Liber de curandis hominum morbis

491쪽

Gravidarum affectuS.

Utrobique raro aegra periclitatur: Partu plerumque tollitur is affectus, ut desiderare medici auxilium omnino non videatur. Maius vero periculum instat, dum ex propriis ac vulgaribus caussis hydrops ad graviditatem accedit: infans tunc vel absumitur, vel abortu expellititur: quae dum aguntur, facile debilitate confici gravida potest.

Nonnunquam ea aquae copia ex vagina prosunditur, ut credibile fiat, tunicas esse rupta S, abortusque periculum esse. Saepius tamen id minima accidit. Locus igitur coniecturae est hydatides affuisse, quae succrescente embryone disruptae sint. Quod si cum hoc affectu alia abortus imminentis signa non iunguntur, tantum labest, ut moliri aliquid necesse sit, ut potius placida mente eXpe clare futura deceat.

Nonnullis gravidis menstrua continuo ad finem usque feruntur, aliis tantummodo ad mediam usque graviditatem, aliis vero per primos duntaXat

menses.

492쪽

Contingit etiam nonnunquam, ut, si ab eo cur su semel defecta est mulier, iterum tamen eum patiatUr. Ibi vero, si nullae adsunt externae occasones aut corporis aegritudo, si gravida sanguine admodum abundat, si primum eXpectat partum, neque abortum unquam Ρassa est, nequaquam multum timeri debet. Ubi vero sanguis profunditur, eo tempore, quo ferri menstrua non solebant, ubi is ex manifestis caussis profluit, ubi mammae simul flaccescunt, mulierque adversa valetudine laborat vergitque in nervorum distentiones ac abortus, diligentissime omnino circumspiciendum est, maNime, cum pari US instat. Experiri ibi oportet, quibusnam caussis sanguis in uterum delatus sit, an vi extus illata eo proma

na verit.

Ubique autem sanguinis abundantia exploranda sanguineque misso et temperantibus vincenda est. super abdomen mollientia dentur fomenta quiesque

Ubi nervi distenduntur ex sordibus primarum viarum ac flatibus, alvus pulpa tamarindorum et manna leniatur frequenterque perluatiar. Ubi acrimonia humorumque dissoluta indoles adest, acidum vitrioli dilutum propinetur.

493쪽

Gravidarum affect US.

Hvstericis autem spasmis vigentibus opii pauxillum cum demulcentibus et mollientibus exhi

beati T.

Protinus ut caussae irritantes sutilatae sunt, Corticem imperare oportet, ut et corpus firmetur et accessus novi avertantur: prospicere autem simul alvo opus est, ad quem finem cascarillae cortex eligitur. Placenta solet externa vi illata abrumpi. Praeterea collo uteri ea adhaerens, dilatato tandem collo solvitur. Utrobique, dum sanguis nimis profunditur, arte partus accelerandus est, maxime duin nervi simul distenduntur. Ab ortu S.

Plurimum timeri oportet, dum sanguis assiduo volt ementerque profunditur, neque propositis praesidiis sisti potest.

Solet enim ibi abruptio contingere placentae atque ipse adeo ab ortus, nisi infans extrabatur. Metus etiam abortionis adest, dum sanguis continuo ad id usque tempus profluere pergit, quo menstrua alias. ferri consuerant. Aboriuntur etiam mulieres, citra sanguinis profluvia praegressa, quae vel impetum sanguiniS vehementem verius uterum, vel vini extertium passae

494쪽

Gravidarum asse CtUS. sunt: accidit id frequentissime tertio graviditatis et

septimo mense. Potest etiam uterus praegressis laesionibus cre-hriorique abortu adeo distendi, ut abortus sequatur absque praegressis aliis caussis. Μ orbi deinde alius generis, qui et irritant et

debilitant, abortum excitare valent: febrium, Convulsionum dolorumque colicorum exemplo.

In omnibus eiusmodi casibus duabus potissimum legibus adstringitur medicus. Primum itaque, ubi certissime non constat, placentam esse solutam, ubi manifestae adsunt caussae, quas vincere licet, ubi nondum frequenteS praegressi sunt abortus, minuenduS est impetus humo- Tum versus uterum iis potissimum remediis, quae temperant, spasmos sedant, alvum solvunt: simulque prospiciendum est foetui servando. Quod si vero sanguis nimia vehementia profunditur, ne quo Contineri potest, quod si decidua membrana si naui expellitur, quod si infans motu omni vacat, quem iam senserat gravida, quod si accedunt acerbi dolores dorsi, ponderisque sensus pelvim prementis, foetusque subito demergitur; facie pallescente, saccescentibus mammis, horroribus Crebris totum corpus occupantibus; cavendum est, ne

vel sanguine misso vel medicamentis amplius gravida infirmetur, neque negligatur profluvium, sed par-

495쪽

Gravidarum affectus. 471

tus festinetur, praesertim cum aqua iam proru- perit. qu mdiu vero haec nondum contigerint, Πρ-que sanguis profusus sit, satius est, a naturae auXi. Iio eXpectare foetus expulsionem, eo ipso etiam casu, ubi ratio nobis c0nstat, infantem mortuum osse. Utero enim facit se sese contrahente, citra nesOtium ad sanitatem pervenire aegra, neque metuendum sanguinis profluvium esse solet. Post abortum eo modo agendum, quem ad puerperarum morbus infra docturus sum. Graviditatis cum aliis morbi a

Difficile est generatim praecipere, quae hic po'stulantur. Id tamen teneri necesso est, multo diligentius prospiciendum esse matris quam insantis vitae. Neoque eo minuS desunt casus, qui nos cogunt servandi infantis studium praeferre conatibuS, quibUS m trem salvare satagimuS. Id saltem exploratum ost, EX istius mocli mor- his raro praesentia manare damna in infantem, nictae valetudines curentur medicinis vel nimis irri, tantibus vel vehementer debilitantibus.

Ouin ipsa remedia, quge vomitum cierit, tutu

496쪽

4 a PuerperaΓΠm affectus. exhibentur, si rite indicata sunt ac cauistis necessariis obtemperamuS.

Observatum est, varias gravidas salivae cursum passas, validos peperisse infantes. In eiusmodi morbis medicum oportet iudicii facultatem ac ingenii aciem commonstrare, quas mentis vires, licet saepius emendentur, haudquaquam tamen ad dilauntur.

DE AFFECTIBUS PARTURIENTI III, PUERPERARUM ET LACTANTIUΜ.

Quodvis irritamentum, sive eX caussis sufficientibus , sive ex irritabilitate nimia ac acutissimis sensibus obortum fuerit, dolores spurios ciere potest acerbissimos, quibus vel nimiS infirmatur mulier, vel partus nimis acceleratur. Tales vero stimulos praebent: 1. sanguis abundans nimioque impetus latus; a. sordes ventriculi et intestinorum ac vermes 3. peculiaris quaedam debilitas, quae vel hystericam sequitur constitutionem , vel eaS caussaS praegressa S, quae totum corpu8 nimis infirmare valent. Differunt autem spurii ii dolores a veris, quod

intestinorum spasmos poetius supponant, et licet in

497쪽

Puerperarum asse CtUS. 4 Suterum agant, orificium eius magis tamen constringant quam diducant. Ubi sanguisε abundat, Corpusque bene Celer

quin valet, sanguine protinus misso, doloribus iis non solum liberatur mulier, sed partui etiam subvenitur, aliaeque noxae avertuntur. Satis tamen Constare eam Caussam oportet, Cum

infirmatis alioquin viribus partus vel difficilior reddatur, vel alia etiam damna oriantur. Ubi sordes colicis doloribus Occasionem pr3B-bent, ea Conferunt remedia, quae, Cum mannam e X-cipiant, alvum leniunt: ubi vero vel turgent sordes, vel vermes simul adsunt, nequaquam iis remediis nimis fidendum est, quae alvum ducunt, Cum ea nimis infirmare corpus soleant. Minuenda autem irritabilitas tam perluta alvo quam fomentis mollientibuS.

Spasmi hysterici, caussis non manifestis generati, opto facile vincuntur. Ubi vires deficiunt , transeundum est ad validiores cibos atque ad corticem per uvianum Coctum.

Partus difficilis.

Tardatur partus vel iis rebus, qua ' orificium uteri constringunt, quaeque spurios dolores gignere valent; vel vero viribus caret mulier ad partum ne-

498쪽

Puerperarum affectus. cessariis, vel uteri adsunt vitia , vel naturalis laetus

positus non aciest. Sanguine autem misso, qui vere abundat, partum saepius admodum acile vari ae promoveri posse, praelartim ubi e pedum venis mittitur, experientia omnino constat. Verum tamen suppressarum sanguine abundante virium ratio est habenda: nam quo

tibi deficiunt, non potest sectio venae non damna plurima producere. Sordes biliosas dissiciis in posse partum reddere, inde essicitur, quod vomitus fortuitus et alvi lotiones, partu instante, emolumenta plurima producere soleant. Ubicunque has sordes suspicamur, Optime alvus lenitur, aut perluitur, ut spasmi et avertantur et mitigentur, maxime cum partus instat, neque satis remedium intus sumtum offecit. Manis usto amarus sapor et lingua immunda vomitum esse ciendum iubent, quippe cum ipsa natura id nos docere videatur. Advorsus Imbecillitatem optimct confert Iaudaianum liquidum Sydentia mi cum aqua aromatica. Id enim spasmos tollit, vires redintegrat, specificoque modo in uterum agit.

Ea autem esigere, quas propellere foetum dicuntur, plerumque ne saS est. Periclitantur enim multores sanguinis Pr Blasionibus, . quae Vires pro-

499쪽

Ρuerperarum affectus. 4 5

sternunt. Sufficera etiam solet laudanum, dui modo rite eXhibetur. Existunt casus, ubi irritabilitate destituuntur partes, neque satis contractilis est uterus. Tumogregie opitulari solet frigida aqua, qua partes fo

ventur.

Uteri ruptura, doloribus post motum foetus vehementissimum, acerbissimis et continentibus, abdominis insigni e Xpansione atque retracto uteri ori-sicio indicata, in mortem praecipitare solet. Ut foetus servetur, nihil superest praeter sectionem cae

saream.

Dolores pos Par tum.

Iis raro afficiuntur, quae prima pariunt vice, bene ceteroquin valentes. Non nunquam etiam utiles sunt ad Iochiorum fluxum promovendum. Quod si vero nimis vehementes lochia supprimunt, arte est subveniendum. Saepius dolores ii EXcipiunt solutionem placentae importunam ac praeposteram. Satius est plarumque, Placentae excretionem naturae Committere. Protinus ac enixa est prospiciatur, ut abdomen puerperae apte ligetur. Aequu id fortiter urgendum, sed vinctura potius quaternis aut senis quibusvis horis arctius constringenda.

Ubi adeo vehementes sunt ii dolores, ut notade

500쪽

4 6 Puerperarum Affectus.

inde metuantur, experiri oportet, aci sit ne irritans aliqua Caussa. Quod si lochia non bene respondent, ob sordes probabiliter praesentes, conferunt tinctura rheta quosa cum laudano, mollientia fomenta alvique

Ibi nimio autem cursu fluunt, Optime valante muliere, mammisque lacte scatentibus, sanguinem mittere necesse est ut inflammatio avertatur. Super haec nitrum in avenae ptisana propinandum. Ubicunquo nimia irritabilitas accusat Dr, suppetit vel laudanum vel Opium ipsum. Id vero, cum Iochia non nimis profunduntur; hoc, si satis aut nimio impetu fluunt. Vitiato ob violentam placentae solutionem utero, Circumspiciendum est, ut antiphlogisticis in

flammatio arceatur.

Intercipiuntur nonnunquam Iochia per febrem lacteam. Quae ubi non diutius horis duodecim vel Viginti quatuor protrahitur, nihil timeri oportet, cum, lacte iterum secreto, febreque sublata, reverti soleant. Satius etiam est, si nimio non flumine iis profunduntur, quae ipsae lactare infantes cupiunt: conficere enim vires ea sanguinis prosus o potest.