장음표시 사용
181쪽
eum facibus atq; igni castra G. erupexe,ae magnam eorum partem absumspsere. Sed succurrentibus Ο.in Urbe, vastatis magna ex parte castris 4reuersisu nt. Postero die vix illucescete, Romani qui cum Manilio erant qua musTuScorruerat,ncndum firmiter refectis moenibus,inuadunt, urbem Vi ingredi conatur.campus interiore pomerio ad pugnam accommodus late patebat, in hoc Carthaginienses primum armatos a fronte constituunt a tergo horum inermes lignis lapidibuM 1structi erat. plurimos etiam super iminetes campo viis domos collocarunt, qui hostes ingressos desuper impeterent.Romani ad pugnam acrius incens prorsus qua si ab inermibus despiceretur, audacius in eos seruntur di cu neglectos D una Parte muros duo tribuni frustra recla mante Aphricano minore qui tunc trahunatum gerebat militum, temere cu
hortibus irrupissent di ab oppidanis grauiter cedentibus pcllerent, Aphriscanus,qui suas cohortes, plurifaria dis stributas per interualla in muro statuerat,eos,repulso hiua moenia hoste, ing
182쪽
Colames recepit.Cuius rei gratia, & castellum,quod nocte ab hostibus opoPugnabatur,paucis equitibus adiuuantibus, castrat etiam ab alio nocturno impetu desenderat donatus est a Manilio obsidionali corona, simul l tribus Cohortibus eductis tres alias ab hostio Bus obsessas ut suo loco dicetur, sospites reduxerat,quod statuae eius in foro suo Octauius Augustus, postea inscripsisse fert. Sed Cutad ordine reuertar
eodem tempore Censorinus a mari re
haud quasi Deliciter gesta, paulo post
Romam ad comitia decessit: relicto penes Manilium,uiuuerso belli podere. Ita hinc rem omnem quasi eius auspiciis gestam peraga. Carthaginieses solito audacius soli Manilis insultabant, alii noctu armati cum plurimis inermibus congestos asseres iniicere castrorum foliis, alii vallum transcens dere agresti. Romanis nocturno pauore perterritis,Scipio P eaS portas , Squae auersissima ab oppugnatione erant, ea equitibus accurrit inde in CarthaginieDS prouectus latum terroris iniecit,ut
relictis castris, retro in urbem redire compuleru
183쪽
s Torquatus-eompulerit, rursus* seruasse exercita
Ro.sic visus. Manilius exercitum munire, praeducto ante vallum muro diligentiuS carpi 5 nauale praesidium adco meatuS custodiam a mari imposuir. ipse ad mediterranea conuersu S: cum decem millibus peditum equitum duobus millibus duceS emisit qui oram popularentur,ligna,pabulum commeata omnem in castra conferrent. Uuctabat tribuni unus post alium frumetatores.
Sed erat Phanias quidam Himilconisi praefectus equitum Carthaginiensium,
vir fortis,& cuius praecipua opera poo nitebant, qui paulo ante auctis prospera pugna animis, cu equis paruis attagilibus di gramine tantum pasci solitis uteretur , quibus fame sitimq; pati;
cum oporteret,perfacile e stet, in sylvis delitescens ac convallibuS , nec Opinato pabulantes aggrediebat Romanos, ec in morem aquilae ingruens subinde, ac fugiens depraedabat. caeterum, ubi Scipio ductaret nusqua apparebat. Is
enim pedites in ordinem dispositos de ParatoS equites in promptu habere, in metendo nonprius solui ordines pati,
184쪽
M. Maniliusquam campum in quem eudum esset, peditibus occupasset, eqtibus circumuriasset,ipse cum aliis equitum turmis sisens astitisset . quippe qui in egressiana ordine aut corona milite grauiter anis maduertere soleret. Itaq; Phanias cum Scipione congredi neutiquam audere, ex ea re crescere i dies Scipiois gloria. Quod cum caeteri intelligeret tribuni,
per inuidiam detrahere homini, quasi necessitudine inter Scipionem & Phasniam iam inde ab auo perdurante,non desistere.eueniebat etiam,vt poenOS vitra oppida βe castella abus abundabat, sese recipicies caeteri tribuni simulatis foederibus circuuenirent, Scipio auteseruata fide domoSquo is suas dimitteret itaq; nemo dedere se ante audebat quam interuenisset Scipio.tanta illi virtutis ac fidei opinio breui etiam apud hostes creuerat.Sed,redeutibus aliquario a pabulatione Romanis, Carthagis nienses nauium custodiam inuaserant, clamor quo varius ac multiplex civisum,ad tumultum conclam alium, in Urbe audiebat. Manilius cu strepitus causiana iῖnoraret, pias intra vallum con
185쪽
tinuit. Scipio,pauidas secum duces coohortes,praeire cu accesis facibus iubet, ne per noctem cogredi hostibus, sed eum igne huc illuc discurrentes ingentis agminis praebere speciem metum Pl hosti incutere.quo pauore Vtrinq; per
i cubi Carthaginiensesin urbem refugere. Scipio omnium in ore esse . dignus Paulo patre,dignus auo adoptiuo Scis plane existimari. Paulo post: Manilius aduersus Asdrubalem , qui cum altera manu iniquum saltum inie derat,mouedum censebat. Nepheris iugo nomen erat. Scipio qui per rupes de conualles praeruptaq; loca iter esse faciendum vi. debat,suasit primo Consuli ne tam ini, quo loco confligeret. Ille tamen proscessit.cumili iam haud amplius quingetis passibus ab Asdrubale abessent, de
transmitti fluuium oporteret,vererirursus,& suadere de reditu cepit,quasi alio tempore atq3 ordine in Asdrubale eundum esset. Sed victus complurium trisbunorum sententiis. qui de prudentiae eius 6e virtuti inuidebat, ignauiae no
consilii esse dicebant,si in cospectu hostium cederent,qui,fugam opinari , m x templo
186쪽
templa se a tergo inuaderent, monere eos institinui saltem vallum ante amne lacerent, ut i forte pellerent tutus receptus superesset cum fugae nullus aliunde relinqueretur locus. Id vero irridere tribuni Vnus etiam abiecturu se en/sem iracunde minatus est, si non Manilius, sed Scipio esset imperator. I gitur
Manilius ex plurium sententia trasmisit exercitum,& saltum seqvcnte ctiam Scipione 1gressus est. cui statim Asdrubal cx aduerso occurrit.cede s Vtrinque magna exoritur. Asdrubal, postquam intra vallum se receperat, nihil aduersi
Pati poterat. tantum ut abiret Romani, Pperiebat quo eos a tergo inuaderet. Romani,sera erroris poenitentia addueti regredi incipiut . cum fluuio appropinquassent, re sub ordinibus transire Vado angusto atlaspero non possctent,
neccssario turbant ordines. quod conspicatus Asdrubal suma alacritate eos eos aggressus, plaerosq3 foeda .pstrauit strage cum omnibus in fugam versa S, nulla pars exercitus alteri subueniret. Tribunos tres occubuisse costar ex iis,
qui ducem in primis ad proelium im
187쪽
pulerant: Scipio trecentos circiter equites quos seculiabuit additis aliis,quotcun F cogere in Unum potuit, in duas diuisit acies eas in hoste emisit, ius sceleri cursu per Vices iaculando incurrere:vt par S Icesseret: pars regrederet,
re cotinue iaculandis millitibus sese inuicem quodam quasi circulo conam tarent Id cum ilii allidue ac sine inter. missione fecissent poeni in eos conuers; in Scipione ferebant. Ita abeutes Romani minus infesto hoste Scipione*iugiter in eum adequitando dimicate, traiicere flumen permisit. Interea qua tuor Romanorum cohortes tres alii,
quida duas, alii octo scripsere) pugnacinitio per hostem a fluuio iterclusae, ad
tumulum quemdam confugerant. que Asdrubal obsidere coepit.ea res no priuS,quam in castra redierint,animaduersa tum demum vehementer omnium animos perculit. nonnullis deserendas cohortescesentibus,ne totuS exercitus paucorum causa indiscrimen veniret,
Scipio aperte ostendit priusquam inci-Percnt,consilio re prudentia n illo suo periculo,si boni fortest essent, masnuunt
188쪽
nitu atly anim i proptitudineesse opus, ipse cum nonnullis delectis equitibus
aut alacriter rediturum in cast ra:aut cucaeteris laeto animo occasurum se pollicitus, sumptis duorum dier u cibariis cunctis de reditu eius desperatibus,tterperegit.cum ad tumulum peruenisser assensum quedam,qui tumulo praeminebat superat cursu ,sicut una dutaxat vallis inter illum de hostes uercederet. tu vero poeni obsessos acrius Vrgere,
ac praedicare neutig a Scipione pro/pter itineris difficultate auxilium suis afferri posse.at Scipio, radices viriu'
tumuli de intcriacentem contemplatus Vallem exteplo per ea in hostes ferε. qui statim virin circu uenti,in fugam Vertuntur.eos Scipio numero militum haud quaquam par nam aut treS tanta cohoItes,aut quod alii ii adii t exiguas equitum turmas eduxerat libere abire passus obsessos in castra incolumes reduxit . quem caeteri a longe venientem cum sociis,praeter spem saluum ademecon spicari clamoribu s maximis ingentiq; laetitiaexcepere non sine opinione
fauentis ei numinis,a quo etia Scipioni maiori
189쪽
Torquatus. maiori auo eius futura saepe numero promunciata esse vulgo ferebatur. Mai nilius in castra urbi proxima reuersus, multam comminatus est,siquis in recis, piendis copiis Scipioni dicto audiens
non fuisset. caeterum maerebat uniuersus exercitus,*caesi ad Nepherim Tribuni 5e milites insepulti iacerent . Scio pio captiuu quedam dimitti ad Asdru
h lςm iussit qui iusta cadaueribus im/
petraret. Asdrubal perquisita corporari: ex annulis agnita aureis enim tribuni caeteri ferreis utebantur 9 sepulturae tradidit, seu communem mortalitati. conditionem miseratus, seu φ Scipio nem iam tum reueritus inire ab eo pob tissimum optarit gratiam. Euene Tat clia,ut Romanis ab Asdrubale rodeuntibus: Phanias recenti clade per culsiSoccurreret ab allaparte Carothaginieses facta eruptione inuaderct. Ibi aliquot, qui cum impedimentis de . sarcinis erant, occisi sunt. Intereal Senatus in Aphricam miserat qui dilis gentissime omnia,quae gererentur cos gnoscerent.apud quoS Manilius caetra
190쪽
deposita in dia exercitus* omnis Scipioni obet ab eo forultime Delicisti.
mel gestas testimonium virtutis praesbuit.quae cum legati Romani renuno classent, natu gaudio replevere. Sed,
quia pixra in haud sane pspere i Amrica evenerant,placuit ad Masinisum in uisendum legatos mitti,qui illum hora tarentur, re ad bellum strenue in Caro inaginienses gerendum incitarent. Ve rumille,propterea . senio ac valetudine confectus iacebat a legatis adirino Potuit.rogatu eius Manilius Scipione, quem ille instanti iam fato curatorem liberis dare praesentem cupiebat, ad Tegem transmitti l s, post Masinisse mortem,compositis inter regulos rebus ias liaribus cum rediret i castra,Gulusssam regis filium in societatem belli secum duxit . cuius consilio potissimum Phaniae inlidias,quib us Romanos aliis due infestos habebat,re pretiit.ωὶ te coligit, ut Scipio re Phanias per crepidinem quanda ira, quae vastam in medio habuit re inaccessam vallem ducerent, ita se alter alterum aggiedi non posset.