장음표시 사용
141쪽
illa prudentissima, sapientissima, & maxime potenti, cum sit ordinaria Dei pol stas,ac eius imago quaedam sapientia nihil usqua, unquam dicimus vel oti
Da meo sum,vel vanum ab eadem factum,consermatum fui se . Quando. in operibus ais nihil en artihi tosis, nihil est praeter artem. Elcrum lioc argumentum desumptum a con-prare Ar gruentia mundi parui hominis , magni huiusce sensibilis non aspernabuntur tem danae mentis homines, quam si negare audeant,eos nullam frontem haberi , d in rerum cognitione leuissime esse versatos satis constabit Mox si negent cognitiorinem nostram 'quae ab Entibus dependet, ac ut altius supra sensus sese erigat in sublimitatem ratiocinii elata, a ijs nihilomini ordiens auspicatur sit negent, inquam,cognitionem nostram longe inferiore esse ipsa agitatione Naturaen suis koperibus consormandis administrandis eiusdem essectus parum vel crasse nimis
Gymnidium animaduertisse videantur, cuius laudes praedicari,quantum patitur humana con ere πη , ditio, siquis est delicatus adeo,ut aegre ferat, nae ille monstrum existit, ac praeter qui abh naturam conformatussierit. Veruntamcntentemus asterre argumenta quoq;
alia persuadentia Barbam propter usum aliquem a Natura consormatam, noή
Izia, bis datam suis . . Illa porro a loco,& loci dignitate, tempore, a specie. Nam
ut primum de loco dicamus, nemo negauerit Faciem unam eue ex partibus no stri corporis externis,quae speciem habeat honestam modo vera sit opinio Occi. ronis, Galeni, qui hanc diuisiones nobis reliquerunt ad partes corpori si Faciri divi stri, nimirum alias esse speciei honestae, alias vero deformis aspectus, formae am utimur interim Ciceronianis verbis, quam diuisionei alibi expendemus 3 quod si dignitatem habeat Facies, dignitatis velut gradus. ordines aliqui existat, illa inter honestas partes honestinima omnium, atque dignissima merito censeatur,cum in ipsa sint posta organa sensuum potiora rationalis animς internuncij, stipatores egregij,&in eadem facie quasi speculo reluceat modo quodam ineffabili totius sere annii a maiestas, nutus, vis agitatio, Madministratio, veluti alias declarare loco magis proprio conabim nr,nunc indicasse tantum miliciat. Quibus positis non video sane quomodo, & pertinacissimi.& stupidissimi quiq. modo sit ulla frons hominibus fateri non cogantur Barbam usum aliquem habere debere. Hoc autem nisi fuerit, nae indignum aliquid in parte digninima perpetrauerit,&sui tunc maxime oblita fuit, quando minime omnium oportebat. Sed iahuius ordinis homines ij sunt,paululum supra sensus euecti rudite philolbphantur: in monumentis priscorum praeceptorum euoluendis pensitandis oculoru
Plin. lib. . non mentis operam adhibuerunt.Audiant Plinium Natura rerum vis,atq; maies histor. V. in omnibus momentis de caret siquis muri partes eius,ac non totam compkctatur animo. intelligant itius moderationem animatium omnium,quanos potuere Natura generatim
membratimsita se habeat. Sunt nimirum aliqua in hoc Naturae nunquam satis ad-Din. mirando theatro singulari cuipiam homini occulta: Sunt, aliqua speciei uniuerunorantia sar humanae ignota,quorum scilicet naturam non valeat unquam attingere mens
tili humana atque horum etiam incomprehensibilium rationalis meditatio non est Ociosa , cum propterea'cognoscamus doctissimam illam ignorantiam , scilicet osciendi ea quae nescimus: Sic harum indagatio subtilitatum, ut ille ait, etsi non est utilis ad machinas farinarias conficiendas, exuit animum tamen inscitiae r bigine, acuitque ad aliario deni ciue splendore afficit, ut prieluceat sibi ad nam cilacndum primi opificissimilitudinem. Qui ut omnia plene, ac persecadest, ac praeter, supra omnia i ita eos qui scientiarum studiosi sunt, suos esse voluit: in A temo, inorumque intellectum rerum dominum constituit.Aliud est a Tempore arsumc- tum, quod vel singulare valeat ad asserendum Barbar esse nempe sum aliquem. Videmus
142쪽
vid inus enim illius inchoamenta prodii e certis quibusdam definitis temporibus,quorum libratio momenm DL eo creatori praesertim est conspicua in eius Erniata consilio Audiant increduli Claudianum vividissimum ingenium, atque inter caeteros eius ordinis viros non aspernandum, cum ad omnia natus esse
Nam eum disi ii quaesisem faedera mundi
descriptusi mari fines, anuli meatus E lucιι nactis, Des tunc omnia rebarco b firmata Dei: qui lege mouerι Sidera, qui fruges diuerso tempore nasci uιυariam Phabem alieno iusserit igne
Complerι, Sotim , suo porrexertiundis rLiriora, rellurem medio libraueris axe.
Deus Creator, siue Natura eius administra, Si rectrix certum specilicum tempus enascendi praescripsi Barbae quemadmodum, teliquis mundum caelestem, sensilem complentibus, pr0pter certum, specificum finem, in quem homini-hu, ab illa incomprehensibili Sapientia fuit donat, Hic est ille numerus, quem
innitit sapiens, dicens: Creavit Deus omnia pondere,numero e mensuνa. Non est absq; mysterio dispentatio temporis , cui cuncta creata subiiciuntur utinam intelligeremus. At sapere oportet ad sobrietatem. Tertium argumentu erat a spe i , quod Ume nunc declaramus. Videre licet pilos omnes reliquos uniuscunque census, ct ubi t m Ni mcunque politi sunt, usum habere, & homo hiscat ineptus ahquos pilos barbales usum non habere.Fuitne usque adeo rudis, aut impotens, vel propri instituti ac muneris oblita Natura, cum id generis pilos conformaret, meditaretur, promoueret ad certam quantitatem, praestitutamqneque enim crescunt indefinite pili Balbae, sed is existunt alteri, qui caesarie crescunt prolixi, sensu assertore ac Dinet ore Aristotcle. veluti alias docuimus An habeant usum reliqui pili, quorum-C cunque locorum palam constabit, si homines paullo peruicatiores consulant priscorum monumenta virorum qui pilo pectoris, dorsi,hippocundriorum,alarum artuum considerauere,neq; simpliciter, at iuxta qualitatem , quantitatem qua rum ditarentias pilis peculiares alibi narrauimus adhuc& subindicauimus Pilo . rum Morbos da dos esse alicubi locorsi,vel aliquando Non enim omnia una aetate proueniunt an super ij de viri citum,vel tardu egressum non neglexere ab omnibus desum dies inditia teperieria corporis humani, in quarii tepetaeru latitudine adeo euariat species humana,vr ad easdem liceat Vergiliana tua carmina Iubscribete.
Sed neque quam uisa perire, nec nomina quae sint EP numerus neque enim numero comprehendere referret
Nosse, quor Ion veniam ad liuora fluctus. Qipem usum inclicatricem pilorum cum animaduertissem non potui non admirari hominum peruicaliam, asserere non erubescentium, omnino pilos barbales usu destitutos esse . Praeterea nisi illud meminitiem , quod populariter sertur
desiderauissemis Galeno hanc diligentiam , ut recensuisset Barba pilorum usum inopere suo de arte medices, ac caeteris voluminibus, quorum nullam secit men- tonen nisi duobuam lotas, qua arum nolita nuncisci mcmoria o eruntamenia nulla
143쪽
nulla esset in posteris agitatio me ima Pria,nis seruilis .vbi cuncta scibilia tio
non res agnouissent. Dispensavit Natura viaicu ue trint hominum certam quan- 1 coonitionis portionem sui ipsius . Hinc varijs temporibus certa quaedam scientiarum additamenta,&inuenta prodire animadueriimiis. Et ubi latendum sit in enuhquid quisque sentiat,nullam aetatem extitiis casibitramur in qua non fuerint en inetissima ingenia, vel Artium,vel Scientiari Quae iis floruerunt po-nulari fama extiterunt sane:Cosenuerunt quidem plura,atq; in tenebris vitio e rum quorum interest id generis negocia curare,ij tamen viri Aspenditum imitan-D I. instes Musis,&sbi non insuauiter vixerunt. Habemus nostra aetates qua aliavn- viri qui no quam suere,sublimia ingenia nulli priscorum postponenda. Duam de nostris tan-nta ρσης tum, sed, caetera regiones proprium habent decus, stemmata. Piccothombncum, Penda sum, Montecatinum,Vussem Aldrouandum sunt soriam ek alij I 'mi*μphi de mini in teti in cognitis in quis non admi Muraiuluam totalis Philosophiae M M' lumina clauius, Masinus conterraneus,&samiliaris a prima aetate meus repra sentant omnibus numeris Archimedem,Ptolomeunt. Euclidem, praestantissimosvitos mathcmaticarum scientiarum quorum etiam gloriam gloriosissimis inuentis non parum perstrinxere. Sed Tychonem Brahe vinam super omnia etiam cel. sssima exempla genitum quis tacitum praetereat, aliti iniuria totius Astrologiare
quam Heros hic reparauit aliquous': dum Friderico Secundo Daniae Regi inseriti iret. At huius viri scripsimus nos Elogium, propterea conlulto plura eiusdem re Aticemus. In Historia utriusq; generis cum ciuili tum Ecclesiastica, quis ingeni, acrioris homo requirat veteres illos ubi legerit apharum,d Raronium, quem unum hunc Varronem ecclesiasticum diceresbleo. is ambiguam sui ipsius admirationem omnibus elatibus insnuauit, ambiguam diximus nam certe nescias omnifariam eruditionem, an solidam doctrinam potius admirari debeas,cum tracti in ipso eluceat suprema,& hoc unum illud est inter caetera praecipua,quod: nos.&posteri debeant CLEMENTI Pontis. Max. huius nominis OCTAVo,cum
renuntians ipse Baronium in Purpuratorum Patrum ordinem celsissimum praemonstrauerit aliquatenus, quo conuertenda sint ora Procerum omnium.Timuis esem notam hominum malefieriatorum in recensione huius viri nisi me&mens Medi.Ita mea eli illius clarissima defenderent monumenta Nostri census medici viros clarissimos, atque interea temporis in Medicina faciunda resnantes non praetermitatemus, qui veluti nouimus nos, aut ex familiaribus colloquijs,aut ex eorum scrii pris nulli ex priscorum ordinibus debeant ratione postponi, ij vero sunt.Andreas Cisalpmus Horatius Augenius Hieronymus Fabricius ab Aquapendente: Hioron vivus Barbera: Felicianus Bettera: Laurcntius Longus: hic Medicus apud Se retussimum incentium Gonxagam Mantuanum Ducem stat praecipuus,& in v
be ipsa quibus adnumerare oportet Marcellum Donatum, adhaec Torniellum P. egnant pariter Heroes Patauini tota Europa celebres Aemilius Campolongus DHercules Saxonia: Alexander Vigontia Iulis clarissimi Iurisperit filius Patrinio γdinis viri,& census Physici,atq; Medici inter caeteros mortales precipui. Andreas Baccius Hieronymus Rubeus Rauennas operum suorum testimonio igent virebunt nobilissimi Rubeum Rauennatem nouimus nos cum in Philosophia. QMedicina oe imum . tum in caeteris omnibus stud ijs humanissimum.
Quid λ Quod nonne Clarissimus pariter viget, vigebit apud ipsam posteritatem
monumentorum suorum Physicorum, medicorum occasione Ioannes Francia scus Vlmus conranguineus meus Carterum digressioni huic nostrae, cum utili.
tum dctata modum imponentes rei redimur in rata, dicentes unicuiq palam consta
144쪽
eonflare Barbarisum aliquem esse debere, nam ut suadent vehemeter argumeta desumpta,veluti retulimus, a loco, ta loci dignitate i temporcia specie V sum tamen Barbae Cicero negauit, qui lib. 3. de Oratore scripserat in hanc sententiam.
Eferii ne animum ad hominem,uel erram caeterarum animantiu ormam. π figuram:
nullam partem corporis sine aliqua necessitate absciam totami formam ouasi perfectam
reperieus arte non casu tam in arboribus ι quibus non truncus,non rami,non folia sunt
aemque nisi ad suamretinendam conseruandam, naturam 'Et haec sane phusica prorsus est sententia viro digna doctissimo, qualis suit Cicero, non tantum oratione Diui comseliκ, sed Minente validus,atque illa ipsa varie plurimum i exercitata. Qui nor in sentu penitiori, ac mente, sed verbolenus philosophantur, ac sibi sapere videtur,& cortice adhuc natantes, pulcherrimam illam diuisionem praeserrent dicentes eorum quae sunt in corpore, alias esse ipsius partes veras alias vero non existere
veras partes cuiusmodi sunt eae prodeuntes a necessitate materiar, cuius census cx: stit pilus, excrementum, non pars, si pars ea excrementitia materiaria perinus,ac usus nullius, ad quem ccnsum reducenda est Barba, quia tota pilus est. Quam doctrinam pace illorum dictum sit,non accipimus popularis enim existit, ρημα is. erronea prorsus Pilus enim existit corporis pars,&maxime necessaria,veluti suo loco dodebimus,atq; necessitas illius est ab usu,& ossicio quod habet in cor pore non a materia, vel cius ut aiunt,necessitate. Dedit pilum natura corporibu p gh mano propter usum, ac eum no simplicem veluti aliquatenus indicatum hucusq; ha5hi.'fuit pluribus argumentis, ac praesertim per rationem deducetem ad impossibile, vel absurdum innixam ipsius naturae maiestati, quae cum sit Dei ordinaria pote stas,accius imago sapientiae omnim propter finem aliquem agit,ac presertim no Hest'ra elabilissime id praestat in corpore humano animalium omnium dignissimo. Hunc IV m
Vsum,cuius doctrinam sumus nos allaturi proxime subsequenti libro, ignorarunt Peripatetici,ac praeceptor comunis Aristoteles, praeterea.&qui sub si quuti suntliaiciei uis physici omnes cuius cunis nationis , quorum commentaria ad manus meas pervcnire potuerunt, atque ob ignorationem huius usus, vel onici Aristo
telis doctrina, lib. s. de generat.Animal. probari non potest, Maccipi ab hominiacius ingenia crationalist, anima philosophantibus, qui vero seruiliter, ac anima irrationali perturbationibus rapti exercentur a physicis contemplationibus ad dicti, factioitibus, laetis, magistros in quorum verba iurarunt, haec ferre non poterunt. Subiungemus adhuc propter usus,vel ossicishuius ignorationem , aleni doctrinam, quae legitur cap. Lo lib. I. de usu parti mancam, Minsufficientem, quod aiuntinxistere&asseremus nihilominus veram.Cuius tamen Galenicae doctrinae origo fluit ab Aristotele communi praeceptore Tacemus interim sententiam n stram consulto, quae proxime subsequenti libro publicabitur,& iuxta tale princi pium docebimus luce meridiana clarius omnia quaecunque qualiacunq; quan tacunque, quandocunque, quomodocunque sint in corpore nostro habere osticium,usum, utilitatem, vel finem dicas, illumque omnino eximium intra pomeria corporis consistentem ita constabit veram esse non posse doctrinam Aristot. lib. s. de generatianimal. Scriptam, ubi praeceptor concedit maximo Naturae dindecore publicato assevcrato ut ei licuit,affectiones nonnullas esse. ut contingit, quod maxime ait in hominibus contingit, cuius opinionis errorem nisi indices eum qile consulem allata veritate asserant me homines physici omnibus,& inlanissi in is adhuc insaniorem. Quapropter serant ij, quod nos: consulto, & maxima ratione coacti differimus. Nunc regredientes in viam dicamus parumperia ornatu, cuius gratia dedit Barbam Natura hominibus velut scripserat Cicero. Marci Aut rima Palamni. Hinc
145쪽
.AVU Hanc sententiainariter Augassentit, vel accepit cu lib. 22. de Ciu.Dei, c. 24. die ς.
iης β Smi erὸ punisu posita in corpore, ut tantu modo decore habeant, non et sim, sicut habet pectis virile mammitas sicutficies Barbat, qua non esse murumrem iret virili ornamento in licvi pura facies feminarum, Pas,tui infirmiores isti m niριη.t,be Hai. μυμ comem et Gai. qui usum aliquem Barbae scripsit esse praeterea illii tu oes ornamen ipsam ornametum dare voluit dicens Lib. Ir de .P.c. i. . Porro quod necesse sit, tum iit 9a natura ex abundanti nonnunqua pulchirtudine assequi,intelligunt ij,qui naturietem mei opera perscrutantur.Quod cum nunquam superiori crinone docuerim, de eo di-ccdum ruine mihi maxime putaui. Nam pili qui ad malas proueniunt,non modo
genas opCriunt, erum etiam decus,atq; Ornamentu adscrunt.Venerabundiis n.
magis mas apparci, idque potissimum ita talis progressu pili undique ei pulchre
circumsundantur,&quae sequuntur.Lactantius Firmianus in lib.de opincio Dei Barbam inseruire praeter fines alios a se scriptos, ut ornamentum tr.talar m moriae mandauit, quemadmodum in eius recensenda opinione constabit. Summa summarum omnes cum Plix sici tum qui insecuti sunt, Medici lianc sententiam acceperunt unanimi consensu, scribentes Barbam esse donatam holniniat natura propter ornamentum. Quid autem sibi vclit haec vox ornamentum, nemo latas doceticum nihilominus late patrat ac plura significet, veluti constat ijs quive sati sunt in Latino crinone, nobis etsi patrio, attamen quae est rei uin vicissitudo Isnunc peregrino extero, seu plusquam extero Galenus cap. i 3. libri iam citati
exeni plo ab artibus petito,videtur nos docere cuiusmodi ornametum sit Barba, vel ipsa nostro sexui afferat quod nunc subivnsimus ex versione Nicolai Rogij Calabri, ut unusquisque geniosita proprio censere, ac elicere valeat Galeni doctrinam Caeterum quo pacto Natura earum etiam pulchritudini praevidit nam id quoque ex abundanti facere consueuit, nullam partem impolitam, neque illaboratam, aut sinerythmo. ac lepore relinquens) id iam consideres, licet mem- ad uiodum enim boni artifices praeter opus institutum artem suam ostentant,vembi gratia in claustris,seu obicibus, clybeis, plerunque m ensum capulis,ac no-nu quam etiam in phialis,ornamentum quoddam, ac statuarium opus aliquod Cquod ad usum partis nihil pertineat, aut hederam qua nuam, aut vites fi cxuosas, aut cyparissuin, aut id genus quiduis insculpentes sic Natura ex abundanti omnia membra,eaque potissimum hominum exornauit. Quae ornamenta multis in partibus clare apparent,obscurantur tamen aliquando ab ipsius utilitatis spledore. In auribus certe manifeste apparet quemadmodum ni fallor in cute extremi pudendi, quam praeputium appellant: item Min ipsis natium carnibus. Euidenter autem partis ipsius turpitudinem, si nuda carnibus fuisset, simiam conspicatus, agnosces. In oculo porro tametsi omnibus his longe sit praestantior pro nihilo ducitur pulchritudo quod ipsius utilitas valde est admirabilis. Contemnitur,&nasi ornatus, labiorum,&aliorum sexcentorum, quod ipsa utilitatis Dpulchritudo, at pectus voluptatem multum superat. Quod si exiguum quiddam de labijs, aut nasialis fuerit abscissum. luitu difficile fuerit, quam deformis facies tota sit fui uia Sed haec omnia , t dixi a Natura non primo scopo, sed velut operis additamenta,ac ludicra suerunt facta. Quibus vero ipsa maxime incumbit, Min quae semper intuetur sunt ea que ad actiones, atque utilitate pertinent. Diximus enim antea, quinam adtio ab utilitate differret, tum quod coniti uctione quidem,ac generatione prior est partis actio dignitate vero prior quidem estivii liras actio autem posterior.Demonit rauimus autem, quod vera pulchritu-
146쪽
do ad viilitatis successum ac bonitatem rcrerturitum quod primus partium omnium constructionis est utilitas doctrina modo venit a nobis expendenda, pro viribus ingeni sititiam veruiu attingentibus, quemadmodum collimantibus Capit huic qui ρο eptoris orationem per capita ut aiunt distribuere, appotuerunt id generis rubricam. Poturae, Crari cum coliatio in artium doc ratione. Sed anteqx m ad maminatione huiusce Galenicae sententiae propius Dlares liri accedamus opera pretium esse arbitramur docere quid sit vera, ut ait interpres utib ituri pulchritudo partis quam nos ves physicam, interdum officialem pulchritudine nevera, erappellares lemus,nam exit ab Oissicio,vsu rutilitate,non secus ac riuus e fonte me A seu crypta,vel scaturigine fluit atque dimanat.De hac officiali pulchritudine aussu britudodiamus Galenum praeceptorciri in eiusdem operis lib. I. cap. v. ita loquentem IPalam est quod ea corporis nostri constitutio est optima, quae omnes habeat par 22
ticulas,utilitatem ad organorum lanctiones sufficientem a seipsis praebentes.D, 'gitorum enim ait εὐφυIια est,ut id magnum sit,quod in medio est magnusq; digitus indici opponatur. Quod si roges quapropter ξ promptam habes scriptam responsionem.Nam in corporatura, inquit, omnia consontiunt omnes vero parti .cula uniuicuiusque partis ad eius lanitionem. Igitur partis nostrae manus videlicet, quae est aeti, Sane est apprehensio. Sed quo pacto ad hanc digiti omnes conspirabunt, nisi& magmam id liabuci int. quod in medioest, magnus indici oppositus suerite Ita enim omnia,quae manus per eos obibit,probe peracta su rint.Igitur oculorum quoque,& narium MVυtαν, si queras, inuenies, si cum actionibus ipsarum iunxeris,simulque expenderis constructionem.Ipsa enim εὐ φυίας vera' pulchritudinis discernenda regulamanensuram iudiciumq; tibi praestatura est. Vera enim pulchritudo aliud nihil est, quam constitutio optima, quam actionibus explorabis non albedine, vel mollitie, vel id genus alijs, per quae non
nativa, non vera,sed secata, adulterina pulchritudo ostetatur. Quo fit talia quidem corpora mango, alia vero Hippocrates laudaturus sit, neque apud Xenophontem iocari Socratem fortasse putasambigentem de pulcritudine cum illis, qui aetate suasormosissimi videbantur is autem si impliciter loquimur, neq; re- C ferret ad actionem,& si omnem pulchritudinem impediret, sorsan utique solum iocaretur sed quoniam toto illo sermone pulchritudinem constructionis particularum resert ad actionis bonitatem, nequaquam ipsum tantummodo iocari, sed etiam serio loqui aestimandum est. Haec namque Socratis Musa fuit, ut seria iocis sempei immisceret.Hucusque Galenus. Ex qua sententia colligere uniculol; licet, quod sane verissimum existit, atque a physicis omnibus pari consensu asseueratum pulchritudinem unam esse in animalibus, eorum qi partibus a fine manantem quam obtinent animalia eorumque partes,ubi illud praestant, in quod creata suere ab ipsa Natura.Haec cum sit in toto,& parte, diiseratq4 usus ab actio Pulibrisuri ne,Variis nominibus poterit nominari. Generice principio dicitur pulcritudo fi no bUcar nis, vel finalis mox pulcru o totius, uel totalis: adhaec pulcritudo partis, uel I particularis: postremo pulcritudo actionis,uel actionalis: iulcritudo usus uti. Σ' μψ' litatis, omcij,uel pulcritudo officialis. Ferant id generis nomina critici,& censo i. res latisiuris quando nobis propositum est rem, quid sentimus, plicare,non . Misis si autem dicendi pompam, supellectilem oratoriam adserre qui nec j sumuS,ut parit, besualeamus, nec interea fert materiae ratio Admonemus nunc tyrones physicine particularis
soci pulcritudine gerierido significatu acceptam finis, uel finalem inesse cunctis a natura creatis cum sinplicibus, tum copolitis omittimus interim ipsius mundi intellisibilis naturam nunquam satis admirandam, nunquam satis comprehen-
147쪽
sam quae pertinent ad hunc in adiim sensibile In cuius nos peregrini habitato . . res existimus patriam illam celestem anhelantes: Finem uero,& bonum,ac pulcritudinem omnium horum quae sunt in orbe sub rari non intelligit homo, neq; Dan intelligere ualet humana species quorumcunque scilicet lingularium hinminum etiam singulariter,quod est dictu eximie philosophanti chorus ' hus omnibus praeteritis, nostra di futuris. Hanc pulerit uda cin finis bonitati iustitia aequi pollentem Platonicus ille lib.de anima,& daemone docebat, nouit optime ingeniorum apex Magonius,& scripsit in lib. de comparatione Platonis, Liui Aristotele,operenua uam satis laudato, laudandoue, cui Herculi scientiarum DF M P Deus Opt. Iax.concedat,obnixe pieque rogamus, concedat,inquam,otium de s coriam nullis turdulentij interruptum, contaminatum,ut valeat nostra,& poste ςε ritatis ingenia eo,quo cepit, lumine senitali illustrare, fisuere ad ueritatem rem abstrusam percipiendam,perceptam cognoscendam. At redeamus unde sumus digressi. Hanc pulcritudinem finalem respiciens Plotinus dicebat Ennead. 3.hb quinti cap. r. Ficino interprete.
Mod turpe ea, id natura Deri, contrarium Natura enim pulcrum spectans agit speciat autem determinatum, quod quidem in boni ord ne collocatur inde ur.
natum vero turpe eri ordinis, contrari, sed origo natura inde detendet, a bono atque pulchro.
ρihio de par Huius modo pulcritudinis finalis occasione non possumus ae ei per doctrinam lium turpi Ciceronis, cui videtur subscripssse Galenus in praesenti capite, traditam in lib. tudine, o t. de ossicijs in hanc sententiam.
Trincipio corporis nostri magnam natura ipsa videtur habuise rationem, quae
formam nostram, reliquamq; figuram, in qua esse Decies honesta eam posuit in
promptu. Qua autem partes corporis ad natura necessitatem durae specitum essent deformem habitur. ,atque formam, eas contexit, atque abdidit Hane Natura tam diligentem fabricam imitata est homin m verecunia. Quae enim Natura occultam , eadem omnes, qui sana mente sunt; remouenia oeubs, ipsis necessitari dant operam,ut quam occultissime pareant,quarum , partium corporis sumsent necessariy, eas neq4 partes, neque earum usus suis nominibvsappellam: quodque ficere turpe non es, modo occulte, sed dicere obscaenum est itaque neque aperte actio rerum istarum petulantia vacat, ne orationis obseaenitas. Nec vero audiendi suntonici, aut si qui fuerint Stoici pene senici, qui reprehendunt, irrident, quod ea qua turpia non sunt verbis flagitiosa dicamus, illa autem qua turpia sunt, nominibηs appellemus suis Latrocinari,fraudare, ad reari turpe est, sed dicitur non Pobscoenam liberas dare operam re honestam est, nomine obscoenum pluraque in eam sententiam ab eisdem contra verecundiam disputantur. Nos autem naturam sequamur, , 'ab omni quodabhorret,ab oculorum auriums approbatione fugiamus.
Ex qua sententia Ciceronis habemus partes aliquas nostri corporis habere formam, atque figuram honestam, o has esse in promptu aliquas vero habere
somδm,vi adspectum deformem esseque in abdito, cui sententiae manifeste nisi fallimur
148쪽
sallimur subscripsit Galenus cap. r. iam relato,quando inquit. Quae ornamenta multis in partibus clare apparent,obscurantur tamen aliquando ab ipsius utilitatis splendore.In auribus certe maniteste apparet, quemadmodum ni fallos di in cute extremi pudendcquam praeputium appellant item in ipsis natium carnibus Euidenter autem partis ipsius turpitudinem, si nuda carnibus fuisset. simiam conspicatus agnosces. Ecce quomodo asserat podicem partem esse se mae.& aspereus turpis vel des mis, cui turpitudini occultandae inseruit natium tumor: consensius Galeni adnuet clarior cap. 3. lib. i .de vis Partium ubi tractat uteri physiologiam quem locum consulto praetermittimus. Hanc doctrinam: A ce tantorum virorum admittere non possumus,quia si partes omnes corporis nostri habent finem, consequenter dici poterunt adhuc bonae,& pulcraecynicis attamen, Stoicis illis pene Cynicis non assentimur . Confitemur enim aliquas partes nostri corporis esse turpes non forma vi figura corporea ut videtur velle Cicero, non ossicio vel fine .liquidem utriusque occasione omnes Ingulae partes existunt pulcherrimae, vel ipso Ciceronis testimonio, ut dicemus.Sed confitemur eas esse turpes, aut inditio,vi explicauit doctissime August.lib.de Civit. Dei. aut relatione,ut dicemus nos ad animam rationalem. Quae inserius a nobis explicabuntur nune ex Cicerone ipso testimonium reddituris omnes partes corporis nostri esse pulcras nullas consequenter dici posse turpes. Hoc vero testimo dinium legitur lib. 3.de Orat. ubi asserit orationis leporem, ac suauitatem nasci ab utilitate,ac necessitate, cuius haec est doctissima,& nectarea sententia, quam non
piguit scribere in tyronum gratiam circumciso, ita labore nimio locu exquiredi.
Sedit in plerisque rebus incredibiliter hoc Nasura es ipsa fabricata sic in oratione, et ea quae maximam utilitatem in se commerent, eadem baberent plurimum te dignitatis, vel sepe etiam venusatis incolumitatis, ac salutis omnium causa videmus hunc flatum se buius otius mundi, atque natura rotundum, ut caelum, te vini edia sit, aui; suaui nutu teneari r sol ut caraeu eriatur, iaccedat ad
c brumale signum,st inde se malencia in diuersana p.rrtem: ut luna accesu, recessus Iob lumen accipiat, ut eadem spatia quinque fien dispares motu cur
fuit conficiat. Hae tantam habent vim,vipaulum immutata cohaerere non possint reantam seritia nem,ut nulla peries ne excogitari quidem obsit ornatior. Hic An nemus merim lectorem obseruandam esse ilia vocem comparativum ornariorqnam perime ad intelligendam Tim nominis ornatus, cuius causa scripserat secero Barbam hamini a natura fulse donatam . Referte nune animum ad hominum, vel etiam eaterarum animantium formam, figuram myam partem corporis sine aliqua necessitate affectam, totamq; frmam tu perfectam reperieus arte, o Uῖ Quid in arboribus o quibus non truncus, non rami, non folia sunt den nisi ad suam retinendam, construamiamque Naturam nunquam tamen es lupar
nisi venum . ineruamus Naturam, artess videamus. uulta in nauigio necessarium quam Atera, quam catena, quamprora, quam puppis, quam mimω ς' Teia, quammab, quam reliqua, qua tamen habent in specie venusalem, vi non δε-
iam salutis,sed etiam oluptatis causa mensa esse,ia W.ύο uiae retems,
149쪽
G porticus Iuninent amental end*dn I l. 1li uinouam dignitatis saepitoli fastigium Lud, o cateraru madram non enu .is. e necis it is ipsa fabricata est.'
Nam cum esset has ita ratio quemadmotam ex utraq; para teriti aqua delaberetur:
ptilitatem templi fastigi dignitas consequuta es. et etiam si in caelo sapitolam , tueretur, si inmer. esse non posset, nullam sime I sigio di nitas rabiturum P
vuliatur. Hoc in omnitus item partibus eueni , v viilitatem, ac prope necessitatem suauitas quadam, oe lepos consequat-r. Q In hae porris sententia obseruamus ubertatem illam Ciceroni familiarem, ne A a scio an qu sitam, an innatam, cum viatur plui bsiid millibus ad pulcritudinem I p. is , In lem significandam dignitas, venustas 'voluptas, quorum rationem nom,
mi diei iis num,& pressiorem significationem nunc docere non interest. Videamus nunc pes ex doctissima Augustini interpretatione, qiis modo partes aliquae turpitudinis nomen mereantur. Dicamus aute mirimo: luae sint huiusmodi partes cillae v id enitalia utriusq; sexus existunt nomen sibi a pudore consequuta ac puden-Fuseuda da etiam Ommata. ' Pudoris vocabuli nomen Scaliger esar, nobis rationem Fud. rim explicauit Exotericarum Effere aist Pudos metaphorica vox est sicuti avertitur sensus a pudendis, idem quod verecundia sed latius funditur. Quippe Vertauo M. etiam cum meremur inferiorum reprehct sonent. Vesecundiae autem vocis clymon,ac facultatem hisce verbis docuit eodem loco Verecundia est imagna opi nio reprehensionis . Cum vae, idest valde remur hoc est, putamus ipsam rem. Abiecta altera vocali ex diphtongosa ct breuisessi ilabaci quaproptere sistis mus pudenda dies partes generationis pictimo aenii deleruientes quasi reprehcnsibilos parim, putidas,&odiosas, a quibus ipsi sensus auerti clibeant Audia
musiam Augustinima. . Qi Hine emquod, issi philosophi, cui verit si propius accesserunt iram atque libidinem vitiosis animi partes esse mys undi: eo quod turbiti ac inordinate mouerentur,ad ea etiam qua sapientia perperiri non vetat, a per hoc opus habere, raderatrice mente, atque ratione. Quam pariem animi retiam velut mare quadam Cati as regenilis perhibent collocatam', it illa imperanse in istis reui ruribus pos ain homine iustitia ex omni parte consimari. Hae igitur partes quas, erun homine sapiente,ac temperante fatentur esse vitiosa ut eas ab his rebus, a ruas iniuste monentur, mens compressendo x se combendor femi Huocet atque ad ea permi tat, qua sapientiae lege permissa sunt sim iram ad exercendam u iam coertionem Aut libidinem ad propagandae prolis ostium hae, nquam, partes in Parmiasio ante peccatum vitiosa non erant. Non enim contra rectam etiamtatem ad aliquidmouebamur, de necesse esset eas ratione, unquam fraenis regentibus absit nere . Nam mod nune ita mouentur, ab eis qui remperantur, rei et 'pi. vivunt, alias facilius alas disscibus tan eohibendo refrenando modiscantur non est utiq; sanitas ex natura. sed tangis extu a Quia autem tra opera. Ai-μ- alienionum in quibus Victu, aeroue factis non se ab condia verecundi.r,
vi vera ibidinis fiunt genitalibus membras quod causa es, siquia in Mieris
150쪽
membra corporis non ipsa affectiones sed cum eis consenserit voluntas moues, οὐ in se eoium ommno dominarur Nam gi uis verbum emittituratus, vel etiam quenquam percutit,non posset haec facere ni silingua, manus iubens quodammodo
voluntate, mouerentur, Gua membra etiam, cum ιι nulla est, mouent eadem volannite eis vero genitab corporis partes,ita bbido suo iuri quodam modo mancipauit, et moueri non Arant in defuerit nisi ipsa,vel ultro vel excitata surrexerit. His est quod purit, hoc est quod intuentium oculos erubescendo deuitate muti fret,humospectantium multitudinem quando iniuste irascitur homini, quam unius aspeesum, quando iusse miscetur xori H ac leguntur lib. I defuit Dei, cap. s. π cap. ait, erito huius libidinis maxime pudet,merit , ipsa membra, qua suo quodam, ut ita dixerim, ιure, non omnimodo ad arbitrιum nostrum mouet, aut non mouet pudenda dicμntur, quod ante peccatum hominis non fuerunt. NamsLetit scriptum H, Nuda erant, oe non confundebantur. Non quod eis sua nuditasem incognita, sed turpis nuditas nondum erat: quia nondum obido membra illa praeter arbitrium commoueb.u: nondum ad bomivis obeauentiam redarguendam sua inobedientia erro quodammodo testimonium perhibebat, incap. o. ait Pudet iritur hujus libidinis humanam sim ulla dubitatione Naturam sty merito pudet.
3n eius quippe mobedientia, qtiae genitaba corporis membra solis suis motibus Dbdidit. S potesat voluntatis eripuit,satis sentitur quid sit bomivisis privia imbedientiae retributum quod mea parte maxime oportru apparere, qua everatW ipsa Natura quae illo primo G magno in deterius est murata peceat a cuius nexu nullus eruitur, si id. quod cum omnes in uno essent, n communem pernitiem perpetratum es. σίci insitia vindicarum, De gratia in singuus expictμr. Ex qua in uniuersum Augustini scitissima doctrina nusquis Moleat collige Turpitudo
C re partium turpitudinem induto, non ossicio, vel fini esse innixam. Cum enim par pM - Aates huiusmodi sui iuris existant, xvoluntati non usquequaque obcdiant poenae nobis debita testimonium perhibent. Solebamus antea nos interpretari quam legeremus August. sententiam has parte pudenda uocari,quod inter ceteras nostri corporis existant maxime aduersae iusi rationali animae harive importunita te sacra tyrannica, vel inobedientia plurimum reprehendendae, turpes . . quicquid irrationale est,illud turpe existit. Ad haec illo, vel nomine partesiam dictae sunt reprehendendae, turpesque dicendae, quod homsuem ad maximam turpitudinem deducans deducitur autem homo tunc ad maximam omnium turpitudinem,quando rationem amittit,camporro iugulat ipsa Venus,quemadmowdum Plato docuit in Philet. cuius haec sunt verba Ficino interprete. voluptas maximeomnium temeraria. Fertur enim de Veneris voluptatibus,qua
ingemissima omnium aestimantur, quod peiurantibus illis Di prorsu Niscum, ς si pueri quidam int, nullius intelligentia compotes.
Hinc Poeta,ut Grammaticis faueamus locum unde sumpserit,indicantes. Iupiter ex Hio periuria ridet amniam.