장음표시 사용
21쪽
teriori maximaque latitudine, quandoque digitum cum albquot lineis conficit, quandoque aliquot lineis digito
minor habetur, tegit musculum genio ostiim, inde vero ad latus fertur, nec eXigUam ceratoglossi portionem attingit; hinc flectitur versius maxillarem glandulam deprimiturqUe, ubi minus lata crassaque altero extremo facta, tandem in lobum aut processum terminatur, illi similem, in quem maXillaris desinit. Et inter hos obos, ita nexos, astiirgit ille Warthoni ductus, et per sileriorem glandulae sublingualis partem transit. Ceterum haec eadem ubi crassissima est, vix unquam si mole plus quinque lineis habet. At in lon-gUm ita porrigitur, ut duos saepe digitos cum aliquot lineis ad usque obum absbluat. Sed noste pariter e pedit modum, quo haec in viventibus sim lingua promineat, et ipsis oculis nostris videndam se praebeat. Cum O aperitUr linguaque leuatur, et quodammodo flecti-tUr, tune hae glandulae Vtrinque, quem occupent situm,visu pariter et tactu explorari potest. Lingua igitur his tanquam puluinaribus mobilibus flexilibusque stiperincumbit. Et hae
eaedem cuniculorum instar, si ea protuberant, et trinque linea recta iuxta linguae latus currunt, ad medium quasimentum una fienum protensae. Tum vero hi monticuli, vel elati magis, vel depressi extant, cum linguae ape reclinatur, aut in longum protenditUr. Quas fandularum prominentias lineasque, quae fere in angulum i ta infimum linguae enum desinunt, sedulo iam notari cupio, ideo, quod in his cruribus detecta fuerint,quae nunc commemorari debent. Quae ita dehiscunt, a se inuicem linguae promontoria, ipsam intermediumque eius frenum excipiunt, et sinum prolin Uaesitu Varium producunt, magnitudine Vero formaque ha, et tractu a stipra dictis glandulis differunt. Ipsa vero ear eompage non aeqUea traditis recedere censetur, ut disi1milem, quem praestent si , ipsis decernere liceat. Potius earum Xterna facies, artificiosa in iob diuisio, Vasbrumque co
22쪽
gnitio, et denique plura, quae ad omnium inter se cognati nem faciunt, satis confirmant, Pari secretioni haec ultima prodesse organa atque illa, quae supra recensui. Suo namque humore saliuali rigantur, quae laudaui promontoria, perpetuoque madent, et digitis pressa, aut brtius lingua protracha, non obscurum prosilientis vestigium stuppeditant. Iroinde tanta tamque insignis est glandula, ut utili non minus ossicio destinetur, quam omnis glandula, quod ex penitiori earum cingnitione colligitUr. ἡλώ. Nihil vero magis ad huius veram cognitionem pertinet, Sublinguam quam ut ex anatome detegantur viae ductusque qui huic glam - 2 4 dulae proprii censentur,secretamque saliuam in cauum oris im-ii pejoni mittunt Nam JU hUic inprimis, praeteritoque seculo re- cum per a seruatum fuisse videtur, ut inuenirentur saliuae blates,quorum T is Atii. Vestigia, si usquam apUd vetere occurrant, incerto venarum rasetim in nomine isto comprehenses potius , quam recte deseriptos
μφηςri' fuisse, authorum . lectio probat Quantumuis enim alii Hippocratis, et eius discipulorum cientiam medicam collaudent, et ipsi, quae nostra colitur aetate, nullo habito discrimine, praeferant, id omne tamen ad industriam prachicam, et factas sedulo de morbis obseruationes potius referri, ipsisque iure deberi, pronuntiare satius duco, quam oculatissimorum Anatomicorum nostri temporis scientiam physicae mechanicaeque peritiam, pluriumque doctrinae medicae pamtium culturam, multis studiis et impensis, laboribus denique ac tempore perfectam, cum ista quam ante dixi aetate comparare At tu sic praeterito demum seculo Stenonis et Marshoni industria inuenti iterunt ductus, quorum alterUm ei Otide, alterum e maxillari glandula oriri, utrumque vero salivam fundere, si1pra declaraui. Quae laudatorum virorum industria, non ita multo post medicum blertissimum do histimumque Aug. uirin Riuimιm, et Cassarum Bartholinum impiniit, ut glandulae a linguae freno statim excurrentis sim, humorisque ibi secreti eXitum, propriumque eius in Ore ductum, in
23쪽
inimiis explorarent. Hi quemadmodum primi fuerunt,
qui de inuentionis gloria certare postlint, tactim anatomicorum nemo post hos eundem in hominibus accurata et dei, neatione, et descriptione, protulerit, a re alienUm non essedini, ut, quod reliquum est perficere allaborem. Quidquid
autem isti Obseruarunt, omne in animantibus brutis subsistit: nam nullum in eorum scriptis extat vestigium, quod unquam in cadauere humano idem deprehenderint. Inter istos diro primum est inuentorem Riuinum Patet e Corollario,
quod dissertationi de Dyspepsia Anno 1679. a Respondente
adiectum fuit hisce concepto verbis: Ductus Saliuales,quos in capite vitulino praeterita hyeme aliquoties demonstravit Dia Praeses, merentur illi annumerari, quom rehonus et Steno annotarot Oriuntur autem exanterioribus glam
talis fissilingualibus, in quarum substantia radiceS amni, peringuntque supra Warthonianos immediate, ita,ut his cautes: paratis conspiciantur illico, donec una cum illis egrediantur ex iisdem papillulis. Diuersa tamen sunt ostiola, inquorum interiora si stylus aut flatus immittatur ad glandulas maiores sicilinguales per duclum Warthoni penetrat hic vero a latere alii adstant pori, qui et stylum et flatum in glandulas minores sublinguales deducunt, adeoque nullo modo hilam ctus cum illis communicant,sed omnino singulares stini. cum hac obseruatione conuenit, qUam Bartholinus postea prodidit Tract. de Ductu alius hactenus non descripto, edito Vltraiecti Anno 168s ubi ita loquitur: Duobus a Stenone et Warthono inuentis vasis saliualibus eiusdem plane gene- ris addi debet, iam primum quantum ego scio a me descri pium et delineatum, quodque inferius dici meretur, quip- .pea glandula sublinguasi ortum, Warthoni ductum com tatur,et sici lingua eodem,quo Warthonianus loco aperitur, ostio aeque manifesto Glandulam quidem a qua tertium hoc vas originem repetit Stenonius de glandulis oris, et
sublingualem nominat, sed illi immerito plura et angusta C vasa
24쪽
MVasa eXcretoria tribuit, quae huic glandulae adiacentibusan, senutis aliis, et ab ipsa revera distinctis glandularum glomer, seminibus iure debentur, quia scilicet verum hoc sublingualisis andulae Vas Xeretorium nondum ipsi fuit perspectum. Quibus verbis addi merentur quae loco citato porro assere: MAnno Ι68a cum in capite vitulino extremitate hyli inquisererem et prosequerer maxillaris glandulae ductum, tum se brte in alium dustum adactus hylus, aperuit ea, quae mihi seantea ignota erant Credideram enim eundem ductum mesead Warthonianam glandulam perducturum, et ecce eo Oisco circa mediam scilicet linguae longitudinem, ubi Warsimoniis ductum situm saliualem a linguae lateribus, nimiserum in inferiore eius parte uti, et pinguedine glandulosa
selegi dicit, ferebatur hic ductus ad aliam scilicet siublingua-
Diem e conglomeratar genere, quae aeque ac maXillaris seconstructa est, et simile habet Vas Xcretorium, tanquam siex lateribus, et ab omnibus glandulae glomeraminibus or- siti compositum truncum, qui ductu recto comitatur illum halterum Warthonianum, et intra gingiuas in molliae ins serioris miremitate, inter papilla qua am compressias et ,-gidas, maxillae pertinaciter adhaerenteS, mi aperit .
Obseruat praeterea in ove terminari huiusmodi ductum liblhngua, in ipsis illis papillis, in inferiore maxilla conspicuis,eo in loco,iuxta quem simili modo, et in eadem papilla,ductus M a thoniani ostium hiat. Ac porro cuiuslibet unus orificium
in urso utrinque prope frenulum sila Xtare papilla, et em nere commemorat. De Leaena pariter narrat, similiter oecari haec orificia papillasque ita tamen, ut quasi peculiare quoddam frenulum habeant, a tunica oris interiore estorinatum. Tantus est qui in brutis inuentus filii duratis, vim que amplitudine neque praestantia armoniano multum cedere putetur. Iste enim non minus, ae Warthonianus, intra suam glandulam in minores dispergitUr ramOS et Unus peculiaris atque communiS I asty cretorii, regie explet.
25쪽
Sed ab hac obseruatione in brutis facta, alii postea infe Dd. vi rendi occasionem nacti fuerunt, ut similem quoque in sublin t*me hquali glandula humana haberi duchum, non satiStUto coniice rent. Est tamen haec opinio peruulgata, ae ab anatomicis iunt. recepta, Vt, praeter Stenonem, Verhel num atqUC Morgagnum, vix detur, qui aliter sentiat. Istos omnes in Opinione com firmauit, quod ductus Parotidis et maxillaris glandulae, primum quidem a Stenone et arthono in brutis demonstrati fuerint, postea ab aliis Anatomicis in humanis glandulisis his similes leui opera exhibiti sint. At cum anatomicorum alii inquirerent in verum insertionis in ore humano locUm, im non aeque facile ac in brutis eiusmodi ductum inueniri, agnouerunt. Nihilominus similitudine, ante dicta, docepti, alii crediderunt ipsum cum Warthoniano congredi, antequam hic prominet papillamque forman; alii intra Dpillam distincto orificio aperiri histimarunt; alii vero ad papillae marginem tale orificium Xtare opinati fuerunt. Nemo ad haec usque tempora aut acie VisitS,aUt eXPerimemtis sumultus, certi quid hac de re statuit, ac delinearum dedit, quo ab aliis quoque in humanis cadaueribus, inueniri possiet. Inter hos,qui aliquid memoratu dignum de huius glan Reeensenturdulae pluribus ductibus in medium protulerunt, primu fuit Nio. Steno, qui utilina Sylvius in bUccis UXtagingiUarUmr, litis dices, orificia ductuum exiguorum obseruauerat,etiUXtassim ira ναν--giuarum latera interna esse similia glandularum iublingua. ,----lium orificia, annotauit, quae excretioni destinentUr in Ue ereid es nro iste loquitur Tract. de glandulis oris: Tertio loco Sub- linguales se offerunt, quae utrinque ad linguae latera sitae eiUSdem generis cum proXime praecedentibus sunt,nisi quod vasa Xeretoria obtinuerint, non quidem breuiora, sed angustiora. Oriuntur intra ipsam exilibus rivulis,et hinc sibi inuicem parallela, a lingua versiis gingiuas recedunt, ubi ad digiti fere a dentibus distantiam vi conspicuis, nisi premam C a tur,
26쪽
setur, ostiis per tunicam hiant. Nullae ostiis, nisi ad aliquod Minteruallum, protuberantiae adsunt, sed, ut in buccae vasis sedictum, ubicunque vascula praedicta tunicam penetrant, ibi, equalis est, et plana. An in papillis etiam sinuli adsint, non silicuit obseruare, compressi aliquot, sed nihil expresses hine seresec las examinando, vidi glandulosa frustula esse, quae reli- sequas stipereminentia tunicam ibi loci in acumen eleuant. Quid de his ductibus e venus et Morgagnus statuant, Uidere es e sequentibus Morgagni, quae Aduersari VI profert, verbis: Contra vero cum idem e Ienus in vascu-,, klorum glandularum sublingualium descriptione Stenonis, secutus nomen reticet, ii verbi Vtitur; , sibi inuicem parat selela a lingua versus gingiuas recedunt, ubi ad digiti fere a sedentibus distantiam vix conspicis, nisi premantur, ostiis seper tunicam hiant etsi Steno neque cum haec scripsit,in seque alio in opusculo, cum iterum de iisdem vasculis verba foe Cit, brutorum anatomen indicans, Vsquam hominem diserte memorauit imo conismum qui ad bruta manifeste perti--net, adiecit; nemo tamen credat e vereum quae humanae
hiabricae repugnent, proposuisse. Dd eo magis monem sedum censeo, quo plUres Video, qui sublingualium hominisse andularum vascula, vel iuxta maXillarium ductuum ostia, , et, quod o perus ipse tradit, per haec eadem exonerari, doceant. Namque ut id interdum, aut ex aliqua saltem separte ObserUari, non negem; illud tamen certissime scio, , ne non modo frustram illarium ductus aliquando ape- seruisse, si brte aliquod eiusmodi vasculum in ipsbs influens sicomperirem; sed multoties complura utrinque vascula limister se parallela conspexisse, et anatomicis praesenim Veia istis ostendisse quae ab oterioribus sublingualium glandu- istarum lateribus, non antrorsum,sed in transuerstim rectauiam rigittas versiis tendebant, et non magno a glandulis inter-ἡvallo peculiari quodque osculo hiabant, per quod saepius Atenuiores setas e maiori voluptate immisi, quod apud
27쪽
Stenonem legeram, haec vasa ne quidem in boum genere setam facile recipere., Quae cum Nuckius neque describat, neque delineet per eum potera quem modo memorabam, Iconismum Stenonis eXhibere. Paucis vero quid de his sentiam expedire quoque mihi suantum hi
liceat. Est aliquod spatium inter glandulam sublingualem
utramque atque gingiuas, quo tractu subiri integUmento tonitoν. communi prominent orbiculi, aut glandulae dispersae. Hoc
spatium ob prosimdum magis si ibim alium glandularum situm amplius est in brutis quam in hominibus. In utrisque vero glandularum ita dispersarum aliquae breuissima via, ductuque, in oris quasi plano, exiguo ostio hiant, aliae,
potius ad gingiuas reclinantur, cum Ones at Dodammodo ductu, quo orificiis desinunt. Quandoque in hominibus ad unam alteramque lineam flatu hos primum distendere , postea et explorare mihi licuit. In vitulis vero plures deteri, et saepe ultra dimidii digiti profunditatem se- tam ductibus immisi. Sed in his, aliisque brutis, et ipsis
quoque hominibus, ubi unquam deprehendere licet huius generis ductus, horum nullum seram intra vicinam sillimgualem glandulam, alteque linguam versiis a latere, abunde comperi. Quo diuersarum adeo glandularum victuumque discrimine obseruato, porro tractus maXillae inferioris inferre videtur, Vt earum glandularum, quas iam protuli, et in Ore inferius dispersas vocata, quaeue maxillae prorimae fiant, tubulos suos excretorios, vel singulos, Vel
plurium coalitu fictos, ac fere parallelos, ad gingiuas porrigant, orificiisque terminentur, sicuti Steno id fieri selum in brutis delineauit. Sed et glandulae hae earumque ductus, buccalibus ab ipse notatis , per omnia similes censentur. Cum talibus itaque et minoris notae ductibus Steno consum dit eos, qui ex insignibus sublingualibus originem trahunt
glandulis. Stenonem autem, quem iam Bartholin s consilia
28쪽
Morgagnus ab isto recedit. Ego vero ductus veros excretorios sublingualium glandularum, non quidem a latere harum externo, sed interno, et protinus e lingit Ortos, et ad mediam porrectos glandulam, demonstrare adnitar, quorum orificia hiant, non circa gingiuas, sed in Opposito glandulae prominentis latere, Uod internUm est, linguaeque proxi-mUm, atque porro, hos ductus cretorios, amplitudine ac longitudine istis maiores, si loque Ordine egregio numeroque Conspicuos, aperto Xperimentorum testimonio, alte subire glandulam, et eidem immergi, pluribus ostendam. Vnde clare patebit, Stenonis anatomen a glandulis humanis alienam esse, et vero sublingualium glandularum ductus, ad praesens Sque tempUS anatomicorum Oculorum effugere aciem. Ρlurium anatomicorum turbam in scenam non producam, ideo, quod ad duas classes Omnes referri posse iam ante imdicauerim cum mi num, Ut in brutis; Ut plUre eXcretorios ductus sublingualis glandulae supponierint.
Verom Commodum ergo est, ut proprii mei obseruationi- gloωμως se bis innixus accuratius, quam hactenus anatomici ZerVnt, liti olim is describam, TOPUUm et anteriorem glandulae sublingualis veniendorum ductum, et simul plures Xcernendi munere functos, pro--μή ς' ς ducam. Hos distincte profErre ideo constitui, quod e0rum primus, armoniano prOXimVS cum hoc facile confundi possit, et quod e redueam, Xemplum Vnius e numero a me demum inuentorUm Proferre, qUem alte intra glandulam prosecutumfui. E comparatis ante anatomicorum
obseruationibus, et variis de ductu sublinguati opinionibus facile colligitur, ductuum istorum vix unum in homine
ab ullo repertum, aut recte demonstratum fuit e dubiamque hac enus et incertam remansili huius glandulae Y- cretionem Veram, sicut Praeter ante dicta apparet eX iis,quae
profert Nuchius in Sialographia. Et certe est difficilis anterioris per fetam flatumque inuentio, sed longe difficilior a Warthoniano separatio, quo distinctus in conspectum pro
29쪽
deat. De quibus et aliis anterioris excretorii ductus conditionibus, cum sileant, quotquot ego legi, scriptores, qui
quandam de Xcretione e glandula mentionem faciunt, eosdem potius hariolatos, fidisse, quam certum aliquid tradidiς se, ego arbitrari ausim. Hi si forte duplicem setam papillae arthonianae immiserunt, non penitus ipsis constitit, utrum in sublinguati , an vero in arthoniano inflexo, aut bifido, aut feta pertus, alterutra setarum haeserit, sicuti ex iam dicendis pluribus elucescet. Ante hos quatuordecim annos, cum anatomen ego duce R schis stelodami colerem, eandem ibi Opinionem, quam pluribus placere ante monui, saliuam scilicet in glandula si1blinguali secretam, infundi in ductum Warthonianum si1adet id notanda arthoniani ductus magnitudo, et huius in si lingualem glandulam transitus. Ad quae accedebat, quod aliae saliuae istius viae, tum mihi minus paterent. Osmea vero, Um praXin in hac urbe exercerem, mihique sectione PaUperum demortuorum quandoque instituendi se Nferret occasio, lingUaS Uu potui Xaminavi. Hinc inimctum sublingualem, qui ex brutis mihi notus erat, ac si cum Warthoniano vna papilla hiaret, inquisiui Is labor nonnumquam ita cessit, ut etiam flatum ad fissilingualis glandulae cor pus manifeste adegerim ; Alio iterum conatu, arthoni num ductum a glandula siublinguali caute separaui, cunder que eleuaui, ut emergentis brie sublingualis ductus aliquod vestigium reperirem Iam omni industria,microscopi quoque adhibito, utriusque unionem pervestigare suscepi. Quandoque ipsam incidi fissilingualem glandulam, Ut proprium ductum, aut eius radices detegerem Alio tempore, vel flatum, vel liquorem tinctum, vel ceram in arthonianum immisi; sed nil horum ad glandulam stiblingualem pervenire sensi Nec tamen valvulas, quae brte ingressum in si1blinguales praecluderent, temere supponere volui, Vin potius alias quaerere vias apud me constitui, quae a Wa
30쪽
thonianis recederent. Cum vero XPerimenta non contemnenda, hypothesi minus responderent, laborisque taederet, utpote qui Otie repetitus, frustraneu censebatur, ductus a latere linguae et a papilla distantes, quaerere malui. Res voto respondit, et cum in troqUe latere, trium circiter
linearum a freno distantia, ductum inuenissem, qui flatum immissum, ad si iblingualis glandulae Usque OFUS reciperet, rectoque itinere, conspicuoqU Progressii, mearet, me inuenisse in homine verum illum, quem ante saepius frustra quaesiueram ductum, existimavi, id selum metui, ut tantis glandulis hi ductus Meerent. Interim denuo linguam e cadauere exscidi, et iuxta papillam Warthonianam, seram ad decem fere lineas forte et feliciter intrusi,verum sic protinus si ibsistebat,nec altius sicut illa, quam in ductum Warthoni, num inserui, moueri poterat. Distinctum inde utriusque canalis orificium, cum cernerem, flatUmque Per UmPaUlulum diductum adigerem , hoc ipse quodammodo agitari sublingualem sensi. Ex quibus inter se comparatis aliisque inde a me obseruatis, iudicaui, eXcretorioiductus proprios, et a Warthonianis distinctos, sublinguales glandulas sibi equi--dem vindicare at vero nat a in eorum situ variare, et quandoque ampliores iuXta papillas hiare, quandoque vero plures, longiore a freno distantia, in ore aperiri. Anupioris o At anno praeterito, cum munUS Profestaris Anatomes vorumque u et Chirurgiae a Rege Poloniarum Potentissimo mihi in hac Aca- M. Duel Quis demia conerederetUr aliquot mensium q)ati post, permul lis primi, in 'OrUm cadauerum mihi facta fuit copia, quorum linguas chim v mm si ' glandulis musculisque, pariter et pharynge laryngeque conjμηδε - meXiS aec aliUM Xaminare, constitui Namque iboa' 'lam gnum Anatomico opus censebam, partem, praestantem His, ne u tantoqUe rerUm memorabilium numero, et elegantia μυὸmibis, conspicuam, diligenter perlustrare, quod plura nondum ab - μ aliis penitus ac satis explorata perspicerem, quibus nec mea