Iurisconsultorum vitae. Bernardino Rutilio autore

141쪽

Scipio Nasica.

Boliorum legiones induxit. ac duobus fere post mensibus cum Boiiorum exsercitu signiscollatis egregie pugnauit. duodetrigila millia hostium caesa Anotias Valerius scribit capta tria millia 6e quadringentos, signa militaria cxxiiii. equos mille ducentos triginta, carpetaducenta quadraginta septena ex victoribus mille qdringentos octoginta quattuor cecidisse.ubi hi numero scriptori parum fidei sit quia in augendo eo non

alius intemperatior est . magnam tam evictoriam fuisse apparet Q dc castra ca/pta sunt, re Boii post eam pugnam ex templo dediderunt sese, de . supplicaotio eius victoriae causa decreta ab sena tu victimq* maiores caes Inde primo obsidibus a Boiiorum gente acceptis, agri parte fere dimidia eos multauit quo si vellet Populus sto. colonia mittere pollit. Inde Romam ut ad trium. phum haud dubium decedens, exercis

tum dimisit, diadesse Romae ad diem triumphilus sit ipse postero die, quam

venit senatu in aedem Bellonae vocato,

cum de rebus ab se gestis diuruisset' postulauit,ut sibi triumphanti liceret in

142쪽

. P. Cornelius in urbem inuehi P Sempronius Blae sus Tribunus plebis non negandum Scipioni sed differendum honorem triumphi ceniebat, bella Lygurum Gallicis semper iuncta is isse eas inter se xe

res mutua ex propiquo serre auxilia P. Scipio deuictis acie Boiis avt ipse cum Victore exercitu in agrum Lypu Tum trasisset aut partem copiarii m in Minutio misisset qui iam tertiu ibi an num dubio detineretur bello, debellaricumlyRuribus potujssiiunc ad triumphum frequentadum deductos esse milites qui egrexiam nauare opera Reim Potuissent possent etiam si si naturi festinatone trivmi pretermissum esset, id restituere differendo truimpho,uelelet iuberent Cos.cum thgionibus redixe in prouinciam dare opera m ut lygures subigantur.nisi illi cogantur in ius ditionem* populi Ro.ne Boiios qui dem quieturos.aut pacem aut bellum

utrobiq; habenda. deuictis lyguribus paucos post meses procosulem P. rnelium multorum exemplo qui in massistratu non triumphauei unt, trist as

turum esse. Ad ea consal , nee st lygu

143쪽

Scipio Nasica. cxxxIris prouinciam sortitu esse ait, nessi culyguribus bellum gessisse , neq; trium phum de iis postulare, Q. Minutium confidere breui subactiis iis merito triuophum postulaturum at impetraturuesse.& de Gai lis Eous postulare trium

phum quos acie vicerit,eastris exuerit,

quorum gentem biduo post pugnam

totam acceperit in deditionem , a qbus obsides abduxerit pacis futurae pignus. Nerum eniminero illud multo maius esse, quod tantum numeIum Galloruceciderit i acie, quod cum tot millibus certe Boiiotum nemo ante se imperastor pugnauit,pluspartem dimidiam ex quiquaginta millibus hominu cassam. multa millia capta senespuerosq; boli supcsydracpidque mirari posse, cur victor exercitus cum hostem i prouinoxia ni minem reliquisset: Romam venerit ad celebrandum Cos. triumphum. Quorum militum si di in alia prouincia opera uti Senatus Velit , viro tade modo promptiores ad aliud pericula nouum laborem ituros credat. si persoluta iis sine detractatione prioris peri. bubonis mercessit san si spe pro

144쪽

xxii

P. Cornelius re feren es dimittam ni semel in pisma spe deceptos Nam quod ad se attifieat sibi gloriae in omnem vitam illo die satis quaesitum esse quo se viru opti imum iudicatum ad accipiendam ma/trem Idqam mi' sset Senatus.hoetitu/lo. si nec Consul aliis nec triumphus adiicitur satis honestam honoratamca P. Scipionis Nasicae imaginem fore.

Vniuersus Senariis non ipse modo ad decernendum triumphum cosensit sed etiam tribunum ple.autoritate sua compulit ad remittedam intercessionem.P.

Cornelius Cos.triumphauit de Boiis, iti eo triupho GalliciS carpentis arma signa. & spolia omnis generis transuexit re vasa aenea Gallica & cum capti

uis nobilibu s equorum quot captorugregem tradii xit 'utreos torque S tran

stulit M. cccclxx. ad haec auii pondα ccxlv argenti infecti facti e Gallicis vasis non infabre suo more factis duo milia .ccc Q.podo: bigatorum numum ccxxxiiii.militibus qui currum secuti sunt centenos vicenos quinos asses di/trisit duplex centurioni, triplex equiti. Postero die,concione aduocata,de re bus

145쪽

Scipio Nasica bus ab se pestis de de iniuria tribuni,

hello alieno sc illigantis visitae victo riae fructu se defraudaret cum disseruisset mi iteS exautoratos climisit. Habitis inde comitiis sub anni exitum, Consu Ies L. Cornelium Scipionem, quem ipse competitorem incosiulatu habuerat, C. Laelium creauit. Biennio inde cesuram cum multis magnae dignitatis viris cum petissi t repulsum tulit. Iteru*quinquenio post petitam cum octo coPetitoribus, haud obtinuit. Anno Proximo triumuir ad Aquileiam coloniam latinam deducendam creatus, decu TQuintio Flaminio ac L.Scipio ne Asiatico ad Prusiam Bithyniae reogem est missus, ut quida autores sunt, nam Variant. satis constat in gratiam Populi Ro contendcte legatione. ffectua Prusia, ut Annibal poenus imper eor,qui apud eum forte tum erat, obse Pti prauidio militum omnibus cubili

exilibus iumpto veneno Oςcumberet.

Eiennio post Nasica eum collegis co Ioniam A iuileiam deduxit tria milli Peditum,quibus data quinquagena tu, Sera, cenxurionibui centena 4 cenaen

I iii

146쪽

e xiiii RCornelius quadragena equites acceperunt. Intei cesserant anni undecim , cum Hispa nis qui per legationem se spoliatos uexatosta magistratibus Ito apud senas tum querebantur ,facta ab eo potestas est,utapud datos recupatoreS quattuor Patronos eligetet qui suam cauam tuerent.dimensione inter duarum prouin/claru legatos orta, citerioris Hispaniae

populi M. Porcium Catonem &Nasicam sumpserui patronos, ulterioris L.

toribus repetundarum reis in exilium, expulsis caeteri silentio obliterati, in futurum Hispanis consultum ab Senatu.

P. is noster Nasica I urisperitus maiore natu e duabus P. Aphricani maioris:patruelis sui filiam a patre collocatam in ' matrimonio habuit. Huic etiam publice domus in sacra via data est, quo facilius eonsuli posset.Huius esse arbitror illud dictum. aulatioe stultitiae bellu, cum enim ad poetam Enniu venisset.

eiin, ab hostio quaerenti Ennium , Aracilladixisset domi non esse , Nasica seri si ilam domini iussu dixisse: di illum intus esse paucis post diebus,cu ad Na

147쪽

Scipio Nasicat. scam uenisset Ennius . fit eum a ianua η aereret exclamat Nasea se domi noesse. tum Ennius quid s ego no cognosco vocem inquii tuas hic Nasica homo es cinquit impudens ego, cum rerius rerem ancillae tuae credidi te domi non esne tu mihi non credis ipsi iIuuat post iocos inserere hoc loco ueteris paupertatis cum summa gloria coiunctae exemplum. Sororemis Nasica

habuit, cuius iam adultae virginis dote cum pater Hispaniae pracsectus senatui scripsis et sine se expediri non possse,ac Proinde peteret, ut sibi successor mittexetur, Senatus,ne Resp. bono duce careret patris sibi paries deiunipsit, consilio uxoris ac propinquorum Scipionis constituta dote summaeius ex aerario erogauit, ac puellam nuptui dedit, dotis modus quadraginta millia aeris. quaparsimonia vixisse tu priuatos putemus,cum RΟ.Resp. quae iam tum Vniuersam Italiam, Hispaniam, Siciliam, Sardinia ἡ &circuiectas insulas numerabat in censu haud amplius quam au MOS nostrates .cccci filiabus suis in do

tem daret ι Plinius de nostio hoc I iiii

148쪽

Error Cotta

scriptum reliqui bis in toga candidaa populo repulsa notatum esse , quod potest ad illas duas eclarae quas diximu petitioespertili re tiametsi antea quoiuin petitione consulatus semel repulsus erat. sed quod adiungit, non licuisse ei

in patria mori: vereor ne per errorem

ex alio Nasica ortum dixerit nam ille Gracchanae caedis inuidia cedere Italia coactus apud Pergamum interjita Plures enim nequid cuipia forte praeteritum a nobis in huius vita videavpost huc fuere Nasicae cognomine.prismus ille,quem appellatum Corculum ait Cicero.qui bis Consul di Censor fuit, de habitus est eloquens . quem ego prope est,ut huius nostri filiu existime, licet eum cu hoc iurisperito Cotta Mediolanensis eudem escte falso tradat. In de Nasica Serapion q Cracchum per culit,quem nepotem alium inde P. Nasicam qui Iugurthae bellum idixit: quem pronepotem fuisse puto ex.Bru/to Ciceronis.o stendit id Paterculus planissime libro posteriore, cum de occissore G acchi loqueret P.Scipio Natacδ Inquit eius,a optimus a Senatu tu dicatus

149쪽

lleli,

dicatu serat:nepos eius,q eensor portiscus in capitoliofecerat,filius,pronepos autem Gn. Scipionis celeberrimi viri. P. Aphricani patrui, tametsi falso scri/Ptum est patruus apud paterculu. Hoe Locus pasIgenere etiam a Valerio Maximo pee Σμii μης Catum est,quiputauit eundem esse huc nostrum Nasicam cum eo qui COS Iu Val.max.gurthae bellum indixerit, & qui multas lapsus. ει pestiferas seditiones oppre sserit, qui aliquot annoSprinceps senatus fueriti Ita* non videt Valerius duorum triuve hominu ac forte quattuor res i unucongeri & Consulatus annorum inter se octuaginta iteruallo distantes , i unuhominem conferri. Sed 6 , quod addit de repulsa,vereor ne non adhunc pertineat eiusq; errorem forte secutus sit αPlinius in uniuersa illa laudatione . Id Plinii Vero tale est nam adscribere in incertu p*ςς-xum. Iibuit cum aedilitatem curulem adule iscens petere ac manum cuiusdam ri stico opere duratam more candidatorutenacius apprehendisset, ioci gratia in/gerrogauit eum, num manibus solitust esset ambulare. eod dictum a circun di

stantibus exceptum ad populum m n

150쪽

xxviii P. Cornelius

uit eausanis repulse Scipioni attuliti

omneS nam F rusticae tribus, pauperra. rem tibi ab eo evprobratam iudicate iram sua aduersus contumeliosam eius urbanitatem distrinxerunt. Igitur ciuiι eas Ito nobilium iuuenum ingenia ab in solent a reuocando magnos re utiles ciues Dcit honoribust, non patienclis, eos a scurris peti debitu autoritatis pos

' in quorudam breuiariis nostrum hune M.dici non Ρ.quod ego magis mendo librarii quam autoris mendacio , facta interpr*tor. H aec sunt quae de Nasica viro optimo ab optimis relata autori hus inuenias. Ccteru,qa Cicero co ,

iecturam prῆbet re autor leuis opusculi de viris illustiibus plane indicat, iuris scientia excelluisse illum,q propter hac cognitionem ae eloquetiam de prudes instentum sit cognominatus Corculu, quem nos supra huius viri optimi filia Error auto ruisse ostendimus licet eundem cu pa

' ut verear ne Pomponius patrem Pro Esitis filio i huc censum retulerit,ut ea qua

Pomponii sparsim de Nasica Corculo apud autoν