Q. Curtij Rufi De rebus ab Alexandro Magno gestis libri octo. In capita distincti synopsibus argumentisque, & figuris varijs, addita tabula geographica, illustrati. A R.P. Matthaeo Radero è Societate Iesu

221쪽

Duri enti insidia quas exire tamen nonpomis Artabaetifides in eundem artabam orae adminifratcastra ΗΑu mirum est Darium non temperassena no quamqtiam tam impiaevoci quam eum nefas subesset, latebpr. Itaque, simunt

inquiit,mancipium reperiisti exoptatam tibi renit ustparmummaperire 'sti icto Ne acinace

interfectur us eum videbatur, ni propesi Bes sus Bactrianique tristium specie , ceterum si Perseueraret, vincturi circumstmissent .mabar. zanes interim elapsus, mox MBesiis consecu- tu , copias quibus praeerant,a cetero exercitu secedere iubene , secretum inituri consilium.

Artabagus conuenientem praesenti fortu* Se- teqtiam orsus , mitigare Darium, temporum identidem admonens,coepit. Ferret aequo animo '

erroremanstare laxandrum, gr um, etiam si

mnespramesensiui futurum persecutisugam

k has mura rege Aegre paruu Artabazo, quamquam mouere castra' diprat, turba . tis tamen onanium animis eodem in loco se niti t.bed attonitiis moestitia simul Mesperatione, tabernaculo se inclusit. Ergo in castris, , quae nullius regebatitur imperio variianimo L. Ium.

222쪽

rum motus erant , nec in commune Utant consulebatur.Dux Graecorum militum Patronarma capere suos iubet, paratos' esse ad exe-

quendum imperii Persis secςsteranci Bessui cum Baetrianis erat , tentabatq; Persas abducere, Bactra,ct intactae regionis opulanta mulsit equae a nostillu*instareptieris uia,Ostentans Persarum omnium eadein fere fuit vox, nefas esse deseri regem. Inter haec Artabaet is omnibus ii speratorijs fungebatur ossi cijs. Ille Persarum aberracula circuire hortarii monere nunc singulos,nunc niqersos: nec ante destitit , quam satis consi r i imperata facturos. Idem aegre a Dario imp trahitis, cibum caperet,animumq regis

AT Bessus Nabarranes olim agitatum scelus exsequi statuunt, ego cupiditat accensi Darii utem inpolumi tantas opes perare non poterant:quippe in illis gentibus re-pim eximia maiestas est:ad nomen quoq; Bar bari conueni'nt pristinete veneratio for- tubae sequitur aduersam Instabat impios pilia mos regio cui praeerant,armis virisque, patio odorum nulli gentium secunda tertiad par

223쪽

eus, quos amiserat Darius, aequabat Itaque non illum modo, sed etiam Alexandrum sperne-hantiinde vires imperi, repetituri si regiolai Potiri contigisset.Diu omnibus cogitatis placuit per milites Bactriano ad omne obsequisidestinatos regem comprehendere , mittique nunςium ad Alexandrum,qui indicaret vivum asseruari si, id quod timebat, proditionem

spernatus esset, occisuri Darium,&Baetra cum suarum gentium manu petituri. Ceterum propalam comprehendi Darius non poterat , tot .Persarum millibus laturis opem regi. Graecorum quoq; fides timebaturataq; quod non poterant vi,fraude assc qui tentant Poenitentiam secessionis stipulare decreuerant , excusare apud regem consternationem suam. Interim, qui Persas solicitarent , mittuntur: hiticipe, hinc metu militares animos versant, ruinari rum subdere illos capita, in perniciem trahi, cu Bactra pateant,exceptura e0s donis opin lentia quantam animis concipere non possint. Haec agitantib. Aitabarus sit peruenit,sive regis

iussit,sue suismnte,affirmans mitig tum esser arrum,de eundem illis amicitiae gradum pate e apud rege. Illi lachi ymant func purga-- se,nunc Artabazu orare,ut causam ipsorum tueretur, precesq; perferret. Sic peracta nocte, sub lusis exortu Nabaraenes cura a xianis

militibus in vestimio pruori aderat, titulum solennis officii occulto sceleri praeferens .Daxius signo ad eundum dato,currv pristino mo reconscendit Nabarzanes ceteriq; parricidae procumbentes humi,quem paullo post in vinc ulisti: bit ri erant, sustinuere ve--i l '

224쪽

chrymas etiam poenitentiae indices profude prurit:adeis humanis ingenij parata millatiis est. Preces deinde sirpsiciter adni oti,ini tum natura simplicem mitem non credere modo quae affirmabant, sed etiam fere coegeriint. Ac ne tum quidem cogitati sceleris poenituit, cum intuerentur qualem regeni de virum fallerent. Ille qtudem securus periculi quod instabat, Alaxandri manus qua solas liniebat

effugere properabat si a P I.

P Atron autem Graecorum dux praecepit suis. vi arma quae in sarcinis antea ferebantur, induerentia omne imperium suum parati , de intenti. Ipse currum regis sequebatur, occasioni imminens alloqtiendi eum; quippe Bessi facinus praesenserat Sed Bessus id ipsum metues,

custos verius quam comesa curru non rece-

debat. Dixi ergo Patron cunctariis , ac si iii sermone reuocato , inter fidem timore requoi ixsitan ,regem intuebatur: qui ut tandem K- uertit octilo Bubacen spa inviis inter proximos currum sequentem percontari iubet

numquid ipse velit diceie Patros semimsed

225쪽

remotis arbitras, loqui velle cum eo respon clitet ii istisquepropius accedere,sine in t ei prete coam traiid rudis Graecae lingi ae Darius erat

Tm,inquit, ex qui staginta missibin Graecorum supersun pauci:ovinusortuna tua co*ites, in hoc tuo flatu i dem qsi orente resu W,quastum 6 qtie terras et eris , propatria o domeflicis rebruperaturi Secundae aduersequerest copulauerenos recu' Per hanc dem in ictam oroo obtelor, nostris cinis tibi tutemiculum flaturi, scorporis tui custodes esse patinis omis in Graeciam, da Bactrabunt nobis.stes omnis in te, utinam ceteris esset ura dici nattinet, Custodiam comporis tui externus, ct alienigma non deposcerem si cred rem alium posse prae stare Besius quanquam

erat Graeci ei naonis Igilarus, tamen stimulania

re conscientia , indicium proste: Patronem detulisse eredebat:ti interpretis Graeci relato

sernaone, exemtad Lbitatio est. Dat IuS autem,

quantum ea vultu conspici poterat, laudianete ritus, percontari Patrona causiam consilij quod afferret. Ille non vltra differendum ra-

Et Pata On qui cerne gregiam conseruati regis

gloriam relaxat Eladant liceriquibus forte ac temeri humana negotia volui agique persuasum est; equidem aeterna constitutione ediderim nexuque caussarum latentium G multo 3nte destinatarum , suum quaeqs ordinem im

226쪽

spondit, quamquamsibi moram militum des notast nunquam tamen popularibu suscessurum: ii Oenius bise damnare, quam deci pi,quidquidsors tulisset , inter suos perpeti

quam transfugam seri Ser seperires sebium sy

silmssent Patron desperata salute regis , ad eos quibiis pr*era reduc, omnia proside experiri P Iδtus,

AT Bessus occidendi protinus regis impetum ceparat. Sed vexitus ne gratiam Ale-Σandri ni vivum eum tradidisset, inire non posset, dilato in proximam noctem sceleris costio, aetere icti a sincipit,quod perfidi honii nis insidias iam Alexandri opes spectantis prii

denter cauteque vitasset. donum eum hosti la-t''im misi regis caput,nee mirisrihominem mercede 6ndutivin omnia habere venaliacine pignore, sine sare, territrum orbis eo utem,

ancipitem host*m,ad nutuin liceotium circu- seres Purgami deinde se,debsque patrios testes fidei sita, inuocanti Darius vultu asseptiebatur, haud dia rius quin vera deserrentui a

Graecis: sed eo rerum ventum erat, Vt tam pe-- '

227쪽

i,i.triginta millia erant,quoi uinclinata inscelus leuim timebatur: quaxuor millia Patron habem , ilibus si credidisset sarii tem suam, davnnata popularium fide , parricidio excusationem videbat offerri. Itaq; prae optabat immerito, quam iure violari. Bes tamen insidiariit consiliuia purganti respondi: alexandri

IAmqtie nox appetebat, cum Persae more soli t' armis positis , ad necessaria ex proximo vico ferenda discurrunt At Bactriani ut imperatum erat a Be armati stabant. Inter haec Darius Arta xum acciri iubet, expositisque quae Patron detulerat, haud dubitare Artabazus, qVin trans*undum esset in castra Graeco rum:Persas quoque periculo vulgato secut ros Destinatus sorti suae δε iam nullius salubris consili patiens,unicam in illa fortuna opem Artabazum ultimum illum visurus amplectitur; pςrfususque muttiis lachrymis, inhqrentemfes auelli iubet.capite deinde velato, ne inter gemitus digrediente velut a tergo intueretu in humum pronum corpus abiecit

228쪽

ltitem vel periculo vite citeri oportebat, di Iapsisutat: armatis quos iam advelatare caedebant, halid rati sellituros pares. Ingens ergo Κυ- hernaculo lolitudo erat, pauci rapadonibus, pii quo discederent,non habebant, circui stantibus reacm. Atili, reii:otis arbitris, diu aliud atqlifatiud consili ut animo vo litabat.

Im que ibi studinem , mam multomis pro

solatio petiuerat, perosiis Blibacem e Cari iu

ad ultimim res retro': decebat o Me exsibitu Ego his lege; at meisq=- Forsitan mireris,

qMd vitam non iam alienoscelere, quam meo mori malo Post hanc vocem spado gemitu non inodo tabernaculum , sed etiam castra com pleuitarrupere deinde alij lacerati te,

stibus, lugubri& barbaro ululatu regem deplorare ciae erunt Perisad illos elamore per- .loottoniti metu,nec arma capere, ne in Ba- ctrianos inciderent, nec qlitescere iniebant, ne impie deserere regem viderentur mitius ac distbnu, clamor sine duce ac sitae imperiα totis casti is referebatur Besso Nabarzani nunciatierant sui, regem semetipse intererm tum esse. plinctus eos deceperat. Itam cita disequas aduol ni equentibus quos ad impisteriusceleris di Iegerant: iuri tabernaculum intrassent,inii a regem vivere spadones indicabant, comprehendi vincirique iusserunt. Rex eurru paullis ante ocius, laeoru a suis honorib.c tritu 1, nulla externa vi admota, captiu

229쪽

Iesu uexhuasi iurie belli diripitur Anusti

praeda per scelus ultimum parta, fuseam intel1dunt. Artabazus cum 7squi imperio paret ant, Graecisque militib. Partho enen petebat, omitia tutiora parricidars contuitu ratiis Pers, promisiis uessi onerat maxina e quia Meminalius erat quem sequerentur, coniunxere se Ba-- cirrisis,agmdeorum tertio assecuti die. ne ta- , mi honos regi non haberetur,aitreis compedibus Darium vinciunt, noua ludibria subinde excos xate fortuna. Et ne forte culturegio poc.set agnosci, λrdidis pellibus vehiculum inte--α rantrignoti iu:nenta agebant, ne percon zan cibus in aginariae monstrari posset jus 'des procul sequebantur.

ARGUMENTUM.

Lexander audito Darium mouisse ab Ec- α baran onnisi , itinere, quod patebat in Mediam,fugiente insequi pergit streique.R. gae oppidum est in Paraetacemili ima ibi tras- fugat nuntiat praecipite fuga Bactra petereDPrium.Certiora deinde cognoscit ex Megistane Babylonaia , non equide ivvactuni legem, sed in p.rlauloesie utinortis,aut vinculoru.Rexoticibus conuocatus: Asa civism n ou est .ap

230쪽

sequi, nec labori,nec periculo parceret. Igitur raptim agmen citrsus magis quam itineris modo ducit, nec nocturna quidem quiete diurnum laborem relaxante. Itaque quingent stadia Pro' cessi peruentumq; erat 1n vicum , in quo Da rium Bessus comprehenderat. Ibi Μelon Darissi anterpres excipitur,corpore aeger, non potu jxatagimen adsequi deprehensus celeritate regis, transfugam se esse simulabat. Ex hoc acta cognoscit,sed fatis'tis necessaria quies erat. Itaque dilectis equitum, vi missibuS, trecentosqu0 Pimachas appellaban Gadiungit dorso hi

grauioma arma portabant:ceterum equis velle batur: cum res locusq; posceret,pedestris acies erat. Haec agentem Alexandrum adeuiat Orsibaos Mythracenes, Bessi parricidiu exosi traffugerant, nunciabantq; stadia D.abesse Persas, ipsos breuius iter monstraturos Gratus regi aduentus transfugarum fuit. Itaq; prima ves-

'ra ducit, ijsdem cum expedita equitu naanu monstratam viam ingreditur, phalange, quantufestinare posset, sequi iussa. Ipse quadratoa,

mine incedens, ita ursim regebat,ut primi co- iungi, latinis possent. ccc stadia processerant, cum occurrit Brocubellis a eari filius Iniae quonda pritor is quoq; transfuga nunciabat assium haud ampluis qua cc.stadia abesse exercitum,utpote qui nitul praecaueret,ine post tum inordinatum m procedere. Hyrcania vide xi petituros.sis cinaret sequi,p.ilantib superuentusum Darium adhuc vivere. Strenuo.ali ct i in cuiriditata n co se quod transfliga iniecer tataq; calcarib. subditis esu. cursu eut

iamque semitus hostium iter ingredientimi