Clementi 11. P.O.M. Seminarium Romanum ex universa doctrina litterarium obsequium D.D.D

11쪽

Sesst. Uetat Uetare num potest Z Laudabilis Primum igitur esse desinat ;Μoresque , virtutemque nativam exuat, Se deinde laudari Vetet. Laudanda Virtus quin sit, hoc unum, omnia Licet ipse possit, non potest. Chor. Feret moleste, quicquid est laudis. Rest . Ferat. Pars laudis haec vel maxima. Quemciunque Iaus delectat, hic laude excissit. Vetat unus: orbis at iubet: Et Roma; & ipse jubeo . Nec Iudex suae Dominusque famae est. Publici. Quippe alma virtus juris est. Modestiam

Adhibere vim. Cogendus S pridem fuit:

Illo carerem, si reluctanti foret Mos gestus. Chor. At, quae .... Resu. intum omittite: ipsa vos dabo tutos. Mihi Parere nam CLEMENS amat. st . Tamen imperanti mos gerendus, aut graVis Subeunda noxa . Rul. Num reos Levius, silendo, vos fore putatis S tDς, Tacere, longe Poceam, cli, si Oportet, in partem hanc iuvae' Peccax. 3 qua sit cautior .

Chor. Igitur , docere, Di Va, ne pigeat modum , operisque formam dicere. Resu. Minister aulae fidus hic nostrae, vices Meas obibit, hic viam Aperiet. Ille promet hoc Sacro e Penuoraculorum divite, Quicquid Theatri dignitas vestri petit.

ωου. TmLETA SUNT VOTA GENTIO , ORACULA PRO ΡΗΕΤARUM. AETERNUS RERO OMNIUM CREATOR ET DOMINUS SERVILEM FORMAM OBUMBRATA DIVINITATIS SUAE MAJESTATE SUSCEPIT, UT QUOS SUB IMMANI PRISCAE CONTAGIONIS IUGO DURA TENEBAT CAPTIVITAS , OPTATA DIU LIBERTATE

DONARET. Herit. Quid isthuc est y amabo.

Gen. AD PECCATORES MISERICORDIA, AD AEGROS SALUS, AD ERRANTES VERITAS, AD CAECOS LUX, AD MORTUOS VITA DESCENDIT. or. Quid id est

12쪽

APan. Mera fundis oracula.

Gen. GRANDE MYSTERIO, GRANDE DIUINI AMORIS PORTENTUM , GRANDE RECONCILIATIONIS NOSTRAE SACRAMENTUM.

an. At, quaeso, doce, quorsum ista tam sublimia, tam magnifica

pertineant.

Gen. Quam haec divinitus sunt dictat Quam Auctorem suum sapiunt lAD ERRANTES VERITAS, AD GECOS LUX, AD MORTUOS VITA DESCENDIT.

Beria. Certe Gregorios Magnos , Leones, Ambrosos audire videor, Gen. Non Ambrosios auditis, non Leonem, aut Gregorium, sed Cum, qui Ambrosios, Leones, Gregorios, munere ossicioque repra: sentat, reddit eloquentia , moribus exprimit. Chor. Nunc demum video, unde ista tam aegregia sumpta sint. Nec mi

ror tam *Iendide , tam graviter , M sancte et Auctorem agnosco.

Ferii. Et veneror. Sed quid consilii tibi est, aperi, quaeso, ne retice. Gen. Dicam. Videndum vobis est, quemadmodum haec tam aegregia in Scenam inducatis. Beril. In Scenam inducamus t Gen. Non vos fugit illa vox , Segnius irritant animos demi a per aures,

quom quae sunt oculis subjecta fidelibus . Non sit satis haec

Oracula in Principis Urbium Consessu amplissimo pronunciata fuisse , consignata literis , in lucem edita , orbi toti audita. Eadem ab omnibus, faciendum est, ut spectari possint. Alcan. At hoc fieri quo tandem pacto potest ZGen. Non est abeundum longius . Ipsa, quae recitavi modo verba non ne Vobis aliquid ostendunt , aptum Scenae, Theatro natum ZAETERNUS RERUM CREATOR , ET DOMINUS SERVILEM FORMAM INDUIT , UT QUOS DURA TENEBAT CAPTIVITAS LIBERTATE DONARET. DESCE DIT AD PECCATORES MISERICORDIA , UITA-AD

MORTUOS . IUSTITIA DE CAELO PROSPEXIT . Quid si fingeretis, nam fingendum aliquid in Scena, & licet. Beria. Imo necesse est. Gen. Fingite, inquam , Regis potentissmi Filium Servi Bemam induere , ut Reum libertate donet. Iam tres personas habebitis. Primam Regis , alteram ejus Filii , tertiam Servi . Rex iratus Servo perduelli eum carceri mancipabit: neci, si vultis, addicet. Princeps Regis Filius Rei & Servi locum sumet, eumque sic libertati, ac vitae restituet. Chor. Bellissime. Quid si Regi addantur duo Proceres, quasi consilii capiendi causa, duo Regni administri tGen. Perplacet. Ita illorum paries dividetis, ut alter Clementiae quasi personam sustineat , alter Severitatis & Justitiae: hic reum neci dedendum suadeat ; ille venia donandum : hic justas infligi poenas velit; ille contra remitti, & relaxari, Chor. Sane plus habebit contentionis ista quasi dimicatio, plus ardori . Alcan. Et plus etiam voluptatis.

13쪽

Gm. Reo isti adiungetis duos filios , quos paternum premet scelus, qui ad eandem pertrahentur cum parente reo poenam qui cadem cum illo venia de libertate gaudeant Z

ADo. Nihil melius . . .. i .

Gen. Habetis totum tragediae pulcherrimae ordinem. Quas enimvero tibi grates agemus pro tam insigni beneficio 3 Gen. Defunctus sum meis partibus. Recedo . Videte ut Actores, Salla, quae usus theatri postulat, comparetis . Favebo caeptis , artem, verba , sensius heroicos, numerosque suggeram . Acril. Adesse, quaeso, perge, ac laborantes in tantis temporis an mitiis adjuVa. Adero. Favebo: neque temporis angustias formidate. Ad la ndum Clementem si miraculis opus est, non deerunt. An . Sequor : ut omnia duce te, atque auspice, componam: iam

Berillus, Chorebus. NO S vero beatos Doctore tanto i Quo attentius argumentum hoc S consilium contemplor, eo mihi magis arridet. Divinitus profecto datum. Rex iste, Deum orbis moderatorem, ac primi sceleris in Homine eo. Vindice' justissimum. exhibebit . Duo illi Proceres, alter Justitiae Divinae partes , alter Misericordiae , obibunt. Perduellis Servus personam sustinebit Humani Generis. Vel potius primi hominum Parentis , qui pater hominum &parricida, liberos, quos nondum genuerat, intersecit, dc uno crimine ream progeniem damnavit. Rectissime. Illi duo Pueruli, specimen erunt miserae posteritatis. Imo beatae, post impetratam veniam, & placatum Regem Filii

Et morte.

An mori Principem hunc adolescentem, Regis unicum filium. in Scena facies omnino mori : nam nisi Christi morte , quem ille Princeps adolescens exhibebit, repraesentari vita perditis hominibus non

potuit. Audi, NATUS EST, UT DOCERET, MORTUUs EST , UT SANARET ; RESURREXIT, UT GLORIFICΑ-

RET . Vides singulas fabulae tragicae partes nobis a Pontifice optimo Maximo subministratas. Nihil hodie de nostro finoimus , Omnia sumimus ab illo , in quo Roma suum decus Caelum Interpretem, Terra Doctorem, & oraculum habet. 'Nefas tamen est in Scena mortem exhibere Principis . Nimis hoc tragicum, imo contra leges Theatri, quas observatas sancte velim.

Quiesce : istimalo providebitur. Sane incommodum hoc si fugis, nihil, quam totum istud, his partibus, quas modo diximus, informatum malim. SEE-

14쪽

Alcander , Berillus, Gores us, G Roma. Alcan. 'CAUETE linguis. Roma spectatrix ades,

C Oculosque, & aures commoda . KOm. Adsunt: vocata venio. Non isthaec vetus Roma, & profana criminum Parens, magistra erroris , & inani tumens Fallacis aura gloriae :Angustus orbis cui fuit; cuius sinum Oriens capacem, & occidens Spoliatus, ac vastatus implevit . Nihil Est opibus e tantis super, Nisi nomen ; ει congesta moles ruderum, Urbis sepulchrum conditae. Romam implet hodie Roma destructa, ct truces Minae Theatrorum; Arcuum

Calcata pedibus paene jam fastigia ,

Pulchrumque media in Urbe ruS ' . . . .

rerisque, marmorisque confusum chaos, Illustre , magnificum chaos lStatuae, minores auribus, nais, pede, Bis mortuorum tristia Monumenta : tituli manibus & umbris dati ravoque detritae, ac situ Inscriptiones, quas vetustati eripit obliviosae diligens

Critici sagacis cura, doctisque eruit Quondam legendas posteris: Et alia rapidi temporis Iudibria, Heu fragilis amorum iocus lHaec, Roma iam sunt. Fuimux . At, faIlor, sumus, inicieque Roma jam sumus. Post tot ruinas altior surgo. Uiget, Caeloque par tollit caput Sepulta toties Roma: de tumulo novam, Rediviva lucem colligo, Melioris aevi compos , & morum arbitra, Virtutis & verae potens. Religio mihi plus, bella quam, & Martis labor, Petrusque, quam Caesar, dedit. Qua Sol utrumque geminus Oceanum aspicit, Regno. Meas Afer, Iamia, Brasilusque , Chilenusque, leges accipit. Non turbam inanem Numinum, Deosque populo judice creatos colo,

Arisve scelera consecro.

15쪽

Sed sancta Divis Templa, sed castas domos,

Summoque sedes Numini Posuisse laetor : vera se pietas ubi, Deusque se totum explicat. Nec jam triumphos Caesarum, & priscos Ducesi Cantata jacto nomina :Sed Veritatis praesides , sed Numinis Vicarios, quorum Polus, Tellusque voces audiunt: quorum pede Apex superbus Principum, Regumque lambit strata majestas humi,

Testata praesentem Deum :Hos inter Unus eminet, Solio Petri Quem rara virtus intulit: Unus, priorum decora qui jure omnium Collecta, laudesque obtinCt, Quo magna mitre . Laudare vos illum juvat. Choreb. Faciemus. Et nos haec modo Musasque nostras cura sollicitas habet: Vocata spectatrix ades .

Rom. Quid agitur autem Z Quaeve laudum portio Celebranda jam vobis placet ZCelebrare cunctas nam simul nullae queant Musae, Theatra, Carmina. Nec ipsa, Mundum Roma quae capio, queam Huic esse par oneri: Est opus Laudum ex acervo legere, quod vires serant, Quod tempus, & poscat locus. Chor. Factum . Adfuere Caelites . operis modus Et forma jam constat . Rom. Cedo. Beria. CLEMENTIS inter decora, laus nobis placet Caelestis Eloquentiae. Praeclara magni Uerba Pontificis damus, Quae fama late

Ciuii Unicano plautibus jugo ciatis Echo assonaret aemul . Sed Verba quamvis aurea , volantes sonos, Partusque linguae praepetis, Velox feroci dissipat flatu Notus, Ruraeque inanes opprimunt .

Quodcunque punctum temporis nata edidit, idem sepulta perdidit: Quin tota nequeunt vivere, & pars jam perit,

Dum parte vivunt altera . Chor. Ergo ut recepta mentibus longum haereant Auresque ne praetervolent, oculis fruenda tradimus : volucrem fugam

Vocis Theatro sistimus: Et actione verba vestim l Sono

16쪽

PROLOGUS.

Motumque vitamque addimus. Quodcumque muto charta celavit sinu, Hoc Scena vocalis dabit. Nec sola magni Uerba Pontificis dabit, Mores at ipsos exprimet :Justumque, Clementemque , ubique Maximum, Pia exhibebit Fabula. Rodii. Macti. Bea1 is: nec tamen vetitos velim, Quos vestra consuevit Domus

obire ludos . Hic suus Marti locus Erit, & palaestrae nobili. Nil sit morarum : tibiis laetum increpent Tubisque juncta tympana . FINIS PROLOGI.

ARTIS SALTATORI E SPECIMEN

.sui Romam triumphantis in morem humεris invexerunt in Scenam,

ejusdem Pisis insignia quatuordecim pracsermira,

Choream Munt,

ει gentilitium PONT EMG Stemma vario corporis motis depingunt.

Joannes Nanti. Philippus Insaghi . Ioaunes Petrus Formenti. Joannes Altoviti. Augustinus Lombardi. Leonardus Templ. Augustinus Grimaidi. Mauritius D Aste. Laurentius Grimaidi. Joannes Dominicus Lomellini. Paschalis Galeant. Joannm Lucas Imperiali Hercules Oddi. Nicolaus Capece.

18쪽

THEANDER

19쪽

ARGUMENTUM

EX Pantocrator Protoplanum perduellem Subditum , conflatae cum Hostibus in se, ac Filium, Conjurationis reum neci addixerat. Hoc ubi audivit Theander Panto-cratoris Filius , qui Protoplastum non secus ac Fratrem diligehat, Cum alia ratione servare miserum non posset, MUS loco, Clam Patre, moritur. Charitate Filii Rex Perculsus , Reum in gratiam, &. Pristinuni dignitatiS Mactum restituit.

Actorum Nomina, V Personae in Drumate.

PANTOCRATOR Rex. Marchio Stephanus de Mart. THEANDER Filius Pantocratoris . Abbas Pompeus Amadet. PROTOPLASTUS Reus.

CARILUS a Filii Protoplasti.

Angelus Granelli. oannes Baptisa de Mart.

Comes oannes Petrus Arrivabene. o mea tis Capanelia ex Marchionibus S. Marci.

20쪽

ARGUMENTUM'

D Ovio Protoplasti conjuratione Rex ipsum una cum liberis , a.

tota sirpe perdere constituit . Eubulus Regem inflestire eonatur ad clementiam . Insat contra Dic imus , G reum neci quam pri mum esse dedendumpersuadet. Evocatus igitur cum liberis ProtopD- sui, exprobato scelere, jubetur mori. Frustra deprecator accedit Regis filius Theander, frusra Patris expugnare severitatem nititur . Obire mortem amici loco statuit.

ACTUS I.

Pantocrator, Dic mus, Eubuluι. Pant. MPUNE perduellis in Solium involet Sceptrumque parricida praeripiat mihi,

Natoque t Donis ille cumulaetus meis.' ML Pil Evectus ad spem Regni, dc adscitus domum, Natique semper habitus, sic amatus loco, Rebellat in me, donaque oblitus mea , Suimet ipse oblitus, in Domini caput intendit arma, nosque sceleratus petit.

Dicas Alitur malum, gliscitque, nisi presens premit,

Et resecat ulcus poena. Lub. Nil equidem abnuo, Meruit, fatetur ipse. Dicas. Ouod meruit, luat. Pant. Ego ille Regum domitor, & rerum arbiter, Facinus rebellis impium servi feram tDicas Quin tota pariter funditus Pereat domus, Radicitus succisa; nec solus cadat, Ad posteros pertineat, & vivra premat Scelus nepotes . Eub. Mitius miseros habe: l Regibus amari dulcius semper fuit. Dicas Semper timeri tutius Regi fuit. Eub. Veniat amoris pristini in mentem. Pant. Venit. Quo tendere ultra regius potuit favor Dicas. . Quo tendere ultra Subditi potuit furor Pant. Satis est amori, plus satis reo datum est, Amare nescit, timeat. Ex odio meum restimet amorem, donaque ex poenis. Dicas Amor Movere quem non potuit, hunc poena Obruat. Eub. Nihilae precibus, genitor, & nato dabis tPant. Frustra roget Theander. Dicas Imperii luem, Hostem parentis, S tuum , infelix amati