장음표시 사용
2쪽
ΟΜ o ob materiae necessitatem, cui perpetub comes it priuatio, quae constantibus perniciem machinatur, multigenis aegritudinum somus obnoxius esse videtur, nulla
ve in molestior,aut frequentior
Animantibus calidior boc enim a Su tura Dropter ingluuiem, uiuendique intemperantiam crudita bus, ac opportunus euadit,quas VCR, idqRh P όisus, Hominum foeces, quam olent: Molestiae vero ea est ratis,qcipuam animae sedem, vitaeque De cor, atque adeo totum CorpuS exerceat .
tuamobrem eb Medentis consilium diri i de-
quentius accidat,vel I 'asscqui hoc possis,ni morbi genus,essicientesque
3쪽
caussas,& partem maximὶ assectam ad unguem dignoris ξ Scitum est illud,
Non intellecti nulla est curatio Morbi.
Cum verb facilius sit curare, quam dignoscere morbos,ut Dia ator Hipp.testatur,iseri pretium esse duxi,abditam febris naturam summotis difficultatum salebris ita explanare, & prodere, Ut nihil supersit dubium. Hoc vero EnchAridion non sesamo, aut papauere respersimi , sed dissicultatum momentis resertum tibi,Thebaide Venetorum Medicorum iubar, dicatum volumus, tum visonticus, &iuratus humanae ceruicis hostis habeati suum Anugonistam,& Alexicacum, tum maxime ut meae erga te obseruantiae speci-meh extet; diu enim inclytas virtutes tuas colo ;Ecquis enim, per inaniortalem Deum, te in ferendis prognosticis fatidicum, in curandis moriabis ουλιον h.e. salutiferum non suspicit ἡ Norunt Caesares maximi, quanti sis faciendus. Equidem quoties tecum aut de medendi methodo, aut de Ph-bphiae arcinis disputationem intui, toties md ih an iratio hem dicendo,& docendo rapuisti'. Nunc ipitur tua libenti animo agnoscas,&nie tui obseruantissimum diligas. Vale Asclepiadinini decus r
4쪽
νHIL. Ni me fallunt oculi alioquin satis
. perspicaces, atratum conspicor Pyrim
p cum,& insolenti aegrimonia obsitum;Me. miserum ipse est. Pyrimace quid hoc est rei λ Aut quae te fata lacessunt 3 PYR aeso te, ut ne mihi recens hoc ulcus in restices, aut potius ne commoveas hanc
. camὶ Eviuis decessit Tymbraeus noster, quem in oculis serebam. PHIL. I 'ecijt 3 PYR. Quinimo ad Elisios Campos iam peruenisse m animum 1nduco. PHIL. O inauspicatum nuncium. At vero domi λ Ι ΥΙ .Parentes vix sibi constant, aedes repletae querimon13S resonant, ut
vel Mysantropolachrymas exprimant. Medici Itur, quod ignoto malo pharmaca adhibuerit. P HIL. Haec elimedentium merces praecipua, ut, ubi multam in aegrotos operam impenderis, si quid humanitus accidat, aut de medio tollatur laborans,calrunnis, &maledictis acturum incessant, cum potius in morbi perniciem, aut aegrotantis intemperantiam caussa rel)chcle beat. Caeterum vetus haec est calumnia, quam Hipp. indigne terens Democrito rescripsim se plus ignominiae, quam nomini S medendo comparasse,expostulans. Sed quaenam stistulit Adolesce tem aegritudo Z PYR. Febris, eaque malignis moribus praedita, nam videbatur sibi bene habere,& interfandum defecit . I'HIL. in f equ ens visitur cum in moribus,rum in morbis malignitas, Quam ubi detexeris, vix evadas; serpit enim,& cuniculos sibi per occulta parat. Verum illud maxime subit mirari, quod, cum ni nil veraeque humanam exerceat naturam, ac febris est enim caeteris morbis molestior vel Gal. teste) tam pauci nihilominus veritatis inquirendae studio teneantur. PYR. In Philosophiae studio nihil, ita vivam, me adeo sollicitum habuit, ut iactata haec quaestio, Quum vitro, citroque tam discrepantia crepent. Quod si gratillimum facere cupis,non pigebit te,hanc disputationem mecum ordiri,& rationum momenta conserre,ut ex hac litterar1a concer tatione,velut ex mutuo attritu,veritatis splendor affluteat. Id quod
5쪽
per te fieri possemaxime confido, qui solema plurimum praecelles,
ct diurna, nocturnaque manu cum Arabum, tum Graecorum UO-
lumina tr uasti. PHIL. Non sum adeo Suffenus ut mihi tantum sumain, se iam tamen si conatus non sunt tibiVique quaque de
stectui) ut te non poeniteat mei. Sed ecce tibi Eudaemonem n strum. Is in Philosophiae,& Medicinae arcanis totus usque fuit, Vt nemo sit hac tempestate, qui viro diictrina, aut rerum experientia praestet. Ille vel absitulissimas quaestiones mirabili methodo explicat, S: enodat; Si sedes animo, hdic bppe iamur, aut potius
occurramus, ne per diuerticulum ad Hortos suos declinet, quos impense colit. Te saluere iubemus scitissime Eudaemon, α eue-xiam, bonamque corporis habitudinem gratulamui . At videris nobis est quid studios inussare, bc intus .premere, quod si res est, evestigio videbis abitum, si fastidis alibitum. E V U. Egon'ὶ Non
sum elegantissimi Iuuenes adeo morosus, ut auspicatissimurn hunc occursem non agnoscam, imo vestra hac sestiuitate vehementer gaudeo, nec putetis, me dissicile quippiani, aut molestum animo agitare, quin iocunda quadam de febre cogitatione detinebar.
PHIL. De febrei EVD. Imb inquam. PHIL. Quam opportune te ipsum offendimus. E V D . Cur ita r PHIL. Non ita
pridem nos quoque febris exercuit, nec tamen febris habebat. EVD. Vah. PHIL. Pyrimacus coeperat dudum mecum caullulari,&argutari, deque febris natura non pauca interposuit obscurissima, quae me transuersum agunt, ni suppetias feras, dc peplum detegas Isis. E V D. Itane in Scirpo-nodum quaeritis γ Bona dubitatio ingenium dubitantis acuit quidem,sed plerumque friuola, dc absurda a recto tramite seuocant. Non inuitus tamen vestris interem dissertationibus,&, ubi suerit opus, etiam sequester ibo. PHIL. Condicio nos beasti. Age ergo Pyrimace pedem comseramus,& inuocato diuino Numine a sebris definitione auspicium ducamus Platonis praecepto moniti. Da facilem cur sitim,nostri sique imbere votis
Omnipotens Pater,ct dirige mentis opus.
Febris πυρετος, dc Graecis dicitur, Hipp. Πυα. Nonnulli a februo, siue a seruore dictam volunt, quippe laborantes struore quodam aestuant. Hinc Galenus comm. inub.de Morb.vulo In Timo. ignem appellat,& Plato ignis excessu aegrotare animal scripsit. D finitur modo calida cordis de totius corporis intemperies,modb calor praeter naturam auctiis actionem cordis sphysicam, non hethi- eam) laedens,modo calida,&sicca totius corporis passio. Avice nae calor extraneus accensiis in corde, & procedens ab eo per v nas,& arterias in totum corpus actiones in primis offendens dicia Iur. Auic. ad exercitationem potius, quam ad habitum collineans efficientem caussam,quae magis ex vili est, Galenus formalem finiatione prodidit. Vtriusque nexui copulatione numeris omnibus absolutam definitionem exprimes. Febris est calida totius corporis in empuries ob calorem extraneum accensum in corde, & proc
6쪽
dentem ab eo per venas, de arterias in totum corpus, ut inde Vnis
uerta naturae senctiones intercipiantur. Frustr
ut adiiciant excedentem intemperiem, nam sunulatque laeditur, excessus,dc immodestia intemperiei arguitur. febris definitio mihi intolerabilis videtur, quae natiuae
conuersionem essὸ statuit ad igneam, febris enn , si ase'iri coit Durium. flans est, de permanens, salioquin& ira febris esset,'tpote quN uor sanguitus est circa cod si est consecta albosiis, quae munera laedit veluti hostis infestissimus, qui motu rit1 definiast EV D. Non abs re tibi scrupulum iniecit ea febris definitio, quae
alios quoque transuersos egit,&in Gal. iniuriosos; Scias tamen ep Solatio. se uuaedam nomina, quae in Peripatetica schola peraeque motum,& consequentem affectionem significant, ut nigratio, quae limul denigrandi exercitium,appictamque nigritudinem insinuat, atque eo stremodo se habet conuersio. Vis Arist. author1tatemὶ illa vi .lib. Physicisn scripssit, in motu semper esse aliquid tam motum,M I. Laeomm. aliquid,quod mouetur. Praeterea Gal. sese clarius explicans prodidit, seb. non esse conuersionis motum, sed affectum: qui conue sionem sequitur. Id quod maxime consentaneum est, cum enim seb. vires suas explicet in aegri perniciem,affectio lit, oportet,co stans, & absoluta, adeo ut sermet, Quas enerstias ante
- -a, adeo ut subiectum Ormet, Quas energias ante
comparatum suae persectionistermitavi nulla qualitas edere pO
P HI L. Si Galenus, ita voluit, non est quod qui Iam contumeliosus exprobret.Verum mi Eudemon cum citra contro rra sub alieni caloris genere febris contineatur, ea me ex ambiguo rigit Introuersia, num calor iste aliussit a naturali, an ' Dubium. gis limatus calor sit omnifariam in febrem conuersus, adeo ut seb. riuursus calor in febriente repertus. E V D. Fernelio, quid uinum citorem nostri opificem,& seruatorem plure adsedixi r calores specie, atque adeo viribus disteremes, st- pshaec nulli;m facetier ent negotium, ille enim praeter insitum, & m- fluentemcalprem alium praeter naturamconstituit troplici ordine distin tum, quondam silmplicis caloris Ucuperantiam vocat hinc genita Tubd calor elementarius assiduo incremento de mediocritate decedςns plus'nimio exorbitet, & quinaturalis fuerat,sen- smyon naturalis euadit, vitiosus proin, & naturae insentasi , alium ex purrcsc Iςm texta prognatum, qui quoniam materiadqua pro ijλ r Uet,natu grauis est; rertium maligi nisiosum,ouςm pestilen ,Venenataque colluuies sudit, non qualidusqxcessu, non putredine, sed totius si antiae dissidio vitali, in toauo calori aducisum. Nos tamen misso tantisper Fernelio)scimus, sciscimusque viaicum esse calorem non omnino abalien . tum, namque, ii ita fiat,dulla obici p t, naturesis sunctio , quia febris omnis e x hς Istic ,nulla schetica, quod tamus,quum illud pro compertosit, lari putri iam febre eamquest*quentius etiam , quam par sit, humanam'quere, &
7쪽
continenter tamen cieatione subeat,& eonfiatiquum ab intestina pendeat putrefactione. Neque credere dignum est,naturale cali re sunditus summotum, quonia febris ratio in extremo illo termino spectari non debet,qui naturalem omnem expungat tonum, fiquidem in alteratione bipartito tetminus accipi conmeuit, ni rurum,&pro extrema, completaque dispositione ad introducedam, hospitandamque 4,ecie atque proea qualitate,quae actione,mO- tuque comparata absente etiamnum motore superstes permanet, quo modo hic accipi volumus. Quamobrem non inscite termino definitur febris. P Y R. Pectus mihi plurimis dimetutatum fluctibus inaestuat Eudaemon,& mecum agi pessime sentio, ni e pectorem,quod infestat,& lacessit. E V D. Per me tibi perquam integrum est.. P YR. Sisebiis per terminum finiatur,numquam ad naturalem statum posset reduci, quoniam ut est in ore Philosophorui a priuatione ad habitoenon datur reditus: Adhaec omnis seb.esset hectica,scripsit enim Galenus lil, de inaequali intemperiel iuste conuersionis terminum esse hecticam. EVD. Argute me hercle obhcis Pyrimace, non est tamen arduum ictus euadere , &obiecta diluere. Proin licet seb.per terminum definiatur, ne putestamen, nos extremum illum audiuisse, qui naturalem temperationem prorsus expungit exturbatue, terminus enim, ad quem extraneuS calor peruenit,ut morbi rationem si eat, luplex est, inaequalis scilicet, ut in putridis febribus,& aequalis ut in flecticis, qui a nulla caussa pendet. P H I L.,Euentus ita esse demonstrat .versim quid dices de Lectica 3 EVD. Galenus Feb. hecticarum tria nobis discrimina ponit, prout vel roscida substantia, vel carnea , vel obrosa incaluit. In febre itaque hectica primae speciei roridati miditashabet calorem mutatum,at non penitus, quare cum acti nes prodeant a parte solida, δ seminali, fit, ut functio se uari possit. In marasmoveth ait Gal. lib. I.de temper.eap. 3. intemperres aut est exigua, aut mediocris, aut summa, illa potest tandemrestitui, haec minime. PHIL. Difficillima sunt haec profecto Eudaemon,vgnonnulli eo absiurditatis peruenerint, ut existimarint, seb. nil esse aliud, quam quippiam innato calori appensium, insertumquekeum interim insitus calor nihilo fiat intentior. EVD. Hic mihi trisor
mis in mentem venit opinio,sunt enim, qui velint,calorem natur lumigneum fieri maioris ariditatis est enim.lima caloris) seu cui uouis puta idae,& acris qualitatis.accessis: Sunt, sui credant, Calbrem pyromum reddi haud geminato caloris gradu, sed vetita cordis vcntilatione: Sunt denique, qui assirmare non verentur,febrilem calorem esse aduentilium,atque aliunde corrogatum,a quo insitus catar minime afficiatur, cum interim ascitus actiones vitiet, quas domestiuus , innatusque taetur. PHIL. Mirum, cum res una sit, veritas una cur tam multae de eadem re sententi, habeantur :Verum Eudaemon rem acutangas, nosque ab hisce tricis expedias
EV D. Non pollum pro dignitate rei dilucide ad solutionem pr8gredUni viam mihi Mod imm 'sternam praelatis catarum discriminibus.
8쪽
' minibus. Altati assues ess dbREEnimuero eleme1ataris serm: diti ritur, hoc est agit mira elementa 's sormae potestate,
Aznῖ uq Naturalis vero, qubda'vitali virtute regitur, ad muner i nsentanea. Coelestis denique prout Coelorum motu, atque vigore percitiis opus edit analogia, & specie cesestibus Gcundas k in Φb itu vero calorem, Omon est ab igne originem ducit, sed virtus, quae proportionς relis et ela- Anio stellarum . Quibus sane coniicitur, ut unus sepe se numero-
ue calor varias subeat conditiones, munerumque distrimi ina pro serat,prout uni propius,quam alteri uiae accedit,&exempli loco,si graduum ordinem naturalis calor excedat aut tomae multitudine,aut extrinsecus accedente putri la, Venenataquesuligine squomodo feb. putridas perpetuo conflari existimarunt quidam, elementaris fiet, donancipί itur agni, dem disipareant,& evanescant in auras,&m destiam . . naturae cillabitur ipsi . vitalium Hractionum beneficus mstet euadet: Namque licet calor ignis siti pecaliare Organam= pex .., . . quod agit, mixtorsim nihilominus, atiunantium e accommoda tum instrumentum euadit,qua crassim tenus,&trariorum congresse nactus sese rei genreae formae accommod i& opera obit proficua, conuenientraque naturae VI Uentimi , adsimili enim aethereo censetur, qui mixtionem, Lenerationeinque verpetuo machinatist.Quod si ab ea mediocritate recedat ad ignea conditionem, omnia demoliri, ac peruertere conatur perinde,ac Paterfamilias,qui dum sibi c0nstat, domum, totamque oeconom cam rem prudenter disponit, ac moderatur, sin forte a se abeat, omniasiusque deque agit,perturbatqve,& non modo omnruere ad interitum sinit,sed etialii ruinae auctor perhibetur . Hi S,DI me fallunt omnia,constate potest, quam bene prsor opimo sientIat. At vero, qui arbitrantur febrem a naturalibus princieijs prom, nare haud ingeminato caloris gradu,verum prohibenti S absientia,
ne calor cordis vim exerat insitam . h. e. vetita cordisventilatione
vollant enim cor prae caeteris visceribus esse calidissimum, ta 1 gis restigerii indigum,quo sis audetur,natiuam explicat VIm, O . febrem excitat) mani sesto errore laborat, nam quis assieuerare ausit, cor natura calidissimum perpetuo ustilaginum, putriumque sui Nisenum appulsiti ictum nullo caloris incremento assici,aut assini, cum vel algictissima aestvota rei vicinia incalescantὶ Quantum in respirationis ussu dignosicendo caligenthuius opinionis fautores, palam produnt: inspiratus enim aer ad aliquem natiui caloris gradum remittendum haud facit,sed ad eiusdem custodiam, que constare nposset ventilationis beneficio circumciso ob fuliginum necessa-xium prouentum, quae foras spiratione exturbantur.
9쪽
ignis materiatus , qui nisi libeia perfletur,suffocatur
Postrema vero sententia, quae tuetur, sebrem calorem esse ascitum, innexumque naturali citra huius affectionem ullam, hosque calores specie dispesci,atque discerni,ab illoque vitiari naturae mi. nera,& ossicia,ab hoc propugnari,& protegi, admoto praefato caloris discerniculo mole sua ruit, calor enim a calore specie non diastinguitur, nec discrepat, atque licet innati calidi substantia ait rascat,non tamen sacessit in aliam,quin superest principium,cuius beneficio sebricitans in pristinam reducitur naturam. iP Y R. Dissicultatum materia usque adeo increbuit, Vt turgeat,& nisi cito evacuetur, ruor: Ignosce igitur si remeligo interpellator . Si unius caus et unicus est effectus, geminos stubesse in febriente calores,necessum est,est enim,qui demoliri, est qui tueri
conatur naturae ministeria. Ad haec actio inter contraria committitur, quare cum calor sebrilis in naturalem agat,specie distin gui oportet,atque adeo duos este calores. Hoc idem ex praesidi js liacet colligere, quum in febre alienum calorem extinguere, & natiuum roborare consilium sit. Neque ab hac sententia recessit Pergamenus,qui in Aph. scripsit,natiuum calorem qstate esse per xiguum, astititium plurimum, hyeme a contrario. PIaeterea pus fieri a mixto calore asserere non dubitauit, nempe a naturali, &non natur ali,& merito quide,pus enim confici sine calore putridonequit,cuius est corrumpere, at 'ero eius vis cohibetur a naturali, cuius est concoquere,& cogere similia, hinc medium opus, neeepus essicitur. Neque omnino de genere febris costare videtur,naque si accessio sit febris particuIa,eadem vero sit partis, & totius ratio, palam est,quin catot sebrem perpetu' cQpstitii at,namque videre licet ingruente paroxysino aliquando tanto honore ,& stigore inalgesccte febricitantes,ut vixinstratis peristromatis, admotis titionibus,aut thermoclini)s rigor vigeatur. Adhqc pulsus rati,&tardi soboles sunt agentis frigidi, atqui in febre syncψpali hqrusi
modi comperiuptur,yt testatur Auic., unde colligere est, sebrem non esse affectum calidum, quod quidem vHςτ eo confirmgtur quod morientes frigidum expirant. E V D. Haec,quae obtrudis argumenta, si superficie tenus spe ctentur,magnum utique incutiunt timorςS,at si penituitnspicias,. huius sunt habenda. Quamobrem ita habeas primo,unius quidςmi caussae naturalis vilicum essς effectum, at sibςc eadem disser' m', do assiciatur,nihil obstat, quin adgersantia obire possit, cum vero naturalis calor in febricitante varie assiciatur , quid mirum,seoppositis muneribus perfungatur Dein scias, alorem febrileni non agere in naturalem,sed in materias suppostas, quibus evictis calor evanescit . preterea ut calor sesrilis excessψ quodam c0nsisti , it caloris hyperbol m j btundentia pqstulat,at naturali calor blandius, a due in aerea, ni alit uotangiteri3 cqnsistens rapia; restigerantia,sed roborantia' desidA at quae naturalς remp