Disputatio medica inauguralis de rubeola : quam, ... pro gradu doctoris, ... eruditorum examini subjicit

21쪽

DE RUBEOLA.

' symptom, and continues not only during the eruptive laver, but for many days after-

tibus, si perite tractetur, brevis et faustus mor-

bi finis sperandus est. Verbis SYDEN Η ΑΜΙexperientissimi omni prorsus periculo Va- cant morbilli si modo perite tractentur l. V Quo Citius erumpunt maCulae, eo fere mi-

tior morbus; tutissimus vero, ubi pustulae nimium ruboris non habent Si, quarto ab eruptione

22쪽

eruptione die, rite desquametur Cutis, non est quid timendum O. Infausta. Ubi morbus mali moris est, cum symptomatum Concursu irregulari, vel febre typho comitante, finis incertus et saepe exitiosus erit.

Rubeola pustulosa magis exitialis est quam regularis, quae in altum non agitur. Μalum est, ubi ingens accedit febris, vehemensque spirandi difficultas, et inquietudo

Corporis, et multa sitis, et infirmae vires, adsunt. Ubi maculae pallescunt, aut livescunt, eVentus pessimus timendus est : imo morbilli li- Vescentes plures quam ipsae Variolae ne- cant l. 'Cum

23쪽

Cum maculae derepente, ante tempu8 morbi debitum, rursus occuluntur, aegroti plerumque pereunt. Si, pustulis abeuntibus,

ullo morbi tem pore, subsequantur oppressio praecordiorum, cum spirandi dissicultate, febrique adaucta, metuendum est ne superveniant peripneumonia et delirium. Diarrhoea mitis sub initium, vel finem mor-

bi, haud signum malum est. Salivationes etiam moderatae non sunt timendae. Verbis HoFFΜANNI, Diarrhoea et salivationes ni- miae, incongruo morbi tempore, obortae, M statum priorem afferunt, licet moderatae hae evacuationes, si in principio et fine morbi critice incidunt, plus plerumque prosint quam obsint CA ' HovgMAN. Illust. de Μorbillis.

24쪽

Minime disputatur apud Medicos de rubeolae Causa. Inter omnes Constat hunC morbum ex Contagio quodam speciali oriri: transmissio frequens morbi ad astantes et ad totas familias, istam sententium satis comprobat; modusque etiam, quo per urbes et regioneS NR-gatur, eandem demonstrat. Quae vero sit istius contagii natura specialis, vel qua ratione Contagium hoc morbum suum proprium em Ciat, nobis omnino sunt incognita. Causae morborum multipliCes sunt, plerumque obscurae, interdum inscrutabiles; contagiorum autem variorum in Corpus humanum effectus varios quotidie Videmus. Neminem plus una vice adoritur rubeola ; licet igitur ex eo inferre, in Corpore humano aliquid a partu usque inesse, contagii actioni favens, et hoc, qui C-

quid

25쪽

DE RUBEOLA.

I 5 quid sit, causam praedisponentem vocamus. Pars quaedam sanguinis, vel fluidorum aliorum, forsan est, quae, quasi fomes, contagio subserviat; forsan in systemate nervoso aliquid inest

huiC potentiae obnoxium, quod, post morbum passum, aut mutatur, aut fugatur, adeo ut postea iners omnino CVadtit. Infantes et pueri, magis quam sene S, rubeolae sunt expoliti, quia fortasse fomes in haci aetate tenella plus abundet; forte ex forma debiliore ; probabile enim est, quo debiliores vitae vires fuerint, eo facilius vi Contagionis Corpus esse succubiturum. Quam Vis etenim omnes, et juvenes et senes, robusti infirmi que, his '

potentiis proclives sint, tamen Cert Um est, omnia, quae Vitae vires subdu Cunt, et absumunt, homines morborum aggressioni magis obnoxios reddere. Quandoquidem porro morbus perlongum tempus quiescere Videtur, aliquando

sparsim vagari, aliquando per regiones totas Propagari.

26쪽

Propagari, proinde non absimile est, Contagium hoc est Oetum, vel innocuum fore, ni alia nescio qua Causa, adjuvaretur, Vel eXCitaretur. Et hanc medici fere omnes in conditionibus aeris quibusdam quaesiverunt, minime dubitantes quin ex his causa remota morbi orire

tur.

Procul dubio aeris qualitates Variae morborum multorum Causas emciunt; nam, quibusdam anni temporibus, quidam morbi propagantur, nunc longe lateque diffunduntur, omnes Contagione prosternentes; nunc impotenter lenteque serpunt, quasi pabulo CarenteS, paulatim dormiunt, seu penitus Cessant. Sic ΗΟΜIUS, Μateriae Μedicae noster Ρrofessor celeberrimus, dicit: Quaedam mi asmata mor- bifica, uti variolarum et morbillorum, alia- rum regionum indigenae, per aerem Propa- gantur, sese in Corpore humano multipli- cant, iterumque Viribus auctis eXeunt . ad eosdem

27쪽

eosdem morbos propagandoS, aliqUando ma- gis, aliquando minus, secundum aeri8, et corporum dispositionem agunt, sed nun- quam omnino debellantur Haec etiam H UXHAM1 sagacissimi sententia fuit: Atqui nisi una conspiret, Contagium fovens, aeriS

constitutio, saepe vel intra unum, alterumve, domicilium, in ipsis quasi eX tinguitur mor- bus 'Non disputatur igitur, Vel atmOsphaerae vel Coeli, conditiones quasdam, admiasmata morbi sica propaganda, necessarias esse ; nequaquam vero Consentitur irr qua qua-

litate speciali id reperiatur. Hoc jacet in te-

nebris adhuc, et semper fortasse jacebit. Hujus investigationi H UXHAΜUS multam operam dedit, sed parum profeCit. Multum etiam laboravit SYDEN HAΜUs, qui dicit, Quamvis autem diversas diversorum annorum habi- tudines quo ad manifestas aeris qualitates maxima qua potui diligentia notaverim, ut C vel

28쪽

DISPUTATIO MEDICA

I 8 vel exinde causas tantae epidemicorum Vi- cissitudinis expiscarer, me tamen ne hilum quidem hactenus promoveri sentio, quippe

qui animadverto, annos, quoad manifestam aeris temperiem, sibi plane Consentientes,

dispari admodum morborum agmine infe- stari, et viCe versa Causa proxima rubeolae est contagii hujus specialis actio, faventibus causis remotis, in dispositionem corporis praedisponentem quasi stimulus peculiaris, sui generis, membrana Smucosas, et glandulas in his sitas, praeCipue issicien S.

RATIO SYMPTO MATUM.

Observationibus nunc satis Constat, mate

riem quandam Contagiosam subtilissimam, perpera diffusum, pro Causa rubeolae habendam esse. EX

29쪽

Cere Conamur. HOC Virus stimulan S, et aCre, membranam mucosam, et eam, SChneideriana dictam, praesertim, partesque alias tenuiter

tectas, infestat, et in hoc modo, ut in parte, Varias agit, sumptomata Varia ostendit. Cum

nasum et oculos amCit, epiphora, c0 3za, et sternutatio, sequuntur, his enim actionibus e X- Citatis, Vis naturae medi CatriX, naiasmata morbifica abluere, et fugare, ConatUr. Affectis membranis quae fauce S, laryDgem, et Cavum pulmonum, Vestiunt, TauC do, ex harum partium ariditate, et tu sis, ex irritatione Continua, superveniunt. Halitus enim blandus subtilisque has partes Continuo humeC-

tat, et perquam neCessarius is est modulationem debitam voci dare ; hoC autem eXsi CCato, VOX harmonia Caret, et rauca fit. Ubi vero quivis humor acris fauces, laryngem, Vel membranam internam pulmonum irritat, secundum leges Corporis, tussim immediate e XCitat,

30쪽

tat, ad causam irritantem fugandam ; et irritatione perpetuo veXante, tussis, ut in rubeola, Continua, et molestissima fit.

Si materies morbifica, per longum tempus, arteriolas, et glandulas, in superficie pulmonum interna, sitas, irritare perstet, tuberCU-la formantur, quae vasa sanguifera Comprimendo, effusiones sanguinis, sive ex rupti S Va-1is, sive ex transudatione, faciunt, et haem OP tysin, ulcusculaque etiam quae mali mori, sunt. Inde exscreatio puris, et ejusdem absorptio, quae febrim hecticam, et phthisin veram, induCit. Omnibus plane apparebit, qui Conne Xionem intimam inter pulmones et superficiem Corporis non ignorant, quot et quanta mala haud dubio regressum subitum pupularum rubeolae Consequantur. Papulis enim Citius, quam oporteat, retrocedentibus, sanguis ad interiora

cX partibus extremis dirigitur, oppletisque pulmonibus,