Vienna gloriosa, id est, Peraccurata & ordinata descriptio toto orbe celeberrimae caesareae nec non archiducalis residentiae Viennae

3쪽

GLORIOSA,

ID EST

Peraccurata & Ordinata

Toto orbe Celeberrimae

NEC NON

ARCHIDUCALIS

RESIDENT LE

Cum Plateis, Templis, Palatiis,

AEdibus, AErariis, ac Armariis, omnibus

tam Intraneis,quam Extraneis sciendi cupidis, utilissime inlucem eXposita.

Prostat apud Adamum Damer, Bibliopolam,

5쪽

ΤITULUS I.

Antiquus Urbis Hiennensis Staim.

Ienna , de qua nobis sermo

est, inter reliquas decorum praerogativas non in minimiS numerat, quod ab imemorabili prorsus tempore sua deducat Exordia, & tot inter rerum vidissitudines, bellorum tumultus, hostium direptiones semper victrix evaserit, & cujusdam in morem Antaei toties prostrata semper sortior, totque post funera velut alter Phoenix gloriosior sit renata Celebrantur undique Thebae, & Athenae, ac propter Vetustatem siuam honorantur e pulpitis, praedicantur e rostris, publicis in Lycaeis dilaudantur, quarum tamen ne disiecta reperiuntur rudera, sed teste Ovidio rQuid Pandionia restant mihi nomen Athena vacua, & inania nomina circumseruntur: ubi tamen a tot saeculis Vienna adhuc integra permansit, & gloriosissimam, qualem oculis coram cernimus in Civitatem excrevit: si itaque

ob solam vetustatem suam jactantur civitates A aliae,

6쪽

aliae, eb quod ut cum Cicerone loquar, antiquitas proxime ad Deos immortaleS accedat, non

parva Civitati nostrae accrescet gloria , quod Urbes quasique nobilissimas aetate sua non contingat bolum, sed supersicendat. Et vero licet hac in re nil certi statuendum putem, cum ipsi inter se, quorum de hoc decernere intererat AuthoreS dissentiant, unanj mi tamen cum illis sensu pronuntio, Antiquissima Viennensis Ur- ibis e me primordia. Testantur hoc vetusta gro suS monumenta nostro adhuc saeculo Viennae reperta, ac ad LaZii in annotationibus lib. I. Chron. Vien. cap. I. adducta, in quibus anni a mundo condito as O. 3899.-OI6. Sc. Cum diversis urbis nominibus Hebraicis litteris, quae tamen nomina in allatis litteriS non reperi, legebantur insculpti, quae tempora si cum temporibus combinentur, Viennam centesimo OAa-Vo circiter anno post Egressum Filiorum Isiraelex AEgypto jam floruisse compertum habebimus. Bina autem a LaZio in praefatis annotationibus adducuntur monumenta ipsa in V rbe in Viennae reperta, ex quibuS unum solum adferre placuit curiosio antiquitatis Lectori.

Schalem Bar Baruch Venikbar Caph Belli Tebeth εMeberiath Olam Daleth Aleph Jod Vau. Quod Monumentum Latine sic legitur: Salem Filius Rabbi Baruchi sepultus est vigesimo secundo Decembris, a creatione mundi quater millesimo docimo sexto. Testantiar s .ceiam

7쪽

etiam antiquitatem eiusdem Scriptores alii gravissimi, quibus accedit AEneas SylviuS &Sabellius, qui ex Plinio & Ptolomaeo ostendutat, Viennam prius FlaVianam, Flavium, Vianam, Galbianam, & Juliobonam dictam , quae prima nomina Urbi a Tito Appio Flaviano PraetorgCohortis stub Imperatoribus Galba & Vitello imposita fuisse ex Cornelio Tacito deducunt, quod ex subjecta inscriptione, quae Flavianae

obortis sub decima Legione his verbi S meminit L. Valerio prisco Viennensi Praef. II. Con. Coll. Duar.Tertiae Thra. dc secundae Aquitanota

subintellige in Praef. Trib. leg. X. Fretens . Praet alae Flavianae Praef. Fabro loc. sepulturae D. D. publice datus, non ime probabilitat oecolligrtur. Qtiae inscriptio Lagio teste sic legenda est: Lucio Valerio Prisco Viennensi Praefecto bis Consuli Cohortium duarum tertiae Thracum, dc siecundae Aquitanorum Praefecto, I ribuno Legionis decimae Fletensis, Praefecto Alae Flavi nae, Praesecto Fabrorum, locus sepulturae Decreto Decurionum publice datus. Quod si haec irtasse alicui minus verosimilia Viderentur, certius e st Viennam prius Vendum, vel Vendobonnam, uti A urelius Victor in vita Antonini Imperatoris Author est, aut Vindobonnam teste Beato Rhenano, sic Strabone fuisse a Romanis, qui eam condiderunt

appella am, quae omnia magis confirmant monumenta alia anniS abhinc non multis propuViennam reperta, quae Civitati Vinii nae ninis a min

8쪽

men imponunt, & insuper decimae Germanae

Legionis Fabianae cohortis meminerunt, quae fusius in Lagio L. 1. Chron. Vien. C. 3.&l. 2. Specul. Hon. Dom. Austr. C. I. invenieS. Unde etiam civitati postmodum a Fabiano, ejus que cohorte nomen Fabiana datum, quod denuba Maloribus nostris corruptum, Bianna, &tandem Bienna, ut cum LaZio C. q. loquar,prO- nunciatum fuit: quorum fidem faciunt in Codice quodam vetusto, & ante ducentoS circiter, uti ex Charactere colligitur manu scripto, haec verba: Vienna tempore S. Severint c erat hic A

striae Apostolus) vocabatur Fabiana. QuibuS a verbis non leve fundamentum deducitur, Viennam iam tunc floruisse, & orbi ob Romanorum potentiam Russe formidandam, ac plurimaS civitates quantumvis florentissimas nobili vetu'state anteire.

Ne tamen in una vetustate Urbis gloriemur, cum rebus etiam exiguis diuturnis esse quandoque liceat, Urbs haec iam a prima aetate sua, quod adhuc nostris est temporibus, Romanorum Imperatorum sedes prae aliis fuit dei cta, ac Imperatores sui Incolas Julium, Octa-Vianum, Augustum,Tiberium, Claudium, Dru sum, Caium Caesarem, Galbam, Vespasianum, Nervam, Trajanum, Marcum Aurelium, Pertinacem, Septimium Severum, aliosque plures numeravit, qui tempore sat longo opportunitate belli cum finitimis populis hac in Urbe subditis jura dictabant , di imperia moderabantur,

quae

9쪽

quae certa iam erant suturae gloriar, qus Vienna

olim triumphatura est, praesagia, & monumenta. Vide de his Specul. Hon Dom. Austr. l. 2. c. I. & LaZii l. a. c. I. Et licet sisepius Martis insani impetu fuerit prostrata, nunquam tamen evelli ita potuit, ut non in caput, & Principem

Urbium, qualem nunc miramur, eXCrescoret,

ad eam plane modum, quo quandoque suo subcinere latitans favilla ad tempus delitescit, quae nihilosecius leni excitata flamine in tantum Derumpit incendium, quod summis etiam , ae angustis palatiis supremum eXitium minitatur. Ne verb in immensium oratio decurrat , non hic, quod Cornelius Tacitus de amore Gemman. fusius disserit, nobis mens est describere turbines, & praelia, quae gentes variae adverSus Germanam sortitudinem suo Caepius damno attentarunt, neque primas Urbis hujus vicinorumque locorum direptiones depingere, quibus succumbere quandoque invictam alioquin Urbis nostrae potentiam erat necesse : quid enim tam sorte unquam suit, aut esse poterit, quod non eventu aliquo si non omnino, ad tempus tamen fuit suppressum. Non primam mundi faciem diluvio universali deletam, non MO- narchias quasque potentissimas ab aliis devictas

in exemplum adseram, quotidiana experientia creataS reS Omnes perpetuo non esse sibi constantes, abunde super declarat. Illud certo prodigii , & summae gloriae loco ducendum esse existimo, Viennam, licet ad tempus Obsicura-

10쪽

tam, nunquam tamen fuisse deletam , ut snon copiosiore lumine orbi fulgeret, & posteritati. Licet enim communi reliquis excidio Bellonae incendium etiLim, hanc Urbem nostram involverit, & splendorem illius quingentis anniS, c tanto enim tempore deserta permansit in oculis posteroram eripuerit, aurum tamen imirabatur, quod purim ex igne, quam. intrara , egrederetur: Nam cum hac de causia Marchiones Ausui ar nondum enim Archi duces nominabantur , sed tempore Friderici II uti Cuspi-Dianni, Muniterus, & Lazius autumant, Austria Archiducatus dicta est) Melicii, qui locus

tum temporis Austri ae Metropolis erat, residerent, Leopollus Pius, Sanctorum postea Catam logo adscriptus, devictis Hungaris, & ex A striae finibus ejectis secundo Danubio deficendens, Aulam sibi ad apicem montis Cesii exstruxit: nondum Viennamuis a ruderibu S erat effossa, sylvestres arborum tapetes adhuc locum incultum retinebant, & unicum sol um amhusta inter Venatorum erat rCceptaculum ν

ius in memoriam LeopolduS I. Aug. Rom. Imp. anno I 67O. supra tectum aulae suae cervum, &Venatorem ex Lamina cuprea poni cara vid)imponebat: cum buccelsu temporis evelli arbores, & similia plura tuguria aedificari coepta, donec ex aulae primoribu S quidam Majore S condere domos, & Henricus II. Leopoldi Sancti Filius decimo quarto regiminis sui anno Vieunam