장음표시 사용
21쪽
i Aduertite hoc loco quaedam Graeca nomina , quae in latina lingua usui sunt, spectare ad primam inflexionem. In 3,
re inflecti possunt , quemadmodum innumero multitudinis cum latina inflexione conueniunt.
Qualitas nominis ea est , per quam intelsigitur, an nomen sit proprium, ad appellatiuum . Proprium v mus est ρ, ut Cellar, Appellatiuum muliorum,ut Rex. Huc referri possunt. Collectivum,quod cum sit numeri singularis , pluritatem tamen rerum includit, ut exercitus, populus, unde Virg. Pars in frusta secant.
Adiectivum , quod additum substantivo eius significationem declarat , ac perficit, ut homo iustus, homo pius : neq; enim sine adiectivo perspicimuS , qua lis sit homo . Haec vero qualitas , hixta Palemonis sententiam,a tribus duciturrab animo, ut bonus : a corpore, Vipulcher: a fortuna, ut diues . Adiectivum vero ratione terminationis tripliciter diuiditur: nam aut sub una terminatione , seu fine tribus generibus conuenit, ut fallax, faelix L elegans, diues, aut sub duabus, ut D tis,te,brereis,ue: aut sub tribus, ut bonus, na, num, hic affer, haec acris, hoe acre. Adiectiva dua Ium vocu ablativo exeunt semper in, 3.
22쪽
Pronomen, quod pro ipso nomino ponitur,cum enim dicitur, hic feci perinde est, ac si dicatur: Cafarfecit. Pr, mi ordinis sunt. rudiui, quae dicuntur primitiva. Secundi ordinis, alia Mi e,his, is, quae demonstrativa, seu relativas tertij ordinis, meus. ruus, suus, n fer, vester, quae possessiua, sed derivatitia; quarti ordmis, no B aspras, aris, quae gentilitia. Tam haec pronomina , quam adimctiva, a quibus participia non distant, conueniunt cum suis stibstantivis in genere, numero, & casu; ut Ex malis bona Ieges nata sunt. Comparitionis gradus tres sunt, Po-skiuus, ut doctus, ComparativuS, Vt doctior, Superlatilius, ut a Umus. Ex his tamen positivis ea sola comparantur , quae qualitatis, aut quantitatis augumentum, aut decrementum patiuntur, ut Sanctus, noritissimu . Altur,altior, Altissimus,
Paradigma, seu exempla declinationum facile est aliunde petita oretenus Uronibus proponere.
ideo a verberato aere dici, ait Priscia
23쪽
scianus . Differt a nomine, quod verbum dicit factum, dichamue personae ,
nomen iplam personam: praeterca vero hum habet tempus , & caret casbus a nomen contra casus habet, & caret
lcmpore. Verbo contingunt pariter, genus, fomma, figura,modus, tempus, erus, perso na, ct coniugatio.
Genus ratione significationis triplex est ι aut enim astuc fignificat , ut lego, aut passive, ut tigor, aut neutro, Visto.
Forma teste Donato θ quadruplex
est: perfecta, ut Iego , meditativa, Ut lecturio, nequentativa , ut lectito, incho riua, viseruesco. Figura duplex, simplex, ut lego: composita, ut perlego modus quintuplex. In dicativus habens significationem indicantis, viscribo, Imperativus num a Labens imperata tis, viscribes Optat, vuS, quo OptamuS, ut utinam scriberem. Coniunetivus, cui quid coniungitur, ut oratio sit persccta v. g. cum legam, q/ud me turbasὸ Infinitivus , quod numeros ,& personas parum definit 3 quamuis
tempus determinetur, ut legere. Tempus triplex; praeseris , Ut amo a praetcritum,Vt amavi, futtirum,Vt ama ιο . A praesenti tamen nascitur impers cetum , ut amabam, a praeterito plusi quam perfectum, ut amaueram , & tu rurum coniunctivi, ut amauero. Numerus duplex , ut in nomine
24쪽
Persona triplex , prima, ut amo , de
amamus, secunda, ut amas, de amatis , tertia, ut amat, ct amant.
Coniugatio quadruplex, si modum imperativum inspexerimus, & infinitum ; prima in , a, are, Vt ama, amare ssecunda in, e, re ere, longum, ut doce, docere, tertia in e, & ere , breue, ut lege, legere, quarta in , i, & ire, longum, ut audi, audire ; Si vero Indistatiuuin te
minans in secunda persona, triplex est; prima iii, as, secunda in , es, tertia is, is . Paradigma coniugationu aliunde potita oretenus discipulis proponi possur.
DE PARTICIPIO. C A P. ΙΙΙ.ΡAnicipium a re ipsa, hoc est a par
ticipando nomen habet;verbi enim, di nominis est particeps; eius significationes a verborum significationibus e
nascuntur, ut amans, amaturus activae
significationis sunt amatus, amandus passiuar, flans , staturus neutriuS, de quibus plura oretinus , & in syntaxi. In exponendis Pari cis ijs habetur ratio verbi sequentis curruscumque lem poris fuerit, trahit eodem fere Participium,etae legendis libris doctus evado, Am. Iegam. Sc. legendis libris doctus euasecum tegerim, Ori
25쪽
Amer m dicitLr vox , quae addi- ta lijs, sed praecipue verbis , mgnificationem eorumperscit 3 Vg. a modum puer, valde bonus,bene inane
Mneste uiuit, recta agit. - Adverbio accidunt tria. Significatio , Figura, Comparatio. Significatio multiplex est pro multitudine nominum , a quibus adverbia nascuntur ; nam alia sunt loci, ut his , ibi, ubi, me. Alia n meri, ut semel, bis, ter, Alia temporis , ut nune, heri, bodie, cte. Alia affirmati nis , ut sane, certe . Alia negationis , ut non, mquaquam, Oe. Alia euentus , ut forte, fortas, cte. Alia similitudinis, vicem, vetar, e. Alia qualitas ',ut dino, νμὸ , & alia multa similia, quorum exempla passim occurrunt.. Figura duplex est, simplex, ut dom, composita, ut indocte. Comparatio habet tres gradus , positiuum, ut docte s comparativum, ut do. ctim, superlati ui, ut doctissime.
26쪽
Coniunctio dicitur , quod sensius ,
sententiasque eonium t I per I aenim nullius est virtutis, sed est in oratione quasi glutinum. ComunctionI Iria accidunt; Genus, Figura, ct ordo.'. Genus auctore Donato 3 quint plex est , aliae enim Coniunctiones sunt copulatiuae , ut qua , & atque, q-q e, quae sensus. , Personasque Conn ciunt. Aliae sunt disiunctivae; ut aut, vesine, nec, an, Ox. quae eui distinguunt res, sensus tamen connectunt. Aliae uar,ut saltem,equiaem fidelicet iret, quae rem propositam explent, V.S. E 2b is enissu, licet iracundus. Aliae cavsales dime a s Q , qua qhid facere eonstituimus, Ut Studeo,' Biam cupio entiam, Aliae rationales, ut ideo, enim, φνω itaque, dictae a ratione, qua VIImur I sfaciendo, ut Cupiose enitam, rdeo sis
' sistura duplex est i simplex , vi
ordo triplex : aliae praecedunt: no atque., neque , tui, O G ia dicuntur praepositiuae. Aliae siccςdunt, ut tu , Uti luδde a
27쪽
mero, autem, mulam, de dicuntur subium Etitiae. Aliae utroque modo se habent: ut ergo, igitur, itaque. c. & dicuntur m iam seu communeS.
ΡRaepositio nomen sortitita es a re, quod ceteris partibus praeponatur: adque bifariam: quandoque ad compositionem, ur fiat eadem Sictionis pars rvr doctus, indo sa 3liquando ad comstructionem, ut dime apud Senatum,
Praepositiq tripliciWr dictionis si
gnificatum asscit: aut enim perficit , ut facio,perscio sat mutat, ut seli infelix; aut imminuit, ut rideo, subrideo. Aliae praepositiones sunt separabiles, di sunt unde quinquaginta. triginta cum Accusatalo:quindecim cum Ablativorquatuor cu utroq; de quibus suo loco. Inseparabiles sex: di, dis,se, re, an, con ; quae a dictionibus disiunctae nihil signincant,
INteriectio dicta est, quod alijs ora
tionis partibus interponitur tantum
28쪽
ad exprimendos animi assectius, &' ideo
eius species numerantur ad affectuum, quos exprimunt, multitudinem et aut enim Iaetitiae motum significat;vt Euose. Euge, Dei aut doloris: ut heu,hei, ah,
di quae sunt generis eiusmodi. Interiectiones pronunciantur voce incondita , quia non habetur ratio a centus:nam sui ait Albinus Grammaticus pronunciantur pro affectus qualitate, longius, aut breuius,
29쪽
Syntaxis Methodicae Noni num, di Verborum
Nominatiuus agentis , seu patien'. tis eiusdem numeri, & per χ-nae antecedit omne verbum finitum : ut ego studeo ; tu legis ; illi ludunt r. aliquoties aliqua orationis pars viee Nomnatiui fungiturni ment3ri meum non est dolet mihi quod non studeas : bene est retus meis; placet mihi te valere . .
si plures Nominatiui ad idem ver-hum reserantur , in hunc sere modum efferuntur a uo, O rufumus in tutor, Tu, O pater est is in perlivio , Pater, O mater
Prima, & secunda persona utpote certae significationis plerumque non exprimuntur, nis Empnasis, aut discretionis causa. V.g. Tu audes ista loqu6 Tmare as, Ego damno. Verba infiniti m di pro Nominatiuo Accusativum hahent , ut Cupio te studere , me a
Methodus e nostendi ,σ ωἡ- struendi verba Actiua .
Μnia verba, quae a se in alia rem, yx Panentem , actionem suam
30쪽
tran fundunt, initia vocantur, & facia Ie cognosci possunt per hanc interrogationem . uream rem' hoc pacto . Qua- τω amop adi My arot Amo virtutem ν , distra domum, Aro terram.
Omnia vero verba per huiusmodi interrogationem cognita Actiua, hahent a fronte nominatiuum dictionis, acl ita incipit actio, & a tergo accusatia1rum nominis; aut loco accusativi infinitum , in quod eadem actio terminat. eo: g: Ego colo Deum : Puto te audiuisse s ractio incipit a pronomine,, termia, imih Deum , & in re audiuisio. Ad hanc regulam omnia genera Actiuorum referuntur, ex quibus quae-dI praeter suos principales casus alioseriam habent sibi adiunctos, de quibus ordine omnia dicemus.
Fersa Accusationis , O Damna nonis.
ΟΜnia verba , quae ad accusatio
nem, criminationem, & damna., tranem pertinent praeter principales suos casus genitimum vel ablatiuuaria easum siue certi crimitiis, & penae. ti Furti Papricidii '
, Sceleris Peccati v. με. Supplicij Tormenti Elegantissime sibi adimunt.