장음표시 사용
51쪽
illa negarix quae sapere non audet. quae 3 si victorices posset expergefacta , tamen incogitantiscinari inraeque desidie pondere praegravata, Victas agere magis habet parteS. Rem certe attentius perpendenti manifestum set longe magnam eorum quae vitio Aeris tribuerunt partem, aliis lene multis iisque aevidentioribus deberi causis Morborum in America sive Sporadice , sive Epidemice grassantium indolem 1 quis fuerit assecutus si quis in Endemiorum naturam sedulo inquisiverit, alii pro comperto stabit, iis producendis minus aptum quid inesse Atmospherae, quam inest pravae civium Victoris , Otus , esia
litusque Rationi, vitiis Vigiliae QSomni Quietis
Motus Secretis Excretis, animi athemati bus, alio quo ordinanda sunt modo , ordinatiS.... Quae omnia probatu facillima, s inspiciamus in eam quam instituendam agnoscimus causas inter effectus analo iam .... Videndum an Endemiae Ρlaysica , si qua sit; ortum suum non ducat ab ea quae oratis , nec immerito vocari posset Ende mia . Quae priori nedum ire obviam , ut debe /ret, imo ipsi favere per quam aptissima depre--
52쪽
Nunc si qu1d sit vitii in orbis Novi aere, quod
Sanitati obesse aliquantum possit, certe nimiae ipsius Humiditati adscribendum foret. Hanc aris δίOmnis generis Aquarum Vaporibus, indocti doctique praecipue referendam censent , suam hoc in negotio symbolum conferentibus innumeris Arborum Sylvarumque Foliis c proprio ipsarum solo. Illae, ut perpetua: Ex orationis principium in se recondunt, sic vicissim vi Attractips, Absor hentique sunt donara , Aeris humidi vitium tacitis
incremIentis Upescere apta . . . . Sed recentioribus
Chymiae praeceptis inventis demonstratum manet quantum Aeri, quem Elaeum vocant, qua Fixitate pravos , quos ipsi adscribunt, omnes parit effectus quantum , inquam, ipsi aut Absorbendo aut Corrigendo, ideoque corrigendo quia absorbendo iconferat Vegetatio. Quod igitur noxii hinc afferunt, inde auserunt Sylmae. Non minus enim periculi importaret nuda nimium arboribusque vacua Tellus, ut in Hispania , nostraeque in Americae Insulis obtigisse novimus. Et ita , si sapiant Americani, res cedet, ut dum ne quid nimis Sylvarum orborum no ceat curiosi, caveant satis sit quod Aeris salubritatem aVeri
53쪽
Vestra omnium Observatio est , iugitores ornatissimi, vosque praecipue alloquor , Conterranei me , de subitis maximeque contrariis in Caloris gradu , quas ii experimur , mutationibus. Dum vestra est observatio , non minor est querela. In experientiam observatio quadrat, sed pace vestra, in id quod sumus experti non quadrat queret Licet enim frequentissimae maximeque contrariae obtineant illae Caloris gradiis alternationeS, quae fuit, obsecro, quaenam fuit illarum vis in producendis acutis orbi. Cum puls1s Austrinis , toties dominium stigidus arripuit Boreas , num eri pneumonias illas veras , num leuritides, num punctorio illos laterum Dolores, in os Milites que vestros ex improviso amavit, ut solent nostris
in Regionibus, perfida Aquilonum cohors Verosimile prorsius est quod Pori sic alternatim
occlusit aperti, incommoda ab alterutro oriunda vicissim praecaveant. Sed paulo majora , ni fallor haec nos docet Experientia. Ione tritana illam, totiesque decantatam Acutorum causam , ab Aere stigido calidiorem excipiente parcius forsan rariusque agere, quam arbitrati sunt, arbitranturque Europaei Doctores Cur
54쪽
etenim ab una similique causa , tam requenterim Galliis aut in Anglia , tam raro in America , Unus idemque superveniret effectu. En dispari tatis Rationem ab altiori inquisitam. In America ,
Caloris gradus multis obnoxius est mutationibu S.... Sed ViX aliqua observatur mutatio circa respecti
vam Atmospherae gravitatem Quod recte cqua par est diligenti, integritate institutae, Duodecim per Annos meteorologicae Observationes clarissimum hujus ce Academiae Praesidem docue
Dunt ΙO . Hinci char illae Caloris Frigoris-ve varietates frequentes licet, sic tantillum in producendis acutis Morbis agere videantur; δ cur forsan tanta, nos tiis in Regionibus desaeviant rabie iidem orbi. Non-ne conjectura manet δί quidem non nullius momenti , quod ponderantis Aeris noequalitati,
saepitis quam Frigidi in Calidum, aut Calidi in Frigidum mutationibus, tot tantique debeantur orbi tInteriorem enim corpori thumano conclusum ae irem , adversis viribus cum externo librare jubent Economiae animalis Leges ..... Subolitaeque trilicsuspicioni repugnant nec Ratio Flaysica, nec EXperientia, nec SANCTORI , ut nulla alia pondero-.11or hoc in nec otio Doctrina
55쪽
E qiuidem es peculiari cuip1am Aer1s 1lio adsta criendi forent orbi, qui inter Orbis hujus, ceincolas obrepunt, potiusquam prorumpunt, Epi demia, Endemiave non minus Extraneos cinas suetos aut limati aut Tempestati assiceret. Cujus suppositi veritatem nedium comprobet EXperientia, contra testatur quod Exercitui nostro accidit Milites nequidem media partes orborum quos verosimilius experti fuissent in Gallia, laborasse ... Et Symplomata licet graviora, anmen Expectationis sapientia , saepius quam intempes tuae Actionis temeritate , sat est , ut quidem , nec sine iucunditate soluta plerumque ObserVaVimUS.
uas Cantiones pos uiat quid nimium Frigidu
Aer minatur incommodi aut noXii Canadenses no runt nec Calidissimi pericula quibus praecaVeantur modis ignorant Geor ici Carolinc utri que Populi Monitos tamen velim qui noctis excubias, invii incumaue hujus Reipublicae Provincia 'gerunt Milites, majora ipsis, latrante Cane, im minere pericula , a supprimenda perspiratione quam ipsa-m et vigetate Brumci Metus est ne a Tilm cautos nocturna illa Frigora mordeant. Militis autem Noctiani, stivo tempore, valetudinem in
56쪽
tuto ponet lassem illa quae Frigidiori saevieme Tempestate , Vigilum est militaris Toga 11 .
Fontanas Fluviatilesque caeteris praestare Aquas sciunt, probantque Americani Sed in iis quae a nitatem pectant, deteriora , cum praesertim faci liora sunt, sequi dociles, Stagninis utealibusque imprimis utuntur, paucis Fluviatilibus , vix ullis Fontanis. Non ita raro tamen Viatori objiciuntur Fontes, obrepentesque Rivi. . Et quamvis deessent proprie dicti Fontes , in instituendo factitios vix ulla maneret dissicultas datis Stagnis alu dibus, Fluviisve Ab iis Canales aut cooperti aut potius aperti, per sabuloso Aggeres longo itinere ducti, quam Stilla titiae aemula io communia quaedam, variae .usu determinatae capacitatis. itraducerent Receptacula.. Cuius vitii uteales Aquas omnis aevii regio nis hysici incusaverunt, eodem illo Peccant, de quibus dicimus Crudia sunt, ut aiunt, dura gravesque ventriculo A terreo edimento quo
PraegraVantur. . . . Sed cum inter varia quibus co
rigenda sunt ediis, melius nullum audiat quam eorumdem Coctio , Ebullitio, aut Aromatici, Spi--
57쪽
a 1mosive cuius - vis aliquod momentum . . . . uromnia & norunt de agunt. ... haec pauca obiter. ... Minus enim prava Elementi Natura, quam nimia Quantitas epoti nocitura est. Sat sapienter , sat aut uterentur, si sat parce.
Cuius rei ut facilior fiat explanatio , inspiciendum est paulisper in ea quae frequentius America norum sunt Temperamenti vivendi Rationes.spontanea sibrarum Laxitare donatos , melius veriusque dixerim laborantes ollitie , Debilitate que deprehenderis. Inde Flexilitas illa quae Staturae addit quod i tum Nerveae , tum usculari, cumiorganicae detrahit; quae cinertiam Solidorum in Liquid augetra horum Circuitus Lentorem Abiatroque quanta malorum series minc inrnminuta Corporis Animique ELASTICITAS. . . Quo sit ut facilis sagacisque Ingenii dotibus , pulchrique celegantis Corporis praestantia , quo Virium mi gnitatis vellet Natura , eo usque paucis contingat adire. Utimur in Europa fruimurque maxima ΡΟ- tuum QEduliorum diversitate Et ex hac, cui non annuerant Patres nostri grata arietate.
58쪽
slurimum boni, dum modum non excedat, siuere
Quod si unam, eamdem specialemque vivendi normam amplecti vellent Regionis alicujus o puli, certe eam deberent eligere quae ipsis magis competeret. Qui vero debiliori Fibrarum Compage laborant , mircuitu Humorum lento , Viriuin Concoctricium Actionisque Vitalis Inertiam debellandam labent Laxae inquos, , ut ita dicam Diathesis pallida prae se ferunt Insignia, dum o sacaeus, qui iis optandus ore generarum Color . vegetiorque vegetiori in Corpore Animus vividioris otius Circulatorii, Fibrae e editioris, Orga nicae Concoctricisque Virtutis , sic manifesta , sic bonae laetaeque frugis praebet Indicia. Quid autem hanc in Laxum propensitatem auasescere aptitis, quam Ciborum praesertim o
tuum genus quibus abutuntur potiti quam utuntur Americani t . . . quos enim de plerumque calida, tam saepe epota , quantii in Digestioni, Perspirationi, Viribusque obscent , nemo nescit. Sic perpetuus quia quotidianus totiusque diei est
Theloe potus , tanta Ostia sus quantitate , tina
validiori extractus Infusione , Nervosis Affectibus
59쪽
ensam praebere non immunis est... nec minus ei riculi Tonum minuere, Bili conciliare nertiam , verbo dixerim, deploranda Flacciditate omnia iaficere deprehenditur. C seam cujus usum moderatum lates locorum plane competere videtur, nimis leviuscula sua Infoione sic permittunt per vertuntque, ut nec ipsius sapore grato, nec tibus fruantur . sed ab ipsa omnes Aquosorum CXperiantur noXas Orevi lia, Pomaceaque nimio rea indant Phlegmate Liquores illi crudi nimium, nec sat protracta fermentatione subacti, novam iteratamque producere apti sunt in Ventriculo , quae Digestioni adversatur Gas enim HELMONTIO di tum , at quodammodo generatur, di in Elasiccivi praeditus lai Aer, eo facilius Expansonis Legibus obediat , quo minus obstat laxi ventrices1 Debilitas 12 .
Spirituosis omnibus quae Arte peraguntur multa incommoda, paucissima commoda tribuenda sunt. Transitorium Fibrae conciliant onum , toniae disponentem. Irritant potius qΠam roborant. Quo vero saepius repetita desinit Irritati , ibi rato niam obtinere necesse est Chocoliata, Oleosa,
pinguis , compactiorisque indolis materies , vix Albigenda, si per Iomatica quaedam non peri
60쪽
rretur, solvatur, levior fiat, digestionique apt1or Quod Samiatis , improprio sed vulgato Europaei
vocabulo dicunt Chocolata , id Fortiores tantum decet Infirmis Debilibusque piaculum esse , aliud quam arulla correctum melioratiamCPe
An feliciores 1nt in ciborum quam Pottium Electione paucis inquiramus. Caeteris egetabilibus Brassicas caeteris Carnibus Suillam , 13 eamque
magis adipatam, omnes semi-coetas caeteris Ρiscibus pinguiores anteponunt. . . . Sed stricte consuetudinis lege devincti , intermixto omnibus i singulis tanto Butyri aut cremoris aut accliari quantillo anis ejusque nec elaborati, nec fermentati, nec cocti. Haec totidem in calido laqua referto Ventriculo , eam FermentatioΠem peragunt qua caruerant prius. Exinde Ae inclusus circum claustra postquam stemuit, demum sui faectus uris , in Libertatis indicia erumpit , sic adstantibus inassuetisque ingrata, ut afluetis quamvis c patientibus molesta. , . . . Quid sibi vult illa Botulorum, OmaCU-lorum , Pernarum , Butyri, actis, Dulcium