장음표시 사용
21쪽
iorum iuris ciuilis inuoluitur. Vide iniuri
C. & ff. nec non etiam Insti eod. tit. & ff. ad Jeg. Aquit. & ff. Si quadrupeς pauperiem se cisse dicatur,acss. de his qui deiecerint velen sederint,&c. Tertium. Haec rubrica in duas secatur pa es. Prima est de iniuriis. Secunda de damno dato, ut clarius aliis distinxit Speculator in hoc tit. & satis patet ex Hostien. in summa eod. tit. Summistis in verb. Iniuria & Dani-
num; Henning. Goden in cons. I. num. 2I. de
4niurijs. Vol. 9. statim in principio: Hinc e iam duae distinctae actiones sunt iniuriarum,& de damno dato, & haec duo ponuntur ,γt diuersa per coniunctionem copulatiuam & in rubro de iniurijs & damno dato, prout obseruauit Speculat. Sic quandoque contingere potest, Vt remissa actione iniuriarum, salua persistatactio de damno dato, iuxta Speculat in titulo de accusato M. I. vers. Qisdsi vulneratus col. 8. Panormiti in cap. I. huius tit. Malios, ut plenius insta eodem cap. constabit. Quae enim in iure sub diuersis titulis comprehenduntur, distincta etiam sunt; cum diuersi as titulorum diuersitatem arguat criminu. Uldrad. in cons aio. inci p. Regularis habee itraditio quod in omni. Panormit. in cons. J7. lib.I.Dominic. Gemiman. in cons sq. Aymo
Crauet in cons. s. de alij sibi. Nunc de prima
parte Rub. rarium Notabile. De notione nominis iniuria
22쪽
riq.sylvest. in summa.Verb.Iniuria vult quod iniuria, ab, in id est non, & ius dicta sit: quasi non iure , aut contra ius facta: aut secundum etymologiam quasi iniqua iura. Quintum Notab. Vt terminoru m cognitio luismen praebeat intelligentiae , memoriae tradendum, quod iniuriae nomen generaliter & specialiter sumatur. Generaliter pro omni eo quod non sit iure. cap. Quid dicam. Iq. q. q. M l. i.ff. de iniur.&Instit. eod. Specialiter autem tribus modis praecipue sumitur. Primo pro contumelia re, Verbo, signo aut alio modo illata, & sic in d. l. i. ex Gloss. ibid. su perverb. Contumelia. Secundo pro damno cul- Da & non iure dato. Instit. De lege Aquit. iniuria, & alibi. Tertio pro iniquitate & iniustitia iudicantis, quando iudex iniuste alique sententia grauat. De his acceptionibus Spe culat. in hoc titui. Hostie n. in summa eod. Summistae in verb. Iniuria DD. Instit. eod. in
Sextum Notab. Tribus maximὶ modis iniuria infertur. Remesa to. Vt si quis alicui manus inserat violentas, Verberet, aut pulset. ι7ὸ q. q. c. Si quis suadente. Instit. de iniurijs OiSed & lex Cornelia, & l. lex Cornel. s. eod; cuius verba sunt: Lex Cornelia de iniuriis coapetit ei, qui iniuriarum agere volet ob eam rem, quod se pulsatu m, verberatumque, domum ue suam vi introitam ese dicas. Et hoc loco etiam obseruandum iniuriam facti com
23쪽
mitti etiam si quis vere & realiter alium non
tangat, nec percutiat, sed tantum manum in altum leuet ad percutiendum,aut instrumenis tum aptum ad percutiendum & laedendum admoueat, pertext. in L Item apud Labeone. g. Si quis pulsiatus. Q cod. &hunc text. ut unicum& singularem notant Bartol Albertc.&Angelus Perusinus ibidem . Iason in l. i. f haea autem verba. ff. Quod quisque iuris. numerias. Marsil. in I. Is qui cum telo. C. ad Legem Cornel. de sicar. col. s Anton. Gom eZ. to m. 3.cap. 6.nu. 3. δἰ haec est comunis doctrina elaphcomprobata per d. g. Si quis pulsatus,ait, qui-
gem non est, Verum manus aduersus eum letauatae,&saepe territus est, quasi vapulaturus, non tamen percussit, Vtili iniuriarum actione tenetur. & nota protexti ind. l. Lex Corne
ita, quod differentia constituitur inter Verbe rare & pulsare. ibid. Inter pulsationem quod verberare est,cum dolore cedere,pulsi te sine dolore,&ita declarant DD. ut ait Ioan. ab Ana n. in Rudi de cleric. percussore, & id oexpresse ac sormaliter in cf. M. dicitur. Secimo itiiuria committitur verbo, quando quis conuitiadi contumelias in aliquem coniicit. L. L ff. da iniuriis. l. Si non conuitij. C. eod. tit. &seq. Tertiν iniuria irrogatur friptura: sub qua continentur libri famosi,carmina , cantilenae, rythmi; aut etiam publicae actiunculae, & omnes scripturae, quibus alterius fama dilaseratur, aut honor laeditur itue conspergitur l. I.M. Si
24쪽
quis libelIum ff. eod. & L. Vnica. C. desamoissis libellis. Ad has tres iniuriarum species referri possunt iniuriae quae gestibus & signis aliquando inferuntur, Ut si quis utatur veste lugubri aut squalida in iniuriam alicuius: aut
gerat habitum monachorum in eorum comtemptum: aut. pingat cornua in alicuius ianua, aut malicuius contumeliam linguam ex-
erat De his&similibus D D. Institui. de iniur. Iniuria Angel. in summa verb. Iniuria in princip. Sylvest. & Aurea Armilla in eod. Verb. Dam hau d. in rerum criminat. Praxi, cap. IS9. Septimum Notab. Quaedam iniuria dicitur a trox siue enormis: Alia leuis. cap. Cum illo-
Tum, de sentent. e communic. 3. Atrox. Insti
tui. de iniuri)s&l. praetor edixit.3. Atrocem iniuriam.sLeod.DD. in eisdem locis. Sum mistae in summis verb. Enormis. in d. β. Atrox. declaratur quando dicatur atrox iniuria, his Verbis trox iniuria aestimatur, vel ex facto,
veluti si quis ab alio vulneratus sit, vel fustib caesus; vel ex loco, veluti si cui in theatro, ve in foro, vel in conspectu prs toris iniuria facta sit, Vel ex persona,veluti si magistratus iniuria passiis fuerit, vel si senatori ab humili persona iniuria facta syci aut parenti patronoq; fiata ἰ beris,uel libertis:ex his & alijs quae DD. annotat in d. f.atrox, et Sumishq in d. verb Enormis, post alios in d. cap. Cu illorti, colligitur iniuriam atrocem aestimari maxime ratione qua
25쪽
tuos circumstantia ruiti. Primo rationefacti, quia do iniuria in se est magna ob magnitudinem vulneris: a ut si mutilatu, alicuius membri si quatur, aut abundans sanguinis effusio in par te, unde non facile fluit. Secundo ratione personatam iniuria assecta quam iniuriantu: iniuria affectae, ut si plebeius iii iuriam inferret persomae in dignitate, aut publico officio constitutae: arg. ind. capit. Cum illorum, L in L. atrocem. C. cod. personae iniuriantis, ut si filius patri, se uus domino,&c. iniuridna faceret, quae forte leuis esset, si ab extraneo committeretur arg. L. Sed si unius. M. Quaedam iniuriae. F. eoa. Tertis ratione laci, & id duplici considerationerum loci in quo committitur iniuria, ut si in publico, in conspectu praesidis aut magistra tus, aut in iudicio, aut in templo & sacro loco: tum etiam loci in corporis constitutione ipsius iniuriati sic atrox vulnus possites elli tum in facie quod leue esset in Jorso mi cru-re. Quarto ratione tomporis: Visi iniuriamat tempore celebris conuiuii, aut ludorum arg. l. praetor . g. atrocem. ff. eodem; aut in magna
ii qua felituitate. Sed quoniam circunstantiae iniuriarum nunc significatae saepe Variantur, te ex variis euentibus dependent, certitudo ex iure haberi non potest, ideo at citas iniuriae arbitrio iudicis aestimanda secundum Hosti ens. in summa, de sententia excommunicat. Si quis. versic. Septimus, quem refert & s
huitur Andr. Tyraqued. iii J. Si unquam, ita
26쪽
. vlla. omnia,vel partem. num. 3o. non long*i serie G. cte reuoc. donat.Quibus consentiunt Bas , cte Felinus in d. cap. Cum illorum. &Pon alios plures Menochius de arbitr. iudici HR. Illa. Σ. casu a62. num. 2. In quam sententuam etiam tendunt Summissae Angel. Sylvest. Aurea Armilla &alij in verb. Enormis, siue 'oormitas,dum in fine quaerunt; Quis habeat axbitrari, an sit enormis iniuria, &respondet quod ille qui habet absoluere & ligare, an sit suae iurisdictionis,&c.Vt tamen iudex rectius suum iudicium formare valeat,cuni exempla maximd rem illustrent,& dirigant iudicium, siquot exempla iniuriae atrocis cum Menochio libet subiungere. Primum atrocis iniuriae exemplum, quan . do iniuria insertur magistratui,L. praetor edixit, de iniur. Bartol. ini. Non solii. L Si mandato.ssi eod.Bald.in cap. i. iniuria, de pace iuramen. firmand. Et id ex superioribus quoque constat. Sic etiam iniuria atrox esset quae inferreretur Episcopo, aut Abbati,' vrgum.eius quod habetur in d. cap.Cum illo-
' Secundum exemplum atrocis iniuriar, siue quis iniuria afficeret rectorem Vniuersitatis' siue gymnasii: Is enim principii pzrsonam te- - net, & dignitate alios antecellit, ut ex statutis Vniuerstatum claram est. Sic capite plectuntur qui ructiores iniuria assiciunt, ut Papiae δο
27쪽
. IN RUBRICE DE INJUR. ET Tertium exemplum, cum quis iniuria infert doctori, Doctores enim munus iudicandi hab Ent. Auctent. Habita. C. Ne fit. propatr. quod intelligitur de Professoribus inter suos scholasticos. Quod non solum intelligia ur de doctoribus & pro sessoribus iuris, sed etiam Theologiae, medicinae & philosophiae;
Cum & hi sint doctores & non raro iurisconsultis, praeferantur iuxta scribentes in L. Cum quid. ff. Si certum petatur. Intelligςndum hoc exemplum,quando iniuria nasciur ex occasione sine causa proueniente ab exercitio'
Quartam, cum quis coram ipso magistrata iniuria assicitur, ut supra insinuatum,& satis probatur ex M. Atrox. Instit. dein iur: Quintu. si quis in facie vulneretur,aut percutiatur,perdicta supra. i Sextum,&hoc loco ultimii atrocis iniuriae exemplum, quando quis famoso libello alia cuius fama laedit: grauitas enim poenae arguit atrocitatem iniuriae. Cum ergo aduersus cQ- pone item & scribentem famosum libellum capitalis poena statuta sit. L. unica. C. de famosis libellis, satis colligitur talem iniuriam esse atrocem. Sedd hac materia latius infra
Octauuin Notabile. Pro quacunque Iniuria,si .umlla realis, siue verbalis fit, siue leuis, siue atros, ciuiliter&criminaliter agi potest ci Cia
tu, de re iudicata. In summa. Instit. de iniu-
28쪽
culo aureo . pari. d. I. S. num. 9. Roman. in
cons 97. Crauet. in cons 13. Didac. Couarta
lib. 2. variar. resolui. cap. Io. num. T. Versic
Sic iniuriam passus poterit, &c. Anton. Go-
Andreas Galli. obseruat. practi: lib. I. obse Iat. cf. num. I. Iuli us Clarus. lib. s. sentent. Diatur. num. q. &alij communiter alibi. Textus clarus est in d. M. In summa. ubitic se verba habent: In summa sciendum est de omni iniuria, eum qui passus est, posse vel criminaliter agere, Vel ciuiliter, & si quidem ciuiliter agi tur aestimatione saeta secundum quod dicta est, poena reo imponitur: Sin autem crimina iter; officio iudicis extra ordinaria poena reo irrogatur. Ciuiliter agitur pro iniuria, quan to eam passus, agit ad aestimationem iniuriaeti petit sibi pro iniuria illata poenam pecunia iam applicari, exempli gratia, in libello os.sert se malle carere ducentis aureis, quam tan tam talemq; iniuriam ferre.text.cum Glossint. Iniuriarum aestimatio ff. eod. Bartol. ibid. in i .lin. ff. de priuat. delict. text. cum Glos in M. poena Instit. de inivr.Criminaliter aute in ictio iniuriarum intenvitur, quando iniuria ins conuenitur coram iudice,1 quo petitur in ibello,ut iniuriantem puniat poenis iuris si-ae in corpore, siue in poena pecuniaria fisco ipplicanda. Gloss&DD. ind.M. In summa. Decimum Notab. Quando actio utraq; ciuilis
29쪽
io IN RUBRI c. DE INIVR. gr& criminalis tendit ad vindicta, tunc una elescta siue intentata tollitur altera, nec ampli' ea Ioc' est,text. in l.I. C. Quando ciuilis actio cri . min. praesud. Bartol. ibid. &L. praetor edixit. f. Si dicatur. se de iniur. Gloss.& DD. in d. In summa. Speculat. in hoc tit. s. I. versic, Sed quςritur.& intit. desuri. f. I. Versic. Sed num
I.& alii comuniter alibi.Exemptu ponit MarLia:Si aliquis dat alicui alapa,vel dicit verbui iuriosum, nullu facit damnii iniuria passo,&ta me ex tali delicto iniuriaru potest agi de iure comuni ciuiliter & criminaliter, &Vtraq; ciuilis & criminalis, tendit ad vindicta, quian u li a dam nu p assus D it agens: tunc Vna per alia tollitur. Ante tamen actio ne incepta, est in electione agentis, qua velit intentare ciuilem Vel criminalem. Quando vero actio ciuilis&criminalis tendunt ad diuersa, Vtpote haec ad vindictam, illa ad persecutionem rei familiaris. dc emendationem damni ex L. Aquit. tunc Una non tollitur per aliam,&sic electa Vna, adhuc post modiam potest aliam pros qui & haec est communis conclusio, Vt attestatur Maranta loco citi quam tenent Bartol
in d. M. Si dicatur. & DD. ind. g. In summa. ail. loco cit. &alii passim alibi. νο e .ura Not e. In actionu iniuriaru mi,. quando:
30쪽
quando ciuiliter agitur, communis & recepta praxis est, ut pars iniuriata siue actor in primis iniuriam aestimet, & in libello exprimat summam,sive laxa,& eam judici offerat,salua eius
taxatione. Iudex de inae consideratis circum tintijs i& accepta informatione, moderatur estimatione oblata,&postea adtori siue iniu- iapasso desert iuramentu,& tu ncei c5ceditur urare usq; ad summa taxatam,Vel minui, non
rate ei licitu transgredi illam summ&prqstito lutem iuram cto procedi potest ad sententiam iesinitiva desiniendo, & iudicium serendo in .umma iuratam. Panormit. & Felinus in cap. site. de re iudicat. Cynus in L. Si no conuitu .dein iur. Maranta loco cit. nu. Io. Iul.Clarus , ia d. l. . . Inim. num. ,. Andr. Galli.practivberuat. l. 2 obseruat. Ioa.qui dicit ita ubiq; ob- eruari, & ait Bertrand. cons 47. numer. 6..ibr. 8. ut cum resert Clarus, quod haec est Theorica quam ponunt doctores in hac mat ia. Panormit. in d. c. Cum te. num. χῖ.pondiuiusmodi iuramenti form m, nempε: Iuro luod potiusvoluissem centum de meo perdi. Iisse, quam hac iniuria pati; quae desumpta est x verbis Glossae in cap. Si clerici de ossic. o in .in 6.& Bartol. in L. iniuriurum aestimatio . dein jur. &alijs. Q ipd si autem iniuriam assus, nolit iurare ad admonitionem & t ationem iudicis, eo quod minus sua*stim