장음표시 사용
281쪽
i iuria vi latae erant per otium castigatae ex veteribus multae detractae nouaeque magno numero adiunctae. Earum legum volumen indicio est, in quos eccos,inthi nomine leges omnes aliorum omnium Regum sanctiones multitudine super a latu Tantis rebus persectis Regem nobilissimum hello pa- ε 7 a ceque mors oppressit. Obijt Kal. Septembris mane, salutis anno sexcentes-mo septuages4mo secun lo. Regnauit ex quo quidem a patre consors imperii scitius ess,annis viginti tribus,mensibus sex diebus undecim. Solus autem annis uno &viginti mensibus via secim.Extat a municipio Valliseleto Piliciam nonnulli vocant) octo passuum millibus dissitum oppidum Vuam bationesne olim Certigus vocabatur) in monte Cauro. In illud oppidum Toleto proiectus se contulerat,cum lethali morbo oppressus est. nimirum caeli mutatione, atque natiu4 aeris salubritate erat enim familiae genti litium afflictam valetudinem restituere habebat in animo. In eius oppidi templo
eccestimihi Regis sepulcrum nostra etiam aetate monstratur. unde alio tempore Toletum deductus, atque in Leoca siae aede prope arcem tumulatus est ad aram maximam , Alsons Regis eo nomine decimi iussu atque 3iligentia. sic Iulgo persuasum est. Nam quo tempore Philippus. II. Hispaniae Rex,s illatis anno millesimo quingentesimo septuagesimo quinto, coniuncta Reccesuinthi es Uvambae mausolea vetusti operis,se praeiente aperiri manὰauit: nullae littera sunt repertae: ossa tantum bombycinis implicata ropannis, inclusaque thecis ligneis. Ex aetatis tamen praerogatiua suspicabantur viri eruditi magis quam certo argumento confrmabant, Recce sui nihiRegis ossa dextram templi partem occupasse. Extat praeterea prope Don-n ias quod municipium supra Vallisoletum ad Pisoricam sumen hium est,
Ioannis Baptistae nomine vetusti operis atque adeo Gotthicae structurae imaginem representans,templum lapide iaspide atque marmore varium. In eo templo inscriptio seruatur sex versibus comprehensa tun te intelligitur Re cesse in thi impensa ab imo totum extructum salutis anno sexcentesamo sexagesimo primo, ad indicium gentilitiae ditionis: quam ijsce locis duos hos Reges obtinuisse viri docti non immerito suspicantur. 3s
M P E R IV M Orienti, per haec tempora Constantinus cognomento pogonatus obtinebat. Ecclesiam Romanam pontifex Adeo istus is cuius evrat epistola ad Gratianum Archipraesulem in Hispania Cordianum Hispaniensis ecclesiae Episto pum,Gotthicus AE miliani codex habebat)coniugia soluentis eorum qui oti legum inscitiam proprios filios se sacro lauacro susceperant. In Gotthici imperii ea parte quae Galliae Narbonensis sinibus continebatur, 4o
noui graues motus excitati.regnandi ambitio omnia naturae iura peruertere solita magnorum imperiorum labes rem Gotthi am pulcherrimὸ stan rem cum externi liostes deessent intestinis dissidiis afflixit. Etenim Recce suinthi Regis lanere procurato,cum prole careret,& defuncti fratres tantis
282쪽
rebus impares essent ob imbecillam aetatem, Uvambam prucipuum dignita.
tis gratiaeque locum in aula obtinentem , praeterea bello strenuum, consilioque bonum, continuo collatis suctragijs Regem renunciarunt, tametsi rerum gerendarum magnitudinem atque praecipitem aetatem excusabat, omnibusque precibus , quibus lacrymae addebantur , grauissimum imperandi onus deprecabatur. Nimirum vir prudens animo prouidebat multitudinis
voluntates ut vehementes,sic mobiles es plerunque etiam inter se contrarias. Neque prius 8estitit deprecari, quam ex Gotthis proceribus Dux qui, dam gladio districto,ni morem gereret mortem minitari coepit. An unusao inquiens)totius gentis voluntati repugnes, tuaeque tranquillitati commuta, , nem omnium salutem posthabeast Nimirum magno aestimas paucos annos , , quot in hanc aetatem cadunt. Ego vero nisi continuo pareas vitam ipsam,cu, , ius conseruandae studio impositum onus excutere cupis,hoc ipso gladio eri- , , piam: & graui documento sanciam, neminem praeposterae modestiae specie, , 1uam ipsius tranquillitatem publicis commodis debere potiorem arbitrari. 1js minis si actus,ita procerum & totius populi voluntati cessit, ut sacrae v ctionis caeremonia inaugurari prius quam Toletum ventum esset, timuino ἁetrectarit. urbi Regiae is honos deberi videbatur: & mora temporis cupiebat aut studia suorum mutari,aut totius prouinciae,ne dissidi; occaso es-dio se voluntates conciliare Itaque ad tertium decimuim Kal Octobris cum Toletum ventum esset, Quirico Praesule Toletano,qui illesenso successerat, sacrae caeremoniae Antistite Rex munctus est in Petri & Pauli templo, quod praetorio vicinum erat, conceptis prius verbis commoda publica legesq: iuratus. Miraculo habitum est,cum ex Regis capite columnae specie vapor excitari,apisque sublimὰ volare visa e sent. Ludi bria saepe oculorum a populo pro veris praedicantur dices: re Di id etiam Iulianus Episcopus Toleta nus confirmaret, in proprio commentario de bello Narbonens Uvamba Rege. Proceres sacramento adacti in noui Regis verba iurare. in his Paulus deiuncti Regis propinquus ut nonnulli ari,itrantur Graecum natione, quod 3o alij existimant, nominis coniectura & fidei inconstuntia declarant. Erat V vamba natus in Lusitaniae parte illa,quae Igeditania veteribus suit,ubi oppidum extat Idaniae veteris nomine praediumque prope, ubi sons quadrato lapi se inclusus emanat Uvambae nomine. Locorum incolae ducta cx anti
quo opinione id praedium in Uvambae posessionibus siti se habent persua
sum. Sub initia regni Vasconum motus extiterunt,quibus imperi j nondum satis firmati rationes despectui erant,& nouarum rerum stagio tumultuandi occasiones saepe captare videbantur. hoc bello Regem implicatum in Cantabriae finibus,quo delectu suorum habito validas copias duxerat, ne videlicet prima negligendo serperet malum: noui belli maiori mole coorti in Gallia o Gotthica cura solicitauit. multi quorum ex sententia res non erant & partium insecti studio Uvambam Regem nolebant, desciendi consilia animis agitabant: Rebellandi initium Hilpericus Nemaus Comes fecit, locorum
longinquitate confisus magnis opibus & clientelis poteti . Magal nae urbis
sinitim se praesul Gumildus, praeterea Remigius Abbas in partes attracti.
283쪽
Aregi u Nemaus Episcopus cum nullis artibus adduci potui siet ut fgenasal cret loco motus atque in interiorem Galliam ablegatus est, Remigio in eius locum substituto. Aguntur omnia raptim,atque turbate, neque quid Iegibus liceret pens habent: us j dum ex Gallia Iudaei pridem ex Gotthorurn
finibus pulli,auxiliares sint vocati Paulus a Rege aduersus coniuratorum i cinatus continuo prananissus magno vir ingenio, magnoque rei militaris usu. copiarum tantum adiunctum quantum satis esse videbatur ad rebellium vi res stangendas debilitandasqj. Ille tempus venisse ratus perfidiae sepromendar,quam eatenus inclusam animo tenuerat lento itinere progrediens occasionem hosti dedit sese viribua confirmandi, desectionis ipse consilia eum io
Gotthorum proceribus eommunicans, atque mora temporis expectans rei bene geren/ae opportunitatem Ranosndum Tarraconensem Ducem te Pildigi sum Gai singum nomen id Magistratus erat atque potestatis) sactioni
conciliauit. horum ope atque consilio Barcino Gerunda,atque Ausa in ipso Hispaniae aditu in potestatem redacta . 1 s aucti viribus de Gallia cogitant, ubi iunctit cum Hilderico copiis, regiae potentiae sperabant usu haudquaquain fore impares. Argebaudus Narbonensis Metropolitanus initio qui
dem conatus suae urbis portas rebellibus claudere cum eorum celeritate ester praeoccupatus a Rege tandem descere visus est, magis cum non satis animi esJet ad res stela ium, quam quod proditorum causam probaret. In ea urbe a o Paulus concione tum ciuium, tum militum aduocata, Archiepistopi primi im temeritatem accusauit, qui ciues de re publica optime meritos, neque quidquam mali cogitantes, urbis aditu prohibere tentasset causas deinde explicuit cur iure Christiano putaret lia, aequumqjeste Uvambae imperium detrectare neque legibus ne te auspica16 sed paucorum temeritate constitititum quae ubi vigere coepit,ibi non publicum coinsilium viget, sed vis & libido dominatur. Denique postulauit rouum Regem legibus creari,cuius imperium cuncti respicerent,cuius consilio & virtute Uvamb:e conatus viresque stanseret Fabulam Ranosndus apud ipsum argumenti auctorem peragens, palam magnisque vocibus ut cuncti audirent, negat se quenquam regio no- 3 omine digniorem ipso paulo arbitrari, Idem cum turbae ea composito con ius plerique factios clamassent; reliqui quorum melior sententia erat, in tanta rerum colluuione silerent, paulus Gotthorum Rex pronunciatus est. Corona capiti imposta,quam Reccaredus Rex Felici martyri Gerundensi dono dederat: factionis videlicet studio non modo publicas & priuatas sortianais expilabant, sed ne a sacris quidem templorum aerari js sacrilegas manus temperabant. Hildericus primus desectionis auctor sicile in partes attractus,& Galliae Gotthicae urbes omnes sub iugum missar praeterea Hispaniae Tarraconensa non exigua pars Ranosindi auctoritatem sequebatur. Eo rerum successu Paulti; animo serocior Regem Uvambam contumeliosis sit diteris prouocare non dubitauit,sive linguae intemperantia elatus siue noui regni auctoritatem sancien3i cupi ius ad multitudinem inani verborum soni
tu in fraudem allici solitam. Ex his conuiti js, atque partium stud ijs natam arbitros opinionem vulgi, quae Uvambam affirmat rusticanum hominem suisse
284쪽
sui se ex aratro atque ligone ad sceptra vocatiim cum esset ex Oraecipua Got thorum nobilitate,& praecipuum gratiae & auctoritatis locum apud superio res Reges occuparet. Uvamba Rex pauli perfidia cognita, aduocato procerum concilio,sententias rogauit num commodius sere putarent continuo in Paulum mouere,ut perditorum homi hum furorem priusquam adolesceret, in ipsis incunabulis ratanguerent: an retro conuerso itinere praestate Toleti se nouis auxiliis & maioribus copijs confrmare. Variae dictae sententiae. Pars,quibus plus inerat audaciae, omnem moram exitialem 3isputare, qua proditorum vires crescerent, confirmarentur animi: militum ardorem pu-io gna expetentium restingui magna parte necesse esse. Quid enim receptus habeat praeterquam cautionis specie turpissimae sagae significationemr sareae quanta in bellis momera sint quis ignoret opinione potius hominum,quam virtute victoriam stare seperiorum temporum varij & mirabiles bellorum euentus testantur. pars fore consultius disputabat aliquanto temporis spatio noui regni statum confirmari ne deserta Hispania a tergo maior belli moles instaret Pauli proditione documentum datum , multorum ad desectionem arrectas esse voluntates. Exercitum praeterea nouis desectibus confirmandum videri,cuius imbecillitatemVascones nondum domiti satis in/icarant. Magnis Imperatoribus saepe eritiale suisse popularis aurae satu moveri, atq; ao opinioni hominum terga dare. Uvamba auditis procerum sententi js, atque , , utriusque partis rationibus expensis. Praevenire inquit hostiles conatus satius arbitror gliscenti malo priusquam confirmetur remedium afferre: De
, , elapsam occasionem quae momento temporis vertitur,dolere nece se sit. Ima, , peri j auctoritatem victoria de hostibus i anciet: quam diuini numinis praesa, , dio optimam protecturi causam,& vestra virtute mihi certo polliceor. Mi - , , litarem ardorem,atque Indignationem in proditores conceptam accendere, i potius celeritate quam mora debilitare :equum est clim ira mora languescat,
, , festinatione accendatur Cuius vero animum non moueat urbium amicarumi, calamitas agri vastati,sortunae expilatae , qriae mala nos ra cessarione in dies 3ο augeri nechile erit/Quis vestrum; nisi sorte generosus ille sanguinis ardor, , refrixit,& pristina Gothborum soboles obsolevit non grauius morte ipsa du- , , cat,amicos de propinquos hostium crudelitati permittere, atq: cunctatione, , i js animos facere, qui scelerum conscientia stimulatj conspectum vestrum, , ferre non poterunti Maturemus ergo & Deo duce, cuius potissimum caulla, , agitur, te scelerato hominum genere vindictam sumamus priusquam intelli, , gere possint eorum nos vires formidare .Exercitum neq; tam debilem habe- , , mus,ut vestrum qui3am disputarunt:& eo gloriosior victoria erit quo mino, , ri apparatu celeritate maiori fuerit parta. Regis oratiMe omnium animi confirmati sunt tantus i, belli gerendi ardor excitatus,vi Vascones gens bel-qo li gloria ferox intra septimum diem domiti fuerint. Hic initia ad suturi belli omen si effare cum exercitus haberet persuasum nihil aliud quam hostem
expetebat: unam moram victoriae fluctum tardare. Mota quam primum castra per Calagurrim &Oscam in Catalauniae fines incredibili festinatione est peruetuties inde copiae trifariam diuisae, pars Castrolibyam Ceretanorum R ue caPut,
285쪽
caput,tenere iussa elapars in Ausetanos missa:tertium agmen secvngum maria littus obuios agros,& oppida depopulari mandatum Rex ipse cum valitido agmine subsecutus praecedentium vestigia obseruabat. De nonnullis militibus more militari supplicium sumptum, quod miseros homines iniuriaverassent,virginum pudicitiam violassent. quorum praeputia amputata caeteris documento fuere impurae libidinis tanan tu Nimirum prudens &pius Rex, nulla re magis diuinum numen propitiari habebat persuasum, quam sceleribus vinδicandis: nes, irritari vehementius, quam innocentium iniurijs dissimulandis. Inter haec cum Barcinonem esset peruentum,ea urbs Catalauniae facile princeps,facile in potestatem redacta est. desectionis auia Ioctores Regis iussu ad supplicium seruari Gerunda continuo capta,urbem traaente Amatore Episcopo. aὰ quem paulo ante paulus litteras dederat, quibus sui eum aduentus spe confrmare conabatur,eum Regem recipere, atque ei urbem tradere hortatus qui prius cum exercitu venis et I flectis litteris Uvamba Rex non irridicul paulus inquit de nobis nostroque aduentu v licinatus est. Jjs in locis bigui quiete exercitus recreatus:mox Pyrenaei iuga atque angustiae si eratae sunt nullo prohibente. In eo itinere Gaucoliberis. Vulturaria &Castrumlibyae oppida vi expugnata. praeda omnis militi cessit. Clausura oppidum in ipsis Pyrenaei saucibus,ut nomen declarat,per duces vi captum. In eo Rano indus,Ildagisses,alij que factiosorum principes ca- a pii.Vvittimirus ex Sordonia quam praesidio obtinebat, acceptat calamitatis nuncius ad Paulum aufugit Narbone ad occasionem rei bene gerendae imtentum: si sorte moliendo audendoque Uvambae impetus retardare posset. Verum eum se viribus imparem cerneret hosti rerum successe validiori eius urbi scuta V vittimiro concredita Nemausum se contulit, quo propediem Gallorum Germanorumqj copias auxilio venturas sperabat. Pyrenaeo mora te transcenso Rex in planicie castrametatus biduo constitit,dum copiae omnes diuersis itineribus, ut erat imperatum, in eundem locum confluerent. Cum copiarum parte missi duces quatuor Narbonem: ut nobilissimam uria hem,atque in ipso prouinciae aditu constitutam aut xi aut voluntate ad oss- 3 ocium reuocarent Mari pr terea instructa classis eius urbis expugnandae caussa Terrestres copiae cum se priores in conspectram dedissent civesque ad deditionem in uitallent arroganti Uuittimari responso & contumelia irritatae in urbem impetum faciunt:& ignominiae dolore his faciente animos, illos s , icti essent salutis desperatione acuente, tribus horis acerrime pugnatum est Postremo regi j lapidum nimbo murorum coronam propognatoribus nudant urbis portas succendunt, agmotis scalis muro succedere conatur. Vtriniaque in urbem irrumpitur.Vvitti mirus re desperata in templum aufugiens, ad Virginis aram captus,consci inctusque vinculis Regis arbitrio plectendus
Ieruatur. Capti p terea Arge mundus Praesul,s Primielerius Galtricia, & ηo in furore militari verberibus pulsati. Capta Narbone fumo Aespectui &odio esic coepit in caussa. quam iudicia hominum & fortuna belli damna bant V ambae rebus fauebatur,quod mitissimo imperio eius atque legirimu repudiato, accessiria arma cepisset. Eo tem victoriae cursu vi capta, Maagalona,
286쪽
galona,Agatha,&Beterris In his oppidis sectiosoriam principes nonnulli in potestatem venerunt,atque in iis Nemausensis Praesul Rentigitis: Magalona Episcopus Gumildus de rerum summa diffidens, longinqua suga se texit:
Nemausumque se afl paulum recepit,vrbem ea aetate ciuium frequentia,arctificiorum amplitu3ine & munitione nulli cedentem in Narbonens Callia.
multa veteris nobilitatis monimenta & tunc extabant, & nunc extant: amplumque theatrum Romanorum opus: quod quoniam muro coniunctum erat,arcis firmissimae praebebat usum. Duces quatuor ab Uvamba praemissi tantis rebus gestis feroces,quamuis earum rerum ignari qus ad urbium expuio gnarionem viiii esse solent, morae impatientes quamprimum in eius urbis conspectum ventum est,sublato totius exercitus clamore, in quo triginta millia homines erant,in munitiones impetum faciunt. Pugnatum utrinq; acriter. indignantur hi toties victam perfidiam resistere illos desperatio nisi vitacilient agebat in rabiem. Pugnantes nox diremit, neutro victoria inclinan te. obsessi,quod victi non e sent, regi j que loco cessissent, se pro victoribus serebant In ipso pugnae ardore miles quidam insultabundus regijs denuniactauit validas Germanorum Francorumque copias auxilio aduentare, breuique allore:quorum multituJine atque virtute tanquam seras indagine cinctas cunctos perituros scilicet haud dubiὰ,minabatur. parua saepe momenta di ci in bello magnas inclinationes faciunt nihilque praetermittendum quod contemptu exitium afferat. eaque consilia saluberrima,quae cautissima. Eas ergo voces continuo Regi non procul tendenti de nunciant, nouas supplementi causa copias mitti postulantes, in una cel critate victoriae spem esse. Ad de cem hominum millia Doce V vange miro missa.Ij continuato tota nocte i, i Dere,tantus erat vincendi ardor priusquam consequentis diei pugna conscr-ta esset, in suorum castra perueniunt. Tantae multitu linis conspectu paulus exanimatus atque ex hesternae pugnae comparatione intelligens, quantum periculi superesset si instaurata oppugnatione fessis integri succedere numetu tamen dissimulato suos pro concione hortatur,ne dimittant animos, neu 3o hostium multitudine frangantur, virtute non numero victoriam pari. Regem cum copijs omnibus ades quas si vicissent nihil superesse amplius: si
bi ingentes copias prope diem venturas auxilio: tantisper modo moenium muti itione spem sustentarent, sortique animo hostileni impetum propulsarent: certo exist 1 antes non cum Gotthorum inuicto sanguane rem elle, sed ex plebis colluuione nulla militari disciplina , nullo vigore animorum Loiastium cXercitum constare. Itaque magnis utrinque animis certamen in lauratur. pugnatur acriter ad multam diem. obsessis defatigatis regi j muro suc ceci int. pars ignem ini j cit portis, pars vectibus muri lapides convellunt. Aditu elucto,serro in urbem penetratur. Cives & Franci Hispanorum, o qui cum Paulo erant, proditione urbem captam existimantes, quo nimirum gratiae acutus ad victorem Regem esset in rabiem 191 prae hilarios milite, magno numero peremerunt. in his e pauli dom tticis unum in ipsus oculis lateri ci limentem sirro trucidarunt. Cum ergo a sponte regi j a tergo ci- ucs vrserent caede promiscua captae ciuitatis plateae sternebantur. tetra re
287쪽
rum sacies erat. nihil praeter cadauera in suo sanguine volutantia obiiciebatur oculis morientium gemitus,clamores sceminei, insantium eiulatus Ioacis omnibus exaudiebantur. Paulus ipse tantorum malorum causa, errore , , cognito: Erra se i nos confitendum est,at semel at una in rer immo omnia
, , quo diligentius sunt excogitata eo facta sunt imprudentius. Simul pal a mento deposito as theatrum loci firmitate confisus cum suorum peculiari
manu se recepit mori certus, ut thonesta aliqua conaitione deditionem iis cere Obseruatum est codem die euoluto anno,nempe Kal septembris regni
signia Paulum posui se quo procerum suffragio Uvambae fuerunt delata.
Vrbas parte in potestatem redacta,co & sequenti die ab impugnatione cesaia acitum,dum Regis aduetum morantur penes quem confecti belli laudem fore aequum erat. Fortassis etia erga affictos atqj prostratos ciues de propinquos
victorum animis successerat humanitas, atque innocentem multitudinem Regis clementis impetrata seruare cupiebant. Itaque ex captiuorum numero Argebaudus Narbonensis praesul communi consilio Regi obuiam mitti
tur .veniar deprecator. Is ad quartum ab urbe lapidem aduenienti Regi occurrens, ex equo quo vehebatur descenden genibus nixus inter singultus &, lacrymas toto ore manantes: Tui ciues, inquit,Rex clementissime,si tamen ,, eo nomine digni sunt qui patriae caritatem exuerunt, exilioque & giminu- , , tione capitis ius ciuium amiserunt,in tua clementia salutis spem ponentes, dicii , non veniam scelerum orant: quamuis te Rege hae preces non inuerecunda , , videri posent,sed promeriti supplici j modum aliquem deprecantur. Est om- , , nino disicilius animum in victoria continere, quam hostis in bello supera- , , re sed alijs. Animi magnitudo nulla re magis perspicitur, quam miserorum, , aerumnis subleuandis illa laus communis cum milite est,haec magnorum Re, , gum praecipua. Procul absentes contemplari oculis nequis: sed finge animo, , lacrymis ' squalore scedatos pedibus tuis aduolutos caussam suam tibi com, , mendare,homines vel mentis inscitis, vel communi temporum cu)amitate,
, , vel in stiperabili vi satorum in haec flagitia prolapses. Quo grauiora gelicta, , si in eo maior tibi clementissime Rex gloria erit miseros conseruasse: furo- 3o, , i 'c': suo extinctos,quas ad vitam reuocasse. Uenis lent ad te inermes, laqueis, , colla implicati, ut vel ea specie aes misericordiam secterent,vel morte obita, , quod se promeruist fatentur vitae sinem simul a totae aerumnis pariter face , , rentis ed veriti sunt si ad extremam veniat petendae spem con sitionemque , , descenJerent, ne cui vi Iretur animus tuus immitior eis videri, quam qui , , posset nisi extremis remedijs mitrsari. Pauci relicti sumus, tuique omnes. , , noli tua manu perire quibus belli crudelitas pepercit hactenus. Atque illud , , caue ne dum vindictae indulges deletit ciuibus nobilissimam Galliae ei uita , , tem, atque Gotiliorum imperii propugnaculum excandas. Erat Vuam habellicis artibus cuiuis veterum Regum aequalis,sed imperatoriam tuu lera be Aonignitate, clementia, & mansuetudine superabat. Itaque perpauca locutus, , , hanc summam orationis habuit: Tuis,inquit, precibus seatis, vitam sonti- , , bus dono. ne tamen absolutio improbitatis, lex impunitatis ese credatur:
, , supplicium quod ad retinendam imperio dignitatem necessarium fore arbi
288쪽
, , tror, penes coniurationis capita stabit. Episcopo ucro integram veni ma, pergente sagitare Rex aliquanto irat1or red litus: An non satis,ait, csc vi , , detur vitam iacinorosis concessam'an vultis vi si applicia a s delictoriun in . n, , suram expendamust Tibi Argebaude Praesul bono sit a nobis quod explora
, , tum habemus,inuitum defecisse ne venia dimidiata cocedatur: reliqui quid- , , quid de ignominiosa morte fuerit detractum, id totum in lucro ponant, no- , , straeque acceptum serant benignitati.
Coniurat oram supplicium. Cap. XIII.
EGEM in urbem aduenientem instructae copiae roburq; excrcitus triumphi specie sequebantur. belli reliqu1ae consectae erant uniuersa ciuitate contradita: cuius ille superiorem partem , quae Franciae obiecta erat militari praesidio muniendam curauit ad uersus Germanorum & Francorum impetum, os obsessis auxilio supcru mre . iamque assore erar nunciarum. Paulus vitae dulce3ine illectus, nulla honesti cura continuo deditionem facit. cum eo Gum 1ldus Episcopus V vi timirus alij que proceres coniurationis capita amplius viginti in pote istat invenerunt. Vincula omnibus sunt iniecta. Duo Duces equis insidentes me-ao dium Paulum toto inspectante exercitu peditem caesarie utrinque apprehensa ad Regem deducunt. Ad cuius ille conspectiam cingulum ponit: qua cae remonia veteri maiorum instituto omni militari honore spoliabatur. capsi uis ad Regis pedes prostratis cum pro diuino munere gratias numini egis 1et,coramque coniuratorum amentiam increpa set ita vitam supplieibus donauit:vt custodiri sontes ab exercitu mandaret, supplici j modum maturiori consito volens decernere. Franci atque nonnulli Saxones, qui aut obsidum loco erant,aut arma rebellionis initio cum proditoribus sociarant,construa ii donati . liberaliter, impune in patrias sedes dimissi. Ita magnarum, initia rerum,quae occupatione regni & Galliae desectione solicitum Vuambuin ha3o bebant.celerem opinione faciliorem ea itum habuere. Flagitiosis punien- iis Dei numen apparuisse videbatur, cum templorum thesauros expilassent, quos inde mouere religio erat. Eos V vamba eius religionis exoluendae caussa quaestione habita pristinis locis reponi manclauidi Vrbis belli iniuria quas istar moenia instaurata aea lauera ne retro odore urbem inscerent sepulturae mandata. His rebus perficiendis tri quum datum mox Rege in sublimi loco sedente in rebelles sentcntia pronunciatur. Eorum colla ReX ipse pedibus primum calcauit: scitide ex paulo quaestum, num aliqua iniuria laesus, im pium in Regem di patriam sicinus consciuiset negauit ille. contra maiagni, & multis honoribus abs etege cohonestatum temere in ca mala prae ci-HO pitasse. Mox cae scripto concepta sacramenti forma, qua in Uvambae verba iurarat, oram pronunciata iurisiurandi praeterea formula recitata,quod Paulus cum regni nomen inuasit a popularibus exegit. Demum quibus supplici js rebellium conatus plectentia essent, ex conciliorum legibus cognitum est:& secundum eas mortis ignominiosae sententia in paulum Ed socios pro
289쪽
iunctata bona sisto aggicta i ad litumque,ut si sorte Regi, benignitate vitae set condonata, luminibus certe priuarentur. Rex clementiae laude cupiens reliquos populares sibi conciliare,ponere caesarieni, qua olim nobilitatis insigne continebatur, S decalvari satis habuit Chilpericum Regem Francum eo nomine secundum nunciatum erat propediem cum copijsasore .eius aduentum in castris cum quatuor dies frustra expectasset, satis se ad victoria fiuctum,&ad nominis existimationem tuendam tantis rebus co&diis proseelse iudicans, & ne ultro lacessendo Francos, foedus quod interutranque gentem diu steterat violasse prior videretur, Galliae rebus compositis in Hispaniam redire parat. Cum interea nunciatur Lupum Ducem Ioquendam cum Francorum manu Beterris agros omni iniuria vastare. Verum Rege cum copijs aduentante hostes viribus impares montium iuga captare constituunt stigae similis prosectio visa est, relictis impedimentis itiplanicie,& ex strage rerum in itinere relichsru. Regii sine vulnere hostium spolijs ditati,& Gallica praeda graues, Narbonem ex composito redierunt: unde exercitus pars per Galliae pravidia distributa. Iudaei novo edicto Got thicae ditionis finibus prohibiti .reliquus exercitus Canabae, quod oppidum in agro Narbonensi erat, pro concione laussatus, missioneque donatus est. Rex ipse conuerso in Hispaniam itinere, Toletum urbem Regiam sexto mense ex quo inde discesserat tantis victorijs clarus atque triumphi s millia acima pompa inuectus est. Rebelles barba & capite rasis, nudis pedibus, atque pannosi in camelis praeibant. Paulo ludibrij causa corona ex nigro corio cupiti imposita. regi j milites sequebantur in splendidis vestibus atque omni laetitiae significatione. agmen praeeunte curia Rex ipse claudebat,ipsa canicie & tantis rebus gestis regni maiestatem augens. Vniuersa ciuitas, quae se portis obuiam e puderat,ad eius spectaculi insolentiam attonita senem Regem faustis acclamationibus prosequebatur. peracta pompa sontes perpetuo carceri mancipati. Is sinis tantarum rerum fuit.
Resique A mla actisnes. Cisp. XIIII. OV A M B AF virtute ac perpetuo labore,Hispania domi quidem pacis diuturnae bonis sorebat, foris autem pristinam Aia, gnitatem recuperabat. Itaque Rex animo ad pacis consilia conuerso,Regiam urbem spatijs amplificatam perpetuo muro muniuit qui per Diui Isidori suburbium ad utrunq; pontem pertinet. Toletum enim tribus amplius ex partibus sumine alluitur. quod cir cum urbem altissimis coercitum ripis per saxa praeceps sertur. quarta pars edi planicie aditum habet difficilem & angustiori prius muro cincta erat, u ius vestigia ad venale serum & ad serream portam extant. nunc Uvambae η odiligentia suburbijs intra urbem inclus si quo dissicilior expugnatio ellet, inferior murus est additus. eri persciendo lapides undecunque conuecti, ac ex Romanae structurae a discio marmora, in quibus rotat aut rosae similitudine sculptae imagines sunt pluribus in locis. Vulgus V vanaba: Regis in
290쪽
signia esse persuasum habet: ipsi lapide, resistunt huic opinioni nullo ordi
ne positi, sed temere ut convehebantur Gemina carmina,vi magni auctores testantur in nonnullis turribus inci δ; curauit, rei gestae monimentum : quae, tametsi rudia sunt nimirum eius aetatis,subi jci placuit. Erexit fautore Deo Rex inclytus urbem V vamba suae celebrem protendens gentis honorem. In summis praeterea turribus Sanctorum statuas ex candido marmore loca uit, eorum quos praecipuos tutela res patronosque ciuitas adoptarat, bis ad ditis versibus.1o Vos Domini Sancti,quorum I se praesentia fulger,
Hanc urbem & plebem solito seruate fauore. Utrosque versus temporum longinquitate iniurisque obliteratos eversas statuas Philippi. I I. Hispaniae Regis nostra aetate cura restituit. Vrbe munita, intermissa consuetudo ecclesiasticos conuentus celebrandi reuocata est, Uvambae Regis cura. Itaque regni anno quarto,salutis sexcentesimo septua ό 7 sgesimo qui ni ad septimum Idus Nouembrbs, in D. Mariat aede conuentus est habitus. pauci Episcopa,nimirum septendectis,ac ferme ex Carthaginen si prouincia conuenerunt septem praeterea Abbates, in quibus Auila numeratur monaster ij Agaliens, sancti Iuliani nomine Abbas, nisi locus est vi tio tiatus. postremum inter Patres locum Gundita occupauit Archidiaconus sanctae Mariae de sedet unde intelligitur templum in quo concilium est habitum, primum & maximum eius urbis suisse: eo tem autem loco situm quo
cernitur nostra arate retento nomine structura mutata, lapis indicio est,
quem de caeso lapsi Virgo mater vestigijs pressit, Ille inso Praesule, ut est
superius demonstratum. In eo conuentu secundum Deo & Rcgi gratias actas ob instauratum morem veterem concilia celebrandi, qui decem & octo annorum spatio intermi ilus erat, sedecim canones sunt editi: sancitumq; quotannis concilia prouincialia Episcoporum in ecclesia Metropolitana agitari Eodem anno Bracarie in Lusita ia tertium concilium, inter ea quae in o illa urbe celebrata sunt est habitum: sancitum ne Episcopi,ut erat moribus receptum, Martyrum reliquias e collo appensa; in sellis ipsi sublimes succoluntibus Diaconis, sed Diaconi in theniis gestarent. Sacerdos sacris operaturus nisi orario utrunque humerum regeret, pectus crucis figura anathematis ignominia notatur. Interfuit in eo conuentu Isidorus Aituricens s spiscopus Valeri j eius aequa lis qui sancti Petri Montensis Abbas fuit, humanarum rerum contemptu & eruditionis opinione, ea aetate cum primis clarus:
ut eius ingeni j monimenta testantur,praesertim is liber,cui titulum fecit, De vana seculi sapientia. Alios praeterea Episcoporum conuentus Uvamba Rege esse habitos & si publica conciliorum acta sileant, res ipsa loquitur, re- o cemq; anstaurata lex de conciliis hubendis. ac Toletum ex uniuersa ditione
P estiles conuenisse cerim credimus: cum magni auctores tradant,Vvamba
Rege i tie in concilio Toletano singulis dioecesibus Episcoporum fines de scriptos. neque putamus in caulla communi, Ar quae ad omnes pertinebat, paucorum iudicio,atque sente iiiijs sui se disceptatum, sed uniuerso genti, concilio