Caroli Linnæi Philosophia botanica in qua explicantur fundamenta botanica cum definitionibus partium, exemplis terminorum, observationibus rariorum. Adjectis figuris æneis. Cui accedit Critica Botanica

발행: 1787년

분량: 672페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

411쪽

nimis speciales sunt, quam us inde quid certi concludere liceat , Autorum dein tantus dissensus est, ut cuinam fidem

praeprimis adhibeat , vix determinet lector , cum rationes sufficientes non ubique pateant; non mirum itaque e Tyronoematurus factus Bolanicus, dum omnia exhaussisse videtur si in praxi errorem committat circa denominationes, Bolanicem que erroneis ita nominibus oneret. Certae itaque induciae, melioraque tempora speranda nun

quam sunt, antequam inter se conveniant Bolanici de legibus fixis, secundum quas dijudicari possunt nomina , bona scilicet a malis absolute distingui, bona defendi, mala absque exceptione ulla excludi, ut immotis principiis munita Bolanice pe sistat inviolabilis Si inconcus a. Leges istas, antequam admittant solanici, necesse est , ut aliquis horum in se suscipiat positiones dare Bolanicis aliis examinandas, quae si bonae, confirmentur , si vero fallaces, fallaciae convincantur, excludantur , melioraque in horum subrogentur locum ; quod quamdiu incipere recusant Bolanici, tamdiu & incerti haerebunt, & nomina falsa oneri Bolanices quotidie accumulabuntur. Hanc Spartam cum hactenus nullus in se suscipere dignatus sit, ego mecum constitui illud ten tare ; si enim liceat Civi in libera republica loqui, utique M mihi meas in Bolanicis rationes dare licehiti non eo temeri tatis perveni , Ut crederem mea ratiocinia omnia , tam solidac se , quin alius longe maturiora proferret, tamen mea Vernerunt, usquedum magis Vera demonstrentur. Vobis Bolanicis Amicis limis, meas sub icio regulas, mihi praescriptas, & secundum quas ego incedam; si vobis dignae videantur, trahantucci iam a vobis in usuin; sin minus, meliora impertiati si Ante annum dimidium cum mea prodirent Genera , a non paucis suasus fui, ut meas circa nomina darem observationes , cam P Rcis , imo Paucissiunis, meorum Fundamentorum Boi

Aa iv

412쪽

LECTORI.

nicorum meae constarent rationes; hoc quo minus praestarem susceptum in humeros meos onerosum L amplum opus Horti Clist Ortiani prohibuit, quod non modo omnes mihi horas , sed & sano corpori necessariam requiem subtraxit, propositus enim dies , quo castra moverem , absolutam postulabat telam, vix momentum temporis superfuit, quo adversaria mea colli gerem , collectis Ue ultimam adderem manum. Hisce politis necessarias hasce observationes judicarunt Amici quidam de me optime meriti, ut antequam ad species progrederer, eas publicae luci traderem. Consilio horum Virorum , quibus quid denegare mihi religioni duxi, obtemperans , levidenses meas

Observationes corrasi, editorique commisi. Ρrohibuit adeoque circumscriptum maxime temporis spatium ultimam manum lentumque calamum operi admovere, dictisque gratiam con ciliare ; nolui tamen retardare opus , ut malevolorum evitarem tela , quibus placere studui nunquam; noveram enim sapientioreS , quorum censurae mea committo , verborum lenociniis

non effascinpri, sed solum ad rationes & exempla respicere , indeque dependentem usum ponderare ; hos insuper noveram mihi non imputaturos, dum prodesse studeo, quae tempus

denegaverit.

Altera non minus formidabilis mihi objiciebatur remora, dum alia non dabatur , quam per exempla, Via ; nam si Vel plura volumina de nominibus congessit sena , si vel in ratio Cinando immodice luxuriassem , nec simul exempla dedissem, Pauci meam percepissent mentem : at A ero e solis exemplis , absque argumentis omnes facillime me intelligerent, cum Io quatur res praesens ipsa ; quomodo plantas indicarem absque nominibus t Quomodo nomina sine auctoritate t Exempla itaque dum darem, etiam auctoritatem allegare tenebar , &haec dum facerem, me facile e gratia istorum cadere, quibus

maXime placere studebam , praevidi; ipse etiam, qui per Vitam

413쪽

Criticorum fui hostis, deberem Criticorum adscribi numero. Criticos voco Bolanicos istos, heu nimis multost Qui Tyrannorum instar per cladem aliorum sibi famam & auctoritatem conciliare satagunt, nec observatiunculam cum erudito orbe communicare , nisi simul ostendant alium ipsis doctiorem haec non observasse : Vel pygmaeorum instar , gigantum humeris dum iniistant, se ulterius prospicere jactitent, nescientes non Omnibus datum omnia vidisse, aliumque in describendo ex celluisse, in pingendo alium , in Synonymis alium , in minutissimis alium , in generibus alium , & in aliis partibus alios, cum unius viri vita non sufficiat ad omnia absolvenda, interim notabilia augmenta sumsit , dum singuli singula curarunt Mrestaurarunt. Ne itaque ullum laederem, constitui sapientiores tantum & quibus e meliori luto finxit praecordia Titan, allegare , eo certior, me ab his doctioribus veniam impetraturum, dum noveram istos ad tam solidam nunquam pervenisse doctrinam , nisi omni rei alii augmentum Boianiςes praetulissent, hos que sapientiores , non ex caeco auctoritatis amore sua defendere, sed illud unicum modo curare ut floreret Bolanica. Alios vero inferioris subsellii Bolanicos , si tetigerim , veniam eXPeto , qui hoc non a malitia , sed amore Bolanices ductus scripsi. Criticam itaque L. B. quam offero secundum Fundament: mea Bolanica , Cap. VII. VIII. IX. X., explicando para r. I. Io. ad 32. . conscripsi, eXempla sat multa adduxi, ut quVis facile secundum ea referre queat nomina ad suas logis. In Specificis autem vix ulla allegavi exempla , cum pauca scossent

digna , & paucis , imo paucissimis Bolanicis, hoc ipso umpore, quo florentissima superbimus Bolanica, constet qiae plantra Varietates, quae Species sint ; proin in Horro flisfortiano Propediem ex liberalitate Generosissimi Postes ra prodituro

414쪽

L t c T O R. r. Varietates ad Ipecies reducere, species nominibus specificia: norare allaboravi. Has rogulas aeque in Regno Lapideo D Animali, ac unquam,ici Zoranicis, observatis hinc inde observandis, valere scias

lapp. Floria Lapponica

undesius. I. R. Baul inus I9h.

V. Valliantius.

415쪽

NOMINA

mentum, facita dispositisne , nomina prim&m

I FUNDAMEN et uti solanices duplex statuimus F. H.

I I. Dispositionem & Denominationem plantarum, Utram que a Bolanico cum judicio instituendam. Si quis omnes plantas secundum impressos charac eres exae cidistin ueret, nec nomina ipsis imponeret, suam doctrinam cum nullo communicaret. Novit & Rusticus plantas , novit forte& brutum, sed quis ex iis sapiat ' Hinc ISIODORUS Nominaes nescis , perit O cognitio rcrum. Bolanicus itaque e linguitur ab Idiota, eo , quod ille dare queat nomen huic , non alteri plantae , applicabile , cuique, ubicunque demum ter arum , intelligibile. Nomina Veterum Graecorum Roma aorum plantis imposita laudo , ad conspec um vero Recentiorum plurium horreo ; haec enim maximam partem sunt nihil nisi Chaos confusionis, cujus Mater harbaries. Pater auctoritas, Nutrix praejudicium. 'Nec mirum factum l uis enim Tyro de nominibus fuit unquam instructus ' Quis unquam dedit circa denominationem plantarum praecepta , dentonstrationes, exempla ' Videre jam jam Recentiores naufragia , evitarunt plurimos scopulos, sed inciderunt sepe in Scyllam , cupientes vitare Chai ybdin. Tourn ortius selegit maxime : Eseppius ses egit nonnulla :Dillenius cautior reliquis incessit. Longe, tamen plura & hi, di alii rejecissent, ni reli se nimis dimittere recti aient senes assues a sta nomina, eaque pro aris & focis defenderent. Sorneliamea inchoandum licet & de fama periclitaretur : magis enim

416쪽

N o M T N I mihi est unius Sapientis assensus, quam centum Idiotarum vana opprobriA. Nulla me movet incantatio ante editum Pinacem Sherardia num , post quem anathemate omnes, qui mutarent plantarum nomina , minatus est Thretheld & ego quidem subscriberem , si modo ille digna interim praestaret nomina ; quod cum huc uiaque faelum non sit , mea eXempla proferre , aliorum censurae 1ubmittere , religioni mihi non duco. t acta dispositione plantarum in Genera , tum primum imponidcbent Nomina , nec antea. Hinc nulla assumenda sunt nomina plantis imposita, quae non conveniunt generibus , adeoque nec Veterum , nec officinalia , nec recepta ulla , quae sub uno nomine diversa includunt genera ; unicum ubi genus, unicum

erit nomen s mina vera plantis imponere solanicis genuinis tantum

in potestate eji. Bolanicus mihi hic dicitur is , qui genera naturalia obser vare intelligit. Bolanici autem nomine indignum judico Curiosum, qui de generibus sollicitus non esit. Fundamentum dein denominationis omnis plantarum Versiatur Carca Genera & Species quae conveniunt genere & specie , eodem sub nomine veniant in genere ac specie; & Vi Oppo sitorum. g. 213. 21 . r ', itaque , nullum nomina Vera plantis imponere posse,& intelligat genera , & species notas.

Jelideratur etiam a Bolanico, ut cum judicio nomina imprima , quae in mentem incurrunt. Videmus ex allegatis exemplis , quam absurda, stulta &ridicula , renovatis nuper studiis , nec exculta hac doctrina , Im luere Commentatores nomina : ex aliorum itaque exemplis

Negamus omnia nomina ab ullo imposita plantis , nisi sint confirmata; Veterum enim, qua talia, nulla sunt; si bona , casu bona. V quis, opus est, novum imponere nomen PUDIN a Ollectore aliquo antea nominatae ejuS enim per genera non intellexerit, falsum debet esse, nisi

ha uasi, JS ' fψςxit, Vel ille a doctiori circa plantam

Excludimus omnia nova nomina , in memoriam Bolanicorum

417쪽

data ab alio , quam genuino Bolanico : Characterem quippe observare debet is, qui, ut persistat a se datum nomen, desiderat. Veneramur omnipotentiam Creatoris, inque plantis summa ejus mysteria; nomina autem ista religiosa non admittimus. γ. Pater

α. Veterum. noster verus Bonus

Henricus Chenopotam Malus Henricus Squamaria.

Noli

me tangere Impatiensis

Morsus Diaboli

Scabiosa. Morsus Ranae Hydrocharis. Viscera

Diaboli

Fuga

Daemonum Hypericum.

Surge& ambula

Gentiana

Filius ante patrem Tussilia Uis Regina prati Filipendula Gratia Dei

Gratiota- Mater violarum cheiramissa Mater Herbarum

Artemi Ἀ- Arbor tristis Nyctantissis Arbor vitae Thoa.

terrae Gentiana.

Podagra lini

impia

Gnaphai ita Herba furum cannabis. Herba inferni Ctiscuta. Herba casta Mimo ais Lacryma

Flos passionis Post ora. Chaerophyllo

quodammodo simili indianus I

Heliam s. Barbajovis Barba

418쪽

Divina. Oculus

Christi

Chrissi

Orchis.

Spina Christi

Christi

copuS. Labrum Veneris Dipsa cuS. Umbilicus Veneris Saxifraga. Speculum Veneris Campanula . Pellen Veneris Scandix. Calceus Veneris

pripedium

Barba Jovis Chirothecae S. Mariae Aquilegia. Claves S. Mariae

Calceolus.

S. Mariae Peta liteS. Lacryma S. Mariae Coiae. LacS. Mariae Carduus. Poma S. Mariae Punica. Stramen S. Mariae Gallum.

Stragul im lecti

S. Mariae Thym So I 2. Nomina omnia sunt in vegetabilis enunciatione , vel muta , ut classis O ordinis vel sonora , ut genericum

Deo cum o varians. Systema omne plantarum per quinque appropriata membra absolvi per Classes scilicet, ordines , Genera , Species es Varietates) diximus iis, idque demonstrare adgredimur in Philosophia Bolanica. Hisce omnibus imponi debere appro Priata nomina , nullum fore , qui negabit, spero, licet in Ordinibus Sectionibus Tourn ortio ) antehac non adeo receptum. EXemplum petam ex Zoologicis , ubi in sex classes diri si Animalia omnia; in Quadrupedia sc., Aves, Amphibia , Pisces , Insecta , & Vermes conser Systema nostrae Naturor ). Si mihi occurrat inspicienda Ancae , ii dico esse avem , idem est, ac si dixissem esse Animal duobus pedibus , totidem alis, pennis, plumisque indutum. Si ignarus ulteriorem desiderat ideam subjecit, adderem esse ex ordine Anserino; quo loto Verbo norit e se palmipedem, a uaticam, natautem avera. Adeoque

419쪽

pro facilitate , brevitate , compendio , necessaria sunt nominaes arris termini. Haec ut digna evadant, di studio confecta , et Bolanicis in hoc paragrapho observari xellem. In Denominatione alicujus speciei non opus est etiam re censere nomen classicum & ordinis , cum facile retinentur in memoria , sub qua phalange perstant genera : adeoque solusa

nomen genericum curia seqUentibus proferamus. e. gr. Ter o cauda bifurcata melius audit quam Axis gallinacea Terras

cauda bourcata , cum priora ponantur legibus Systematis nota. Nec possent nomina classium ti ordinum in Bolanicis sonora esse, quamdiu tam paucae sint classes, Vel ordines naturales detecti; de Succedaneis esset dissertatio in aeternutu De veris itaque nominibus conficiendis, hisce quinque mera bris systematicis dignis , sequentia monere visum est.2I3. Ozarcunque pIantae genere conveniunt , eodem nomine

generico de signandae sunt. Quaecunque plantae fructificatione conveniunt, genere ccniungi debent. Quaecunque geriere con Veniunt , eodem nomine designari , esst primarium fundamentum, cui superstracta est tota scientia Bolanices, ut, eo demto, ruere debeat integra Nulla sub hac regula datur exceptio, nulla cautela; ludaxiomatis instar nuda persistit. Tou refortius , incomparabilis ille Bolanicus, cum nomina retinere voluerit, non adgressus est species sub eodem genere positas dividere : aliasque hoc , alias vero Plio nominare no mine : sed potius genera naturalia fregit, Ut nomina retinerer ,

testante Eo Ipso. Sic Meum sequi vocum istud , licet ad Fce

niculum Ipsi videbatur absolute reserendum, remansit; sie Limon , Atinantium , Malus & Cydonia perstitere. Ergo copiacludo eundem errorem illum errare, qui non naturale intro

ducit senus , ac ille , qui ejusdem generis plantas divisas pluribuet nominarer nominibus genericis. Hic rideretur ab unoquoque , ille modo aufugeret risum vulgi. Quid magis conveniens est, quam quod fratres eodem paudeant co nomine ' Si haec regula non locum haberet, noees saria essem tot nomina primaria , quot species; nomina hae amemoria teneri necessario debent specifica non item : quae enim ad haec rite tenenda sussiceret memoria lUsum dein quam eximium ex hac observata regula reporto :i Ominata enim planta aliqua, ex solo nomine in memoriam

420쪽

revoco characterem , attributa , usum assinium : Ω fallit raro , quin maxima parte conVeniant inter se congeneres species. Species itaque referre ad genera, communia autem non concedere nomina generica, juVat, dum inquiro plantas, easque suo loco obser o maximus tamen , qui inde dependet , usus , in communi & quotidiano de plantis studio nobis de negatur: nomina enim generica per orbem Bolanicum valent, ut nummi ex consensu Reipublicae.

Hinc, quid sentiendum de instituto egregii RAII liquet, qui in Hi laria species ad genera retulit, sed nomina omnibus

congeneribus spesiebus non imposuit. Excusandus est, ubi non certus fuit de speciei denominandae genere. Subtraxit sorte Rajus se , ne multis novis nominibus oneraret Bolanicen 2 sed puto mille nova nomina minus onerare Bolanicen , si bona ,

quam decem mala. Et si non selecta a Systematicis , qui genera intelligunt , speranda sunt, multo minus ab Empiricis. 2. I . Quincunque plantae genere disserunt , diverso nomino generico de lignandre funt. Hic aphorismus omnino idem est cum antecedenti, ex Vioppositorum ; argumentandi caussa eundem distinctum volui. Uti ex antecedenti o. a. 13. solo nomine ideam plantae alicujus , licet ignotae , nobis repraesentavimus ; sic hic omnino contra; nam si nomen falsum , fit etiam falsus conceptus. Sie. gr. quis diceret, se observasse singularem Equi eti speciem foliis circa caulem positis, bifurcatis , levissimis spinis obsitis , ego moX revocarem in momoriam species Equi eti secundum Genus 777, nec somniarem de Charre alicujus specie 8ΟΙ. Veteres, qui nullis gaudebant certis fundamentis in re Bolanica circa denominationem, ex facie , foliatura , similibusque imposuere sua genera , & inde nomina generica ; successit in quibusdem saepe casu bene ob convenientiam faciei in natu ratibus generibus , attamen saepius mirum in modum hallucinati sunt, qui fundamentum fructificationis ignorarunt, uti patet ex allegatis exemplis., Trifolium

arborescens acetosum Corniculatum falcatum

fragi ferum risus.

Medicagos Fragaria.

SEARCH

MENU NAVIGATION