptas, & sigillo nostro munitas dedimus Romae 3. Decembris I723.

LS. . Michael AngelusTamburinus.

7쪽

CHRISTO

Rerum omnium Domino,

De Cruce suspenso.

Quum non est, mi Rex dolorum, ac tormentorum patientissime, ut detur Iuci aliquid laboris mei, quod non prodeat Tuo Nomini, ac Numini consecratum. Hanc vitam, quam unice Tibi debeo, indulsisti mihi non solum communi caeteris mo talibus beneficio, sed singulari dono,cum iniquio simi sicarii petitus ferro tantum non effudi animam, non me sed tua innocentia me tutante. Ferebam tui de cruce penden- . tis simulacrum intra vestem occultum: quod mihi scutum fuit inexpugnabile, ne ictibus proditoris percussus occumberem. Ex eo tempore Te de crucis patibulo pendentem elegi rebus meis singulare numen, praesidium, & dulce decus. Idem piissi-

8쪽

DEDICATIO.mum simulacrum tanquam monumentum perenne prae oculis habeo in cella, idem gesto appressum pectori, clim itinera suscipio: ut ubique mihi mundi mare naviganti sis pharus accensa, quam ne meis sceleribus patiaris extingui, etiam, atque etiam oro. Excipe, & intuere placidissimis oculis, Rex benevolentisssime, hoc quale quale obsequium: tenuissimum fateor. Uerum illud mihi animos facit, quod a servo vilissimo nullus Dominus potentissimus donum, quod se deceat, expectet i solum attendens, quid possit servi tenuitas. Compendium offero rerum omnium, quas tua Societas Lusitana suo tuis auspiciis feliciter est aggressa ab annis octoginta quinque supra centum. Obitus illustres, & tacta illustria tuae Societatis filiorum continet hujusmodi donarium. Unde Tibi non nostra, sed tua sistimus: similes illis, quos locupletant ampli Reges, qui gratum adversus Principem os eniri animum, ex ipsis, quas acceperunt, divitiis honorarium adornant Regi priesentandum. Fac, Domine mi, ut, quidquid egero, & scripsero, tuae sit augendae gloriae consonum, tuae crucis vexillo magis explicando idoneum , tuis sanctissimis plagis illustrandis aptissimum.

Minimus Tuae minimae

Societatis Antonius Franco.

9쪽

Praefatio ad Lectorem.

NEscio, qua vi occulta senserim pluribus ab annis incitari me ad eripiendas hominum oblivioni res gestas a Majoribus nostris in hac Lusitan a

Provincia. Sunt enim per se magnae, ac dignissimae, quae commenderi tur aeri, & memoriae perennaturae. Scriptoris quo ii felicitas est, si videat labores suos immunes ab interitu. Neque risu, sed laude dignum censeo, qui cu mutando, limando, & locupletando volumina vitam & annos consumpserit: cum sit honestissimum, saltem ad vitandum otium, vitiorum omnium radicem, cori scribendis libris insudasse. Certe cum animum adjeci, & manum ordinandis meorum Majorum factis, quae tenebris delitebant sepulta, mihi alia mens non fuit, nisi tempus, post expleti muneris mei pensa, supervacaneum fallere negotio valde consono homini religioso, qui nollet vitam suam inanibus curis deditam transigere. Postea opere crescente, me ursit studium vulgandi, quae collegeram, ut Fratribus meis in Domino charissimis essent utiles labores mei; dum facile poterant Majorum nostrorum res illustres perlegere, seque ad imitationem incitare. Voti sum factus compos, editis in lucem quatuor voluminibus de viris illustrioribus hujus nostrae Lusitanae Provinciae. Haec sunt conscripta sermone patrio. Ne solum essent familiaria Lusitanis, nostrorum hominum facta,& virtutes composui Latine, Annum gloriosium Socinatis in Lussana Provincia, in eo per anni dies, ac menses succincta narratione complexus tum virtutes hominum illustrium, quorum vitas in lucem edideram, tum aliorum imitatione dignit sima exempla. Id opus extusum Viennae in Austria. Cum viderem Provinciam nostram carere monumentis, quae posteritati legendas offerrent Collegiorum, ac Domorum sundationes, & alias res gestas, quae multae sunt, & gloriosae; devovi me totum Annalibus Provinciae scribendis. Quatuor voluminibus non parvae molis sermone patrio conclusi res notabiliores, quae a Societate condita

ad nostrum usq; tempus in hac Provincia contigerunt. Hanc omnem rerum vastitatem in Latinum redegi compendium, quod lectorem satis edoceat gestorum stibstantiam, & succum. Credo hujusmodi laborem non parum scriptores nostros adiuturum, qui suas curas impenderint illustrandis fastis universae familiae: simul allaturum singulare solatium sociis aliarum gentium, qui cupiunt scire primordia, & progressiis ejus Provinciae, quae totius ordinis prima fuit. Sanctissimus Fundator mittens ad Magistrum Simonem Rodericium patentes litteras, Magistro Simoni, inquit, primo Societatis Provinciali. Etenim ad id tempus Romana Provincia carebat justa Provinciae forma. In aliis regnis, ac ditionibus Principum admodum pauci de nostris erant. In Lusitania Regum favore robustas vires paucis annis, quae satis essent formandae Provinciae, Societas acquisierat. Faxit D Eus Opt. Max. ut meus hic qualis qualis labor augeat ejus gloriam , cui serviunt unice hujus minimae Societatis filii, quos inter, licet immeritum, me Numinis indulgentia misericors dignata est recensere. Illud postremo velim animadversum, ut si lector, quod facile potuit evenire in tanta rerum varietate

collecta ex diversis documentis, offendat in scriptis meis aliquid sibi pugnans, id corrigat juxta hanc Annalium synopsim, quibus, ut laboris mei postremis,

non pauca, quae ex aliis peccaveram, emendavi. Non ideo ausim affirmare, cavisse omnia. Nam immensa rerum moles, & varietas semper est erroribus obnoxia; quamvis adhibeatur, ut reapse adhibui, vigilans cura. Scimus, inquit Horatius, & hanc veniam, petimusque, damusque vicistIm. Pro

10쪽

Protestatio Authoris.

Om summus Pont. Urbanus VIII. die 3. Martii anno I 6rs. decretum

ediderit, quod confirmavit mense Julio anni ejusdem, quo prohibuit typis mandari novas vitas hominum, qui sanctimoniae, vel Martyrii tam de vita migrarunt &c. Profiteor, me, quaecunque in hoc opere scribo, nolle alio sensu recipi, quam eo, quo Sanetissimus permisit similes narrationes vulgari typis, & me nihil velle, nisi quod sit consentaneum Matris Ecclesiae placitis,&sanctionibus, ac decretis summorum Pontificum.

Catalogus

Domiciliorum, quae sunt, & pertinent ad jus Societatis

in Provincia Lusitana. Angolanum Colleg. Ariola em Africa. Angrense Colleg. Angra ilia Terceira. Besense Colleg Be a. Benguensis Resid. Bengo em Aetola. Bracharenis Colleg. Braga. Brigantinum Colleg. Braganca. Canalensis Resid. CamLCanissensis Resid. Canissos.

Carquerensis Resd. Carquere. Cetobricense Colleg. Setuis Conimbri cense Colleg. Coimbra. eum scholis minoribus Academiae.

Eborense Colleg. scum Academia. t nEborense Semin. Theol. lEborense Semin. Convict. IEluense Colleg. Hvas. Fassalaminensis Resid. Fastalamis. Fayalense Colleg. GFal. S. Felicis Resi. S. s. Funchalense Colleg. Functat liba duMadeira Insulana, sive a parvis insulis, Resid. libeo no Brasit. S. Joannis de longis Vallibus Resid. S. sam de longos valles. Labrugiana Resid. Liar a. Lapensis Resid. N. Sentara de lapa. Masagonensis Missio. Maz amem Astica. S. Michaelis Colleg. S. Mi Hilis.

Pedrosiana Resid. Pedroeo. Pernensis Resid. Perves. Pharnente Colleg. Faro. Portale grense Colleg. Portalegre. Portuens e Colleg. Porto. Roris sensis Resid. Roris. Scalabitanu in Colleg. Sarmarem.

Sergi pensis Resid. bergipe no Brod. Stevalium Resid. Meva Valbonia Res d. Vassom. Villae novae Colleg. Villanova de Pom

Villaevis sar Do m. Prof Villavissiosa.

Villa franca Res d. Villa franca. Ulyssiponensis Dom. Pros sUlysii ponense Colleg. S Ant. Ulyssiponensis Dom. Prob. Ulysii ponense Colleg. S. Xav. . Ulysei ponense Sem. Hybern.

Ulyssiponensis Novitiatus Indicus.

Ulyssiponense Colleg. pro missionibus Indicis institutum ab Archithalasso Castellae, Legionis. lDomus Prosessae 1. Collegia et O. Domus Probationis a. Seminaria 3. Residentiae i8. Missio I.