Apparatus medicaminum tam simplicium quam praeparatorum et compositiorum in praxeos adjumentum consideratus

621쪽

TAXVS HACCATA.

6 II grana centum et octodecim consumserat, rarioremque eo paro Xysmorum inuasionem effecerat; quum femur ipsius frangeretur, et, vulneribus post aliquot dies gangraenescentibus, nona post Dacturam die aeger obiret e). Vir denique plethoricus. sexage limum aetatis annum agens, arthritide iniectus, per binos iam annos spasmis habitualibus, postpaltum ma Xime accedentibus, laborauerat; unde ciborum digestio insigniter turbabatur, adeo ut illa raro absolueretur sine Vomitu, quo materia tenax, porracea reiiciebatur. Mens praeterea melancholica labe affecta, et in hepate tumor extrinsecus obseruatus, contra quem magna remediorum copia sine fructu admota fuerat. Hic, triginta nouem dierum spatio, eX tracti TaXi granis centum et septem decim consumtis, tantum iam effectum senserat, ut ciborum digeitio rite perageretur, affectiones spasticae leuiores et rariore S a CC ederent, mente die aeger

i sistis bene conitaret: quum derepente insultu poda

grico, valde dolorifico, infestaretur; quem remedii usui tribuens, ut hoc Vti pergeret, moueri non potuit Tribus hebdomadibus praeterlapsis, in cute erupit erysipelas phlegmonodes, cui febris acuta successit, non sine magno vitae discrimine. Quod tamen eluctatus, podagra liber eXstitit; ceterum

relapsus in pristinum statum, nisi quod vomitu post- q a ea

622쪽

CONIFERAE.

ea haud amplius assiceretur, et quod hepatis tumor disparuisset f). Mentio supra iam facta est infantis, ecclam psia detenti, cuius paroxysmus extemplo fugatus est binis granis pulueris Taxi. Postridie

vero redeuntibus maiori atrocitate conuulsionibus, infans, deglutitis eiusdem pulueris granis se X, e X- animatus est g). - uibus eXperimentis, sine dubio, eXcitatus, cl. HVFEL AND puellae, decem et quinque annos natae , Ob menstruorum retentionem conuulsae, quum reliqua Omnia spem frustrata

essent, e X tractu in TaXi exhibuit in pilutis, ad grana quina pro dosii, in connubio e X tracti Myrrhae et lactis sulphuris. Hisce non modo conuulsiones sopitae, sed menstruus quoque fluXus prolectus est h). Binis quoque casibus virtus haecce sese probauit cl0BvCHOL TZ. Nimirum puer sedecim annorum, singulis hebdomadibus semel affectus insultu vere epi-leptico , posteaquam multis remediis, et inter haecanthelm in thicis, frustra usus esset, extracti Taxi beneficio, intra mensis spatium, integre et cum constantia conualuit. Item puella quindecim annorum , menstrua euacuatione nondum gaudens, quotidie correpta fuit parOXysmis epilepticis, admodum vehementibus; extracti autem huiusce drachmis duabus, aqua Valerianae solutis et intra octi duum ingestis, f) Cas. 9. si Cas. I 2.

h) Ex narratione cl/ uvcΗoLTZ, in literis, mihi transmisiis.

623쪽

l ingestis, eo usque leuata est, ut nonnisi noctu levioribus insultibus assiceretur, et tandem perfectae sanitati redderetur. - ΕX hactenus enarratis periculis, numero licet paucis, haud spernenda tamen Taxi, in conuulsi uis motibus compescendis, essicacia omnino elucet. Quae ut pluribus eli perimentis ulterius confirmetur, sperandum. Ad excitanda porro menstrua, TaXus laudata est. Quam vim huic arbori inesse, propter cognationem eius cum Iunipero Sabina suspicatur cl. Ilv FEL AND i). Cl. HARMAND puellam, Indeviginti annos natam, menstruo fluxu adhuc carentem, chlOroticam, et tandem admodum cachecticam, quum Varia remedia spem suam fefellissent, Taxi extracto vinoso sanitati restituit. Trium autem mensium et dimidii spatio quadringenta eius et nonaginta quatuor grana illa deglutivit, et post sex hebdomadum usum menstrua iamiam abundanter prodierunt F). Casum iam eXposui puellae epilepticae,

celi AvFEL AND consilio TaXo sanatae, in qua menstrua retenta pariter comparuerunt; nee non alium similem casum, a celo Buc FIOLTZ mecum communicatum. - Mihimet etiam, tentaturo, quid hanc in rem TaXus valeret, tribus casibus contigit, men-

Qq 3 strua

624쪽

CONIFERAE.

gotio, reuocare. Duabus enim Virginibus . alteri anno decimo octauo aetatis constitutae, alteri vicesimo quinto maiori, quibus ille sanguinis fluxus

vltra annum suppressus fuerat, ceterum robustis, nec admodum propter sanguinis retentionem aegrotantibus, eXhibui extracti illius, in aqua destillata soluti, grana quatuor, ad se X, mane ac Vesperi Capienda; eoque effeci, Ut in Utraque proXima iam periodo fluxus rediret. In altera quidem breui post denuo suppressus fuit; sed, repetito eiusdem remedii usu. iterum reuocatus. Tertia, Virgo duodeuiginti annorum, delicatula, sanguinem, rite fluentem, suppresserat refrigerio post exaestuationem corporis, saltando contractam, indeque senti iquum rem diu neglexisset, chlorotica facta fuerat. Huic pitulas, ex TaXi eX tracto et puluere Glycyrrhi gae radicis firmatas, praescripsi; quibus, sub repetitione, limaturam martis addidi. Et haec itidem, mense ViX praeterlapsi, cum perfecta sanitate ingratiam rediit.

Febri fugam quoque virtutem Ta Xus in quibusdam casibus eX seruit; sed haec potissimum

coit Ticgri spectare Videtur. Nam vir quadragenarius decem et sex mensibus iam conflictatus fuerat febre quartana, contra Varia remedia rebelli. Isin lutum parauit, corticis Taxi, recenter detracti,

Vnclam

625쪽

TAXVS BACCATA.

uncia in unam cum vini albi pinta, addito salis communis tantillo per noctem macerando; eoque die febrili vitis est. Bis eo aluus mota est, febrisque, . inde penitus fugata, nunquam rediit. Sed, post mentem fere praeterlapsum, eXanthema ploricumi in corpore erupit, capillitium, Una cum totiuS corporis pilis, decidit . et per duos menses viribus laeger mirifice eXhaustus fuit; donec pustulae tani dem eX siccarentur. Vsque postea remansit in cute color cinereus, plumbeus, et bis, poli febrem fugatam, amictus fuit ictero nigro, admodum perti- naci; donec tandem sanitati perfectae restitueretur I).l uinis posthac aegris, febre quartana laborantibus,l electuarii, e X Taxi puluere i. corticis et foliorum)eiusdemque e Xtracto vinoso confesti, drachmam unam ante par OXysnaum propinauit cl. HARMAND ni).

Quorum duo, post tertiam dosin, sanati sunt, ab S-l que ullo succedente symptomate. Tertia, posti quintam portionem pariter febre liberata est, sed superueniente languinis su Xu, septem dies durante. uartus, post sextam dosin captam, intumuit, febris in continuam transiit, et hydrope aeger consumtus est. Q intus denique septies pharmacum ceperat, sine ulla febris imminutione; cortice Peruviano tan

626쪽

CONIFERAE.

, I 6 Rachitidis, in singulari casu, remedium Taxi cortex exstitit. Nimirum infans triennis, rachitide exquisita laborans, ope infusi corticis aquosi, tenuis, cuius quouis mane uncias tres, totidem lactis unciis mixtas et saccharo dulce factas, epotauit, interposita alternis hebdomadibus Ialappa, Purgandi scopo, post quatuor mensium V sum con- Valuit, absque ullo morbi perpessi in artubus, ossibusue, vestigio n). Cel. HVFEL AND explorandum suadet: anne forte Taxus aeque egregiam efficaciam, ad Vlcerascor butica, item ea, quae carie ossium iuncta sunt, sananda, praestet, ac multis momentis huic analoga Sabina ob ΤQuod vero generaliores Taxi in corpus humanum effectus attinet: sequentes, ex sua obser-Vatione , recenset cl. MARMAND p). Ρaruis dossibus Nunquam effectus conspicuos inde percepit: maioribus vero nauseam et subinde vomitum saburrae pituitosae, raro biliosae; diarrho eam, haud adeo Copiosam, saepe tenesmo stipatam; vertiginem e Xiguae durationis; somnum plurium horarum; mictum dissicilem, cum excretione lolii aquosi alternantem ;

627쪽

TAXI S HACCATA.

nantem; saliuam tenacem,. falsam, subinde adeo acrem, Vt ardoris sensum in ore excitaret; sudores Viscidos, foetidos, cum insigni pruritu et rubore cutis, qua glandulae illi subiacent; stuporem, cum immobilitate partium extremarum, maxime post sudores, - suboriri vidit; quibus proxime dictis

interdum iungebantur dolores vagi, satis vehementes, sed transitorii. - Extractum TaXi, exiguis d Ossibus propinatum, neruos, in primis Ventriculi, assicere; actionem glandularum, saliuam secernentium, incitare; maioribus Vero alu Um mouere, Obseruauit cl. GATER A sq). Vnde ille concludit: ad dissipandos tumores glandularum, Vasorumque lymphaticorum . porro contra rheumatismos inueterato S, scrofulas, cancrum, rel. , Ta Xum Vtiliter adhiberi. uod ad do sin pertinet: exiguis, trium, ad quatuor, granorum inchoandum esse, eXistimat cl. NARNAND 3); easque sensim augendas, donec effectu S, supra memorati, percipiantur, et tum ad minores iterum redeundum. Nunquam Ultra drachmas duas pulueris foliorum et corticis, intra diem. Vnica Vice, Vel pluribus, ingerendas, ascendit. Extracti autem, tam aqua, quam Vino parati, ad

summum grana duodecim per diem, siue singulis,

628쪽

CONIFERAE.

siue partitis dosibus, exhibuit; iussitque, aliquot

cyathos decocti ex farina triticea, saccharo edulcati, aegrum superbibere. LIGNvae eX rubro fuscum est, durum, polituram admittens, coloribus eleganter variegatum ideoque scriniariis et tornatoribus, prae multis dilis, acceptum. Verum et pro medico usu nuper laudatum, et quidem contra rabie m caninam. Cona mendatur autem ligni rasi drachma dimidia, cum farina et aqua in place utulam formanda, igne CO- quenda, canibusque deinde offerenda. Hocce remedio nominatim multis, non modo canibuS, Verum etiam hominibus, succuri si e fertur HERMANNES, venator a rege BOrustiae constitutus prouincialis Co-

penicensis s). Alio loco t) uncia dimidia pro do sit

assignatur. Nulljbi vero praecise indicatur , Utrum ad praeuertendam rabiem Unice, an etiam ad sanandam iamiam subortam, faciat. In priori casu tanto maiori, sine dubio, e X perimentorum numero, pro rei fide, opus esset. Eadem quoque efficacia

tribuitur decocto foliorum Taxi u In Silesia quoque s) Vid. Schristen dyr G fel chast natu, Diochender Freunde

629쪽

TAXVS BACCATA.

que dudum iam contra canum rabidorum morsum adhibita fuisse Taxi folia , cl. GLEDIT sc Η π) refert. - Antiquitas tam pro specifico contra viperae morsum remedio Ta Xus habita. Narrat enim SuΕΤΟ- Nivs il), CLAVDIVM imperatorem edictum proposuisse, quo admoneret: si nihil aequae facere ad viis perae morsum, quam TaXi arboris succum. VBACCAE, colore laete rubro et figura propemodum singulari et conspicuae, oblongo - globosae, apice depressae. mucilagine Viscida turgidae, praeter dulcedinem nihil saporis habent. Semen continent Ouale, nigrum, durum, apice sua denudata ex hacca superne eminens. De emcacia earum in

affectionibus catarrhalibus, singulari eXem plo comprobata, supra u) mentionem feci. Pluribus vero eandem eX tollit cl. PERCY bM. Syrupum enim inde parari curauit, cujuS vim demulcentem, hechicam, casibus haud adeo paucis eX pertus est. Sic tussim catarrhalem, quin adeo ferinam, porro eam, quae post peripia eum Oniam remanserat, item tussim siccam, in femina hydropica, Vna cum doloribus ae) Eiuisitsing in die Forsini ei chast, Vol. 2. p. Io5 I.

630쪽

6dio CONIFERAE. TAXVs BACCATA.

ribus colicis, a purgantibus hydragogis excitatis, mirifice sopivit; tormina ventris in puerpera lenivit; alui constipationem molestam, in femina, liaemorrhoidibus affecta, sustulit; sabulum urinae pepulit, doloresque, inde natos, demulsit; catarinrhum denique vesicae sanauit. Quae omnia non Unice mucilagini, qua baccae scatent. sed emcaciae cuidam sopienti, anodynae, quam eum reliquiSarboris partibus communem, sed magis elaboratam, ideoque mitiorem, contineant, tribuenda esse, IDEM suspicatur. In pharmacopoeas, quantum equidem scio, nondum recepta TaXus est; nec ideo praeparata eiusdem ubi uis in pharmacopoliis prostant. Nominasse hic sufficit, tamquam

PRAEPARATA ET COMPOSITUM

EXTRACTUM TAXI AdvosvM c . Ex foliis paratur. EXTRACTUM VINO SUM. Hoc in primis usus est cl. HARMAND d).