Dissertatio de tracala

4쪽

DISSERTATIO

DE TRACALA.

6쪽

CAN DIDO LECTORI.

S. P. D.

Enet plurimos immedicabilis prurigo, ae libido incitatissima scribendi, atque

alieno in opere facillimum est ingeniosum videri. Hinc tot Grammatici otio affluentes , & Litteratores eo abusi Scholia inde dicta, & Glossemata, uti colore demendi obscuritatem , & sensa Scriptorum eloquenter expromendi,totam per Graeciam,in Oratores , & Poetas, aliosque Auctores consarcinarunt. Isti deniq; Glosiographi, & Scholiastae inualuerunt adeo, ut Scholia lucubrationibus Auctorum praecipuorum,ad quas ea scripta fuerant, ampliora, & prolixiora euaderent, perinde ac si quis nobilem pannum, aut exquisitam purpuram praetexuisse varijs limbis, fascijs , &institis non contentus, ipsam illis omnino contegeret, obuelaret,&absconderet, aut instar illius se mosae, cuius membra , uti canit ouidius, Auro, gemmisque teguntur Omnia, pars minima est ipsa puella sui. Itaque ista Scholia , de Glossemata non exornabant , sed occultabant , non illustrabant sed obumbrabant, non explicabant,sed implicabant, di opplebant, ac obruebant Scriptores illos,qui-

7쪽

bus adhibebantur; necessum igitur fuit illa res

Care , vel contrahere,& quemadmodum e Commentarils in sacros Libros Bibliorum accumulatis apud Theologos , qui Positivi vocantur , & e Clossis in Pandectas, Codicem, Novellas , quin etiam Institutiones Iuris a Iustiniano Augusto Promulgatas congestis, Interpretes Iurisq; Periti coeperia ut consucre Cacciau, rccisis tot superuacaneis, & recoctis, ac repetitis, breuesque, ac interlineares Glossulas,& Scholia exigua seligere; penes Latinos Grammaticos ista Scholia non usquequaque succreuerant , perinde ac inter Graecos. Vlpianus in Demosthenem , Didymus ,& Eustalitius in Homerum, Bacchius in Hipocratem Erotiano teste ante Galenum , Arsenius

Monembasiae Prassul, & alij in Euripidem, Aristophanem,Apollonium R hodiu m,Sophocle,&c. Nam in Ciceronem Asconius Paedianus unus erat et in Bucolica , & Georgica Virgilij Iunius Philargyrus scripsit; in Aeneida Servij, Donatiisque Commentarios, in odas Horatij Acronis , atque Porphyrij tamquam reliquas h naufragio tabulas vix superstites habemus, in Somnium Scipionis Macrobius se se diffudit uberius, Vetus Scholiastes in Iuuenalem superest, & Cornu tus Grammaticus in Persium , cuius meminit etiam A. Gellius : caetera in Terentium, & Virgilium, uti Placidi, Hyginique, desiderantur . .

At auorum nostrorum aetate Philologi . seu Critiei ( nam id sibi nominis inuidiosissimum ad seriis Pserunt, quia non arbitros tantum, sed & iudices se constituunt, atq; Censores Notas, Adno-

8쪽

nes,Animaduersiones,Castigationes,Emendationes, Varias Lectiones,e manu scriptis codicibus ex antiquis editionibus Expurgationes,imo , Mex ingenio Coniectanea, Enucleationes, Prscidam nea, Subcesiua , Spicilegia, Racemationes,Commmentarios,Commentaria, Commenta ,& meri somnia sna hrriisPriine. M aliis Auctoribus Farragines in meliores Auctores , velut Hamaxa-rij tam lath, tamque copiose, ac numerose coacervarunt , ut illarum moles , & acerui non solum exiquent,sed etiam longe superent ipsorum Auctorum opera, re mantissa obsonia vincat . Hodieque Grammaticae potior pars censeatur

Critice, in qua de Tricis, & Apinis viri Magni

existimati, & praecellens ingenium sortiti,plurimaeque lectionis inter se pleru inq; rixantur Lauream quaerentes in Mustaceo, & quotica nodus dignus vindice incidit, ut eum exsoluant, &pronuncient velut ex Tripode, quid distent aera lupinis i coniecturis indulgent, & diuinare co

'ventur, tantam temporis, & chartae iacturam facientes , oleum ut plurimum, operamqbe Pe dunt , imo ita immutarunt textus ipsos varie te gendo. & interpungendo, vix ut germanus eorum sensus agnosci queat, & mirum sit quid sibi,

quantumque adrogauerint. Enituerunt in primis vel ut Hypereriti, & huius Reipublicae constituendae Tres viri, Isaaeus

Casaubonus, ae Iosephus Scaliger, ac praesertim Claudius Salmasius, Erasmum Ducem sequuti,& tamquam ex Cortina quicquid in buccam

9쪽

quicquid in calamum, quicquid in mentem venerat, illinentes chartae,& gestientes a furno id redeuntes scire, lacuque. Efferbuerunt huiuscemodi nugis naen sque lain diu praela, nimiumq; inundauit ista litterionum , qui mihi syllabarum aucupes, & vocum cautores videntur, intemperauit , & i centia,nec enim commemorare lubet Dionysium Lambinum, Hadrianum Turnebum, Marcum Aptouium Muretum, Paulum, & Aldum Manutios, Gabrielem Faernum, Michae-lam Brutum, & alios sexcentos . Ipse Iosephus Maria tuar ua Episcopus Vasionensis lapsus est . in communem ediorem quasi aeui vitio, & motu Raptus circumactus, mihique libere, ac ingenuec quo est animi candore praeditus lapsum hunc suum communicauit, quem dum publico, gem ingratam ipsi non facturum me confido , ut posteri, vel eius etiam exemplo discant,quam inanis , quam vasa , quam fallax, ae lubrica sit haec audax Critices professio, ac morosa, & anxia di squisitio,& veae inane, atque vanum studium a. Simul vero quam cosequutus est feliciter o diutis,

naperuolutatione , ac lectione Codicum integrorum , atque Doctorum virorum ex amicitia constanter exculta, genuinam, & germanam di-eter ij aduersus Constantinum Maximum Augustum Hvoa incomparabilem iactati expositione frustra tentatam abs aliis , & a se ipso patere omnibus voluit, quod sine fictione didicit, sino inuidia publico promulgans. Consultus fuerat a Reuerendo Patre Possino per nobilem, & eruditum adolescentem Ioannem Franciscum Alba

10쪽

num aequimanum in lingua craeea, & in Latissicuius excella indoles fauste assurgit in spem uberrimi prouentus,ab illo, inquam, Possino societatis Iesu Rhetore disertissimo,& Theologo in Lucis praestantissimo, qui Graecum idioma, sicutatinum probh callet, uti tot egregiis operibus, di Georgii praecipue. Pachymeris Historia in lucem edita luculentissimo testatus est, Perinde aes Athenis in illo Graeciae florentis acuminen res foret,& illud quidem Operae pretium Typis,& sumptibur, ac auspicijs Eminentiss. Card. Decani Francisci Barberini veri aetate nostra Moec natis publiei iuris factum Ecclesiae bono mirantatur omnes, demirabuntur. Consultus (inquam fuerat a Petro Possino Iosephus Maria Sua resisti super scommate, quo appetebatur Optimus Imperator ab Ethnicis, & vumari Prouerbio Trais

chala,decem annis praestantissimus, duodecim

annis sequentibus latro, decem nouissimis pupilatus ob profusiones immodicas nominatus, sicuti Sextus Aurelius Uictor libro de Caesaribus, seu potius in axcerptis libri de Vita,& moribus Imis peratorum Romanorum Sexti Aurelij victoris Epitomes A uctor refertiri consulanti satisface ret, tres epistolas dedit, quas ecce cum vnico Pollini responso,qui tamen acrepta tertia sibi satisfactum tandem fassus est , cum in alijs duabus non liqueret, & aqua haerere Tu ( Lector beneuole utere, fruere sine sudore , quod exinde in

rem tuam beneuertat. vale. . . E

Reuerende Pater . Zosimus Christianorum hostis tu .a. noua Hi r . 6. Constantinum Ma.

. Epist.