장음표시 사용
2쪽
4쪽
Tsi iam satis certum,&inconcussum est, Smmsia
macii tudo, immortalem hunc quo vivimus ani- ii si a naturae Elementaris cos lGessequani maxime dissitum, ut pote Diuina particus aura, qualem olim satis religios E Venusinus Poeta discripsit; illum tamen huic corpori, quod animat, α circumfert adeo cognatis legibus devinxit idem qui condidit
Diuinus opifex, ut illius assc eius ex Platonis effato nunquam cli rius elucescant, quam dum sub specie aliqua corporalis mali adumbrantur. Geminae sunt malorum species aiebat ille Uir tum sapientissimus quae a statu melioris vitae humana corpora quandoque deturbant, Morbus scilicet,&Turpitudo; ac pros cto quis unquam vel Stoicae mentis ibit inficias, quin in cla
maloru fiat morbi,cu nihil magis optandu tquam ut sitnuensia in corpore sano Z orporis vero turpitudinem cur in eodem censu referre non liceati Quotus enim quisque pro corporis Elegantia, ac venustate Gratiis,ac Naturae no litasset λ liceat igitur ex Platonis decreto animis nostris possunt inesse mala; corporali aegritudini res 'det in animo improbitas, turpitudini igno rantia . AEgrotat uitur, AVditores Sapientissimi, animus noster, quotlcs illum occupauit improbitas; febriculosus est cum a luxuria peruritur, ictcricus cum liuore suffunditur, tabidus cum voluptate inarcescit. distortus cum ab aequitate declinat, repandus cum ambitione sirperbit, gibbus cum ad terrena propendet. quare lalytico ςstro Percitua ςxclamabat olim volaterrannus Ua-
5쪽
. ocaruae inurras animae caelestium inanec . .: Verum sicuti aegru, ac languentem animii,n sit improbus, no, inepte quis dixerit, ua quoq; deformem,si sit iunoras,non Merito pro truciabit. Exulet enim ab illo liberalium disciplinarum decori Sc ornamentum , quid turpius fingi potest , quid faedius Mgnoret
enim quot, dc quanta natui alium rerum arca a reserarit hucusq: Philosophia, non imaginaria illa, &phantastica, quae tam curiosE ac Anatomi ea pene indagine Ens rationis sit verbo venia in partes quas non habet dissecat, sed illa quae Naturae indagatrix rerum rationes, dc causas exquirit; quam inuciaustus prodibit iu publicum, quam inamoenus e ignoret quanta sit 'numerorum diis nitas, di potestas, quomodo caelestium corporum cursus , recurus, errores deprhendat Syderali, scientia, quam facili me qua-
tanque formam in aliam reddat Geometria, quam pusilla vi ingentia ponderi suspendat blatica, quot in facultat optica, CDioptrica, Hydraulica, Pseumonica spectentur prodigia, quam inelegans Sapientiolum ocuIis apparebit, quam illiberalis ρ Ignoret quot noua quotidieExercitationes Iairophysicς, Hermeticae,&Anatomica Mandbtaerario aperiant phaenomena; ignoret'quies legibus,quibin sanctionibus terrarii orbem regit Iurisprudentia; ignoret denique Diuinitatis arcana,quae laesinu Pater sola dignatione suae pietatis mortaliunientibus obcaeitatis aperuit,quantum praeferet deformitatis, quatum horroris ξ At quorsum haec, i quiet aliquis,ni uoq; cdueniens afferatur medela ad has pestes
animorsi elimitiandas P Recte quidem; quemadmodum igitur
ad prosigandosnrorbos reperta est Medica facultas,& ad corporis decoratione excolenda instituta fuit Ars Gymnastica; cum homines iii Thermis publice exercerentur, lauaretur, ungeretur, ita quoq; ad animoru aegritudine propulsanda,& deformitatem eme- dandam publica maiores nostri aperuere Gymnasia, ubi ingenua Iuventus liberE, ac sine ullo grau toris supercilij metu exerceretur, desudaret, ac velut publicis in Thermis improbitatis, &ignorantiae sordes elueret. Iam videtis, Auditores Ornatissimi,
quid velim, quid animo intendam, non nisi profecto, ut in hac
6쪽
meainaugurali Oratione, dum tanta solemnitate huius Lycei paduntur fores, non secus , ac si bistontU Iuni reseraretiir Templum, non nisi inquam , ut summatim expendam, qua itae dignitatis, quantae utilitatis futurum sit hoc Athe ' um non solum huic nobiliis nae,& fortunatissimae Ciuitati, verum etiam uniuersae Diotioni , quam 2 enses Aquila sub grandium alarum umbra tutam
Adeo antiqua, Viri Sapictissimi unt literarum primordia, ut in ipso Mundi exordio per nondum calcatam Signiseri Orbitam vix unum gradum, vel alterum lucis Sol dispensator absoluisset, cuni
Terris diuinarum, huniariarumq; rerum Sapientia conten platrix illuxit. Etenim cuni bapientis simus ille Artifex pristium humani generis Parentem fictili magistcrio plastarasset, eodem aurae usui antis afflatu i caninram ut viveret, & S pientiam, ut Condit ris Opera contemplaretur, inspirauit. Hinc scininaria tra,fiisiones ac veluti per traducem si non perfecta illa,ac tam distincta rerum cognitio, salteminata discendi cupiditas continuato ductu deLcend it in posteros. Nulla idcirco tempestate, tam barbarae, ac a ciuili cultu adeo seinotae gentes cxtitere unquam; quae, hoc Naturν genio suadente, literarum Studium nou ert luti iiit,&demias pro erudienda iuuentute non aperuiet a Quandoqdidε enirn Diuinus ille opifex eadem nos prehcorporali sarcina cum
ecteris animatibus instructos ab ijsdesola ratiόtie seiunxit, ut, non more ferarum in sylvis,sed in Urbibus sociali vita degamus, quodnam quaeso aptius est instrumentum, quod & ad societatem magis alliciat, inoram asperitatem tacilicis emolliat, quamdium liberaliu m d: sciplinarum ξ n
luet i enuas δά isse, deliter artes Emollit mores, ne nis Ufeferos. Nimis a scopo aberrarem,si antiqua vellem historiarum monumenta euoluere, ac referre, quot, ct quales Academias institus
rit quaeque regio, & quam vetusta sit consuetudo, loca habuisse stud ijs destinata. Liceat mihi tamen paulisper peregrinari, de
non iniucunda recordatione nostratium Academiarum vetus ali-
7쪽
squod specimen vobis exhibere. Primo itaq; in ipso Asiae vestibis
to antiqui sina apus Iudaeos pro instituenda Iuventute se se offere Academia squamsacri Codices positam fuisse memorant in C, uitate. Dabit dicta, qto Cariat sepher vocabatur, idest Ciauitas liter Inugni quoque fama priscis illis temporibus claruerut Ephesui, Tarsiis, ac in Phaenicia Batulus, quam Vibemoli in i nperatores legum Nutricem appellauere, cum in illa Ius Ciuile Romanorum doceretur. Quod si penitiores Orientis partes perlustrarie placeat, celeberrima occurrent Gymnasiata quitas preaerit Gymnosophistae, quos Brachmannas appellabat, Memadmodum etiam apud noui Orbis incolas non pauca o seruabimus Scholaru,quae nostras aemulentur, specimina. . Sed quid de Africa referam,quae anteactis saeculis tot peperit ingeniorum sit a' .Egipt enim virtutum aeque fera X , ac segetum , quot aluit praeclarissimas Ciuitates, a solidioris doctringvbertatem tori peneMundo dispenserunt e. Dicat prς cςteris,quae in Egipto olim maxime claruit Heliopolis, idestsiuitas Solis, nunc n6 proh doloraurci eLunae deuota solitudῖ ex qua abditioris Philosophiae prinia lumina suffaratos esse aiunt Homer . Platosem, Solonem. primae magnitudinis Sy era , quae in CanoSapientiae refulserint. Dicat Cartagho illae i Romani nominisarinula literarum non minus, quam armoru Uenerabilis Magistra, quae optimarum artium stud ijsita inclaruit, ut cum ipso Latio aula fuerit de armoru , de eloquetis prima' tu cotendere Sed ut propiora nobis quae suggerit Europa nostra contemplemur, subeat an imos estros solius Graeciae recordario. 'ac praecipuό Athenarum, quam Civitatem merito dixere n6nnuloli Graeciae Graeciam, ex qua velut fonte Sapientia defluxit inTyberim. Solum itaque Athenarum nomen pro laudum compendio sus, sciat, quandoquidem, quae magis inter nos excellunt qcademiae, inultum sibi adsciscant decorisci fronte prςferant titulum Athe-ngi. Non v ni tamen Graeciae concesiu, vi sola dicereturomnium
disciplinarum Altrix,&Magistra,rimGalliae sua non defuere Ly-
8쪽
cia de Aradentur, qualis sili Massiliensis, quam Tacitus appellauit Studiorum Magistram, de Lugdunensis,ubi Caligulam aram erexisse tradunt, ad quam fierent quotannis graecae , ac latinae ficu diae certamina iacvicti poena,ut si maxime displicuit t,s ripta sua spongi a,vel ingua deleret, ni mallet in proximo flumine, demergi avnde Ligdanensem Mure. Murus αἱ aram subito occupabatur pallore, non secus ac ego expallui . ac inhorrui co ram tam erudito Cosessu dicturus . Apud Hispanos quoque Oscs Vrbis amplissime, Sertorium eruditum exulem Romanu publicas Scholas aperuisse, scientissimis Praeceptoribus magno stipendio conductis,historiarum monumenta testantur, ut Hispana in Iuα- tutem hoc beneficio sibi firmius obstringeret. Sed cur tandiu e ternis immoror ρ An pi i scisi illis temporibus habuit Italia nostra
Gymnasia, quae Prouincialibus tum celebritate, tum vetustate msces submitterent 2 Anti quam Romanum nomen M udo includisceret, Pythagoram in extrema Italiae ora , circa Metapontuni, Heracleamq;& Crotonem Iuvenum aemulantium studia carius h buisse abunde constat; postquam vero Roma iam satis gloriar a
mis quaesitum esse prospiceret ; tunc literis Asylum aperuit, quod contigit secundo bello punico, cum . Inruias si fel sum in Resinuis ientem Prmatim equidem aliut Roma tant'modo publicos Rhetores, de Iurisconsultos,sed postmodum estim reliquis Iliosessoribus publi-
ea stipendia constituit,quae usq;ad Simmachi aeuum marisere,cum Imperij labente Maiestate, Romanae Iuuentutis Magistris detracta sunt subsidia solemnis alinioniae. Hinc factum, vivaria postm dum in Italia emergerent Gymnasia, ut Bononiense, Patauintim, Ticinense, Perusinum, Ferrariense, Pisanum, Pirniente; parum
abfuir, Viri Sapientillimi , quin &his quoq; immiscuerim Muti- mense Gymnasium ., Sed cur in illorum censu , θ nostium quoq; non referam ' An quia nouum alicui videbiture At si nouitas sola spectetur, haec.nihil ossicit; enim habemus gener
9쪽
. peratorem mc linquam arduum vero is ac uino
auctoritatem., ob curis iacem, ob letis Amorem ,fastu Uisgratum, omnibus naturam,o naturaesus struma. Verum si rem exacte perpendamus, non adeo nouum, ut quis putat,est Mutinense Gymnasium; Haec enim Civitas Bononiae aemula, cum olim non tam pro finibus, quam pro gloria dimicasset, prima iecuistius Vniuersitatis fundamenta, accersitis ad hoc opusClarissimis Viris, Pileo, & AZone, quos Mutinae Iuris prudentiam tradidisse satisἰonstat honorifico stipendio illis constituto,& publico Pal irio eisdem pro Schola cometa; eleganti saoc spectaculo, cum ubi lus diceretur, ibi quoq;doceretur; cum hinc in Tribunali Praditor sederet, hinc staret in Exedra Praeceptor,ac uterq; Sententias pronuciaret,hoc tamen discrimine,quod hic mod5 damnans,modo absoluens, huc tristem,illum hilarem dimitteret,alter legu aepigin ta soluendo,unumqueque laetiorem, lusa periti oron, remisereret . arare si iusta appellatione unumquodq; quale prorsus est appellare volumus, non est quod quispiain putet, nouam Academiam in hac Ciuitate institui, sed antiquam restitui, non iaci sundamenta, sed multo antEractis ardisicium superstrui. Equidem res,
nouas codere, nouas aedes. noua Theatra, noua Templa, splen didum,ac magnificiun est,at vetusta iam collapsa reparare prorsus religiosum est, Cum olim a Gothica barbariae Urbs hareeuersa penitus fuisset, ac proprijs ruderibus pene sepulta iaceret, magna contentione agebatur inter Ciqes, qui excidio sul ereranide noua Vrbe alibi aedificanda; vicit Pietas,ivi hoc ipso oco,quo prius steterat, cum P. R. Colonia deducta est, insta,
uraretur Quamobrem ut aiorum nostrorum tentamenVniue
statem in hac Ciuit te stabiliendi ia impleamus, pietas ac reuer tia exposcui,nuc potissimum quandoPij lunusPrinceps allurgens hoc opus tam hilari vψltu intuetur, ac vi rem sibi accepti lima tanto fauore prosequitur. Ecquid enim tali sub Prinςipe sper re non liceat Θ Num suspicari fas est Ruin gloriosissimum Auum sit fortiter aemulaturus, quein iam sibi proposuit exemplarissim D labitur. profecto junisci pace, α bello praeclarii lima gesta, nee illo
10쪽
9 illo se minorem, aut secundum nisi solo nomine praestabi t. Fran- risius imus . Princep, gloriosissimi nominis qui dum esset turbulentis bellis implicitus, inter armorum strepitus studuit semper, ut solidiorem pacem populis suis redderet,ac dum pace frueretur,
ita sese armauit, ut hostium impetus cum lacesseretur repelleret, pulcherrima, & munitissimam Arcem,condidit, huius Vrbis ornamentu,& Tutamen. Praestantiorem Arcem, hoc scilicet literarum
dispari s ore &perpetuae laudis,di gloriae. Binar igitur Arces pro Ciuitatis huius tutela stabunt in posterum, utraq; condita sub auspicatissimoFracisci nomine.Sic prior illa belligeri Martis eritDonuciliu, haec posterior Minerus,acrari illa gentis armatae Hospitium,haecTogatae;illa horrorem spirans,haec amoenitatem: il afossis,di Vallo munita, haec in proi gnaculu Templum habens, ubi colitur literis propitiumNumen; illa in murorum ambitu seu pene tota extra muros posita; haec in medio Ciuitatis , quia Cor, immo, Anima ipsius Ciuitatis existitit Ioc autem inest discrimen quod ad illam dissicilis, ae non sine
periculo est accessus emo illila infert pedem nisi nomen aperiat, di per medios armatos milites inermis incedat, nec licet cuiqua illius penetrabaac arma nuta nisi sumo fauore introspicere.In hae Musarum A rceim 'cilis, ac securus est ingressus; patent Valuata nullae hic nycturnae excubiae, nulli hic ferro armati custodes, quia nihil est quod hic quisquam surripiat&adsportet,praeter erudita supellectilem, dcinnamenta virtutum, quae summa liberalitate vel immerentibus dispensantur.
Nec irrideat quisquam, quasi partim apth Gymnasium cum
Arce contulerim, nam vero verius est, esse publicas Academias
Ciuitat, in firmissura praesidia; neque enim credendum est in d .plici, vςl triplici murorum ordine positam esse Urbium securitatem, ted in Ciuium prudentia&consilio. Cum olim sapientissimus legislator Lycurgus de Spartanorum muris interrogaretur,: respondisse fertur, non.esse expertem muri Vibem illam, quam non laterum, sed virorum corona ambiret. Eadem scrine